Zwolnienie od podatku dochodowego pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego przyznanej funkcjonariuszowi Służby Ochrony Państwa.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 czerwca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 30 maja 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia od podatku dochodowego pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego przyznanej funkcjonariuszowi (...)

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i uzupełnienie

Sprawa dotyczy otrzymanej przez Pana w drodze decyzji nr (...) z dnia (...) (znak: (...)) „Pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego" w wysokości (...) od Pana pracodawcy (...), do którego to świadczenia uzyskał Pan prawo na podstawie art. 180 ustawy o Służbie Ochrony Państwa (dalej Jako „SOP") jako funkcjonariusz SOP.

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w art. 21 ust. 1 pkt 49a wskazano, że zwolniony z opodatkowania jest „ekwiwalent pieniężny" w zamian za rezygnację z lokalu wypłacany na podstawie przepisów ustawy o Służbie Ochrony Państwa.

Problem tkwi w nazewnictwie otrzymanej pomocy, bowiem zwolniony od podatkowania zgodnie z ustawą o podatku dochodowym jest „ekwiwalent", za zgodnie z ustawą o SOP funkcjonariusz Otrzymuje „pomoc finansową w uzyskaniu lokalu mieszkalnego", jednakże żeby go otrzymać, należy zrzec się prawa do lokalu służbowego, co miało miejsce w Pana przypadku.

Jednocześnie wskazać należy, że w ustawie o Biurze Ochrony Rządu w odniesieniu do tożsamych świadczeń wypłacanych funkcjonariuszom BOR posłużono się pojęciem „ekwiwalentu pieniężnego” (art. 83 ustawy o Biurze Ochrony Rządu).

Jak wynika z porównania obu ustaw — ustawy o BOR i ustawy o SOP, nowa ustawa o SOP nie posługuje się już pojęciem „ekwiwalent” lecz pojęciem „pomoc finansowa”, jednakże cel — pomimo innego nazewnictwa, jest ten sam — pomoc mieszkaniowa udzielona odpowiednio funkcjonariuszom BOR lub funkcjonariuszom SOP, którzy nie otrzymali lokalu mieszkalnego. Pana zdaniem otrzymany ekwiwalent powinien zostać wypłacony na podstawie przepisów ustawy o SOP w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 49a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i winien być tym samym wolny od podatku od osób fizycznych. W praktyce bowiem zarówno funkcjonariusze BOR jak i funkcjonariusze SOP muszą zrzec się prawa do lokalu mieszkalnego.

Pomimo powyższego, po Pana stronie powstał przychód ze stosunku służbowego, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Pytanie

Czy w niniejszym stanie faktycznym istnieje możliwość orzeczenia w powyższej sprawie zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na art. 21 ust. 1 pkt 49a ustawy o podatku dochodowym?

Pana stanowisko w sprawie

Podatek od uzyskanej decyzją z dnia (...) pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego został naliczony niesłusznie (w sytuacji gdy funkcjonariusze BOR, którzy otrzymali tożsame świadczenie, a jedynie inaczej nazwane, byli zwolnieni z podatku dochodowego od osób fizycznych).

Opisaną wyżej pomoc finansową na uzyskanie lokalu mieszkalnego przyznaną Panu na podstawie art. 180 ustawy o SOP należy uznać za ekwiwalent pieniężny w zamian za rezygnację z lokalu wypłacany na podstawie przepisów ustawy o Służbie Ochrony Państwa w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 49a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co oznacza, że świadczenie to winno być wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wskazać należy, że szczegółowe rozwiązania dotyczące przedmiotowej pomocy finansowej przyznawanej funkcjonariuszom Służby Ochrony Państwa określa w szczególności art. 180 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa oraz Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 11 czerwca 2018 r. w sprawie przyznawania i cofania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu przez funkcjonariuszy Służby Ochrony Państwa.

Nadmienić również należy, że z mocy ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa z dniem 1 lutego 2018 r. zgodnie z art. 392 ww. ustawy Służba Ochrony Państwa (SOP) zastąpiła dotychczas istniejące Biuro Ochrony Rządu (BOR). Zatem Obowiązująca obecnie ustawa o Służbie Ochrony Państwa zastąpiła ustawę z dnia 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu (Dz. U. z 2017 r. poz. 985).

Jak wynika z art. 359 ust. 1 ustawy o Służbie Ochrony państwa: „funkcjonariusze pełniący służbę w BOR w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy oraz pracownicy BOR stają się odpowiednio funkcjonariuszami i pracownikami SOP z utrzymaniem dotychczasowych warunków służby i pracy, zachowując ciągłość służby lub pracy.”

Zgodnie z art. 278 ust. 2 ustawy o Służbie Ochrony Państwa: „Funkcjonariuszowi w służbie stałej przysługuje prawo do lokalu mieszkalnego w miejscowości, w której pełni służbę lub miejscowości pobliskiej, z uwzględnieniem liczby członków rodziny oraz ich uprawnień wynikających z przepisów odrębnych.”

Stosownie do postanowień art. 180 ust. 1 ustawy o Służbie Ochrony Państwa: „Funkcjonariuszowi, który nie otrzymał lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale, przysługuje pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej, społecznej inicjatywie mieszkaniowej lub towarzystwie budownictwa społecznego albo domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość."

Ustawą z dnia 27 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2002 r. Nr 141 poz.1182) w art. 21 ust. 1 pkt 49 dodano pkt 49a w brzmieniu: „ekwiwalent pieniężny w zamian za rezygnację z lokalu wypłacany na podstawie przepisów o Biurze Ochrony Rządu”. Przepis ten wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2003 r. i miał zastosowanie do dochodów uzyskanych od tego dnia. Zatem z dniem 1 stycznia 2003 r. dodano do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepis art. 21 ust. 1 pkt 49a o treści: „49a) wolny od podatku dochodowego jest ekwiwalent pieniężny w zamian za rezygnację z lokalu wypłacany na podstawie przepisów o Służbie Ochrony Rządu."

Jednakże art. 21 ust. 1 pkt 49a zmieniony przez art. 262 pkt 1 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. (Dz. U. z 2018 r. poz. 138) zmieniającej ustawę z dniem 1 lutego 2018 r. otrzymał brzmienie, które obowiązuje obecnie: „Wolny od podatku dochodowego jest ekwiwalent pieniężny w zamian za rezygnację z lokalu wypłacany na podstawie przepisów o Służbie Państwa”.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, że art. 21 ust. 1 pkt 49a posługuje się pojęciem „ekwiwalentu pieniężnego w zamian za rezygnację z lokalu” natomiast przywołany wyżej art. 180 ustawy o Służbie Ochrony Państwa w swej treści zawiera sformułowanie „pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego”. Jednoczenie, jak już wcześniej wspomniano, w ustawie o Biurze Ochrony Rządu w odniesieniu do tożsamych świadczeń wypłacanych funkcjonariuszom BOR posłużono się pojęciem „ekwiwalentu pieniężnego”, o czym świadczy art. 83 ustawy o Biurze Ochrony Rządu:

„1. Prawo do lokalu realizuje się przez:

f) Przydział lokalu;

2) Wypłacenie ekwiwalentu pieniężnego;

Ekwiwalent pieniężny wypłaca się na podstawie umowy zawartej pomiędzy Szefem BOR a osobą uprawnioną."

Zwrócić należy również uwagę na przepis art. 370 ustawy o Służbie Ochrony Państwa, zgodnie z którym: „Funkcjonariuszom BOR, którzy stali się funkcjonariuszami SOP zgodnie z art. 359, nie przysługuje pomoc finansowa, o której mowa w art. 180, jeżeli otrzymali oni ekwiwalent pieniężny, o którym mowa w art. 83 ust. 1 pkt 2 ustawy uchylanej w art. 391.”

Zatem jak wynika z porównania obu ustaw (ustawy o BOR i ustawy o SOP), nowa ustawa o SOP nie posługuje się już pojęciem „ekwiwalent”, lecz pojęciem pomoc finansowa”. Jednocześnie celem różnie nazwanych świadczeń, jest pomoc mieszkaniowa udzielona funkcjonariuszom odpowiednio BOR lub SOP, którzy nie otrzymali lokalu mieszkalnego.

Z tego względu, w zawiązku z powołaniem SOP i nowelizacją ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mimo, że w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie posłużono się terminologią używaną w ustawie o SOP, należy uznać, że ww. pojęcie należy traktować tożsamo, skoro charakter tych świadczeń jest tożsamy. O charakterze danego świadczenia nie decyduje bowiem jego nazwa, lecz istotne z punktu widzenia prawa podatkowego cechy. Istotne jest zrozumienie istoty i charakteru świadczeń, a w niniejszej sprawie charakter świadczeń jest identyczny, a zatem w tym konkretnym przypadku bez znaczenia pozostaje różne nazewnictwo, na to samo świadczenie. Zatem stwierdzenie „pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego” zawarte w art. 180 ustawy o SOP należy traktować jako odpowiednik użytego w art. 21 ust. 1 pkt 49a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych „ekwiwalentu pieniężnego w zamian za rezygnację z lokalu”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):

Tryb postępowania oraz szczegółowe warunki przyznawania i cofania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego funkcjonariuszowi Służby Ochrony Państwa, rodzaje wymaganych dokumentów, sposób ustalania wysokości pomocy finansowej, sposób ustalania kwoty podlegającej zwrotowi oraz przypadki uzasadniające obniżenie kwoty podlegającej zwrotowi oraz wzór wniosku stosowanego w postępowaniu zostały szczegółowo określone w przepisach rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 11 czerwca 2018 r. w sprawie przyznawania i cofania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu przez funkcjonariuszy Służby Ochrony Państwa, które zostało wydane na podstawie upoważnienia wynikającego z art. 180 ust. 6 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa.