Obowiązki banku związane ze zwrotem kosztów sądowych i opłat z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego w ramach zawartych ugód sądowych i pozasądowych.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 maja 2022 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązków Banku związanych ze zwrotem kosztów sądowych i opłat z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego w ramach zawartych ugód sądowych i pozasądowych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Bank S.A. (dalej: Bank, Wnioskodawca) jest bankiem krajowym w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe.

Podstawowym przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy jest wykonywanie czynności bankowych na podstawie i zgodnie z wymogami Prawa bankowego oraz regulacji Komisji Nadzoru Finansowego obejmujących m.in. prowadzenie rachunków bankowych, udzielanie kredytów (pożyczek) zarówno podmiotom gospodarczym jak i osobom fizycznym (zabezpieczonych, jak i niezabezpieczonych hipoteką), przyjmowanie wkładów pieniężnych, jak również działalność powiernicza.

W ramach prowadzonej działalności bankowej Wnioskodawca zawierał przed 2009 r. z osobami fizycznymi nie prowadzącymi działalności gospodarczej – konsumentami (dalej: Klienci) m.in. umowy o kredyt/pożyczkę hipoteczną na cele mieszkaniowe w walutach obcych. Umowy te początkowo były w dolarach (USD) i euro (EUR), ale z czasem największe znaczenie (popularność) zyskały kredyty we franku szwajcarskim (CHF) z uwagi na relatywnie duży dysparytet stóp procentowych pomiędzy Polską a Szwajcarią.

Ze względu na zawarte w umowach klauzule indeksacyjne oraz prokonsumencką ewolucję orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i postępującą od kryzysu finansowego 2008 r. deprecjację PLN, zwłaszcza względem CHF, pomiędzy bankami (w tym Wnioskodawcą) a częścią kredytobiorców powstały spory prawne co do tego, czy klauzule indeksacyjne zawarte w umowach są postanowieniami abuzywnymi w rozumieniu z art. 385¹ § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej: KC).

Ponadto, ww. umowy kredytowe zawierały postanowienia w zakresie ubezpieczenia niskiego wkładu własnego (dalej: UNWW). UNWW stanowiło zabezpieczenie spłaty kredytu hipotecznego zaciągniętego na 100% wartości nieruchomości objętej hipoteką, czyli przypadków, gdy klient nie posiadał wkładu własnego. Z uwagi na wzrost w wyniku deprecjacji PLN wartości zadłużenia w stosunku do wartości nieruchomości kredytobiorcy musieli uiszczać dalej składki UNWW, nawet jeśli spłacili sumę w PLN ubezpieczonej części kredytu co spowodowało niestety kolejne spory sądowe na gruncie zgodności postanowień umów w zakresie UNWW z art. 385¹ KC.

W związku z toczącymi się i przyszłymi (możliwymi) sporami sądowymi, które odnoszą się do nieważności ww. klauzul, Bank zawiera i będzie zawierał z Klientami ugody sądowe i pozasądowe w celu polubownego ich zakończenia. Zgodnie z treścią tych ugód Bank zwraca i będzie zwracał Klientom m.in.:

–koszty sądowe (tj. koszty zastępstwa procesowego wynikające z rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie i radców prawnych, opłaty od pozwu Klienta, koszty opinii biegłego i inne koszty procesu, o których mowa w art. 98 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego; dalej: KPC);

–poniesione opłaty z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego.

Przedmiotem wniosku są wyłącznie powyższe świadczenia pieniężne dokonywane (wypłacane) przez Bank na rzecz Klientów, tzn. koszty sądowe i opłaty UNWW. Wniosek nie dotyczy natomiast jakichkolwiek innych świadczeń pieniężnych dokonywanych (wypłacanych) przez Bank na rzecz Klientów na podstawie zawieranych ugód.

Pytania

1)Czy w związku ze zwrotem kosztów sądowych i opłat UNWW w ramach zawartej ugody sądowej po stronie Banku powstaje obowiązek sporządzenia informacji PIT-11 zgodnie z art. 42a ust. 1 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

2)Czy w związku ze zwrotem kosztów sądowych i opłat UNWW w ramach zawartej ugody pozasądowej po stronie Banku powstaje obowiązek sporządzenia informacji PIT-11 zgodnie z art. 42a ust. 1 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, w przypadku zawarcia zarówno ugody sądowej jak i pozasądowej, w związku ze zwrotem kosztów sądowych i opłat UNWW po stronie Banku nie powstanie obowiązek sporządzenia informacji PIT-11 zgodnie z art. 42a ust. 1 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Argumentem przemawiającym za brakiem obowiązku sporządzenia informacji PIT-11 jest fakt, że zwrot kosztów sądowych oraz opłat UNWW nie będzie skutkować po stronie Klienta powstaniem przychodu na gruncie art. 11 ust. 1 i 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zwrot kosztów sądowych nie stanowi przychodu po stronie Klienta, ponieważ w związku z tym zwrotem nie następuje u niego realne przysporzenie majątkowe. Koszty sądowe w pierwszej kolejności są bowiem ponoszone (finansowane) z własnych środków Klienta, a następnie na podstawie ugody są mu zwracane. Zwrot kosztów sądowych stanowi jedynie zwrot poniesionych wydatków czy też nakładów poniesionych wcześniej przez Klienta w celu ochrony swojego interesu prawnego. Dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych zwrot kosztów sądowych powinien być obojętny podatkowo.

Powyższe znajduje potwierdzenie w praktyce organów podatkowych, m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej: z 4 lutego 2020 r. znak 0113-KDIPT2-2.4011.748.2019.1.BO i z 25 maja 2018 r. znak 0114-KDIP3-3.4011.107.2018.2.JM oraz w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 22 lipca 2011 r. znak ITPB1/415-489/11/MR.

Podobnie jest w przypadku zwrotów z tytułu opłat UNWW – nie skutkują one powstaniem przychodu po stronie Klienta. Ubezpieczenia niskiego wkładu własnego stanowiły zabezpieczenie Banku w sytuacji, w której osoba wnioskująca o kredyt hipoteczny nie dysponowała wystarczającym wkładem własnym. W przypadku zawarcia ugody Bank zwraca opłaty UNWW jako nienależne. Dokonywane na rzecz Klienta zwroty nie stanowią przysporzenia majątkowego po jego stronie, ponieważ jest to zwrot zapłaconych wcześniej opłat, co do których powstał spór prawny między stronami. Nie ma zatem podstaw, aby uznać je za przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W ocenie Wnioskodawcy, dla celów podatkowych otrzymane zwroty opłat UNWW należy traktować analogicznie do zwrotów kosztów kredytu (części prowizji) w związku z jego wcześniejszą spłatą. Organy podatkowe nie mają wątpliwości, że takie zwroty kosztów kredytu są neutralne podatkowo. W wydawanych interpretacjach indywidualnych wskazują, że „kwota ta stanowi jedynie zwrot poniesionych wcześniej wydatków, które ze względu na przedterminową spłatę kredytu stają się w odpowiedniej części nienależne. Nie ma zatem podstaw, aby uznać ją za dochód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych otrzymana kwota Zwrotu jest obojętna podatkowo” (patrz: interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 9 czerwca 2020 r. znak 0112-KDIL2-1.4011.400.2020.1.KF).

Podobnie wypowiedział się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 15 grudnia 2021 r. znak 0112-KDIL2-1.4011.909.2021.1.KF: „w przypadku zwrotu już poniesionego wydatku nie dochodzi do zwiększenia majątku kredytobiorcy, a jedynie do odzyskania części majątku, który wcześniej posiadał. Nie ma zatem podstaw, aby wypłacane przez Bank świadczenie uznać za dochód podlegający opodatkowaniu”.

Wnioskodawca pragnie podkreślić, że nawet gdyby istniały argumenty żeby uznać, że kwota zwrotu kosztów sądowych i opłat UNWW stanowi jednak przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to w omawianych w stanie faktycznym przypadkach zastosowanie znajdzie zwolnienie z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.

Zgodnie z brzmieniem tego artykułu wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. W przypadku kosztów sądowych ich zasądzenie wynika z przepisów KPC, w pozostałych przypadkach podstawą roszczeń Klientów jest odpowiedzialność kontraktowa Banku wynikająca z przepisów Kodeksu cywilnego.

Artykuł 471 Kodeksu cywilnego zobowiązuje bowiem Bank do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. W związku z powyższym, Bank ponosi wobec Klientów odpowiedzialność za nienależyte wykonanie czynności bankowej i może być w związku z tym zobowiązany do wypłacenia odszkodowania z tego tytułu.

Skoro zatem obowiązek wypłaty rekompensaty/odszkodowania przez Bank wynika z ww. przepisów Kodeksu postępowania cywilnego oraz Kodeksu cywilnego to zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych znajduje pełne uzasadnienie.

Należy w tym miejscu wskazać także na stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 11 grudnia 2007 r. sygn. akt I SA/Gd 801/07, w którym Sąd uznał, iż za odszkodowania, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymane na podstawie ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw należy uznać takie odszkodowania, których źródłem jest przepis prawa, niezależnie od tego, czy bezpośrednim tytułem wypłaty odszkodowania jest wyrok, ugoda sądowa, decyzja, czy też umowa.

W porozumieniach (ugodach) zawieranych z Klientami, Bank zgadza się na wypłatę rekompensaty, czyli odszkodowania w celu pokrycia powstałych dla Klientów szkód finansowych, których źródłem było poniesienie przez nich kosztów sądowych i opłat UNWW.

Mając na względzie powyższą analizę, zdaniem Banku, zwrot kosztów sądowych i opłat UNWW, zarówno w przypadku ugód sądowych jak i pozasądowych, nie skutkuje powstaniem obowiązku sporządzenia informacji PIT-11 i przesłania jej kredytobiorcy (Klientowi) oraz urzędowi skarbowemu, właściwemu według jego miejsca zamieszkania, wynikającego z art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. 

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, zgodnie z którym zwrot przez Bank na rzecz Klientów kosztów sądowych i opłat UNWW w ramach zawartej ugody sądowej i pozasądowej nie spowoduje powstania u nich przychodu, o którym mowa art. 20 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a po stronie Banku nie powstanie obowiązek sporządzenia informacji PIT-11 – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:

opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Ogólne pojęcie przychodu ustawodawca zdefiniował w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem:

przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl pkt 9 tego artykułu, do źródeł przychodów zalicza się inne źródła.

Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Stosownie do treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznym:

wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1320), z wyjątkiem:

a)określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b)odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c)odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d)odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

g)odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

W tym miejscu należy pokreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji. Wszelkie zwolnienia podatkowe są bowiem odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień podatkowych powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym wypadku stosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

Na podmiotach dokonujących wypłaty świadczeń z innych źródeł ciążą obowiązki informacyjne wynikające z art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym:

osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Z wniosku wynika, że w ramach prowadzonej działalności bankowej zawarli Państwo z konsumentami – Klientami szereg umów o kredyt/pożyczkę hipoteczną na cele mieszkaniowe w walutach obcych. Umowy zawierały również postanowienia w zakresie ubezpieczenia niskiego wkładu własnego, które stanowiły zabezpieczenie spłaty kredytu hipotecznego zaciągniętego na 100% wartości nieruchomości objętej hipoteką.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 2439 ze zm.):

–ust. 1:

przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

–ust. 4:

przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do przedsiębiorcy ubiegającego się o pożyczkę pieniężną.

Wskazali Państwo, że ze względu na zawarte w umowach klauzule indeksacyjne oraz prokonsumencką ewolucję orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i postępującą od kryzysu finansowego 2008 r. deprecjację PLN, zwłaszcza względem CHF, pomiędzy Bankiem a częścią kredytobiorców powstały spory prawne co do tego, czy klauzule indeksacyjne zawarte w umowach są postanowieniami abuzywnymi w rozumieniu z art. 385¹ § 1 ustawy Kodeks cywilny oraz na gruncie zgodności postanowień umów w zakresie UNWW z tym przepisem.

Z art. 385¹ § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.) wynika, że:

postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

W związku z toczącymi się i przyszłymi (możliwymi) sporami sądowymi, które odnoszą się do nieważności ww. klauzul, zawierają Państwo i będą zawierał z Klientami ugody sądowe i pozasądowe w celu polubownego ich zakończenia. Zgodnie z treścią tych ugód zwracają Państwo i będą zwracali Klientom: koszty sądowe (tj. koszty zastępstwa procesowego wynikające z rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie i radców prawnych, opłaty od pozwu Klienta, koszty opinii biegłego i inne koszty procesu, o których mowa w art. 98 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego) oraz poniesione opłaty z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego.

Zgodnie z art. 917 § 1 Kodeksu cywilnego:

przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Zauważyć należy, że zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie podkreśla się szczególną przyczynę prawną ugody. Oznacza to, że ugoda nie tworzy nowego stosunku prawnego, a jedynie odnosi się do istniejącego stosunku prawnego stanowiącego podstawę powództwa, a tym samym podstawę zawarcia ugody.

Powstała u Państwa wątpliwość, czy w związku ze zwrotem kosztów sądowych i opłat UNWW w ramach zawartych ugód sądowych i pozasądowych u Klientów powstaje przychód, a po stronie Banku obowiązek sporządzenia informacji PIT-11.

Jak wynika z zacytowanych wyżej przepisów, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu – jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, nie mające charakteru zwrotnego.

O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji, gdy podatnik, czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też gdy na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów, uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.

Mając na uwadze powyższe, zgodzić należy się z Państwem, że zwrot przez Bank na rzecz Klientów, z którymi zawarł umowy o kredyt/pożyczkę hipoteczną na cele mieszkaniowe w walutach obcych, kosztów sądowych i opłat UNWW, w ramach zawartej ugody sądowej i pozasądowej – nie spowoduje powstania u nich przychodu, o którym mowa art. 20 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zwrot tych kosztów i opłat nie stanowi przysporzenia po stronie Klientów Banku i nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ po ich stronie nie nastąpi realne przysporzenie majątkowe. Kwoty te stanowią jedynie zwrot poniesionych wcześniej przez Klientów wydatków – nie są więc dochodem podlegającym opodatkowaniu. Dla celów podatkowych otrzymane przez Klientów kwoty stanowiące zwrot kosztów sądowych i opłat UNWW są obojętne podatkowo. Oznacza to, że nie mają Państwo obowiązku obliczania, pobierania i odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od zwracanych kwot oraz opłat i sporządzenia informacji PIT-11 zgodnie z art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec tego, Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Na marginesie zauważyć należy, że zwracane koszty sądowe i opłaty z tytułu ubezpieczenia niskiego wkładu własnego w ramach zawartych ugód sądowych i pozasądowych nie stanowią ani odszkodowania, ani zadośćuczynienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznym. Niemniej jednak artykuł ten nie ma zastosowania w analizowanej sprawie.

W odniesieniu zaś do powołanych przez Państwo wyroków sądów oraz interpretacji organów podatkowych organ informuje, że rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

–stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia, oraz

–zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

–Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

–Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 239 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

–w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

–w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).