Temat interpretacji
Skutki podatkowe przyznanej przez sąd spłaty.
Na podstawie art. 13 § 2a pkt 1, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 27 kwietnia 2020 r. (data wpływu 29 kwietnia 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych spłaty przyznanej przez sąd kwoty jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 29 kwietnia 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych spłaty przyznanej przez sąd kwoty.
We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.
Wnioskodawca umówił się z kolegą, że zaciągnie kredyt w banku za niego z pierwszą ratą płatną po 6-ciu miesiącach. Do tego czasu kolega Wnioskodawcy miał uregulować zdolność kredytową i dokonać cesji przejąć spłatę kredytu. Tak się jednak nie stało, ale Wnioskodawca wcześniej (w 2015 r.) wszystkie pieniądze przekazał zgodnie z dyspozycją kolegi. W konsekwencji Wnioskodawca spłacił to zobowiązanie w banku za kolegę i płaci nadal. Po pewnym czasie Wnioskodawca wystąpił do sądu o zasądzenie Jemu tych pieniędzy, które już zapłacił.
Sąd uznał roszczenie Wnioskodawcy. Wyrokiem z dnia 19 marca 2019 r. Sąd Okręgowy przyznał Wnioskodawcy kwotę 147.009 zł 38 gr wraz z odsetkami za opóźnienie w zapłacie. Sąd uznał ustalenia Wnioskodawcy z kolegą za nienazwaną umowę cywilnoprawną (nie jest to umowa pożyczki). Aktualnie kolega płaci Wnioskodawcy zgodnie z zawartą ugodą po 4.000 zł miesięcznie od maja 2019 r. do chwili obecnej.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.
Czy od zawartego zobowiązania Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnej, względnie podatku dochodowego od osób fizycznych?
Zdaniem Wnioskodawcy, nie ma względem Państwa obowiązku podatkowego. Wskazana umowa nie znajduje się w katalogu określonym w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ani nie stanowi dochodu (przychodu) w rozumieniu dosłownym, jak i w świetle przepisów prawa dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych.
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1387 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 ww. ustawy).
Stosownie do postanowień art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, do źródeł przychodów zalicza się inne źródła.
Natomiast w myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Z przywołanych powyżej przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia, osiągniętym przysporzeniem majątkowym mającym konkretny wymiar finansowy. Tak więc podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.
Do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie zalicza się kwot uzyskanych z tytułu różnego rodzaju zwrotów wydatków poczynionych za inny podmiot, pod warunkiem, że ów zwrot rzeczywiście odpowiada kwocie uprzednio poniesionych kosztów.
Natomiast instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145), zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże, gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.
Od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy (art. 482 § 1 Kodeksu cywilnego).
Należy przy tym wskazać, że odsetki będące skutkiem niewykonania zobowiązań, są świadczeniem ubocznym, pozostającym w ścisłym związku z należnością główną, jednak źródło ich powstania różni się zasadniczo od źródła powstania długu głównego. Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego.
Potwierdza to orzecznictwo sądów powszechnych, zgodnie z którym Roszczenie odsetkowe nie jest częścią składową roszczenia głównego, gdyż opiera się na odrębnym stanie faktycznym oraz odrębnej podstawie materialnoprawnej. Roszczenie o odsetki za opóźnienie (art. 481 Kodeksu cywilnego) jest więc roszczeniem innym niż roszczenie deliktowe (por. uchwała SN z dnia 31 stycznia 1994 r. III CZP 184/93, publ. OSNC 1994/7-8/155). Odsetki za opóźnienie są skonstruowane przez ustawodawcę niezależnie od faktu poniesienia szkody przez wierzyciela, są w pewnym sensie elementem waloryzacji, ale spełniają również rolę kompensacji tego, że wierzyciel nie mógł z pieniędzy skorzystać wcześniej (por. Izabella Dyka, glosa do przywołanej powyżej uchwały SN z dnia 31 stycznia 1994 r., PS 1997/9/72).
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca umówił się z kolegą, że zaciągnie kredyt w banku za niego z pierwszą ratą płatną po 6-ciu miesiącach. Do tego czasu kolega Wnioskodawcy miał uregulować zdolność kredytową i dokonać cesji przejąć spłatę kredytu. Tak się jednak nie stało, ale Wnioskodawca wcześniej (w 2015 r.) wszystkie pieniądze przekazał zgodnie z dyspozycją kolegi. W konsekwencji Wnioskodawca spłacił to zobowiązanie w banku za kolegę i płaci nadal. Po pewnym czasie Wnioskodawca wystąpił do sądu o zasądzenie Jemu tych pieniędzy, które już zapłacił.
Sąd uznał roszczenie Wnioskodawcy. Wyrokiem z dnia 19 marca 2019 r. Sąd Okręgowy przyznał Wnioskodawcy kwotę 147.009 zł 38 gr wraz z odsetkami za opóźnienie w zapłacie. Sąd uznał ustalenia Wnioskodawcy z kolegą za nienazwaną umowę cywilnoprawną (nie jest to umowa pożyczki). Aktualnie kolega płaci Wnioskodawcy po 4.000 zł miesięcznie od maja 2019 r. do chwili obecnej.
Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że aby zwrot poniesionych wydatków nie rodził skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych, zwrot ten musi odpowiadać kwocie uprzednio poniesionych kosztów. W niniejszej sprawie sąd zasądził na rzecz Wnioskodawcy kwotę 147.009 zł 38 gr wraz z odsetkami za opóźnienie w spłacie, którą Wnioskodawca otrzymuje w miesięcznych ratach. Zatem kwota o wartości nieprzekraczającej poniesionych przez Wnioskodawcę za kolegę wydatków związanych z zawartą umową nienazwaną, nie spowoduje powstania po stronie Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Natomiast spłata samych odsetek za opóźnienie naliczonych od kwoty odpowiadającej wydatkom poniesionym przez Wnioskodawcę, stanowi przychód z innych źródeł określonych w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych (według skali podatkowej).
W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
- z zastosowaniem art. 119a;
- w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
- z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).
Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcy i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanego przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.).
Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).
Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.
Stanowisko
nieprawidłowe
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej