Temat interpretacji
Skutki podatkowe planowanego zbycia lokalu mieszkalnego w drodze umowy dożywocia.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
22 czerwca 2022 r. wpłynął Pani wniosek z 8 czerwca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych planowanego zbycia lokalu mieszkalnego w drodze umowy dożywocia. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 29 sierpnia 2022 r. (wpływ 6 września 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Ma Pani 78 lat. Jest Pani osobą niepełnosprawną - ślepota oka lewego, stan po dwóch operacjach z powodu guza mózgu. Posiada Pani pierwszą grupę inwalidzką z ogólnego stanu zdrowia i wymaga Pani konieczności stałej opieki i pomocy innej osoby z powodu całkowitej niezdolności do samodzielnej egzystencji. Dodatkowo po ostatniej ostrej infekcji układu moczowego - wstrząs septyczny, ma Pani ostrą niewydolność nerek, niewydolność oddechową POCHP oraz rozstrzenie oskrzeli. Została Pani wypisana ze szpitala pod warunkiem zaopatrzenia się w koncentrator tlenowy oraz stałą opiekę. Obecnie jest Pani osobą leżącą, na stałe podłączoną do tlenu z powodu niewydolności oddechowej i nie jest Pani w stanie samodzielnie funkcjonować. Wcześniej opiekował się Panią mąż, który zmarł 21 stycznia 2020 r. po wieloletnim zmaganiu się z nowotworem jelita. Mieszkała Pani z mężem w domu jednorodzinnym przy ul. … w … od 20 lat.
Po jego śmierci, z powodu wielu trudności związanych z prowadzeniem domu m.in. z powodu palenia w piecu oraz wielu trudności związanych z utrzymaniem i renowacją domu, musiała Pani sprzedać dom i kupiła Pani mniejsze mieszkanie w bloku przy ul. … w …, z centralnym ogrzewaniem, a więc brakiem działań związanych z zakupem opału oraz czynności związanych z paleniem w piecu.
Lokal mieszkalny położony przy ul. …, …, kupiła Pani 18 stycznia 2022 r. Posiada Pani prawa własności do ww. lokalu mieszkalnego.
Od choroby męża opiekują się Panią Pani wieloletni przyjaciele. Od choroby męża, od ponad 4 lat, opiekowali się Panią i Pani mężem wieloletni przyjaciel …, jego syn …, którego zna Pani od dziecka oraz jego partnerka …. Opiekowali się Pani mężem jak zachorował – 2 lata przed śmiercią, a teraz opiekują się Panią. Opiekowali się Pani mężem aż do śmieci m.in. wielokrotnie przewozili do różnych specjalistów, do szpitali, opiekowali się w szpitalu oraz zajmowali się wieloma sprawami związanymi z prowadzeniem domu, a teraz opiekują się Panią. W związku z Pani schorzeniami jest Pani pod ciągłą opieką lekarską, co wiąże się z częstymi wizytami oraz badaniami lekarskimi, więc potrzebuje Pani ciągłego przewożenia na te wizyty.
Ponieważ wymaga Pani coraz większej opieki, chciałaby Pani zabezpieczyć tę opiekę w formie zapisania Pani mieszkania na „dożywocie” osobom opiekującym się Panią (ponieważ wymaga Pani coraz większej opieki, chciałaby Pani zabezpieczyć tę opiekę w formie zapisania Pani mieszkania w drodze umowy dożywocia na osoby obce, które opiekują się Panią od wielu lat). Dlatego prosi Pani o indywidualną interpretację przepisów dotyczących podatku od przepisania mieszkania na osoby obce w zamian za długoletnią opiekę wraz z pochówkiem.
Przeniesienie własności ww. lokalu na rzecz osób opiekujących się Panią nastąpi w drodze umowy dożywocia uregulowanej w art. 908-916 Kodeksu cywilnego i zawartej w formie aktu notarialnego.
Planowana data zawarcia umowy dożywocia to 2022 r.
Planowane zbycie ww. lokalu mieszkalnego w drodze umowy dożywocia nie nastąpi w wykonywaniu działalności gospodarczej.
Pytanie
Czy może Pani nie uiszczać opłaty podatkowej dotycząc podatku od przepisania mieszkania na osoby obce w zamian za długoletnią opiekę wraz z pochówkiem?
Pani stanowisko w sprawie
W Pani ocenie, w związku z całokształtem okoliczności opisanych we wniosku, powinna Pani być zwolniona z zapłaty podatku dochodowego od przepisania mieszkania na osoby obce w zamian za długoletnią opiekę wraz z pochówkiem.
Nadmienia Pani, że za pieniądze ze sprzedaży domu zakupiła pani mieszkanie oraz spłaciła pasierbicę, której zapłaciła Pani 100 000 zł. Pieniądze pokryły wszystkie niezbędne koszty i nie ma już Pani żadnych środków, aby uiścić ww. podatek.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Z kolei, jak stanowi art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy:
Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d)innych rzeczy,
– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Natomiast w myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.
Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy:
Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.
Zgodnie z uregulowaniami zawartymi w art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
Z kolei jak stanowi art. 19 ust. 3 ww. ustawy:
Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.
Stosownie do treści art. 30e ust. 4 ww. ustawy:
Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:
1)dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
Z kolei, jak stanowi art. 30e ust. 5 ww. ustawy:
Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.
Natomiast stosownie do art. 908 § 1 ustawy u z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):
Jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.
Cechą charakterystyczną umowy o dożywocie jest ekwiwalentność świadczeń stron tej umowy. W doktrynie uznaje się, iż jest to ekwiwalentność rozumiana w sensie subiektywnym, a nie obiektywnym, co oznacza, że świadczenia stron względem siebie nie muszą mieć tego samego wymiaru ekonomicznego, ustalanego według kryteriów obiektywnych. Podkreślenia wymaga, iż tego rodzaju umowy zaliczane są do odpłatnych czynności prawnych, które charakteryzują się tym, iż każda ze stron uzyskuje jakąś korzyść majątkową (niekoniecznie w postaci pieniężnej).
Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy (dożywotnika) jest przeniesienie własności nieruchomości. Zatem umowa dożywocia ma charakter umowy zobowiązującej, odpłatnej i wzajemnej.
Uwzględniając powyższe, umowa o dożywocie, polegająca na tym, że w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie - ma charakter umowy wzajemnej, a w konsekwencji - jest czynnością prawną o charakterze odpłatnym, tj. w jej wyniku dochodzi do odpłatnego zbycia nieruchomości.
W kwestii określenia przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w drodze umowy o dożywocia – Naczelny Sąd Administracyjny w dniu 17 listopada 2014 r. podjął uchwałę siedmiu sędziów, sygn. akt II FPS 4/14, o następującej treści: „W przypadku zbycia nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie nie jest możliwe określenie przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, ze zm.), na zasadach wynikających z art. 19 ust. 1 i 3 tej ustawy”.
Mając na uwadze przepisy prawa podatkowego oraz uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 listopada 2014 r., sygn. akt II FPS 4/14, stwierdzić należy, że pomimo, iż przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy dożywocia stanowi jej odpłatne zbycie, to nie jest możliwe określenie przychodu ze źródła jakim jest odpłatne zbycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przy tego rodzaju umowie nie można bowiem zastosować zasad określonych w przepisach art. 19 ust. 1 i 3 ww. ustawy, według których przy ustalaniu przychodu bierze się pod uwagę wartość nieruchomości wyrażoną w cenie określonej w umowie (lub wartość rynkową), gdyż ta w przypadku dożywocia nie występuje.
Z opisu sprawy wynika, że 18 stycznia 2022 r. kupiła Pani lokal mieszkalny. Ponieważ wymaga Pani coraz większej opieki, chciałaby Pani zabezpieczyć tę opiekę w formie zapisania Pani mieszkania w drodze umowy dożywocia na osoby obce, które opiekują się Panią od wielu lat. Przeniesienie własności ww. lokalu na rzecz osób opiekujących się Panią nastąpi w drodze umowy dożywocia uregulowanej w art. 908-916 Kodeksu cywilnego i zawartej w formie aktu notarialnego. Planowana data zawarcia umowy dożywocia to 2022 r. Planowane zbycie ww. lokalu mieszkalnego w drodze umowy dożywocia nie nastąpi w wykonywaniu działalności gospodarczej.
Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy prawa, jak również ww. uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 listopada 2014 r., stwierdzić należy, że planowane przez Panią w 2022 r. zbycie lokalu mieszkalnego na podstawie umowy dożywocia – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego lokalu – nie będzie skutkować obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Nie będzie bowiem możliwe określenie przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na zasadach wynikających z art. 19 ust. 1 i 3 tej ustawy.
Tym samym nie będzie ciążył na Pani obowiązek uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu zbycia w 2022 r. lokalu mieszkalnego w drodze umowy dożywocia.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Jednocześnie wyjaśnić należy, że brak obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu planowanego zbycia lokalu mieszkalnego w drodze umowy dożywocia jest skutkiem braku możliwości określenia przychodu ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na zasadach wynikających z art. 19 ust. 1 i 3 tej ustawy, nie zaś zastosowania zwolnienia od zapłaty podatku dochodowego przewidzianego w innych przepisach tej ustawy, nieznajdujących zastosowania w przedstawionym zdarzeniu przyszłym.
Końcowo należy wskazać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe jest zgodne ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. Pełna weryfikacja prawidłowości Pani stanowiska może być dokonana jedynie w toku ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli celno-skarbowej, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej, do której zastosowanie mają przepisy określone w art. 14h (w zamkniętym katalogu) ustawy Ordynacja podatkowa.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).