Temat interpretacji

Obowiązki płatnika. Możliwość zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 15 stycznia 2020 r. (data wpływu 28 stycznia 2020 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z możliwością zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 stycznia 2020 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku z możliwością zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Przedmiot działalności gospodarczej Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni zamierza rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej związanej z oprogramowaniem (kod PKD 62.01.Z).

Wnioskodawczyni będzie zatrudniała na podstawie umów o pracę programistów/inżynierów oprogramowania (zwanych dalej pracownikami), którzy w ramach zadań pracowniczych, poza wykonywaniem innych obowiązków pracowniczych, wykonują prace twórcze, których efektem końcowym jest powstanie utworów w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w szczególności programów komputerowych.

Co istotne, przychód z prowadzonej działalności gospodarczej, jaki będzie osiągać Wnioskodawczyni, związany będzie przede wszystkich z czerpaniem korzyści finansowych z utworów tworzonych przez pracowników rozwijanie platformy internetowej za pośrednictwem, której Wnioskodawczyni oferuje swoje usługi.

Z tych przyczyn najistotniejsze z punktu widzenia Wnioskodawczyni jest wskazanie na następujące okoliczności, związane z działalnością gospodarczą jaką zamierza prowadzić:

1. efekt końcowy pracy pracowników stworzone programy komputerowe stanowiące utwory w rozumieniu prawa autorskiego to najbardziej wartościowy składnik ich pracy,
2. wartość końcowa praw autorskich do stworzonych przez pracowników programów komputerowych (utworów) z reguły co najmniej kilkukrotnie przekracza wysokość otrzymywanego przez pracowników wynagrodzenia,
3. istotne jest zapewnienie Wnioskodawczyni pełnych praw autorskich do stworzonych przez pracowników utworów, które to prawa zostaną następnie przeniesione na kontrahentów Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni składa niniejszy wniosek chcąc potwierdzić, że system wynagradzania, który zamierza wprowadzić jest zgodny z prawem.

Zapisy w umowach o pracę w przedmiocie przeniesienia na pracodawcę praw autorskich.

Celem należytego wynagradzania pracowników tworzących utwory prawnoautorskie, Wnioskodawczyni zamierza wprowadzić zasady wynagradzania pracowników, których istotną częścią będzie wynagrodzenie z tytułu przeniesienia praw autorskich do utworów, w tym do celów należytego wyliczenia wynagrodzenia będą wprowadzone odpowiednie zasady ewidencyjne tworzonych przez pracowników utworów.

Celem pełnego zabezpieczenia praw autorskich do poszczególnych utworów każda umowa o pracę zawierana z pracownikami zawierać będzie dodatkowe ustalenia, które rozszerzają zakres przenoszonych na Wnioskodawczynię praw, dodatkowo Wnioskodawczyni wprowadzi regulamin, który w sposób szczególny reguluje te kwestie. Na mocy tych zapisów prawa autorskie majątkowe przechodzą na własność pracodawcy nie z chwilą ich przyjęcia (zgodnie z zasadami ustawowymi) ale z chwilą ich ustalenia. Będzie to bardzo istotne dla Wnioskodawczyni, gdyż w sposób pełny zabezpieczy Jej interesy gospodarcze.

Zgodnie z postanowieniami umów o pracę, które będą zawierane przez Wnioskodawczynię z pracownikami:

1. z chwilą ustalenia poszczególnych utworów, wszelkie prawa autorskie zostają przeniesione na Wnioskodawczynię jako pracodawcę, w zamian za wynagrodzenie wypłacane pracownikowi;
2. pracownik będzie na bieżąco ewidencjonował wszystkie tworzone w toku pracy utwory oraz w ewidencji czasu pracy wskazywał przedmiot wykonywanych czynności, tak żeby można było przypisać dany utwór do określonego czasookresu;
3. pracownik na bieżąco będzie w repozytorium zamieszczał wszystkie utwory o charakterze programistycznym, dodatkowo albo on albo jego przełożony będzie opisywał jaki utwór został złożony w repozytorium, wskazując datę zamieszczenia;
4. Wnioskodawczyni na bieżąco dokonuje odbiorów wykonanych utworów, za pośrednictwem uprawnionych pracowników lub współpracowników.

Ustalając zasady wynagradzania pracowników, Wnioskodawczyni będzie miała na względzie fakt, że praca świadczona przez pracowników ma charakter zarówno twórczy (w szczególności projektowanie, tworzenie programów komputerowych, tworzenie specyfikacji i dokumentacji dot. programów komputerowych), jak i nietwórczy (w szczególności uczestniczenie w spotkaniach roboczych z innymi pracownikami).

Podkreślić należy, że pracownik jest zarówno twórcą, jak i współtwórcą utworów, a ponadto z uwagi na specyfikę wykonywanej pracy (tworzenie ale również rozwijanie funkcjonalności programów komputerowych) oraz sposób jej wykonywania (w szczególności z uwagi na pracę w oparciu o metodologię agile i pokrewne):

1. podczas wykonywania prac programistycznych, każdy pracownik w każdym kolejnym miesiącu będzie tworzył szereg utworów lub tzw. utworów zależnych w rozumieniu prawa autorskiego, w szczególności tworząc nowe linie kodu, tworząc poprawki (tzw. łatka/patch) lub aktualizacje (tzw. aktualizacja/update) do istniejących już utworów;
2. niezależnie od wykonywania prac programistycznych, pracownik w trakcie jej tworzenia oraz po jej zakończeniu będzie wykonywał dokumentację/specyfikację tworzonego utworu/ów, która to specyfikacja również jako utwór w rozumieniu prawa autorskiego staje się własnością pracodawcy;
3. będzie wspierać innych pracowników Wnioskodawczyni przedstawiając im (w szczególności drogą poczty email lub za pośrednictwem komunikatorów internetowych) rozwiązania, które mogą zaimplementować w tworzonych przez nich oprogramowaniu (co czyni go współautorem tworzonych na rzecz Wnioskodawczyni przez innych pracowników utworów).

Powyższe uzasadnia wprowadzenie przez Wnioskodawczynię wynagrodzenia z tytułu przeniesienia praw autorskich określonego kwotowo, w kwocie ryczałtowej, ustalonej kwotowo.

Pracodawca z pracownikami będzie zawierać umowy o pracę, gdzie ich wynagrodzenie składa się z następujących części składowych:

1. wynagrodzenie zasadnicze, tj. kwota należna pracownikowi z tytułu wykonywania ogółu obowiązków pracowniczych, w tym z tytułu tworzenia utworów w rozumieniu prawa autorskiego (ale już nie przenoszenia do nich praw za co pracownik otrzymuje wynagrodzenie wskazane w pkt 3);
2. premia o charakterze uznaniowym, która okresowo może być przyznana przez pracodawcę, przyznawana w przypadku gdy pracodawca uzna to za stosowne;
3. stała kwota wynagrodzenia, wynikająca każdorazowo z ustaleń między pracodawcą a pracownikiem poczynionych na etapie negocjacji zawarcia umowy o pracę (właśnie na tym etapie strony dokonują, bazując na wiedzy i doświadczeniu pracownika oraz pracodawcy, oszacowania wartości utworów jakie będą tworzone w przyszłości przez pracownika), następnie wskazana kwotowo przez strony w tej umowie o pracę w określonej wysokości (wynagrodzenie określono kwotowo, a nie jako procent wynagrodzenia zasadniczego):
   1. należna pracownikowi z tytułu przeniesienia praw autorskich majątkowych do utworów stworzonych przez pracownika na pracodawcę,
   2. naliczana osobno za każdy miesiąc, przy czym zgodnie ze swobodą kształtowania treści umów będzie ona pomniejszana proporcjonalnie o kwotę proporcjonalną do ilości dni nieobecności pracownika w pracy w stosunku do ilości dni w danym miesiącu,
   3. co do zasady uniezależniona jest od ilości stworzonych utwór i z uwagi na ryczałtowy charakter wynagrodzenia wypłacana jest niezależnie od ilości stworzonych utworów,
   4. jeżeli w danym miesiącu pracownik nie stworzy żadnego utworu, co w konsekwencji spowoduje, że w danym miesiącu nie przeniesie on praw autorskich do żadnego utworu wynagrodzenie nie przysługuje mu.
   
   

Co istotne, każda z umów będzie zawierana w drodze negocjacji z pracownikiem, który przed podpisaniem umowy będzie musiał zaakceptować jej warunki co oznacza, że umowa będzie stanowiła wyraz zgodnej woli obu stron umowy.

Przy ustalaniu zasad wynagradzania pracowników z tytułu przeniesienia praw autorskich do stworzonych utworów należy mieć na względzie to, że:

1. umowa o pracę ma charakter ciągły, a nie jednorazowy;
2. indywidualna wycena utworów o charakterze niematerialnym tworzonych do celów określonych przez pracodawcę jest skomplikowana, czasochłonna, a wielokrotnie wręcz niemożliwa z powodu braku materiału porównawczego;
3. strony stosunku pracy chcą w sposób czytelny określić zasady wynagradzania pracownika mając na względzie w szczególności potrzebę prawidłowego rozliczenia należności publicznoprawnych;
4. pracownik jest tzw. słabszą stroną stosunku pracy stąd im bardziej jednoznaczne zasady naliczania jego wynagrodzenia, tym bardziej zapewniona jest ochronna funkcja prawa pracy.

Z tych przyczyn, wskazany wyżej, ryczałtowy sposób wynagradzania będzie korzystny dla obu stron, gdyż w sposób jasny, czytelny i bezkonfliktowy pozwala wyliczyć comiesięczne wynagrodzenie, ponadto pozwala uniknąć problemów z indywidualną wyceną poszczególnych utworów.

Również pomniejszanie ryczałtu o czas nieobecności pracownika ma w tym wypadku pełne uzasadnienie, gdyż każdy dzień nieobecności sprawia lub może sprawić, że ilość stworzonych utworów przez pracownika będzie mniejsza.

Istotą wynagrodzenia ryczałtowego jest, że strony wskazują kryteria jego wyliczenia i godzą się z tym, że będzie ono wyliczane na podstawie zasad wynagrodzenia ustalonych jeszcze przed wykonaniem danego zobowiązania i wynagrodzenie może w pewnym zakresie odbiegać od wartości faktycznie wykonanego efektu tych prac. Dobrym przykładem jest tutaj ustalenie wynagrodzenia ryczałtowego w przypadku umów o dzieło lub umów o roboty budowlane, kiedy w przypadku wynagrodzenia za skomplikowane prace wynagrodzenie ryczałtowe może wręcz przynieść stratę wykonawcy.

Podkreślić trzeba, że na gruncie obowiązujących przepisów nie zachodzą żadne przesłanki, które wykluczałyby analogiczne ustalenie zasad wynagradzania w przypadku wynagrodzenie z tytułu przeniesienia praw autorskich majątkowych przez pracownika na pracodawcę, w związku z czym ustalenie stałej ryczałtowej kwoty z tego tytułu pomniejszanej proporcjonalnie o czas nieobecności pracownika w pracy mieści się w granicach dopuszczalnych dla swobody umów stron.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni, w opisanym stanie przyszłym w zakresie dotyczącym wynagrodzenia za przeniesienie praw autorskich majątkowych do stworzonych utworów, będzie mogła jako płatnik stosować wobec pracowników 50% koszty uzyskania przychodów?

Zdaniem Wnioskodawczyni, art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na zastosowanie do przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich lub rozporządzania przez nich tymi prawami kosztów uzyskania przychodu w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. Odesłanie zawarte w tym przepisie do odrębnych przepisów oznacza odesłanie do ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, która to ustawa wymienia szczegółowo co może być przedmiotem praw autorskich, w tym w art. 1 ust. 1 i 2 ww. ustawy.

Wnioskodawczyni wskazuje, że pracownicy w zakresie w jakim tworzą utwory prawno-autorskie są twórcami tych utworów i przysługują im prawa autorskie z tytułu ich wykonywania. Zgodnie z art. 12 ust. 1 i art. 74 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych prawa majątkowe do utworów stworzonych przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy przysługują pracodawcy, o ile umowa nie stanowi inaczej. Wnioskodawczyni w porozumieniu z pracownikami będzie zmieniała zakres nabycia tych praw wskazując w umowie, że utwory przechodzą na pracodawcę z chwilą ustalenia (czyli od najwcześniejszej chwili, w której jest to możliwe), a przejście autorskich praw majątkowych na pracodawcę ma miejsce za wynagrodzeniem. Oznacza to, że pracownik uzyskuje przychód z odpłatnego przekazania majątkowych praw autorskich.

Ustalając dochód w ww. części pracownik może zatem pomniejszać przychód o koszty jego uzyskania w wysokości 50% tego przychodu, pod warunkiem, że fakt przekazania praw autorskich do niego zostanie udokumentowany w opisany wyżej sposób, a umowa będzie przewidywała ryczałtową kwotę wynagrodzenia ustaloną odrębnie za przenoszenie praw autorskich majątkowych do utworów.

Z tych przyczyn, należy rozpatrzyć czy w świetle przepisów tak prawa podatkowego, jak i pozostałych regulacji prawnych istnieją jakiekolwiek zapisy, które sprzeciwiałyby się ustaleniu przez Wnioskodawczynię wynagrodzenia pracowników z tytułu przeniesienia praw autorskich do utworów pracowniczych w stałej, ryczałtowej kwocie, wypłacanej miesięcznie, pomniejszanej o każdy dzień nieobecności pracownika w pracy.

Przede wszystkim należy zaznaczyć, że zarówno art. 22 ust. 9 pkt 3, jak też żadne inne przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, której interpretacja jest przedmiotem wniosku, nie normują żadnych zasad wedle, których wynagrodzenie z tytułu przeniesienia praw autorskich do utworów powinno być ustalane.

Prowadzi to do wniosku, że ograniczając się wyłącznie do regulacji ustawy podatkowej strony powinny mieć dowolność ustalenia zasad wynagradzania, o ile w sposób czytelny z umowy o pracę będzie wynikała ta część wynagrodzenia, która właśnie z tego tytułu jest pracownikowi wypłacana.

Niezależnie od powyższego, wykraczając poza zakres samego wniosku dotyczącego wydania interpretacji w przedmiocie przepisów prawa podatkowego, podkreślić należy, że koniecznym jest także rozważenie czy jakiekolwiek ograniczenia przewidziane są w przepisach ogólnie obowiązującego prawa.

Odnośnie zasad ustalania podstawy do naliczenia i wypłaty pracownikom wynagrodzenia tytułem przeniesienia praw majątkowych autorskich do utworów stworzonych w toku wykonywania obowiązków pracowniczych należy wskazać, że:

1. zgodnie z art. 300 Kodeksu pracy: ,,W sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy;
2. zgodnie z wskazaną w pkt 1) regulacją Wnioskodawczyni i Jej pracownicy, kształtując zasady wynagradzania pracownika z tytułu przeniesienia na pracodawcę praw autorskich do stworzonych w ramach stosunku pracy utworów, kierują się zasadą unormowaną w art. 353¹ Kodeksu cywilnego, zgodnie z którą: Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego;
3. analiza treści przepisu wskazanego w pkt 2) prowadzi do wniosku, że zasady wynagradzania pracowników muszą być łącznie zgodne z:
   1. zasadami współżycia społecznego brak jest przyczyn dla uznania, że wynagrodzenie o charakterze ryczałtowym, pomniejszane o czas nieobecności pracownika w pracy miałoby być niezgodne z zasadami współżycia społecznego,
   2. właściwością naturą stosunku pracy jak wyżej, trudno znaleźć przeciwko temu rozwiązaniu jakiekolwiek argumenty wynagrodzenie w umowach w zasadzie jest ustalane albo w kwocie ryczałtowej, albo wedle stawki godzinowej albo ewentualnie według kosztorysu. Wnioskodawczyni zamierza stosować wynagrodzenie o charakterze ryczałtowym zgodnie z praktyką powszechnie występującą w stosunkach prywatnoprawnych,
   3. ustawą ta przesłanka zostanie omówiona w pkt następnym;
4. jak wskazano wyżej, żaden przepis ustaw podatkowych nie sprzeciwia się ustaleniu przez Wnioskodawczynię wynagrodzenia w sposób opisany w niniejszym wniosku, przy czym powstaje pytanie, czy inne przepisy prawa zawierają jakieś ograniczenia w tym względzie. I tak uznać należy, że:
   1. ustawa Kodeks Pracy: przewiduje, że:
      • pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia (art. 13),
      • prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę (art. 18^3c),
      • wynagrodzenia zgodnego z rodzajem pracy wraz z wskazaniem wszystkich składników wynagrodzenia (art. 29 § 1 pkt 3). W Rozdziale IA Wynagrodzenie za pracę ustawa uszczegółowia zasady opisane w punkcie wyżej, jednak nie zawiera żadnych zapisów, które sprzeciwiałyby się ustaleniu wynagrodzenia tytułem przeniesienia praw autorskich w sposób opisany we wniosku;
   2. ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę wskazuje (art. 6 ust. 1) wyłącznie dolny limit wynagrodzenia należnego pracownikowi, nie precyzując zasad ustalania wynagrodzenia;
   3. ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w zakresie ustalania zasad wynagradzania:
      • wskazuje, że twórcy przysługuje wynagrodzenie za korzystanie z utworów przez osoby trzecie (art. 17 i art. 43),
      • zawiera odrębną regulację dotyczącą zasad nabywania praw autorskich przez pracodawcę (art. 12) jednak regulacja ta nie wskazuje w jaki sposób wynagrodzenie z tego tytułu może być ustalane,
      • nie zawiera żadnych szczegółowych wskazań dotyczących zasad ustalania wynagrodzenia należnego twórcy, w tym nie wyklucza możliwości ustalenia go w wysokości ryczałtowej.
   
   

Podsumowując Wnioskodawczyni stwierdziła, że wnikliwa analiza aktualnego stanu prawnego pozwala przyjąć, że sposób rozliczeń wynagrodzenia z tytułu przeniesienia praw autorskich ustalony przez Wnioskodawczynię z pracownikami jest prawidłowy, a strony korzystają w tym zakresie z zasady swobody kształtowania treści umów i uprawnione jest w tym zakresie pomniejszania przychodu o koszty jego uzyskania w wysokości 50% tego przychodu, przy założeniu sposobu wynagradzania opisanego w niniejszym wniosku. Podkreślić przy tym trzeba, że powyższe znajduje uzasadnienie zarówno w świetle przepisów ustawy podatkowej, której interpretacja jest przedmiotem wniosku, jak też w świetle pozostałych powołanych wyżej regulacji prawnych.

Wnioskodawczyni wskazuje, że powyższe stanowisko zostało potwierdzone wydanymi w stosunku do innych podmiotów interpretacjami podatkowymi: z dnia 22 lutego 2019 r., nr 0115-KDIT2-1.4011.447.2018.2.MS, z dnia 30 sierpnia 2019 r., nr 0113-KDIPT3.4011.349.2019.1.KK, nr 0112-KDIL3-2.4011.302.209.2.JK oraz z dnia 29 kwietnia 2019 r., nr 0113-KDIPT3.4011.164.2019.1.MH.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 9 ust. 2 tej ustawy, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów

W treści art. 10 ust. 1 ww. ustawy, zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi, w pkt 1 wymienia się: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracę nakładczą, emeryturę lub rentę.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy (art. 12 ust. 4 ww. ustawy).

W świetle art. 31 ww. ustawy, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej zakładami pracy, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Na podstawie art. 32 ust. 1 ww. ustawy, zaliczki, o których mowa w art. 31, za miesiące od stycznia do grudnia, z zastrzeżeniem ust. 1a, wynoszą:

1. za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy nie przekroczył kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali 17% dochodu uzyskanego w danym miesiącu;
2. za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali 17% od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła tej kwoty, i 32% od nadwyżki ponad kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali;
3. za miesiące następujące po miesiącu, o którym mowa w pkt 2 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.

Z treści przepisu art. 32 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że za dochód, o którym mowa w ust. 1 i 1a, uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody w rozumieniu art. 12 oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika, po odliczeniu kosztów uzyskania w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 pkt 1 albo 3 lub w ust. 9 pkt 1-3 oraz po odliczeniu potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenie społeczne, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b lub pkt 2a.

Jak stanowi art. 32 ust. 7 ww. ustawy, zakład pracy przy obliczaniu zaliczki nie stosuje kosztów uzyskania przychodów określonych w art. 22 ust. 9 pkt 1-3 od miesiąca, w którym otrzymał pisemne oświadczenie pracownika o rezygnacji z ich stosowania, albo od następnego miesiąca, jeżeli w miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie, nie miał możliwości pobrania zaliczki bez zastosowania tych kosztów. Oświadczenie to składa się odrębnie dla każdego roku podatkowego.

Ustawodawca zobowiązał płatnika do poboru zaliczek w prawidłowej wysokości, tj. od dochodu ustalonego zgodnie z regułami określonymi w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc z uwzględnieniem kosztów w takiej wysokości, w jakiej ustawodawca w danych okolicznościach przewidział. Tym samym, jeśli zgodnie z uregulowaniami wskazanej ustawy pracownikowi mogą być uwzględnione 50% koszty uzyskania przychodu, to płatnik winien takie koszty zastosować.

Przechodząc do kwestii kosztów uzyskania przychodów, to są one uregulowane w przepisach rozdziału 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

I tak, w myśl art. 22 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Stosownie do art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej:

1. wynoszą 250 zł miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 3000 zł w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
2. nie mogą przekroczyć łącznie 4500 zł za rok podatkowy w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej;
3. wynoszą 300 zł miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 3600 zł w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę;
4. nie mogą przekroczyć łącznie 5400 zł za rok podatkowy w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z tytułu więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, i podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.

Osobom posiadającym status pracownika, uzyskującym przychody m.in. ze stosunku pracy przysługuje, co do zasady, zgodnie z przepisami art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczenie jednej pełnej miesięcznej normy kosztów uzyskania przychodów niezależnie od wymiaru czasu pracy.

W odniesieniu do niektórych przychodów ustawodawca dopuścił jednak możliwość ustalania kosztów zryczałtowanych. W przypadku korzystania przez twórców z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzania przez nich tymi prawami, mają zastosowanie 50% koszty uzyskanego przychodu.

Natomiast, w myśl art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy, koszty uzyskania niektórych przychodów określa się z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z zastrzeżeniem ust. 9a i 9b, z tym, że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

W roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1-3, nie mogą przekroczyć kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 (art. 22 ust. 9a ww. ustawy).

Zgodnie z art. 22 ust. 9b ww. ustawy, przedmiotowe koszty stosuje się do przychodów uzyskiwanych z tytułu:

1. działalności twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, inżynierii budowlanej, urbanistyki, literatury, sztuk plastycznych, wzornictwa przemysłowego, muzyki, fotografiki, twórczości audialnej i audiowizualnej, programów komputerowych, gier komputerowych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;
2. działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki;
3. produkcji audialnej i audiowizualnej;
4. działalności publicystycznej;
5. działalności muzealniczej w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej, edukacyjnej oraz wydawniczej;
6. działalności konserwatorskiej;
7. prawa zależnego, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1191, 1293, 1669, 2445 i 2339), do opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia;
8. działalności badawczo-rozwojowej, naukowej, naukowo-dydaktycznej, badawczej, badawczo-dydaktycznej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej.

Fakt korzystania przez podatnika z prawa autorskiego powinien być udokumentowany, gdyż warunkiem zastosowania kosztów, o których mowa w art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest, aby zaistniał utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, twórca udzielił licencji na korzystanie z danego utworu, względnie by doszło do rozporządzenia majątkowymi prawami autorskimi do tworzonego dzieła. Samo wykonywanie pracy twórczej nie oznacza bowiem automatycznie powstania utworu i przejścia praw z tego tytułu na pracodawcę.

Podwyższone koszty uzyskania przychodów można więc stosować, jeżeli wypłacone zostało wynagrodzenie za przeniesienie autorskich praw majątkowych. Z treści umowy o pracę (lub innego dokumentu) powinno przy tym wynikać, że obowiązki ze stosunku pracy obejmują także działalność twórczą, a wyodrębniona kwota pieniężna stanowi honorarium za przeniesienie praw autorskich do utworu. Konieczne jest zatem dokładne wyróżnienie wynagrodzenia związanego z przeniesieniem bądź korzystaniem z praw autorskich przez pracownika.

Powołany przepis art. 22 ust. 9 pkt 3 ww. ustawy wskazuje, że ustalenie, czy określony przychód został osiągnięty z tytułu praw autorskich lub pokrewnych i podatnik jest twórcą czy też artystą wykonawcą należy ocenić w świetle odrębnych przepisów, czyli przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1231).

O zastosowaniu 50% kosztów uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich decyduje wyłącznie fakt uzyskania przychodu jako wynagrodzenia za wykonanie czynności (utworu), będącej przedmiotem prawa autorskiego w rozumieniu ww. ustawy.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęć użytych w art. 22 ust. 9 pkt 3 ww. ustawy, takich jak twórca, korzystanie przez twórców z praw autorskich lub pojęć z nimi związanych, jak np. utwór, natomiast ustawodawca odsyła w tym względzie do odrębnych przepisów, przez które należy rozumieć ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ww. ustawy, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).

W świetle art. 1 ust. 2 ww. ustawy, w szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

1. wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
2. plastyczne;
3. fotograficzne;
4. lutnicze;
5. wzornictwa przemysłowego;
6. architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
7. muzyczne i słowno-muzyczne;
8. sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
9. audiowizualne (w tym filmowe).

Ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia, nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne (art. 1 ust. 2¹ ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną, a ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności (art. 1 ust. 3 i ust. 4 cytowanej ustawy). W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej. Natomiast, zgodnie z art. 8 ust. 2 tej ustawy, domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu.

W rozumieniu prawa autorskiego jako twórczy traktowany jest taki rezultat działalności, który na tyle związany jest z osobą twórcy, by było mało prawdopodobne, aby inna osoba podejmująca identycznie skierowany wysiłek twórczy uzyskała analogiczny lub zasadniczo zbliżony rezultat.

Zatem, twórca pracownik nabywa prawa autorskie majątkowe i osobiste, z tym, że prawa osobiste są niezbywalne. Podstawową zasadą prawa autorskiego jest, że prawo to powstaje w sposób pierwotny na rzecz twórcy. Zatem, z chwilą powstania utworu pracownik nabywa do niego prawa majątkowe i osobiste.

Stosownie do treści art. 41 ust. 1 pkt 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy. Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu, zwana dalej licencją, obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione (art. 41 ust. 2 ww. ustawy).

Podsumowując wcześniejsze rozważania należy wskazać, że aby możliwe było zastosowanie podwyższonych kosztów uzyskania przychodów do wynagrodzenia związanego z rozporządzeniem prawami autorskimi muszą zostać spełnione następujące przesłanki:

• praca wykonywana przez pracownika jest przedmiotem prawa autorskiego, a więc spełnia przesłanki utworu określone w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych,

• pracownik jest twórcą w rozumieniu tej ustawy i uzyskiwanie przychodu przez pracownika wynika z korzystania przez twórcę z tychże praw lub rozporządzania tymi prawami,

• stosunek prawny łączący pracownika i pracodawcę przewiduje wypłatę wynagrodzenia należnego pracownikowi za korzystanie z praw autorskich oraz prowadzona jest stosowna dokumentacja w tym zakresie, np. szczegółowa ewidencja przeniesionych praw autorskich, a także

• przychody muszą być uzyskiwane z tych rodzajów działalności, o których mowa w art. 22 ust. 9b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W sprawie będącej przedmiotem wniosku, kwota honorarium będzie wynikać z ustaleń między pracodawcą a pracownikiem poczynionych na etapie negocjacji zawarcia umowy o pracę (właśnie na tym etapie strony dokonują, bazując na wiedzy i doświadczeniu pracownika oraz pracodawcy, oszacowania wartości utworów jakie będą tworzone przez pracownika), następnie kwota ta będzie wskazana przez strony w tej umowie o pracę.

Taki sposób ustalenia wynagrodzenia za przeniesienie praw autorskich należycie wyodrębnia to wynagrodzenie od pozostałych składników płacy pracownika. W związku z powyższym, Wnioskodawczyni jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych będzie mogła stosować w odniesieniu do tak ustalonych wynagrodzeń koszty uzyskania przychodu na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Końcowo, mając na uwadze treść przepisu art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.), zauważyć należy, że w przedmiotowej sprawie Organ podatkowy wydając interpretację indywidualną przepisów prawa opiera się wyłącznie na opisie zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię. Do postępowania w sprawie wydania interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego nie mają bowiem zastosowania przepisy o postępowaniu podatkowym, a postępowanie dowodowe jest częścią postępowania podatkowego.

Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który ją wydał (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Bieg powyższego terminu nie rozpoczyna się do dnia zakończenia okresu stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID (art. 15zzs ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID - 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374 i 567) dodany przez art. 1 pkt 14 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 568)).

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej