Temat interpretacji

Opodatkowanie odsetek związanych z otrzymanym spadkiem

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczym - przedstawione we wniosku z dnia 28 kwietnia 2020 r. (data wpływu za pośrednictwem platformy ePUAP 28 kwietnia 2020 r., identyfikator poświadczenia przedłożenia ) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odsetek związanych z otrzymanym spadkiem - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 kwietnia 2020 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

17 maja 1997 r. ojciec Wnioskodawczyni podpisał umowę z (, dalej: Spółka), o dokonanie projektu racjonalizatorskiego (). Spółka nie dotrzymała warunków umowy, więc ojciec Wnioskodawczyni wraz z grupą racjonalizatorów złożył wniosek do sądu o zapłatę wraz z odsetkami. W styczniu 2008 r. ojciec Wnioskodawczyni zmarł. Postanowieniem Sądu Rejonowego Wydział I Cywilny z dnia 28 lutego 2008 r. Wnioskodawczyni nabyła prawo do spadku po swoim ojcu. W dniu 21 kwietnia 2008 r. złożyła w Urzędzie Skarbowym w () zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z1, gdzie w tabeli F (dane dotyczące nabytych rzeczy lub praw majątkowych), poz. 9 pkt 3 zgłosiła wynagrodzenie za projekt racjonalizatorski nr (). Sprawa sądowa zakończyła się wyrokiem o zapłatę w dniu 25 września 2018 r., a tytuł do egzekucji Sąd Apelacyjny w () wydał w dniu 24 czerwca 2019 r. W dniu 18 czerwca 2019 r. Wnioskodawczyni otrzymała odsetki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni zobowiązana jest do zapłaty podatku od odsetek w związku z otrzymaniem PIT-11 z () (opodatkowania odsetek)?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1389, z późn. zm.), przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadku i darowizn. Odsetki mają charakter akcesoryjny, są więc ściśle powiązane z należnością główną w ten sposób, że ich istnienie jest uzależnione od funkcjonowania należności głównej. W prawie podatkowym odsetki są konsekwencją zaistnienia zaległości podatkowej i dopóki ona istnieje, dopóty istnieją również odsetki od niej. Tak więc powinny one podlegać takiemu samemu sposobowi opodatkowania jak kwota główna (spadek), czyli dla osób z I grupy spadkowej odsetki powinny być nieopodatkowane. Otrzymanie spadku wraz z odsetkami umożliwiło Wnioskodawczyni tylko postanowienie Sądu Rejonowego Wydział I Cywilny z dnia 28 lutego 2008 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego - jest nieprawidłowe.

Zgodnie z ogólną zasadą sformułowaną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z ogólnej definicji przychodów zawartej w art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że przychodami są w szczególności otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Przy czym przez pojęcie otrzymane - zgodnie ze Słownikiem języka polskiego - należy rozumieć takie pieniądze i wartości pieniężne, które zostały podatnikowi dane. Mając na uwadze istnienie wielu form rozliczeń należy uznać, że otrzymane pieniądze to nie tylko wypłacona gotówka, ale również kwota, która wpłynęła na rachunek bankowy podatnika. Natomiast postawionymi do dyspozycji są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik - wykazując określoną aktywność - ma możliwość włączyć do swojego władztwa. Innymi słowy, podatnik ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy, a nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji. Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie w pkt 9 wymieniono inne źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania w szczególności wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne, niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawodawca sformułował bowiem tak wskazany przepis, aby stanowił on kategorię otwartą. Zatem, o przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 17 maja 1997 r. ojciec Wnioskodawczyni podpisał umowę ze Spółką, której przedmiotem był projekt racjonalizatorski Spółka nie dotrzymała warunków umowy, więc ojciec Wnioskodawczyni wraz z grupą racjonalizatorów złożył wniosek do sądu o zapłatę wraz z odsetkami. W styczniu 2008 r. ojciec Wnioskodawczyni zmarł. Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 28 lutego 2008 r. Wnioskodawczyni nabyła prawo do spadku po swoim ojcu. W dniu 21 kwietnia 2008 r. złożyła w Urzędzie Skarbowym - zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z1, gdzie w tabeli F (dane dotyczące nabytych rzeczy lub praw majątkowych ), poz. 9 pkt 3 zgłosiła wynagrodzenie za projekt racjonalizatorski. Sprawa sądowa zakończyła się wyrokiem o zapłatę w dniu 25 września 2018 r., a tytuł do egzekucji Sąd Apelacyjny wydał w dniu 24 czerwca 2019 r. W dniu 18 czerwca 2019 r. Wnioskodawczyni otrzymała odsetki.

Regulacje prawne dotyczące odsetek za zwłokę zawarte są w art. 481 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145, ze zm.), zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Zgodnie zaś z treścią art. 20 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2019 r., poz. 1460, ze zm.), do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Przepis ten ma więc zastosowanie do odsetek, do których zasądzono należność główną.

Odsetki stanowią swego rodzaju odszkodowanie ryczałtowe, mają znaczenie represyjne. Odsetki za opóźnienie należą się wierzycielowi w każdym przypadku nieterminowego uregulowania zobowiązania, bez względu na przyczynę niezachowania terminu przez dłużnika.

Wierzyciel może żądać więc odsetek dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem należności pieniężnej. Odsetki mają zatem charakter uboczny względem należności głównej - są skutkiem niewykonania zobowiązań. Należność główna jest zatem czymś innym, niż odsetki związane z opóźnieniem w jej wypłacie. Przyczyną wypłaty należności głównej jest poniesienie szkody przez uprawnionego, natomiast źródłem obowiązku wypłaty odsetek jest niedotrzymanie terminu wypłaty świadczenia przez zobowiązanego. Zatem na gruncie prawa cywilnego rozróżnia się należność główną (roszczenie główne) i odsetki za zwłokę (roszczenie uzupełniające, tzw. roszczenie akcesoryjne).

Należy więc zauważyć, że odsetki są związane z kwotą długu głównego, jednak źródło ich powstania różni się zasadniczo od źródła powstania długu głównego. Innymi słowy, nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z należnością główną. Wierzyciel może żądać odsetek dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem należności pieniężnej. Tak więc pomimo pewnego związku odsetek z długiem głównym, ze względu na fakt różnego źródła ich powstania, są one należnością odrębną od należności głównej. Odsetki mają charakter uboczny względem należności głównej - są skutkiem niewykonania zobowiązań. Z tych względów wyłączenie z opodatkowania należności głównej nie oznacza, że wolne od podatku są także odsetki od niej naliczone.

W niniejszej sprawie - należnością główną jest zasądzona wyrokiem Sądu na rzecz Wnioskodawczyni należność główna, tj. wynagrodzenie za projekt realizatorski, zaś odsetki są należnością dodatkową, uboczną - należnością z tytułu zwłoki w zapłacie należności głównej i nie należy ich przypisywać do tego samego źródła przychodów, co należność główna.

W konsekwencji stwierdzić należy, że otrzymane przez Wnioskodawczynię odsetki od należności głównej, zasądzonej wyrokiem sądu, stanowią dla Niej przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych według skali podatkowej, określonej w art. 27 ust. 1 ww. ustawy, który wraz z innymi przychodami za 2019 r. winna wykazać w zeznaniu podatkowym.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.), przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n ww. ustawy, nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem Organu, który ją wydał (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej