Temat interpretacji

Skutki podatkowe zapłaty zaległych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne za byłych zleceniobiorców.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.) oraz art. 15zzs ust. 7 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 374 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 27 stycznia 2020 r. (data wpływu 3 lutego 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zapłaty zaległych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne za byłych zleceniobiorców jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 lutego 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zapłaty zaległych składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne za byłych zleceniobiorców.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie produkcji odzieży dla zwierząt. W związku z prowadzoną działalnością Wnioskodawczyni podpisywała z osobami fizycznymi umowy o dzieło. Od wynagrodzeń wypłacanych osobom fizycznym na podstawie umowy o dzieło nie potrącała i nie wpłacała składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. W efekcie przeprowadzonej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych kontroli stwierdzono, że czynności realizowane na podstawie ww. umów o dzieło nie mogą być traktowane jako dzieło. W ocenie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych były to umowy o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o umowie zleceniu. W związku z powyższym ZUS wskazał, iż w okresie objętym kontrolą osoby należy zgłosić do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego lub samego zdrowotnego (jeśli miały inny tytuł do ubezpieczeń) i naliczyć zaległe składki na ubezpieczenia. W konsekwencji ZUS sporządził protokół pokontrolny, w którym naliczył zaległe składki i zobowiązał do wykonania korekt deklaracji ubezpieczeniowych oraz uiszczenia zaległości. Wnioskodawczyni odwołała się od ww. protokołu, ale ZUS podtrzymał swoje stanowisko. Wnioskodawczyni zdecydowała się skierować sprawę do sądu. Ostatecznie jednak wycofała się, a ZUS w 2019 r. sporządził tzw. deklaracje z urzędu, gdzie dokonał naliczenia zaległych składek od umów, jakie uznał za umowy zlecenia. Wnioskodawczyni wystąpiła do ZUS z wnioskiem o rozłożenie na raty zaległości. Ostatecznie podpisała tzw. układ ratalny w którym zobowiązała się do spłaty zaległości w okresie od 2019 r. do 2022 r. Wnioskodawczyni podjęła decyzję o niedochodzeniu zwrotu zaległych składek od byłych zleceniobiorców w części obciążającej ubezpieczonych. Aktualnie Wnioskodawczyni nie współpracuje już z żadną z tych osób na podstawie umowy zlecenia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy zapłata przez Wnioskodawczynię z własnych środków finansowych zaległych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne byłych zleceniobiorców (w części obciążającej ubezpieczonych) skutkuje u nich powstaniem przychodu podatkowego, a w konsekwencji czy Wnioskodawczyni ma obowiązek sporządzenia i przesłania byłym zleceniobiorcom oraz właściwym urzędom skarbowym informacji PIT-11 za rok, w którym składki te zostały przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych ostatecznie naliczone (płatność składek została w tym przypadku rozłożona na 4 lata)?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zapłata przez Nią z własnych środków finansowych zaległych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (w części obciążającej ubezpieczonych), nie skutkuje powstaniem po stronie byłych zleceniobiorców przychodu podatkowego, w szczególności zgodnie z art. 11 ust. 1 w zw. z art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f, a w konsekwencji Wnioskodawczyni nie ma obowiązku sporządzenia i przesłania byłym zleceniobiorcom oraz właściwym urzędom skarbowym informacji PIT-11.

Uregulowanie zaległych składek przez Wnioskodawczynię na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne od umów zakwalifikowanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako umowy zlecenia miało na celu wywiązanie się tym samym przez Wnioskodawczynię z Jej obowiązków jako płatnika, a nie stanowi świadczenia na rzecz byłego zleceniobiorcy. Istotnym jest, że w żadnym momencie obowiązek ten nie ciążył na byłym zleceniobiorcy. Istniejący pomiędzy płatnikiem składek (zleceniodawcą), a ubezpieczonym (zleceniobiorcą) stosunek prawny powoduje, że ubezpieczony podlega z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym, jednakże nie rodzi po jego stronie żadnych obowiązków względem ZUS (szczególnie w zakresie obliczania oraz wpłacania należnych składek). Wszystkie obowiązki obciążają płatnika składek i to niezależnie od źródła finansowania tych składek. Wykonania zaległego zobowiązania przez płatnika, w zakresie obliczenia, potrącenia z dochodu ubezpieczonego oraz odprowadzenia składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, nie można utożsamiać z wykonaniem obowiązku za kogoś innego tj. za byłego zleceniobiorcę.

Zleceniobiorcy nie otrzymują ani środków finansowych ani praw majątkowych, które powiększą ich majątek. Odprowadzenie składek skutkuje transferem środków do ZUS, a nie na rzecz zleceniobiorcy. Ponadto składki na ubezpieczenia społeczne w części zleceniodawcy wyłączone są z opodatkowania, ponieważ podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania. Opodatkowanie zaległej składki prowadziłoby do podwójnego opodatkowania tej samej kwoty dochodu, ponieważ pierwotna podstawa opodatkowania została ustalona przez Wnioskodawczynię bez wyłączenia zaległych składek.

Na temat skutków podatkowych opłaconych przez płatnika składek na ubezpieczenia i ich wpływu na obowiązek płatnika na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny m.in. w wyrokach: z dnia 5 kwietnia 2019 r. sygn. akt II FSK 1311/17, z dnia 19 marca 2019 r. sygn. akt II FSK 864/17, z dnia 6 sierpnia 2019 r. sygn. akt II 2971/17, z dnia 31 marca 2019 r. sygn. akt II FSK 972/17.

Stanowisko wyrażone w powyższych wyrokach jest jednoznaczne: płatnik uiszczając zaległe składki w części należnej od świadczenia wypłacanego zleceniobiorcy, nie dokonuje żadnego przysporzenia majątkowego zwiększającego majątek zleceniobiorcy (oni sami nie otrzymują też od płatnika nieodpłatnych świadczeń).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy źródłami przychodów są m.in. wymienione w pkt 9 inne źródła

W myśl natomiast art. 20 ust. 1 ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Z art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie produkcji odzieży dla zwierząt. W związku z prowadzoną działalnością Wnioskodawczyni podpisywała z osobami fizycznymi umowy o dzieło. Od wynagrodzeń wypłacanych osobom fizycznym na podstawie umowy o dzieło nie potrącała i nie wpłacała składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. W efekcie przeprowadzonej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych kontroli stwierdzono, że czynności realizowane na podstawie ww. umów o dzieło nie mogą być traktowane jako dzieło. W ocenie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych były to umowy o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o umowie zleceniu. W związku z powyższym ZUS wskazał, iż w okresie objętym kontrolą osoby należy zgłosić do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego lub samego zdrowotnego (jeśli miały inny tytuł do ubezpieczeń) i naliczyć zaległe składki na ubezpieczenia. W konsekwencji ZUS sporządził protokół pokontrolny, w którym naliczył zaległe składki i zobowiązał do wykonania korekt deklaracji ubezpieczeniowych oraz uiszczenia zaległości. Wnioskodawczyni odwołała się od ww. protokołu, ale ZUS podtrzymał swoje stanowisko. Wnioskodawczyni zdecydowała się skierować sprawę do sądu. Ostatecznie jednak wycofała się, a ZUS w 2019 r. sporządził tzw. deklaracje z urzędu, gdzie dokonał naliczenia zaległych składek od umów, jakie uznał za umowy zlecenia. Wnioskodawczyni wystąpiła do ZUS z wnioskiem o rozłożenie na raty zaległości. Ostatecznie podpisała tzw. układ ratalny w którym zobowiązała się do spłaty zaległości w okresie od 2019 r. do 2022 r. Wnioskodawczyni podjęła decyzję o niedochodzeniu zwrotu zaległych składek od byłych zleceniobiorców w części obciążającej ubezpieczonych. Aktualnie Wnioskodawczyni nie współpracuje już z żadną z tych osób na podstawie umowy zlecenia.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania prawne oraz przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego stwierdzić należy, że zapłata przez Wnioskodawczynię z własnych środków finansowych zaległych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne byłych zleceniobiorców (w części obciążającej ubezpieczonych) skutkuje u nich przysporzeniem majątkowym, które należy kwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji Wnioskodawczyni ma obowiązek sporządzenia i przesłania byłym zleceniobiorcom oraz właściwym urzędom skarbowym informacji PIT-11 za rok, w którym składki zostały zapłacone przez Nią do ZUS, stosownie do postanowień art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona interpretacja traci swoją aktualność.

Odnosząc się natomiast do powołanych przez Wnioskodawczynię wyroków sądów administracyjnych wskazać należy, że jakkolwiek orzeczenia sądów kształtują pewną linię wykładni obowiązującego prawa, jednak dotyczą wyłącznie konkretnych spraw, w danym stanie prawnym. Należy stwierdzić, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla organu wydającego interpretację indywidualną.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3. z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.).

Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Bieg powyższego terminu nie rozpoczyna się do dnia zakończenia okresu stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID (art. 15zzs ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 z późn. zm.).

Jednocześnie, stosownie do art. 15zzs ust. 7 ustawy z dnia 2 marca 2020 r., czynności dokonane w postępowaniach, o których mowa w ust. 1, w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID są skuteczne. Tym samym, Strona może skutecznie wnieść skargę pomimo ww. wstrzymania biegu terminu.

W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej