Temat interpretacji
Możliwość skorzystania z rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko oraz z tzw. ulgi prorodzinnej za 2021 r.
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe w części dotyczącej możliwości skorzystania z tzw. ulgi prorodzinnej i nieprawidłowe w części dotyczącej możliwości skorzystania z rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
11 stycznia 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 11 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy możliwości skorzystania z rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko oraz z tzw. ulgi prorodzinnej. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 5 kwietnia 2022 r. (wpływ 5 kwietnia 2022 r.) oraz pismami z 12 kwietnia 2022 r. (wpływ 12 kwietnia 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W związku z wątpliwościami dotyczącymi zasad postępowania w zakresie rozliczeń podatkowych wspólnie z małoletnim dzieckiem zwraca się Pan o wydanie wiążącej interpretacji podatkowej w następującej sprawie.
Wyrokiem rozwodowym z 22 kwietnia 2021 r. Sąd rozwiązał związek małżeński bez orzekania o winie i powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem obojgu rodzicom ustalając miejsce zamieszkania przy matce. Jednocześnie określił kontakty z ojcem, tj. Panem, poprzez wskazanie dni, w których małoletni będzie przebywał u ojca – w pierwszy i trzeci weekend miesiąca od piątku do niedzieli, dodatkowo dwa popołudnia w tygodniu, 7 pełnych dni w okresie wakacyjnym, oraz w okresie świąt. W okresie, kiedy małoletni przebywa u Pana, pokrywa Pan samodzielnie wszystkie koszty utrzymania dziecka, w tym koszty utrzymania, komunikacji, zakup ubrań, zabawek, sprzętu sportowego, przyborów szkolnych, kosztów pobytu na wypoczynku wakacyjnym itp.
Ponadto uzupełnił Pan opis sprawy o następujące informacje:
-wniosek z 11 stycznia 2022 r. o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej dotyczył możliwości wspólnego rozliczenia z dzieckiem przewidzianego w art. 6 ustawy updof dla osób samotnie wychowujących dzieci;
-w roku podatkowy 2021 uzyskiwał pan dochody opodatkowane wg skali przewidzianej w art. 27 ustawy o podatku dochodowych od osób fizycznych;
-w roku podatkowym 2021 nie miały wobec Pana, ani dla małoletniego syna, zastosowanie przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku tonażowym ani ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych;
-w roku podatkowym 2021 r., w związku z urodzeniem się Pana kolejnego dziecka, ur.xx września 2021 r., która z Panem zamieszkuje we wspólnym gospodarstwie domowym, przysługiwałoby Panu prawo do ulgi na to dziecko;
-w 2021 r. Pana dochody, do których mają zastosowanie przepisy art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przekroczyły kwotę 56.000 zł oraz kwotę 85.528 zł, tj. kwotę przekraczającą I próg podatkowy;
-w 2021 r. wykonywanie władzy rodzicielskiej odbywało się przed dniem 22 kwietnia 2021 r., tj. dniem wydania wyroku przez sąd w sprawie o rozwód, jak i po tym dniu tak samo, tj. 6 pełnych dni w miesiącu małoletni syn zamieszkuje u Pana, dodatkowo 2 dni w tygodniu (razem 12 dni) spędza u Pana pół dnia. Zgodnie z wyrokiem z 22 kwietnia 2021 r. sąd prawomocnym orzeczeniem powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom, ustalając miejsce zamieszkania przy matce. Sąd ustalił Pana kontakty jako ojca z małoletnim w ten sposób, że w pierwszy i trzeci tydzień od piątku godz. 18:00 do niedzieli godz. 17:00 jest z Panem, dodatkowo dwa popołudnia w tygodniu od godz. 15:00 do 19:00, poza tym 7 dni wakacji letnich, po 1 dniu w święta Bożego Narodzenia i Świąt Wielkanocnych. Sąd w pkt 4 wyroku zobowiązał oboje rodziców do ponoszenia kosztów utrzymania małoletniego syna i zasądził na rzecz matki alimenty na jego rzecz. W trakcie pobytu syna u Pana ponosi Pan wszystkie koszty jego utrzymania, w tym: jedzenie (12 obiadów, 12 kolacji, 6 śniadań, przekąski, słodycze, owoce, napoje, wyjścia do restauracji), środki higieny, koszty transportu, w tym dowozy na zajęcia pozaszkolne, koszty zużycia mediów, koszty zakupu zabawek, książek, przyborów plastycznych, sprzętu sportowego, zakup obuwia oraz ubrań, koszty związane z korzystaniem z aktywności fizycznej, np. basen, parki rozrywki lub rozrywki: kino, teatr, dostęp do Internetu. W okresie wakacyjnym ponosi Pan koszty wypoczynku, tj. koszty pobytu w hotelu, koszty przejazdu, koszty wyżywienia. To wszystko to wymierne koszty finansowe, oczywistym jest, że jako ojciec dba Pan także o inne potrzeby takie jak: prawidłowy rozwój emocjonalny i społeczny, rozwój zainteresowań i bierze Pan czynny udział w sprawach dotyczących kształcenia, leczenia itp.;
-w związku z aktywnym udziałem w wychowaniu dziecka wspólnie z synem odbywa Pan regularne wizyty u najbliższej rodziny, bierze wspólnie udział w uroczystościach na zaproszenie najbliższych kolegów syna, np. urodzinach (w związku z tym ponosi Pan koszt zakupu prezentów). W dni, w których zgodnie z wyrokiem, syn jest u Pana odbiera go Pan ze szkoły, razem z nim wykonuje Pan zadania szkolne (w tym celu zakupuje Pan pomoce szkolne, zestawy ćwiczeń), bierze Pan udział w wywiadówkach i spotkaniach szkolnych, zawozi go Pan na dodatkowe zajęcia rehabilitacyjne dwa razy w tygodniu (rehabilitacyjne zajęcia finansowane z NFZ oraz zajęcia prywatne), korzysta Pan też we własnym zakresie z wiedzy specjalistycznej w zakresie stwierdzonych u niego nieprawidłowości w zakresie rozwoju, tj. (…). Ponadto spędza Pan czas z synem na aktywności fizycznej, tj. spacerach, grze w piłkę, jeździe na rowerze oraz innych aktywnościach: wspólne gry, zabawy, czytanie, oglądanie TV;
-w zakresie korzystania z uprawnień podatkowych związanych z rodzicielstwem ustalił Pan z matką dziecka, że to Pan skorzysta w 100% z możliwości wspólnego opodatkowania z małoletnim synem (przewidzianego w art. 6 ust. 4 updof) oraz z ulgi na dziecko za 2021 r.
Pytanie
Czy zatem w takim przypadku jak wskazany powyżej, Pan jako ojciec sprawujący władzę rodzicielską zgodnie z wyrokiem sądu rodzinnego, uprawniony jest do skorzystania z prawa wspólnego rozliczenia z małoletnim dzieckiem w rozliczeniu za 2021 r.? Nadmienia Pan, że matka dziecka nie zamierza korzystać z takiej możliwości w rozliczeniu za 2021 r.
Czy w takim przypadku Pan jako ojciec dziecka może także skorzystać z tzw. ulgi na dziecko, czy takie uprawnienie przysługuje jedynie matce?
Pana stanowisko w sprawie
W podobnych sprawach wielokrotnie wypowiadały się sądy administracyjne m.in. NSA w wyroku z 5 kwietnia 2017 r. (sygn. akt 573/15), w którym stwierdza się, że interpretacja zawartego w art. 6 ust. 4 u.p.d.o.f. pojęcia „osoba samotnie wychowująca dzieci” musi uwzględniać nadrzędny interes dzieci i nie może tym samym zmierzać do wyeliminowania jednego z rodziców z udziału w ich wychowaniu.
W innym wyroku NSA z 20 maja 2020 r. (sygn. akt II FSK 383/20), którego podstawą był stan faktyczny podobny do przedmiotowego wniosku, sąd wskazał, że skoro w art. 6 ust. 4 u.p.d.o.f. ustawodawca nie zastrzegł wprost, iż z ustanowionej tym przepisem ulgi podatkowej może korzystać tylko jeden z rozwiedzionych rodziców, mając przecież świadomość, iż zgodnie z art. 93 § 1 oraz art. 95 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego władza rodzicielska, która obejmuje wychowanie dziecka, przysługuje obojgu rodzicom oraz że co do zasady rozwód nie pozbawia żadnego z rodziców władzy rodzicielskiej (dziecko ma prawo do wychowywania przez oboje rodziców), lecz ustanowił jako warunek zwolnienia od podatku „samotne wychowywanie dzieci”, to nieuprawniona jest taka wykładnia tego przepisu, która wyklucza spod jego działania jednego z rozwiedzionych rodziców wychowującego dziecko bez udziału drugiego rodzica, czyli samotnie.
Pana zdaniem, w opisanym stanie faktycznym będzie Pan mógł skorzystać z rozliczenia wspólnie z małoletnim dzieckiem za 2021 r.
W zakresie drugiego pytania postawionego we wniosku wyjaśnił Pan, że zgodnie ze swoim stanowiskiem: Pan – ojciec może skorzystać z ulgi na dziecko.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z przepisem art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) – w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:
Od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1)małoletnie,
2)bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3)do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym i nauce lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b lub uzyskały przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148, w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek określonej w art. 27 ust. 1b pkt 1 oraz stawki podatku, określonej w pierwszym przedziale skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej
– podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.
W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Natomiast stosownie do art. 6 ust. 9 cyt. ustawy:
Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Z art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 2 lit. d ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105 ze zm.), wynika, że:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków:
1)stosuje przepisy:
a)art. 30c lub
b)ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy
– w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
2)podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Stosownie natomiast do art. 70 ust. 2 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, dodanego przez art. 9 pkt 7 ustawy z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2427):
W przypadku opodatkowania dochodów uzyskanych w 2021 r., o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2021 r., przepis art. 6 ust. 8 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się odpowiednio do osoby samotnie wychowującej dzieci i jej dziecka.
Z przedstawionych przepisów wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków:
-posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko,
-wychowywania samotnie w roku podatkowym dzieci (dziecka),
-nieuzyskiwania przez rodzica i dziecko (dzieci) przychodów/dochodów, do których zastosowanie mają przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Z istoty pojęcia „osoby samotnie wychowującej dziecko” wynika, że jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby) zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny. Przepis art. 6 ust. 4 ustawy wymienia enumeratywnie osoby, którym przysługuje status osób samotnie wychowujących dzieci, odwołując się zarówno do statusu cywilnoprawnego osoby wychowującej dzieci (panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik), jak również do tego, że osoba ta musi faktycznie wychowywać dzieci samotnie, tj. bez wsparcia drugiego z rodziców. Jest to więc taka osoba, która stale troszczy się o byt materialny i rozwój emocjonalny dziecka, bez udziału (wsparcia) drugiej osoby.
Przyjęcie odmiennej wykładni stałoby w sprzeczności z uzasadnieniem wprowadzenia tej ulgi, z którego jednoznacznie wynika, że ustawodawca kierował ją tylko do osób, które samotnie troszczą się o codzienne zaspokojenie potrzeb dzieci, posiadając ściśle określony status cywilny.
Prawo do omawianej preferencji podatkowej będzie przysługiwało jedynie temu z rodziców, czy opiekunów prawnych, który będąc osobą stanu wolnego (za wyjątkiem ściśle w ustawie określonym) faktycznie w roku podatkowym samotnie dziecko wychowuje, czyli sprawuje nad nim samodzielnie ciągłą opiekę, bez udziału drugiego rodzica w procesie wychowawczym.
W tym miejscu należy jednoznacznie podkreślić, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, wynikającej z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz. 483 ze zm.), stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą.
Co więcej, zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy. Stąd też, korzystanie z każdej preferencji podatkowej, wymaga spełnienia warunków określonych w przepisach je konstytuujących. Tak więc, przepisy regulujące prawo do preferencyjnego rozliczenia powinny być interpretowane ściśle; niedopuszczalna jest ich interpretacja rozszerzająca.
W opisie stanu faktycznego wyraźnie Pan wskazał, że sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem obojgu rodzicom. Zatem, zamiarem sądu było, aby proces wychowywania dziecka przeprowadzony był wspólnie przez matkę i ojca. Konsekwencją orzeczenia sądu jest zatem fakt, że zarówno Pan jako ojciec, jak i matka dziecka, aktywnie współuczestniczą w wychowaniu wspólnego dziecka, pomimo że nie zamieszkują Państwo ze sobą. Z opisu stanu faktycznego wynika również, że każde z rodziców wychowuje odrębnie dziecko w wyznaczonym czasie, a więc zarówno Pan jako ojciec dziecka, jak i jego matka uczestniczy w procesie jego wychowywania. W rezultacie, w przedmiotowej sprawie nie można przyjąć, że któregokolwiek z rodziców można uznać za osobę samotnie wychowującą dziecko w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji, że któremukolwiek z rodziców przysługuje prawo preferencyjnego rozliczenia jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Preferencja ta uzależniona jest bowiem nie tylko od stanu cywilnego, ale przede wszystkim od faktycznego samotnego wychowywania dziecka.
Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawarł definicji pojęcia „wychowywać”, należy odwołać się zatem do jego definicji słownikowych.
„Wychowywać” w słownikowym rozumieniu oznacza: zapewniając byt doprowadzić do osiągnięcia pełnego rozwoju psychicznego i fizycznego. Wychowywanie polega na stałym troszczeniu się o byt materialny dziecka oraz o jego rozwój emocjonalny. Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu, systemu wartości oraz postaw emocjonalnych. Naprzemienne przebywanie dziecka raz u jednego, raz u drugiego z rodziców nie zmienia faktu, że dziecko wychowywane jest wspólnie przez dwoje rodziców. Nie sposób bowiem uznać, że w tak zorganizowanym trybie naprzemiennego wykonywania władzy rodzicielskiej zachodzą dwa odrębne procesy wychowania, tj. osobny samotny proces przeprowadza ojciec „w swoim czasie”, a zupełnie inny proces wychowywania zachodzi, gdy dziecko zamieszkuje z matką. Wychowania dziecka nie da się „podzielić”, bowiem jest to ciągły i długotrwały proces, na który w tym przypadku składa się wspólna praca obojga rodziców.
Ponadto wskazać również należy, że podczas sprawowania opieki przez rodziców stanu wolnego (podobnie jak rodziców pozostających w związku małżeńskim) zawsze, w którymś momencie tygodnia, miesiąca, czy roku, jeden z rodziców pozostaje sam na sam z dzieckiem – nie oznacza to jednak, że rodzice ci samotnie wychowują dziecko.
W konsekwencji, sytuacja gdy dwie osoby – ojciec i matka dziecka – wychowują to samo dziecko, wyklucza możliwość uznania, że którakolwiek z tych osób wychowuje dziecko samotnie. Prawo do preferencyjnego opodatkowania dochodów nie przysługuje bowiem wszystkim osobom stanu wolnego posiadającym dzieci własne lub przysposobione, o których mowa w art. 6 ust. 4, a wyłącznie tym, które samotnie wychowują te dzieci.
Biorąc pod uwagę powyższe oraz opisany we wniosku stan faktyczny, nie kwestionując faktu, że Pan – jako osoba rozwiedziona – bierze udział w wychowywaniu swojego małoletniego syna – nie sposób wywnioskować, że spełnia Pan wszystkie warunki uprawniające do skorzystania z możliwości preferencyjnego opodatkowania jako osoba samotnie wychowująca dziecko za 2021 r.
Dodatkowo, należy wyjaśnić, że na ww. uprawnienie nie może wpłynąć fakt, że dokonał Pan ustalenia z matką syna, że to Pan skorzysta z takiego rozliczenia. Prawo do skorzystania z preferencyjnego rozliczenia na podstawie art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest bowiem uzależnione od wzajemnych ustaleń pomiędzy rodzicami dziecka, a od spełnienia łącznie wszystkich warunków wynikających z ww. przepisów podatkowych.
Odnosząc się natomiast do możliwości skorzystania przez Pana w rozliczeniu za 2021 r. z tzw. ulgi prorodzinnej z tytułu wychowywania małoletniego syna, o którym mowa we wniosku, wyjaśniamy, co następuje.
Zgodnie z przepisem art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:
1)wykonywał władzę rodzicielską;
2)pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3)sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
Natomiast w myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy:
Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:
1)jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
a)pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
b)niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
2)dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3)trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:
a)92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
b)166,67 zł na trzecie dziecko,
c)225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.
Stosownie do art. 27f ust. 2a ww. ustawy:
Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.
W myśl art. 27f ust. 2b ww. ustawy:
Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.
W myśl art. 27f ust. 2c ustawy:
Odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:
1)na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
2)wstąpiło w związek małżeński.
Na mocy art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., nadanym ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, i mającym zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.:
Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim – kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.
Stosownie do art. 26 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.):
§ 1. Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy rodzicielskiej.
§ 2. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje na równi obojgu rodzicom mającym osobne miejsce zamieszkania, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Jeżeli dziecko nie przebywa stale u żadnego z rodziców, jego miejsce zamieszkania określa sąd opiekuńczy.
Na podstawie art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:
1)odpis aktu urodzenia dziecka;
2)zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3)odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4)zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
Przystępując do oceny możliwości skorzystania przez Pana w rozliczeniu za 2021 r. z ulgi prorodzinnej – wskazać należy, że wysokość odliczenia kwoty z tytułu ulgi na dziecko, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, została określona na dziecko, przy czym rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit. W konsekwencji, jeżeli w stosunku do małoletniego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska i jest ona przez nich wykonywana, to w określonych przypadkach każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującej kwoty ulgi. Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez oboje rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy.
Co istotne, kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku:
a)w dowolnej proporcji przez nich ustalonej,
b)w równych częściach w przypadku braku porozumienia między rodzicami, którzy:
-zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub
-gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim.
Natomiast w przypadkach innych niż wyżej wymienione odliczenie w wysokości 100% stosuje ten z rodziców, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w 2021 r. sprawował Pan władzę rodzicielską nad dwójką małoletnich dzieci, synem oraz córką. W stosunku do małoletniego syna sąd powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom – Panu oraz byłej żonie. W 2021 r. faktycznie wykonywał Pan władzę rodzicielską w stosunku do syna, tj. wykonywał pieczę nad synem, ponosił koszty związane z jego utrzymaniem oraz potrzebami, wykazywał zainteresowanie jego wychowaniem, troszczył się o jego fizyczny i duchowy rozwój, brał Pan czynny udział w sprawach dotyczących syna związanych z jego kształceniem, dodatkowymi zajęciami, leczeniem itp. Ustalił Pan z matką syna, że to Pan w 100% skorzysta z ulgi na dziecko za 2021 r.
Biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny – w świetle zacytowanych wyżej przepisów – należy uznać, że skoro w 2021 r. sprawował Pan faktycznie władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego syna, a także ustalił Pan z matką dziecka, że to Pan skorzysta w 100% z ulgi prorodzinnej za 2021 r., to przysługuje Panu w zeznaniu podatkowym składanym za 2021 r. prawo dokonania odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości kwoty, ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 w związku z art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W odniesieniu do powołanych we wniosku orzeczeń informujemy, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania w tym postepowaniu.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).