Określenie źródła przychodu z tytułu zapomogi i innych nieodpłatnych świadczeń przekazywane przez Stowarzyszenie.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 sierpnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 10 sierpnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia źródła przychodu z tytułu zapomogi i innych nieodpłatnych świadczeń przekazywane przez Stowarzyszenie. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

X (dalej: „Stowarzyszenie” lub „Wnioskodawca”) jest polskim stowarzyszeniem. Rejestracja Stowarzyszenia w Krajowym Rejestrze Sądowym nastąpiła w ... r., a od ... r. Stowarzyszenie posiada status Organizacji pożytku publicznego (OPP). Stowarzyszenie ma siedzibę w ..., przy czym terenem Jego działania jest cała Polska. Stowarzyszenie posiada ponad 100 kół terenowych i trzy oddziały.

Działalność Stowarzyszenia jest nakierowana na wspieranie rodzin wielodzietnych w wielu różnych obszarach aktywności społecznej, kulturalnej czy naukowej. Zgodnie ze statutem, działalność Stowarzyszenia polega na udzielaniu pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób.

Aktualnie Stowarzyszenie zmierza do unifikacji Jego działań w zakresie pomocy osobom potrzebującym wsparcia ze względu na trudną sytuację życiową. W tym celu planowane jest utworzenie w ramach Stowarzyszenia „Funduszu Y”, z którego finansowane będą działania w zakresie pomocy społecznej na rzecz osób fizycznych otoczonych opieką społeczną przez Wnioskodawcę, pozostającym w trudnej sytuacji życiowej, rodzinnej, zdrowotnej lub finansowej (dalej osoby te nazywane są: „podopiecznymi”).

Środki zasilające Fundusz Y mogą pochodzić z różnych źródeł, w tym:

1)z darowizn od osób wspierających działalność Stowarzyszenia (w od osób fizycznych i prawnych),

2)ze zbiórek organizowanych przez Stowarzyszenie,

3)z wpłaty 1% podatku dochodowego na rzecz Stowarzyszenia, jako podmiotu posiadającego status organizacji pożytku publicznego, w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (w tym na cele szczegółowe wskazane przy deklaracji 1% podatku),

4)ze składek członków Stowarzyszenia,

5)od sponsorów i partnerów Stowarzyszenia,

6)z innych środków Stowarzyszenia, które decyzją Zarządu Stowarzyszenia zasilą Fundusz Y.

Tak zgromadzone środki przeznaczone zostaną na realizację pomocy społecznej dla podopiecznych Stowarzyszenia. Podopieczni znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej to w szczególności osoby, które zostały dotknięte zdarzeniami losowymi lub wypadkami, a także dotknięte różnymi chorobami (np. ciężkie wady serca, osoby sparaliżowane, osoby wymagające opieki paliatywnej, osoby po udarach mózgu, osoby cierpiące na choroby nowotworowe), jak również rodziny w ciężkiej sytuacji, w których brak jednego lub więcej opiekuna/rodzica, a także osoby i rodziny dotknięte pożarem, powodzią, wichurą/huraganem lub inną trudną nieprzewidzianą sytuacją życiową/rodzinną.

Pomoc społeczna, realizowana przez Stowarzyszenie z Y, oparta będzie przede wszystkim o zapomogi wypłacane przez Stowarzyszenie. Mogą być to zapomogi jednorazowe, jak również zapomogi wypłacane okresowo/systematycznie np. raz na miesiąc czy raz na kwartał. Możliwe są również sytuacje, w której Stowarzyszenie przekaże podopiecznym środki rzeczowe (materialne) uzyskane od sponsorów lub partnerów, albo zakupione specjalnie przez Stowarzyszenie ze środków Funduszu Y celem ich przekazania podopiecznym. Pomoc społeczna może być również realizowana poprzez zapłatę przez Stowarzyszenie ze środków Funduszu Y za leczenie osób chorych lub sfinansowanie innych zasadnych wydatków na rzecz podopiecznych (np. zapłata za koszty mediów, przejazdów podopiecznych np. do/z szpitala czy na leczenie/diagnostykę/rehabilitację w kraju lub za granicą, turnusy rehabilitacyjne/sanatoryjne, itp.). Fundusz Y będzie ewidencjonował środki na rachunkach bankowych, w tym również na specjalnych subkontach dedykowanych poszczególnym osobom potrzebującym pomocy.

Stowarzyszenie weryfikować będzie poszczególne prośby i wnioski o udzielenie pomocy społecznej. W szczególności wniosek winien zawierać m.in. następujące informacje:

-dane rodziny (np. imię i nazwisko rodziców, adres zamieszkania),

-opis sytuacji,

-informację o liczbie członków rodziny,

-ew. przynależność do stowarzyszenia,  

-proponowaną formę wsparcia,

-dane do przelewu,

-numer konta,

-ewentualne załączniki dokumentujące np. chorobę, wypadek, itp.

Biuro Stowarzyszenia będzie analizować kompletności wniosku, rejestrować go i nadawać numer rejestrowy, a następnie kompletny wniosek będzie kierowany do osób pracujących we właściwej komisji. W skład takiej komisji wchodziliby pracownicy lub współpracownicy Wnioskodawcy (przykładowo Koordynatorki/Koordynatorzy Działalności Społecznej, osoby z Linii lub też pracownicy biura). Celem zespołu komisyjnego byłoby zebranie informacji na temat osoby potrzebującej – w tym celu mogą zostać zaangażowane osoby z tzw. Linii albo z oddziałów lub kół terenowych Stowarzyszenia. Stanowisko zespołu komisyjnego przedstawiane byłoby następnie zgodnie z uchwałą kompetencyjną albo Dyrektorowi Zarządzającemu lub Zarządowi. Decyzja o objęciu pomocą społeczną i jej rodzajem podejmowana byłaby przez Dyrektora Zarządzającego lub Zarząd Stowarzyszenia.

Po pozytywnej decyzji o przyznaniu pomocy społecznej, Stowarzyszenie będzie realizowało pomoc w oparciu o złożony wniosek, a dodatkowo dopuszcza się zawarcie dodatkowej umowy z podopiecznym określającej zasady udzielania pomocy (w szczególności dotyczy to dłuższej, systematycznej pomocy udzielanej podopiecznemu).

Pytanie

Czy zapomogi i inne nieodpłatne świadczenia przekazywane przez Stowarzyszenie podopiecznym z Funduszu Y stanowić będą przychody, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 updof oraz art. 20 ust. 1 updof (czyli tzw. przychody „innych źródeł”) i będą zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 79 updof, a jeśli nie podlegają pod wskazane zwolnienie czy Stowarzyszenie ma obowiązek pobrać jakikolwiek podatek lub też zaliczkę na podatek?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, zapomogi i inne świadczenia przekazywane przez Stowarzyszenie podopiecznym z Funduszu Y stanowić będą przychody, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 updof oraz art. 20 ust. 1 updof (czyli tzw. przychody „innych źródeł”) i będą zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 79 updof. Dlatego Stowarzyszenie nie ma obowiązku pobierać jakiegokolwiek podatku lub też zaliczki na podatek.

Uzasadnienie

Na wstępie należy wskazać, że zgodnie z art. 9 ust. 1 updof, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 updof, źródłami przychodów są inne źródła.

Art. 20 ust. 1 updof opisujący przychody z innych źródeł stanowi katalog otwarty, zgodnie z którym, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17. O otwartości ww. katalogu świadczy użycie przez ustawodawcę sformułowania „w szczególności”. Do tej kategorii tej zalicza się zatem przychody, które nie zostały wymienione w żadnym z innych źródeł przychodów określonych w art. 10 ust. 1 updof, w tym również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 updof.

W ocenie Wnioskodawcy, zapomogi oraz inne nieodpłatne świadczenia przekazywane przez Stowarzyszenie podopiecznym z Funduszu Y nie mogą zostać zakwalifikowane do żadnego ze źródeł przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b updof. Biorąc jednak pod uwagę otwarty charakter katalogu przychodów z „innych źródeł”, zapomogi i inne świadczenia z Funduszu Y mogą potencjalnie zostać uznane za przychody z „innych źródeł”. W przypadku dokonania takiej kwalifikacji, należy uznać, że świadczenia te stanowią przychody podatkowe w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Następnie należy poddać analizie czy opisane w zdarzeniu przyszłym przychody podopiecznych zostały objęte jednym ze zwolnień przedmiotowych, przewidzianych w art. 21 ust. 1 updof.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 79 updof, wolne od podatku dochodowego są świadczenia z pomocy społecznej. Mając na uwadze, że updof nie zawiera definicji „pomocy społecznej”. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego PWN (http://sjp.pwn.pl) „opieka, pomoc społeczna” to „instytucja zajmująca się pomocą ludziom potrzebującym”. Zgodnie z Wielkim słownikiem języka polskiego (https://wsjp.pl/), opieka społeczna (jako instytucja) to „instytucja zajmująca się pomocą ludziom potrzebującym”.

W celu zdefiniowania tego pojęcia można również odwołać się do przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (dalej: „Ustawa o pomocy społecznej”). Zgodnie z art. 2 ust. 1 i 2 tej ustawy: „Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi”.

Mając na uwadze wskazane powyżej definicje słownikowe oraz treść ustawy o pomocy społecznej, wskazać należy, że pomoc społeczna polega na pomocy osobom potrzebującym, które nie są w stanie pokonać trudnych sytuacji życiowych w których się znajdują. Pomoc ta może być prowadzona przez m.in. organizacje pozarządowe posiadające status organizacji pożytku publicznego, w tym stowarzyszenia i fundacje.

Dlatego należy wskazać, że zapomogi i inne nieodpłatne świadczenia przekazywane przez Stowarzyszenie na rzecz podopiecznych z Funduszu Y stanowią świadczenia realizowane w ramach pomocy społecznej, o której mowa w art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej. Dlatego świadczenia powinny stanowić przychody podatkowe zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 79 updof.

Powyższe znajduje potwierdzenie w przedstawionym wyżej opisie zdarzenia przyszłego, w tym wynika z faktu, że Stowarzyszenie otoczy opieką społeczną osoby w trudnej sytuacji życiowej, rodzinnej, zdrowotnej lub finansowej. Podopieczni Stowarzyszenia to osoby znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej – w szczególności osoby, które zostały dotknięte zdarzeniami losowymi lub wypadkami, a także dotknięte różnymi chorobami (np. ciężkie wady serca, osoby sparaliżowane, osoby wymagające opieki paliatywnej, osoby po udarach mózgu, osoby cierpiące na choroby nowotworowe), jak również rodziny w ciężkiej sytuacji, w których brak jednego lub więcej opiekuna/rodzica, a także osoby i rodziny dotknięte pożarem, powodzią, wichurą/huraganem lub inną trudną nieprzewidzianą sytuacją życiową/rodzinną.