![](https://g.infor.pl/p/_files/37252000/1-shutterstock-2049531614-37251980.jpg)
Temat interpretacji
Skutki podatkowe dokonania wykupu całkowitego lub częściowego polisy ubezpieczeniowej.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dokonania wykupu całkowitego lub częściowego polisy ubezpieczeniowej jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
14 stycznia 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 12 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 25 kwietnia 2022 r. (data wpływu 6 maja 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawca jest osobą fizyczną pełniącą funkcję członka zarządu spółki kapitałowej. Jednocześnie Wnioskodawca posiada rezydencję podatkową na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Spółka, której jest On członkiem zarządu zamierza zawrzeć z Ubezpieczycielem umowę ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym na rzecz członków zarządu, w tym Wnioskodawcy.
W ramach Polis składki opłacać będzie Spółka, która będzie właścicielem każdej z Polis. Polisy będą miały charakter ochronno-inwestycyjny, zaś składka opłacana Spółkę składać się będzie z dwóch części: składki ochronnej (podstawowej), która obowiązkowo wpłacana będzie na subkonto podstawowe oraz dobrowolnej składki dodatkowej (kapitałowej), która wpłacana będzie na subkonto dodatkowe. Zakres Polis obejmować będzie wyłącznie ryzyka z 1, 3 i 5 działu 1 oraz z grupy 1 i 2 działu II, w klasyfikacji wymienionej w załączniku do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, bądź będzie węższy i obejmie jedynie niektóre z wyżej wymienionych ryzyk (nigdy natomiast nie obejmie innych ryzyk niż wymienione).
Wykup całkowity Polisy, tj. obejmujący wszystkie środki, w tym środki zgromadzone na subkoncie podstawowym, wiązać się będzie z koniecznością poniesienia Spółkę opłat likwidacyjnych. Jednakże środki zgromadzone na subkoncie dodatkowym (kapitałowym) będą miały charakter wolny, zaś ich wykup częściowy bądź całkowity będzie możliwy bez uiszczania opłat likwidacyjnych. Co istotne, jedynym podmiotem uprawnionym do dokonania częściowej bądź całkowitej wypłaty z polisy będzie Spółka. Jedynym uprawionym do otrzymania świadczeń z ubezpieczenia w przypadku ziszczenia się jednego ze zdarzeń (np. śmierci ubezpieczonego pracownika, bądź dożycia przez niego określonego wieku) będzie ubezpieczony, bądź wskazana przez niego inna osoba uposażona, inna niż Spółka.
Przedmiotowe Umowy w okresie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym je zawarto lub odnowiono, będą wykluczać: wypłatę przez kogokolwiek kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od Umowy (rozumianą jako całkowita wartość Polisy, tj. łącznie ze środkami z konta podstawowego), możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw wynikających z umowy oraz wypłatę z tytułu dożycia przez ubezpieczonego wieku oznaczonego w umowie.
Jak wskazuje Spółka, celem zawarcia tego typu Umów byłaby motywacja ubezpieczonych członków zarządu Spółki do lepszej pracy. Spółka przewiduje, że zawarcie umów ubezpieczenia na życie pozytywnie wpłynie na efektywność wykonywanych przez nich zadań oraz spowoduje zwiększenie stosunku lojalności pracownika wobec pracodawcy – a doprowadzi do umocnienia więzi danego pracownika z przedsiębiorstwem prowadzonym przez Spółkę i będzie służyć podtrzymywaniu więzi ekonomicznych, w tym dalszego pełnienia funkcji (związanie to jest istotne ze względu na to, że na rynku odczuwany jest wyraźny brak kompetentnych osób mogących pełnić takie funkcje). W konsekwencji Spółka przewiduje zwiększenie możliwości produkcyjnych swojego przedsiębiorstwa, co bezpośrednio przełoży się na dochody Spółki.
Wnioskodawca wskazuje, że wypłaty środków zgromadzonych na subkoncie dodatkowym (kapitałowym) na Jego rzecz byłyby dokonywane bezpośrednio z rachunku Ubezpieczyciela.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że osobą, która dokona wypłaty świadczenia z ubezpieczenia jest Spółka, jednocześnie wskazał Pan, że wypłata następuje bezpośrednio z rachunku ubezpieczyciela.
Wysokość kwot wypłaconych ze środków zgromadzonych na subkoncie inwestycyjnym będzie większa niż suma składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.
Pytanie
Czy w opisanym przyszłym stanie faktycznym (zdarzeniu przyszłym) wypłaty środków zgromadzonych na subkoncie inwestycyjnym należy zakwalifikować jako kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.)?
Pana stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawcy na postawione pytanie należy udzielić odpowiedzi twierdzącej.
Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.), wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:
a)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
b)dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że kwoty, których dotyczy interpretacja wypłacane będą Wnioskodawcy bezpośrednio przez ubezpieczyciela, który prowadzi działalność na podstawie ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. z 2011 r. poz. 1130 ze zm.), z rachunku bankowego ubezpieczyciela.
Nadto nadmienić należy, że w sprawie niniejszej nie mamy do czynienia z żadnym z wyjątków wymienionych w ustawie o PIT albowiem jest to ubezpieczenie osobowe, nieobejmujące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 października 2017 r. w sprawie I SA/Łd 726/17: „W przypadku otrzymania świadczenia z polisy, ale o szczególnym charakterze, stanowiącym różnicę między otrzymaną kwotą świadczenia a sumą składek, a więc w postaci zysku z tej polisy, właśnie on podlega opodatkowaniu jako dochód. A contrario jeśli nie dojdzie do powstania tak rozumianego dochodu, wypłacone środki nie będą podlegały opodatkowaniu”. Tezę tę w pełni aprobuje Wnioskodawca wskazując, że wniosek dotyczy jedynie kwot odpowiadających kwotom zapłaconych składek, a nie kwotom ewentualnego dochodu w postaci zysku z polisy (rozumianego jako różnica pomiędzy wypłaconymi kwotami powiększonymi o zysk z inwestycji, a kwotami zapłaconych składek).
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.),
opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Przepis art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraża zasadę powszechności opodatkowania, zgodnie z którą standardem prawa podatkowego jest wynikający z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ciążący na wszystkich podmiotach obowiązek uiszczania podatku dochodowego (....), a zwolnienia (...) stanowią wyjątek, istotne odstępstwo od zasady sprawiedliwości podatkowej, to jest powszechności i równości opodatkowania (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 maja 1996 r., sygn. akt K 22/95). Tym samym, ustanowione przez ustawodawcę ulgi i zwolnienia nie powinny być w procesie wykładni, ani rozszerzane, ani zawężane.
Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
a)odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowano zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
b)dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.
Zważywszy, że przepisy dotyczące zwolnień przedmiotowych są wtórne w stosunku
do podmiotu i przedmiotu opodatkowania ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podstawowym warunkiem zastosowania któregokolwiek ze zwolnień, w tym zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, jest uprzednie zakwalifikowanie otrzymanych świadczeń do przychodów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
O ile bowiem dane świadczenie (choćby otrzymane) nie jest przychodem w rozumieniu przepisów ww. ustawy, nie może być objęte zwolnieniem podatkowym. Innymi słowy, zwolnić z opodatkowania można wyłącznie te należności i ich wartości, które mieszczą się w dyspozycji art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Przepis art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi,
że
przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Na podstawie art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:
1)jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
2)jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;
3)jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
4)w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
Katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym
odrębnymi źródłami przychodów są:
- działalność wykonywana osobiście (pkt 2),
-kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c (pkt 7).
Zgodnie z art. 13 pkt 7 ww. ustawy,
za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływanie, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.
Mając na uwadze zacytowane powyżej przepisy oraz okoliczności analizowanego zdarzenia przyszłego należy uznać, że przychodem dla Pana jako członka zarządu z działalności wykonywanej osobiście są m.in. opłacone przez Spółkę składki w części ochronnej polisy o charakterze ochronno-inwestycyjnym, gdzie ubezpieczonym jest Pan. Przychód powstaje w momencie zapłacenia składki przez Spółkę, gdyż prawa wynikające z polisy nabywa Pan z chwilą zawarcia przez Spółkę umowy ubezpieczenia.
Przychód powstaje również w sytuacji, gdy zgodnie z umową ubezpieczenia opłacającym składkę – w części inwestycyjnej – jest Spółka, natomiast uprawnionym do wypłaty środków może być członek zarządu. Przy czym jedynie w przypadku, gdy z umowy ubezpieczenia jednoznacznie wynika, że beneficjentem wypłaconych z polisy świadczeń jest członek zarządu, przychód powstaje w momencie wpłaty środków (składki) przez ubezpieczającego (Spółkę).
W kontekście powyższego wyjaśnienia również wymaga, że z treści art. 805 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.) wynika, że
przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:
- przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;
-przy ubezpieczeniu osobowym – umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.
Na podstawie art. 808 § 1 ww. ustawy,
ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia.
Stosownie do art. 829 § 1 ustawy Kodeks cywilny,
ubezpieczenie osobowe może w szczególności dotyczyć:
-przy ubezpieczeniu na życie – śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią oznaczonego wieku,
-przy ubezpieczeniu następstw nieszczęśliwych wypadków – uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku.
Mając na uwadze opisane we wniosku zdarzenie przyszłe oraz przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzić zatem należy, że składki opłacone przez Spółkę (ubezpieczającego) w ramach umowy indywidualnego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym w części inwestycyjnej rachunku podstawowego oraz składki wpłacone na rachunek dodatkowy, obejmujący wyłącznie część inwestycyjną polisy, stanowią przychód Pana jako członka zarządu, o którym mowa w art. 13 pkt 7 tej ustawy, w dacie poniesienia wydatku przez Spółkę, czyli w dacie zapłaty składek firmie ubezpieczającej. Z opisu zdarzenia przyszłego wynika bowiem jednoznacznie, że to Pan będzie ubezpieczonym, a więc podmiotem uprawnionym z umowy ubezpieczenia oraz że wypłata jest możliwa tylko na Pana rzecz.
Analizując skutki podatkowe otrzymania przez Pana wypłat z tytułu wykupu/częściowego wykupu wskazanego we wniosku ubezpieczenia zauważyć należy, że otrzymane środki z umowy ubezpieczeniowej – do wysokości uprzednio zapłaconych przez Spółkę składek ubezpieczeniowych w części inwestycyjnej rachunku podstawowego oraz składek wpłaconych na rachunek dodatkowy – nie będą dla Pana stanowić przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Natomiast, w sytuacji gdy – w związku z wykupem/częściowym wykupem polisy - otrzyma Pan kwoty przekraczające wysokość uprzednio zapłaconych przez Spółkę składek ubezpieczeniowych w części inwestycyjnej rachunku podstawowego oraz składek wpłaconych na rachunek dodatkowy, wówczas uzyska Pan dochód, o którym mowa w art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do art. 24 ust. 15 ww. ustawy,
dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy.
W myśl art. 24 ust. 15a tej ustawy,
dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia na życie lub dożycie, zawartą na podstawie odrębnych przepisów, w której świadczenie zakładu ubezpieczeń z tytułu dożycia jest:
1)ustalane na podstawie określonych indeksów lub innych wartości bazowych albo
2)równe składce ubezpieczeniowej powiększonej o określony w umowie ubezpieczenia wskaźnik
-jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a składką wpłaconą do zakładu ubezpieczeń.
Natomiast na mocy art. 30a ust. 1 pkt 5 analizowanej ustawy,
od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a.
Wobec powyższego dochód z polisy, o którym mowa w art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegać będzie opodatkowaniu 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym, zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 tej ustawy.
Wypłacone Panu środki z umowy ubezpieczeniowej – do wysokości uprzednio zapłaconych przez Spółkę składek – nie będą stanowić przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ww. ustawy, a w konsekwencji późniejsza wypłata środków zgromadzonych w Funduszu – poza dochodem, o którym mowa w art. 24 ust. 15 – nie spowoduje powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie nie będzie mogła być objęta zwolnieniem przedmiotowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 cytowanej ustawy, gdyż stosowanie tego zwolnienia ma charakter wtórny w stosunku do powstania przychodu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W związku z powyższym Pana stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Odnosząc się do powołanego przez Pana wyroku należy wskazać, że został on wydany w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania tej interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i musi Pan zastosować się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).