Temat interpretacji
w zakresie preferencyjnego opodatkowania dochodów generowanych przez prawa własności intelektualnej
Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 900 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 9 marca 2020 r. (data wpływu 12 marca 2020 r.), uzupełnionym 8 czerwca 2020 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie preferencyjnego opodatkowania dochodów generowanych przez prawa własności intelektualnej jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 12 marca 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie preferencyjnego opodatkowania dochodów generowanych przez prawa własności intelektualnej.
Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 25 maja 2020 r. Znak: 0111-KDIB2-1.4011.46.2020.1.BJ wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło 8 czerwca 2020 r.
We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:
Wnioskodawca ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Wnioskodawca posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczony obowiązek podatkowy w świetle art. 3 ust. 1 w zw. z ust. 1a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako: ustawa o PIT).
Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, wpisaną do CEIDG, polegającą na tworzeniu i rozwijaniu oprogramowania: PKD 62.01.Z - działalność związana z oprogramowaniem. Wnioskodawca prowadzi podatkową księgę przychodów I rozchodów. Forma rozliczenia: podatek liniowy.
W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca zawarł w dniu 18 stycznia 2019 r. umowę współpracy z X Sp. z o.o. (dalej odpowiednio jako: Umowa oraz Firma). Współpraca pomiędzy Wnioskodawcą a Firmą rozpoczęła się z dniem 25 lutego 2019 r.
Wyżej wymieniona Umowa została zawarta na czas nieoznaczony. Każda ze stron może ją wypowiedzieć z zachowaniem miesięcznego okresu wypowiedzenia. Umowa została zmieniona aneksem z dnia 3 grudnia 2019 r. w zakresie dotyczącym wynagrodzenia.
Zgodnie z § 3 Umowy intencją stron Umowy jest podjęcie długoterminowej współpracy. Przedmiotem Umowy jest określenie zasad i warunków współpracy w zakresie produkcji i utrzymywania systemów informatycznych oraz usług wytwarzania oprogramowania.
Uszczegółowiając, Wnioskodawca w ramach wyżej wymienionej Umowy wytwarzał następujące oprogramowanie:
W miesiącach: luty - marzec 2019 roku tworzenie nowego modułu służącego wysyłaniu powiadomień, tj. analiza wymagań i aktualnego stanu systemu w zakresie powiadomień, usunięcie z systemu dotychczasowych modułów odpowiedzialnych za wysyłanie powiadomień dla użytkowników, przygotowanie projektu architektury nowego modułu powiadomień, który realizuje funkcję dotychczasowego systemu oraz rozszerza go o dodatkowe funkcjonalności z zakresu monitorowania i zarządzania wysyłanymi powiadomieniami; implementacja (napisanie nowego kodu źródłowego) nowego modułu powiadomień i integracja z pozostałymi elementami systemu, wdrożenie nowego modułu powiadomień.
W miesiącach: kwiecień, maj, czerwiec, lipiec 2019 roku: projekt i implementacja (napisanie kodu źródłowego) nowej architektury mikroserwisów (są to osobne, małe aplikacje, które realizują konkretny - mały i ograniczony do pojedynczego zagadnienia- zakres funkcjonalności), tj.: analiza wymagań i aktualnego stanu systemu w zakresie architektury i komunikacji pomiędzy mikroserwisami; projekt nowej architektury mikroserwisów i komunikacji pomiędzy mikroserwisami; implementacja narzędzi generujących kod, implementacja komunikacji pomiędzy serwisami w modelu Service M, Implementacja narzędzi migracji dla aktualnego systemu, wdrożenie nowej architektury do aktualnego systemu.
W miesiącach: sierpień, wrzesień, październik 2019: projekt i implementacja (napisanie nowego kodu źródłowego) nowego modułu do obsługi tzw. C B, tj. analiza wymagań i aktualnego stanu modułu obsługi C B, implementacja nowego modułu C B realizująca nowy model zarządzania i nowe funkcjonalności systemu; Implementacja integracji modułu C B z pozostałymi elementami systemu, wdrożenie nowego modułu.
Wyżej wymienione oprogramowanie było wytworzone przez Wnioskodawcę na rzecz kontrahenta Firmy: Y.
W miesiącach: listopad, grudzień 2019 r.,
styczeń, luty 2020 r. Wnioskodawca tworzy nowy produktu do zakupu leków
bazujący na modelu subskrypcji, tj.: analiza wymagań, przygotowanie
architektury i modeli danych, implementacja (napisanie kodu źródłowego)
modułu odpowiedzialnego za realizację płatności poprzez platformę B,
implementacja modułu zarządzającego subskrypcjami, implementacja
administracyjnego modułu zarządzania i konfiguracji. Implementacja
nowych funkcjonalności koniecznych do realizacji wymagań biznesowych i
integracji w pozostałych częściach systemu, integracja z pozostałymi
częściami systemu, wdrożenie nowych modułów.
Wyżej wymienione
oprogramowanie było wytworzone przez Wnioskodawcę na rzecz kontrahenta
Firmy: Z.
W ramach Umowy wykonane przez Wnioskodawcę usługi są rozliczane na końcu każdego pełnego miesiąca współpracy na podstawie faktur VAT wystawianych przez Wnioskodawcę.
Zgodnie z postanowieniami Umowy, Wnioskodawca zobowiązuje się przenieść na Firmę autorskie prawa majątkowe do wszystkich Dzieł będących efektem wykonania usług na rzecz Firmy na następujących polach eksploatacji: wprowadzanie Dzieł do obrotu elektronicznego; umieszczanie Dzieł w zasobach komputerowych, w tym sieciach komputerowych a w szczególności Internecie; najem i wynajem Dzieł; wykorzystywanie Dzieł podczas pokazów publicznych; publikacji, wprowadzaniu do obrotu, reprodukcji, transmisji, adaptacji, transformacji lub wprowadzaniu stosownych zmian oraz dokonywaniu tłumaczeń na języki obce; wszelkiej eksploatacji części lub całości Utworu albo każdego z utworów wchodzących w jego skład, wraz z nabyciem prawa zezwalania na wykonywanie zależnych praw autorskich; prawie do rejestracji powstałych znaków towarowych, patentów lub innych elementów własności intelektualnej w zakresie niezbędnym do ochrony nabytych praw autorskich; przesyłanie Dzieł przy wykorzystaniu środków przekazu obrazu lub dźwięku; utrwalanie i zwielokrotnianie Dzieł na wszelkich znanych w chwili zawarcia umowy nośnikach, dowolną techniką, w tym techniką komputerową; kopiowanie Dzieł przy zastosowaniu odpowiedniej techniki cyfrowej; rozpowszechnianie Dzieł; użyczenie kopii Dzieł; prowadzenie działalności gospodarczej przy użyciu Dzieł, w tym w zakresie działalności marketingowej i badawczej; wszelkich innych dostępnych polach eksploatacji, w szczególności tych wynikających z treści art. 50 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca ponosi następujące koszty: zakupu telefonu, zakupu paliwa, Internet, obsługi księgowej. Wnioskodawca nie ponosi innych kosztów wymienionych w art. 30ca ust. 4 ustawy o PIT, niż koszty faktycznie poniesione na prowadzoną bezpośrednio przez niego działalność badawczo-rozwojową związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej wskazanym powyżej (oznaczony jako lit. a we wskaźniku z art. 30ca ust. 4 ustawy o PIT).
Wnioskodawca prowadzi odrębną od podatkowej księgi przychodów i rozchodów, szczegółową ewidencję w sposób zapewniający wyodrębnienie poszczególnych kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz ustalenie przychodu, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty) przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej oraz w sposób pozwalający na wyodrębnienie kosztów, o których mowa w art. 30ca ust. 4 ustawy o PIT, przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej, w sposób zapewniający określenie kwalifikowanego dochodu.
W uzupełnieniu wniosku ujętym w piśmie z 8 czerwca 2020 r. Wnioskodawca wskazał, że Działalność prowadzona przez Wnioskodawcę, szczegółowo opisana we wniosku z dnia 9 marca 2020 r. (dalej jako wniosek) zdaniem Wnioskodawcy ma charakter twórczy i obejmuje przede wszystkim prace rozwojowe. Jednocześnie, w ramach tejże działalności Wnioskodawca w ramach prowadzonych prac, tj. w ramach wytwarzania oprogramowania, o którym mowa we wniosku, Wnioskodawca stale zdobywa nową wiedzę oraz umiejętności.
Z ustawowej definicji zawartej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako: ustawa o PIT) wynika, że działalność badawczo-rozwojowa musi mieć charakter twórczy. Definicja działalności twórczej zawarta w słowniku języka polskiego PWN wskazuje, że działalność twórcza to zespół działań podejmowanych w kierunku tworzenia (działalność - zespół działań podejmowanych w jakimś celu), powstania czegoś (twórczy - mający na celu tworzenie, tworzyć - powodować powstanie czegoś). Zauważyć ponadto należy, że w doktrynie prawa autorskiego podkreśla się, że cecha twórczości związana jest przede wszystkim z rezultatem działalności człowieka o charakterze kreacyjnym i jest spełniona wówczas, gdy istnieje nowy wytwór intelektu. Działalność twórcza oznacza, że ustawodawca za przedmiot prawa autorskiego uznaje tylko rezultat (przejaw) takiego działania, który choćby w minimalnym stopniu odróżnia się od innych rezultatów takiego samego działania, a zatem, że posiada cechę nowości, której stopień nie ma znaczenia. Zatem, odnosząc powyższe do działalności Wnioskodawcy, wskazać należy, że wytwarzanie oprogramowania na rzecz X sp. z o.o. (dalej jako: Firma) spełnia definicję działalności twórczej, bowiem przejawia się opracowywaniem nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań niewystępujących dotychczas w praktyce gospodarczej Wnioskodawcy, które są na tyle innowacyjne, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących u Wnioskodawcy. Wnioskodawca tworzy na rzecz Firmy oprogramowanie całkowicie nowe, niewystępujące dotychczas w jego praktyce/działalności.
Wytwarzanie oprogramowania przez Wnioskodawcę na rzecz Firmy odbywa się w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany. Wnioskodawca określa cele, harmonogram i zasoby. Dodatkowo, w ramach wytwarzania oprogramowania na podstawie umowy z dnia 18 stycznia 2019 r. (dalej jako: Umowa) Wnioskodawca rozwija specjalistyczną wiedzę oraz umiejętności, które będzie mógł wykorzystać w ramach bieżącej działalności albo przyszłych innych projektów, działań.
Działalność badawczo-rozwojowa musi być: nowatorska, twórcza, nieprzewidywalna, metodyczna, możliwa do przeniesienia lub odtworzenia. Działalność podejmowana przez Wnioskodawcę polega na tworzeniu nowego oprogramowania komputerowego w odpowiedzi na zapotrzebowanie biznesowe Firmy (jak również Klientów Firmy). Działania te stanowią przede wszystkim prace rozwojowe. Polegają one bowiem na wykorzystaniu nowej i istniejącej wiedzy, tj. wiedzy i narzędzi programistycznych, języków programowania, znanych algorytmów, do zaprojektowania nowych i ulepszonych rozwiązań.
Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, prowadzi działalność badawczo-rozwojową, tj. prace rozwojowe o których mowa w art. 4 ust. 3 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce w zw. z art. 5a pkt 38 w zw. z art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Po pierwsze, prace prowadzone przez Wnioskodawcę, jak to zostało powyżej wskazane, mają twórczy charakter, ponieważ służą tworzeniu nowego i unikatowego rozwiązania, a inwencja i zaprojektowanie tych rozwiązań leży m.in. po stronie Wnioskodawcy. Oprogramowanie tworzone przez Wnioskodawcę stanowi oryginalny wytwór jego twórczej pracy oraz przedmiot ochrony prawa autorskiego. Po drugie, prace wykonywane przez Wnioskodawcę obejmują wykorzystywanie wiedzy i umiejętności w zakresie narzędzi informatycznych i oprogramowania do projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług. Działalność Wnioskodawcy przyczynia się do tworzenia nowoczesnego systemu (oprogramowania), przy wykorzystaniu wiedzy Wnioskodawcy z zakresu najnowszych technologii wytwarzania oprogramowania. Po trzecie, prace nad oprogramowaniem mają charakter systematyczny (metodyczny, zaplanowany i uporządkowany) i nierutynowy, z nastawieniem na rozwój i ulepszanie oprogramowania w przyszłości.
Zgodnie z art. 5a pkt 38 ustawy o PIT działalność badawczo-rozwojowa oznacza działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Spójnik lub wskazuje, że w celu uznania działalności podatnika za działalność badawczo-rozwojową wystarczy, aby podatnik prowadził badania naukowe lub alternatywnie, aby prowadził prace rozwojowe. Badania naukowe (badania podstawowe i badania aplikacyjne) oraz prace rozwojowe winny być zgodnie z art. 5a pkt 39 i 40 ustawy o PIT, rozumiane zgodnie z art. 4 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. W myśl tych przepisów:
- badania naukowe są działalnością
obejmującą:
- badania podstawowe rozumiane jako prace
empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie
nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez
nastawienia na bezpośrednie zastosowanie
komercyjne;
- badania aplikacyjne rozumiane jako prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń;
- badania podstawowe rozumiane jako prace
empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie
nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez
nastawienia na bezpośrednie zastosowanie
komercyjne;
- prace rozwojowe są działalnością obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.
Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, uznanie prowadzonych działań za prace rozwojowe uwarunkowane jest spełnieniem przez Wnioskodawcę łącznie następujących kryteriów:
- działalność stanowi działalność twórczą,
- działalność podejmowana jest w sposób systematyczny,
- celem działalności jest zwiększenie zasobów wiedzy oraz wykorzystanie zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań,
- działalność polega na nabywaniu, łączeniu, kształtowaniu i wykorzystywaniu dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług,
- działalność nie stanowi rutynowych i okresowych zmian.
W opinii Wnioskodawcy, realizowane przez niego prace stanowią w szczególności prace rozwojowe, o których mowa powyżej.
Jak to zostało wskazane powyżej, działalność prowadzona przez Wnioskodawcę, szczegółowo opisana Wniosku, zdaniem Wnioskodawcy ma charakter twórczy i obejmuje przede wszystkim prace rozwojowe. W ramach tejże działalności - jednocześnie - Wnioskodawca w ramach prowadzonych prac, w ramach wytwarzania oprogramowania, o którym mowa we Wniosku, stale zdobywa nową wiedzę oraz umiejętności.
W ramach czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę w ramach Umowy, w drodze własnych doświadczeń i testów, Wnioskodawca zdobywa, poszerza i łączy wiedzę oraz umiejętność, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, tak, aby móc tę wiedzę i umiejętności wykorzystać do tworzenia opisanego we wniosku oprogramowania (tj. projektowania, opracowywania innowacyjnych rozwiązań informatycznych). Czynności Wnioskodawcy, w ramach zawartej Umowy nie stanowią rutynowych i okresowych zmian wprowadzanych do tego oprogramowania.
Działalność prowadzona przez Wnioskodawcę, polegająca na tworzeniu oprogramowania przez Wnioskodawcę na rzecz Firmy (Klientów Firmy) podejmowana przez jest Wnioskodawcę w sposób systematyczny, zorganizowany, z przyjęciem określonych celów.
Działalność prowadzona przez Wnioskodawcę nie obejmuje rutynowych i okresowych zmian wprowadzanych do tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług.
W ramach działalności gospodarczej Wnioskodawca opracowuje nowe lub ulepszone, produkty, procesy, usługi niewystępujące dotychczas w praktyce gospodarczej Wnioskodawcy. Czynności podejmowane przez Wnioskodawcę polegające głównie na wytwarzaniu oprogramowania (tylko niekiedy polegają na ulepszeniu) są na tyle innowacyjne, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już u Wnioskodawcy funkcjonujących.
Zdaniem Wnioskodawcy oprogramowanie wytwarzane, czy również ulepszane przez Wnioskodawcę na rzecz Firmy stanowi przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze.
Wytworzone przez Wnioskodawcę oprogramowanie podlega ochronie na podstawie ww. przepisu. Jako że oprogramowanie wytworzone przez Wnioskodawcę cechuje się oryginalnością, stanowi przejaw jego działalności twórczej o indywidualnym charakterze, spełnia zatem przesłanki wskazane w art. 1 ust. 1 ww. ustawy, tym samym więc przysługuje mu ochrona na podstawie przepisów prawa autorskiego. Przepis art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy prawach autorskich i prawach pokrewnych stanowi, że przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Przedmiotem prawa autorskiego są - zgodnie z pkt 2 - wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe). Tego typu utwory na podstawie art. 74 ww. ustawy podlegają ochronie (ustawa gwarantuje autorskie prawo do programu komputerowego). Zgodnie z art. 74 ust. 2 ww. ustawy, ochrona przyznana programowi komputerowemu obejmuje wszystkie formy jego wyrażenia.
Wytwarzane przez Wnioskodawcę oprogramowanie/programy komputerowe podlegają ochronie prawnej na podstawie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. (Dz. U. z 1994 r. nr 24, poz. 83). Na podstawie Umowy Wnioskodawca bowiem przenosi na Firmę prawa majątkowe do wszelkich dóbr niematerialnych, objętych ochroną ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, stworzonych lub opracowanych przez Wnioskodawcę w wyniku wykonywania obowiązków wynikających z zawartej Umowy.
Wnioskodawca, co do zasady wytwarza oprogramowanie. Jedynie (w ramach działań podjętych w miesiącach luty-marzec 2019) Wnioskodawca, w ramach działań polegających na ulepszeniu, modyfikacji i rozbudowania kodów źródłowych, w wyniku których powstał odrębny utwór (tj. nowe kwalifikowane prawo własności intelektualnej w postaci nowego autorskiego prawa do programu komputerowego) podlegającego ochronie na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wskazać bowiem należy, że Wnioskodawca tworzył wtedy nowy moduł służący wysyłaniu powiadomień, tj. wykonywał takie czynności jak: analiza wymagań i aktualnego stanu systemu w zakresie powiadomień, usunięcie z systemu dotychczasowych modułów odpowiedzialnych za wysyłanie powiadomień dla użytkowników, przygotowanie projektu architektury nowego modułu powiadomień, który realizuje funkcję dotychczasowego systemu (czyli który spełnia wymagania narzucone przez kontrahenta Firmy), oraz rozszerza go o dodatkowe funkcjonalności z zakresu monitorowania i zarządzania wysyłanymi powiadomieniami; implementacja (napisanie nowego kodu źródłowego) nowego modułu powiadomień i integracja z pozostałymi elementami systemu, wdrożenie nowego modułu powiadomień. Innymi słowy każde ulepszenie, modyfikacja i rozbudowanie kodów źródłowych (wykonane przez Wnioskodawcę - w ramach opisanych powyżej czynności), kreuje nowy utwór (nowe kwalifikowane prawo własności intelektualnej) chronione ustawowo.
Działania Wnioskodawcy polegające na ulepszaniu, rozwijaniu, modyfikowaniu oprogramowania zmierzają do poprawy użyteczności albo funkcjonalności tego oprogramowania. Jak to zostało powyżej wskazano, w ramach działań podjętych w miesiącach luty-marzec 2019 Wnioskodawca wytworzył całkowicie nowe oprogramowanie, tj. w ramach ulepszenia, modyfikacji i rozbudowania kodów źródłowych powstał odrębny utwór (tj. nowe kwalifikowane prawo własności intelektualnej w postaci nowego autorskiego prawa do programu komputerowego) podlegające ochronie na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wskazać bowiem należy, że Wnioskodawca tworzył wtedy nowy moduł służący wysyłaniu powiadomień, tj. wykonywał takie czynności jak: analiza wymagań i aktualnego stanu systemu w zakresie powiadomień, usunięcie z systemu dotychczasowych modułów odpowiedzialnych za wysyłanie powiadomień dla użytkowników, przygotowanie projektu architektury nowego modułu powiadomień, który realizuje funkcję dotychczasowego systemu (czyli który spełnia wymagania narzucone przez kontrahenta Firmy), oraz rozszerza go o dodatkowe funkcjonalności z zakresu monitorowania i zarządzania wysyłanymi powiadomieniami; implementacja (napisanie nowego kodu źródłowego) nowego modułu powiadomień i integracja z pozostałymi elementami systemu, wdrożenie nowego modułu powiadomień. Innymi słowy każde ulepszenie, modyfikacja i rozbudowanie kodów źródłowych (wykonane przez Wnioskodawcę - w ramach opisanych powyżej czynności), kreuje nowy utwór (nowe kwalifikowane prawo własności intelektualnej) chronione ustawowo.
Wnioskodawca co do zasady wytwarza oprogramowanie. Modyfikacja/ulepszenie - jak to zostało wyżej wskazane - miało miejsce w miesiącach luty/marzec 2019 r., dokonywane było na zlecenie podmiotu będącego właścicielem. W ramach tych czynności powstał odrębny utwór, zaś prawa autorskie do tego utworu przysługiwały Wnioskodawcy. Następnie za wynagrodzeniem ustalonym w Umowie Wnioskodawca sprzedaje wszelkie prawa autorskiego do takiego utworu, zatem Wnioskodawca osiąga dochód ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej i tenże dochód chciałby opodatkować preferencyjną stawką.
Ulepszanie i rozwijanie oprogramowania, powoduje powstanie części programu komputerowego, który staje się osobnym utworem, który podlega ochronie prawnej zgodnie z art. 74 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wnioskodawca nie jest i nie będzie więc właścicielem oprogramowania ulepszanego, ale czasowo właścicielem składowych (części) oprogramowania, które powoduje finalnie ulepszenie owego oprogramowania ulepszanego. Nowe oprogramowanie, które powoduje ulepszanie starego to nowe funkcjonalności, które są osobnym oprogramowaniem. Z chwilą przekazania oprogramowania (zgodnie z postanowieniami Umowy) Wnioskodawca przekazuje na rzecz Firmy wszelkie prawa autorskie do tego oprogramowania. Wnioskodawca osiąga dochód ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. Wnioskodawcy nie przysługuje wyłączna licencja do korzystania z modyfikowanego lub ulepszonego prawa celem dokonania jego modyfikacji lub ulepszenia.
Wnioskodawca osiąga dochód ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.
Odrębna od podatkowej księgi przychodów i rozchodów ewidencja umożliwiająca wyodrębnienie każdego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty) przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej prowadzona jest przez Wnioskodawcę od lutego 2019 r.
Działalność polegającą na tworzeniu oprogramowania Wnioskodawca prowadzi od 2 lipca 2017 r.
Wszystkie wymienione przez Wnioskodawcę wydatki - określone we wniosku, zdaniem Wnioskodawcy, zostały poniesione w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą polegającą na świadczeniu usług związanych z oprogramowaniem, z czego zasadniczą część stanowi działalność badawczo-rozwojowa związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej. Część z tych wydatków ma charakter kosztów bezpośrednich, związanych tylko i wyłącznie z działalnością badawczo-rozwojową związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej.
Natomiast usługi księgowe, są niezbędne do prowadzenia przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej, w tym działalności badawczo-rozwojowej, związanej z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej. Podmiot świadczący usługi księgowe na rzecz Wnioskodawcy prowadzi także odrębną ewidencję w ramach IP BOX.
Zdaniem Wnioskodawcy są to koszty podatkowe związanym z dochodami z kwalifikowanego IP, bowiem są niezbędne do wytworzenia oprogramowania na rzecz Firmy. Wnioskodawca kwalifikuje ww. koszty jako koszty z lit. A wskaźnika Nexus. Wnioskodawca wskazuje, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie świadczy innych usług, niż wytwarzanie na zlecenie Firmy oprogramowania komputerowego, wobec czego w ocenie Wnioskodawcy wszystkie koszty ponoszone na działalność są ponoszone w związku z wytwarzaniem oprogramowania, czyli w ramach działalności badawczo-rozwojowej skutkującej wytworzeniem kwalifikowanego IP.
Samochód nie jest środkiem trwałym w prowadzonej działalności gospodarczej. Wnioskodawca jest właścicielem samochodu od listopada 2019 r., zaś na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej użytkuje ww. pojazd od grudnia 2019 r.
Wnioskodawca jest w stanie przyporządkować konkretną wartość kosztów wymienionych we wniosku do aktualnie tworzonego oprogramowania z racji tego też, że wtedy zaistniała potrzeba poniesienia kosztu i bez tego oprogramowanie by nie powstało. Zdaniem Wnioskodawcy są to koszty podatkowe związanym z dochodami z kwalifikowanego IP, bowiem są niezbędne do wytworzenia oprogramowania na rzecz Firmy. Wnioskodawca kwalifikuje ww. koszty jako koszty z lit. A wskaźnika Nexus. Wnioskodawca wskazuje, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie świadczy innych usług, niż wytwarzanie na zlecenie Firmy oprogramowania komputerowego, wobec czego w ocenie Wnioskodawcy wszystkie koszty ponoszone na działalność są ponoszone w związku z wytwarzaniem oprogramowania, czyli w ramach działalności badawczo-rozwojowej skutkującej wytworzeniem kwalifikowanego IP.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:
Czy autorskie oprogramowania komputerowe wytwarzane przez Wnioskodawcę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w ramach opisanej w stanie faktycznym działalności, są kwalifikowanym prawem własności intelektualnej w rozumieniu art. 30ca ust. 2 ustawy o PIT?
Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 1 pkt 25 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2193), w ustawie o PIT dodano art. 30ca i art. 30cb. Ustawa ta wprowadziła m.in. do ustawy o PIT korzystne rozwiązanie podatkowe dla przedsiębiorców, którzy uzyskują dochody z komercjalizacji wytworzonych lub rozwiniętych przez nich praw własności intelektualnej, (tzw. IP BOX, INNOVATION BOX). W uzasadnieniu do projektu powyższej ustawy, wskazano, że proponowane w projekcie ustawy rozwiązanie polega na preferencyjnym opodatkowaniu 5% stawką podatkową dochodów uzyskiwanych przez podatnika z praw własności intelektualnej, których podatnik jest właścicielem, współwłaścicielem, użytkownikiem lub posiada prawa do korzystania z nich na podstawie umowy licencyjnej i, które są chronione na podstawie obowiązującego prawa krajowego lub międzynarodowego przez m.in. patent, dodatkowe prawo ochronne na wzór użytkowy czy prawo z rejestracji wzoru przemysłowego, zwane dalej kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej.
Dochodem kwalifikującym się do ulgi Innovation Box jest dochód uzyskany z tytułu należności/opłat licencyjnych lub innych należności związanych z wykorzystywaniem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, dochód ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jak również, co istotne, dochód z tego aktywa uwzględniony w cenie sprzedaży lub usługi określany na zasadzie ceny rynkowej. Warunkiem koniecznym dla skorzystania z projektowanej preferencji jest wymóg prowadzenia przez podatnika działalności badawczo-rozwojowej bezpośrednio związanej z wytworzeniem, komercjalizacją, rozwojem lub ulepszeniem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, co stanowi wyraz realizacji zasady Nexus. (...) Podatnik, który będzie chciał skorzystać z projektowanej preferencji będzie zobowiązany prowadzić szczegółową ewidencję rachunkową w sposób umożliwiający obliczenie podstawy opodatkowania, w tym powiązanie ponoszonych kosztów prac badawczo-rozwojowych z osiąganymi dochodami z praw IP powstałymi w wyniku przeprowadzenia tych prac.
Zgodnie z art. 30ca ust. 1 ustawy o PIT podatek od osiągniętego przez podatnika w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wynosi 5% podstawy opodatkowania.
W myśl art. 30ca ust. 2 ustawy o PIT kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej są:
- patent,
- prawo ochronne na wzór użytkowy,
- prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,
- prawo z rejestracji topografii układu scalonego,
- dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,
- prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu,
- wyłączne prawo, o którym mowa w ustawie z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (Dz. U. z 2018 r. poz. 432),
- autorskie prawo do programu komputerowego,
Zgodnie natomiast z art. 30ca ust. 7 ustawy o PIT dochodem (stratą) z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej jest obliczony zgodnie z art. 9 ust. 2 dochód (strata) z pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie, w jakim został osiągnięty:
- z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;
- sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;
- z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi;
- z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym postępowaniu sądowym albo arbitrażu.
Na podstawie art. 30cb ust. 1 ustawy o PIT podatnicy podlegający opodatkowaniu na podstawie art. 30ca są obowiązani:
- wyodrębnić każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej w prowadzonych księgach rachunkowych;
- prowadzić księgi rachunkowe w sposób zapewniający ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej;
- wyodrębnić koszty, o których mowa w art. 30ca ust. 4, przypadające na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej, w sposób zapewniający określenie kwalifikowanego dochodu;
- dokonywać zapisów w prowadzonych księgach rachunkowych w sposób zapewniający ustalenie łącznego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej - w przypadku gdy podatnik wykorzystuje więcej niż jedno kwalifikowane prawo własności intelektualnej, a w prowadzonych księgach rachunkowych nie jest możliwe spełnienie warunków, o których mowa w pkt 2 i 3;
- dokonywać zapisów w prowadzonych księgach rachunkowych w sposób zapewniający ustalenie dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej w odniesieniu do tego produktu lub tej usługi albo do tych produktów lub tych usług - w przypadku gdy podatnik wykorzystuje jedno kwalifikowane prawo własności intelektualnej lub większą liczbę tych praw w produkcie lub usłudze albo w produktach lub usługach, a w prowadzonych księgach rachunkowych nie jest możliwe spełnienie warunków, o których mowa w pkt 2-4.
Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów wykazują informacje, o których mowa w ust. 1, w odrębnej ewidencji (art. 30cb ust. 2 ustawy o PIT). Według art. 30cb ust. 3 ustawy o PIT w przypadku gdy na podstawie ksiąg rachunkowych lub ewidencji, o której mowa w ust. 2, nie jest możliwe ustalenie dochodu (straty) z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, podatnik jest obowiązany do zapłaty podatku zgodnie z art. 27 lub art. 30c.
Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1.
Przepis art. 30ca ust. 2 ustawy o PIT wskazuje zamknięty katalog praw własności intelektualnych, z których dochód może zostać objęty preferencyjnym opodatkowaniem. Autorskie prawo do programu komputerowego stanowi jedno z praw własności intelektualnych wskazanych w tym artykule w ust. 2 pkt 8. Przy czym, by można było mówić o kwalifikowanym prawie własności intelektualnej, przepis ten wymaga również, by spełnione zostały dwa kryteria:
- przedmiot ochrony jest wytworzony przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej oraz
- prawo własności intelektualnej podlega ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska.
Należy uznać, że oprogramowanie komputerowe lub jego część stanowią przedmiot ochrony praw autorskich. Art. 1 ust. 2 pkt 1 ustawy o prawach autorskich i pokrewnych kwalifikuje programy komputerowe jako utwory będące przedmiotem jego ochrony i to już z momentem ich wytworzenia, bez konieczności spełnienia jakichkolwiek wymogów formalnych. Biorąc pod uwagę przedstawiony przez Wnioskodawcę stan faktyczny, można stwierdzić, że przedmiotem ochrony prawa autorskiego jest oprogramowanie wytwarzane przez Wnioskodawcę w ramach Umowy.
Uszczegółowiając: Autorskie oprogramowanie, stworzone i rozwijane przez Wnioskodawcę, stanowi utwór podlegający ochronie na podstawie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Autorskie oprogramowanie, o którym mowa we wniosku, zostało wytworzone w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, spełniającej definicję zawartą w art. 5a pkt 38 ustawy o PIT (o czym szczegółowo w odpowiedzi na pytanie nr 2). Odnosząc powyżej przedstawiony opis działalności Wnioskodawcy do przepisów stwierdzić należy, że autorskie prawo do programu komputerowego gwarantowane jest na mocy art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z art. 74 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych ochrona przyznana programowi komputerowemu obejmuje wszystkie formy jego wyrażenia. Idee i zasady będące podstawą jakiegokolwiek elementu programu komputerowego, nie podlegają ochronie. Zdaniem Wnioskodawcy, w celu poprawnego zastosowania preferencji IP BOX wobec autorskiego prawa do programu komputerowego należy nadać mu znaczenia funkcjonalne, celowościowe i rozszerzające, w zgodzie z najbardziej istotnym międzynarodowym kontekstem przepisów o IP BOX, tj. Raportem OECD BEPS plan działania nr 5.
Zgodnie z akapitem 34 tego raportu, to nie tylko program komputerowy chroniony prawem autorskim, ale szerzej oprogramowanie chronione prawem autorskim, może zawierać się w katalogu kwalifikowanych IP jako aktywo funkcjonalnie ekwiwalentne do patentu. OECD wskazuje, że oprogramowanie chronione prawem autorskim dzieli podstawowe cechy patentów, ponieważ jest nowatorskie, nieoczywiste i użyteczne, a zatem zasadniczo wynika z prowadzenia innowacyjnej działalności badawczo-rozwojowej, której prowadzenie powinny stymulować przepisy o IP BOX. OECD stwierdza także, że nie wszystkie jurysdykcje zapewniają ochronę patentową oprogramowania i dlatego wielu podatników, którzy wytwarzają oprogramowanie, musi posiadać prawa autorskie, zamiast polegać na ochronie patentowej. Włączenie oprogramowania chronionego prawem autorskim do definicji funkcjonalnie równoważnych kwalifikowanych IP zapewnia również, że różne traktowanie oprogramowania na mocy prawa patentowego różnych jurysdykcji nie ma wpływu na to, czy dochody z oprogramowania mogą korzystać z różnych regulacji IP BOX. W związku z tym, że w Polsce zgodnie z obecną praktyką oprogramowanie - definiowane jako ogół informacji w postaci zestawu instrukcji, zaimplementowanych interfejsów i zintegrowanych danych przeznaczonych dla komputera do realizacji wyznaczonych celów - podlega ochronie jak utwór literacki z art. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, oprogramowanie może być, zgodnie z wykładnią celowościową i kontekstualną (ww. Raport OECD), uznane za kwalifikowane IP w świetle rozszerzającej wykładni art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT, jeśli jego wytworzenie, rozszerzenie lub ulepszenie jest wynikiem prac badawczo-rozwojowych. Zgodnie z ww. objaśnieniami Ministerstwa Finansów z dnia 19 lipca 2019 r.: autorskie prawo do programu komputerowego - przyznawane jest na mocy art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (model ochrony prawnej sui generis). Zarówno ustawy podatkowe, jak i ustawy pozapodatkowe, w szczególności ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, nie definiują pojęcia autorskie prawo do programu komputerowego. Praktyka stosowania tego pojęcia na świecie potwierdza, że ze względu na dynamiczny rozwój nowych technologii, w których programy komputerowe zajmują kluczową pozycję, nie da się ustalić wyczerpującej i niezmiennej definicji tego pojęcia oraz uniknąć rozbieżności interpretacyjnych. Innymi słowy, w obecnym stanie prawnym w Polsce nie ma możliwości ustawowego i wyczerpującego zdefiniowania pojęcia autorskie prawo do programu komputerowego.
Przede wszystkim, podstawą przyznania ochrony prawnej dla programu komputerowego jest fakt, że stanowi on przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze (wyraz własnej twórczości intelektualnej danego autora lub autorów) ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od przeznaczenia i sposobu wyrażania. To oznacza, że wyeliminowanie lub ograniczenie swobody twórczej (eliminacja lub ograniczenie własnego/indywidualnego działania twórczego) wyłącza lub ogranicza prawnoautorską ochronę programu komputerowego, tym samym także eliminuje możliwość skorzystania z preferencji IP BOX.
O ocenie charakteru indywidualnej pracy twórczej nie decydują postanowienia umowy, ale rzeczywisty wkład pracy każdego z twórców programu komputerowego, co podlega każdorazowo odrębnej ocenie. W konsekwencji, decydujące jest autentyczne podejście transakcyjne, gdzie należy badać faktyczne (autentyczne) działania podejmowane przez podatnika w ramach prowadzonej bezpośrednio przez niego działalności badawczo-rozwojowej, skutkującej wytworzeniem, ulepszeniem lub rozwinięciem programu komputerowego. Formalne postanowienia umowne, które nie znajdują odzwierciedlenia w rzeczywistych działaniach podatnika, nie zapewnią zatem akceptowalnej ochrony prawnopodatkowej podatnikowi w zakresie preferencji o IP BOX.
Doktryna prawa autorskiego przyjmuje różne kazuistyczne podejścia do definiowania pojęcia autorskie prawo do programu komputerowego, które wskazują, że część chronioną prawem (formę (ekspresji) utworu) jest w szczególności kombinacja komend adresowanych do komputera w formie kodu źródłowego i kodu wynikowego. Pozaustawowa definicja pojęcia autorskie prawo do programu komputerowego w sposób uzasadniony nawiązuje zatem do terminologii informatycznej, dostosowywanej następnie do potrzeb dalszej analizy prawnej dobra niematerialnego jakim jest program komputerowy.
Fundamentem informatycznego rozumienia programu komputerowego jest samo pojęcie programu, czyli zapisanego przy pomocy wybranego języka programowania algorytmu rozwiązania określonego zadania. Zatem program komputerowy to w szczególności zestaw instrukcji przeznaczonych do wykonywania bezpośrednio lub pośrednio w komputerze czynności w celu osiągnięcia określonego rezultatu. A contrario, żaden wytwór nie jest programem komputerowym, jeżeli nie służy do wyrażania w sposób pośredni lub bezpośredni algorytmów lub logicznych relacji pomiędzy funkcjami, które mają zostać wykonane, i fizycznymi możliwościami urządzeń używanych do digitalizacji. Przy czym pojęcie komputer nie powinno ograniczać się do PC, lecz powinno odnosić do wszystkich urządzeń, w których program komputerowy może być wykorzystywany w celu realizacji funkcji, do których został stworzony, a zatem i telefonów komórkowych, czy też tabletów lub innych właściwych urządzeń.
Nie jest bowiem istotny nośnik programu komputerowego, lecz jego źródła (kod źródłowy i kod wynikowy) oraz funkcjonalność.
Ze specjalistycznej literatury i praktyki budowania i stosowania programów komputerowych, można również wywnioskować, że za program komputerowy często uważany jest za zestaw instrukcji (rozkazów) przeznaczonych do użycia bezpośrednio lub pośrednio na komputerze w celu osiągnięcia określonego rezultatu. Zbiór wspomnianych instrukcji może być wyrażony znakiem językowym, symbolami matematycznymi lub nawet znakami graficznymi. Elementy programu komputerowego chronione prawem autorskim to przede wszystkim:
- forma programów (rozumiana jako określone przedstawienie zarówno kodu jak i instrukcji), a więc informacje zawarte w kodzie źródłowym programu komputerowego, w opisie procedur operacyjnych, zestawieniu danych, w informacjach konwersacyjnych i dialogowych. Wszystkie powyższe elementy zaliczane są do elementów twórczych, co uzasadnia ich ochronę przez prawo autorskie;
- interfejsów (oparta na analogicznych podstawach jak ochrona innych składników programu) - gdy informacje, które zostały uzyskane na podstawie dekompilacji danego interfejsu nie pozwalają na opracowanie interfejsu zastępczego, to w takiej sytuacji należy wykreować możliwość przeniesienia interfejsu do innego kompatybilnego programu, gdyż sam interfejs nie stanowiłby samodzielnego przedmiotu ochrony (...).
Zgodnie z akapitem 10 preambuły do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/24/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie ochrony prawnej programów komputerowych:
rolą programu komputerowego jest wejście w kontakt i wspólne funkcjonowanie z innymi częściami składowymi systemu komputerowego i użytkownikami, w tym celu wymagane są logiczne i tam, gdzie to właściwe, fizyczne wzajemne połączenia i wzajemne oddziaływanie, tak aby pozwolić wszystkim elementom oprogramowania i sprzętu komputerowego funkcjonować z innym oprogramowaniem, sprzętem komputerowym i użytkownikami we wszelkich formach działania, do jakich są przeznaczone. Części programu umożliwiające takie wzajemne połączenia i wzajemne oddziaływanie między elementami oprogramowania i sprzętu komputerowego są ogólnie znane pod nazwą interfejsów. To funkcjonalne wzajemne połączenie i wzajemne oddziaływanie jest ogólnie znane pod nazwą interoperacyjności; podczas gdy sama interoperacyjność może być zdefiniowana jako zdolność do wymiany informacji oraz wszechstronnego wykorzystania informacji już wymienionych.
Zatem właściwe źródło interpretacji prawa unijnego używa pojęć: oprogramowanie (software), sprzęt komputerowy (hardware) i program niejako synonimicznie i implikuje, że interfejs stanowi funkcjonalną część programu komputerowego, umożliwiającą wzajemne połączenia i wzajemne oddziaływania z wszystkimi elementami oprogramowania i sprzętu komputerowego.
Na kanwie tego można uznać, że:
- pojęcie program komputerowy utożsamienie jest z pojęciem oprogramowanie oraz, że
- interfejs może stanowić częścią nierozerwalnie związaną z programem komputerowym i funkcjonalnie łączy program komputerowy z pozostałym oprogramowaniem i sprzętem komputerowym.
Oczywiście to, czy dany interfejs stanowi funkcjonalną część programu komputerowego, podlega każdorazowo odrębnej ocenie i nie może wynikać tylko lub głównie z nazwy elementu danego produktu informatycznego, ale z jego rzeczywistych cech i funkcjonalności. W konsekwencji, jeżeli interfejs jest rzeczywiście źródłem funkcjonalnego wzajemnego połączenia i wzajemnego oddziaływania na siebie różnych elementów programu komputerowego, innego oprogramowania i sprzętu komputerowego (interoperacyjność), to interfejs można uznać za nierozerwalną, funkcjonalną część składową programu komputerowego. Interfejs jako funkcjonalnie nierozerwalna część programu komputerowego, podlega tożsamej ochronie jak program komputerowy zgodnie z art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych i dlatego może stanowić kwalifikowane IP.
Reasumując: brak ustawowej definicji pojęcia program komputerowy oraz brak precyzyjnego określenia zakresu autorskiego prawa do programu komputerowego w świetle polskiego prawa sprawia, że konieczne jest odniesienie się do pozaustawowych źródeł interpretacji tego pojęcia oraz ustalenia zakresu przedmiotowej ochrony prawnej. Wynika z nich, że pojęcie program komputerowy nie powinno być rozumiane wąsko lecz szeroko, w szczególności obejmując interfejs, gdy ten spełnia warunek interoperacyjności programu komputerowego z oprogramowaniem i sprzętem komputerowym, co musi być ustalone w każdym przypadku oddzielnie na podstawie rzeczywistych ustaleń, a nie tylko formalnych postanowień, na przykład umownych. Holistycznie i funkcjonalnie, program komputerowy obejmuje więc jego funkcjonalne części składowe, takie jak: kod źródłowy, opis procedur operacyjnych, zestawienie danych w informacjach konwersacyjnych i dialogowych oraz kod wynikowy i interfejs. Uwzględnienie autorskiego prawa do programu komputerowego w szerokim rozumieniu (funkcjonalnie) - jako oprogramowanie - w katalogu kwalifikowanych IP jest zgodne z wytycznymi Raportu BEPS plan działania nr 5 i wynika z przedstawionej powyżej interpretacji zakresu znaczeniowego autorskiego prawa do programu komputerowego. Jednocześnie, zgodnie z ww. Objaśnieniami Ministerstwa Finansów kwalifikowane IP to prawo własności intelektualnej spełniające łącznie trzy warunki:
- zostało wytworzone, rozwinięte lub ulepszone przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej;
- należy do jednej z kategorii wymienionych w katalogu w art. 30ca ust. 2 ustawy o PIT;
- podlega ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest rzeczpospolita polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest unia europejska.
Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy autorskie oprogramowanie, wytwarzane przez niego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w kontekście przedstawionej w stanie faktycznym działalności na rzecz Firmy zalicza się do kwalifikowanych praw własności w rozumieniu art. 30ca ust. 2 ustawy o PIT, gdyż jest ono wymienione w zamkniętym katalogu praw własności intelektualnych sprecyzowanych w tym przepisie, podlega ochronie na podstawie ustawy o prawach autorskich i pokrewnych (na podstawie faktur VAT Wnioskodawca sprzedaje prawa autorskie do wytworzonego oprogramowania na rzecz Firmy), a jego przedmiot został wytworzony przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo- rozwojowej, o czym szczegółowo poniżej.
Dodatkowo wskazać należy, że w ramach działań podjętych w miesiącach luty-marzec 2019 r. Wnioskodawca wytworzył całkowicie nowe oprogramowanie, tj. w ramach ulepszenia, modyfikacji i rozbudowania kodów źródłowych powstał odrębny utwór (tj. nowe kwalifikowane prawo własności intelektualnej w postaci nowego autorskiego prawa do programu komputerowego) podlegające ochronie na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Wskazać bowiem należy, że Wnioskodawca tworzył wtedy nowy moduł służący wysyłaniu powiadomień, tj. wykonywał takie czynności jak: analiza wymagań i aktualnego stanu systemu w zakresie powiadomień, usunięcie z systemu dotychczasowych modułów odpowiedzialnych za wysyłanie powiadomień dla użytkowników, przygotowanie projektu architektury nowego modułu powiadomień, który realizuje funkcję dotychczasowego systemu (czyli który spełnia wymagania narzucone przez kontrahenta Firmy), oraz rozszerza go o dodatkowe funkcjonalności z zakresu monitorowania i zarządzania wysyłanymi powiadomieniami; implementacja (napisanie nowego kodu źródłowego) nowego modułu powiadomień i integracja z pozostałymi elementami systemu, wdrożenie nowego modułu powiadomień. Innymi słowy każde ulepszenie, modyfikacja i rozbudowanie kodów źródłowych (wykonane przez Wnioskodawcę - w ramach opisanych powyżej czynności), kreuje nowy utwór (nowe kwalifikowane prawo własności intelektualnej) chronione ustawowo.
Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2.
Zgodnie z art. 5a pkt 38 ustawy o PIT działalność badawczo-rozwojowa oznacza działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Spójnik lub wskazuje, że w celu uznania działalności podatnika za działalność badawczo-rozwojową wystarczy, aby podatnik prowadził badania naukowe lub alternatywnie, aby prowadził prace rozwojowe.
Badania naukowe (badania podstawowe i badania aplikacyjne) oraz prace rozwojowe winny być zgodnie z art. 5a pkt 39 i 40 ustawy o PIT, rozumiane zgodnie z art. 4 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. W myśl tych przepisów:
- badania naukowe są działalnością
obejmującą:
- badania podstawowe rozumiane jako prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne;
- badania aplikacyjne rozumiane jako prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń;
- prace rozwojowe są działalnością obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.
Zgodnie z objaśnieniami podatkowymi - wydanymi przez Ministerstwo Finansów w dniu 15 lipca 2019 r. dotyczącymi preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej - IP BOX, kryteria uznania działalności podatnika, za działalność badawczo-rozwojową są następujące:
- twórczy charakter działalności, który przejawiać się może opracowywaniem nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań;
- możliwość jej wyodrębnienia/ustalenia (innymi słowy: jej uzewnętrznienie);
- indywidualny charakter;
- oryginalny charakter;
- systematyczny charakter.
Zdaniem Wnioskodawcy, prowadzi on działalność badawczo-rozwojową, w tym prace rozwojowe, o których mowa w art. 4 ust. 3 ustawy - prawo o szkolnictwie wyższym i nauce w zw. z art. 5a pkt 38 w zw. z art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT.
Dla podatnika istotne jest bowiem, by prowadzona przez niego działalność gospodarcza - działalność badawczo-rozwojowa, doprowadziła do wytworzenia, rozwinięcia lub ulepszenia kwalifikowanego IP, tak jak jest to w przypadku Wnioskodawcy, który w ramach Umowy wytwarzał następujące oprogramowanie:
- w miesiącach: luty - marzec 2019 roku wytworzył nowy moduł służący wysyłaniu powiadomień, tj. dokonał analizy wymagań i aktualnego stanu systemu w zakresie powiadomień, dokonał usunięcia z systemu dotychczasowych modułów odpowiedzialnych za wysyłanie powiadomień dla użytkowników, przygotował projektu architektury nowego modułu powiadomień, który realizuje funkcję dotychczasowego systemu, oraz rozszerza go o dodatkowe funkcjonalności z zakresu monitorowania i zarządzania wysyłanymi powiadomieniami; implementacja (napisanie nowego kodu źródłowego) nowego modułu powiadomień i integracja z pozostałymi elementami systemu, wdrożenie nowego modułu powiadomień;
- w miesiącach: kwiecień, maj, czerwiec, lipiec 2019 roku wytworzył oprogramowanie dot. implementacji (napisania kodu źródłowego) nowej architektury mikroserwisów (są to osobne, małe aplikacje, które realizują konkretny - mały i ograniczony do pojedynczego zagadnienia- zakres funkcjonalności), tj.: analiza wymagań i aktualnego stanu systemu w zakresie architektury i komunikacji pomiędzy mikroserwisami; projekt nowej architektury mikroserwisów i komunikacji pomiędzy mikroserwisami; implementacja narzędzi generujących kod, Implementacja komunikacji pomiędzy serwisami w modelu Service M, implementacja narzędzi migracji dla aktualnego systemu, wdrożenie nowej architektury do aktualnego systemu.
- w miesiącach: sierpień, wrzesień, październik 2019:
wytworzył oprogramowanie, tj. projekt i implementacja (napisanie nowego
kodu źródłowego) nowego modułu do obsługi tzw. C B, tj. analiza wymagań
i aktualnego stanu modułu obsługi C B, implementacja nowego modułu C B
realizująca nowy model zarządzania i nowe funkcjonalności systemu;
implementacja integracji modułu C B z pozostałymi elementami systemu,
wdrożenie nowego modułu.
Wyżej wymienione oprogramowanie było wytworzone przez Wnioskodawcę na rzecz kontrahenta Firmy: Y. - W
miesiącach: listopad, grudzień 2019, styczeń, luty 2020 Wnioskodawca
tworzy nowy produkt do zakupu leków bazujący na modelu subskrypcji,
tj.: analiza wymagań, przygotowanie architektury i modeli danych,
implementacja (napisanie kodu źródłowego) modułu odpowiedzialnego za
realizację płatności poprzez platformę B, implementacja modułu
zarządzającego subskrypcjami, implementacja administracyjnego modułu
zarządzania i konfiguracji, implementacja nowych funkcjonalności
koniecznych do realizacji wymagań biznesowych i integracji w
pozostałych częściach systemu, integracja z pozostałymi częściami
systemu, wdrożenie nowych modułów.
Wyżej wymienione oprogramowanie było wytworzone przez Wnioskodawcę na rzecz kontrahenta Firmy: Z.
Prace prowadzone przez Wnioskodawcę, mają twórczy charakter, ponieważ służą tworzeniu nowych i oryginalnych rozwiązań, a inwencja i zaprojektowanie tych rozwiązać leży po stronie Wnioskodawcy. Oprogramowanie tworzone przez Wnioskodawcę w ramach Umowy stanowi więc oryginalny wytwór jego twórczej pracy oraz przedmiot ochrony prawa autorskiego. Po drugie, prace wykonywane przez Wnioskodawcę obejmują wykorzystywanie wiedzy i umiejętności w zakresie narzędzi informatycznych i oprogramowania do projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług. Wnioskodawca stale rozwija i poszerza swoją wiedzę z zakresu szeroko pojętego wytwarzania oprogramowania i wykorzystuję tę wiedzę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Po trzecie, prace nad oprogramowaniem mają systematyczny charakter, ponieważ nie mają charakteru jednorazowego, odbywają się w cyklach i są prowadzone w sposób zorganizowany, z nastawieniem na ciągły rozwój i ulepszanie w przyszłości.
Autorskie oprogramowania, stworzone i rozwijane przez Wnioskodawcę w ramach świadczonych usług na rzecz Firmy, stanowią utwory podlegające ochronie na podstawie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Autorskie oprogramowania, opisane w stanie faktycznym niniejszego wniosku, zostały wytworzone zatem w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, spełniającej definicję zawartą w art. 5a pkt 38 ustawy o PIT.
Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 3.
Zgodnie z art. 30ca ust. 4 i 5 ustawy o PIT wysokość kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej ustala się jako iloczyn dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej osiągniętego w roku podatkowym i wskaźnika obliczonego według wzoru:
(a + b) * 1,3/a + b + c + d
w którym poszczególne litery oznaczają koszty faktycznie poniesione przez podatnika na:
a -
prowadzoną bezpośrednio przez podatnika działalność badawczo-rozwojową
związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej,
b -
nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym
prawem własności intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od
podmiotu niepowiązanego,
c - nabycie wyników prac
badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności
intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu
powiązanego,
d - nabycie przez podatnika kwalifikowanego prawa
własności intelektualnej.
Do powyższych kosztów nie zalicza się kosztów, które nie są bezpośrednio związane z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, w szczególności odsetek, opłat finansowych oraz kosztów związanych z nieruchomościami.
Przedmiotem wykonywanej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej (działalności badawczo-rozwojowej) jest wytworzenie oprogramowania, do których prawa autorskie są następnie przenoszone w ramach wykonania Umowy na Firmę. Za świadczone usługi Wnioskodawca otrzymuje ustalone wynagrodzenie, które obejmuje również wynagrodzenie za przeniesienie autorskich praw majątkowych. W związku z wykonywaną przez Wnioskodawcę działalnością badawczo-rozwojową ponosi on koszty usług księgowych, koszt zakupu telefonu oraz abonamentu telefonicznego i Internet oraz paliwo.
Powyższe wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę są również kosztami w rozumieniu art. 22 ustawy o PIT i mają na celu osiągnięcie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów - tj. prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej.
W związku z faktem, że Wnioskodawca na chwilę obecną nie osiąga przychodów z innych tytułów, z których dochód nie może być zaliczony do dochodów kwalifikowanych w rozumieniu art. 30ca ustawy o PIT, należy uznać koszty wymienione powyżej za koszty prowadzonej bezpośrednio przez Wnioskodawcę działalności badawczo-rozwojowej związanej z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej w rozumieniu art. 30ca ust. 4 ustawy o PIT.
Telefon, Internet, usługi księgowe to koszty stałe, konieczne do prowadzenia działalności gospodarczej jako programista. Tworzenie oprogramowania (implementacja - pisanie kodu) wymaga zarówno sprzętu, łącza Internetowego, z kolei księgowość jest Wnioskodawcy niezbędna do prowadzenia działalności sensu largo. Transport (zakup paliwa), który de facto umożliwia konsultację z klientem służy natomiast personalizacji tworzonego oprogramowania i kodu, dostosowanie go do indywidualnych potrzeb Firmy i kontrahenta Firmy i jego oczekiwań. Niektóre koszty stałe, takie jak Internet, mogą rozkładać się na więcej niż jeden projekt, ze względu na to, że są to koszty stałe prowadzenia działalności Wnioskodawcy,. Jednocześnie koszty te można przyporządkować wówczas odpowiednio do kilku projektów. Natomiast koszt poniesiony na transport można przyporządkować bezpośrednio do danego projektu, a tym samym danego oprogramowania.
Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, ponoszone wydatki w zakresie, w jakim przeznaczane są na wytworzenie oprogramowania, należy uznać za koszty prowadzonej bezpośrednio przez Wnioskodawcę działalności badawczo-rozwojowej związanej z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej w rozumieniu art. 30ca ust. 4 ustawy o PIT.
Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 4.
W myśl art. 30ca ust. 3 ustawy o PIT, podstawę opodatkowania stanowi suma kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej osiągniętych w roku podatkowym.
Zgodnie z art. 30ca ust. 7 ustawy o PIT dochodem (stratą) z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej jest dochód (strata) z pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie, w jakim został osiągnięty:
- z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;
- ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;
- z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi;
- z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym postępowaniu sądowym albo arbitrażu.
Według art. 30ca ust. 4 ustawy o PIT wysokość kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej ustala się jako iloczyn dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej osiągniętego w roku podatkowym i wskaźnika określonego w tym przepisie.
Wskaźnik obliczany jest według wzoru:
(a + b) * 1,3/a + b + c + d
w którym poszczególne litery oznaczają koszty faktycznie poniesione przez podatnika na:
a - prowadzoną
bezpośrednio przez podatnika działalność badawczo-rozwojową związaną z
kwalifikowanym prawem własności intelektualnej,
b - nabycie wyników
prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności
intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu
niepowiązanego,
c - nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych
związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż
wymienione w lit. d, od podmiotu powiązanego,
d - nabycie przez
podatnika kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.
Zgodnie z art. 30ca ust. 6 ustawy o PIT, w przypadku gdy wartość wskaźnika, o którym mowa powyżej, jest większa od 1, przyjmuje się, że wartość ta wynosi 1.
Zgodnie z postanowieniami Umowy z chwilą ustalenia Dzieła Wnioskodawca zobowiązuje się przenieść na Firmę autorskie prawa majątkowe do wszystkich Dzieł będących efektem wykonania usług na rzecz Firmy na wymienionych polach eksploatacji. Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, w zamian za wykonane usługi Wnioskodawca otrzymuje umówione wynagrodzenie. Powyższe wynagrodzenie obejmuje wynagrodzenie za przeniesienie autorskich praw majątkowych do oprogramowania. Jak Wnioskodawca wskazał w opisie stanu faktycznego, nie ponosi on innych kosztów wymienionych w art. 30ca ust. 4 ustawy o PIT, niż koszty faktycznie poniesione na prowadzoną bezpośrednio przez niego działalność badawczo-rozwojową związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej wskazanym powyżej (oznaczony jako lit. a we wskaźniku z art. 30ca ust. 4 ustawy o PIT).
Wnioskodawca przenosi na Firmę całość majątkowych praw autorskich do wytworzonych przez siebie oprogramowań i otrzymuje wynagrodzenie z tego tytułu za świadczone usługi, a zatem - w ocenie Wnioskodawcy - osiąga on kwalifikowane dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, tj. Z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży usługi, o których mowa w art. 30ca ust. 7 pkt 3 ustawy o PIT.
Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, dochód otrzymany ze zbycia oprogramowania w ramach świadczenia usług na podstawie Umowy z Firmą stanowi kwalifikowany dochód ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w rozumieniu art. 30ca ust. 4 w zw. z art. 30ca ust. 7 ustawy o PIT.
Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 5.
Zdaniem Wnioskodawcy spełnia on wszystkie wymagania ustawowe dotyczące możliwości skorzystania z preferencyjnej stawki opodatkowania w wysokości 5% od dochodu osiągniętego z kwalifikowanych praw własności intelektualnej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W myśl art. 30ca ust. 2 ustawy kwalifikowanym prawem własności intelektualnej jest autorskie prawo do programu komputerowego (podlegające ochronie prawnej). Podstawę opodatkowania stanowi suma kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej osiągniętych w roku podatkowym ustalona jako iloczyn dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej i obliczanego wg wzoru z art. 30ca ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wnioskodawca stoi zatem na stanowisku, że spełnił wszystkie warunki uprawniające go do zastosowania stawki 5% określonej w ustawie o PIT i może skorzystać z ww. preferencyjnego opodatkowania, tj.:
- Wnioskodawca, będący polskim rezydentem podatkowym, wytwarza oprogramowanie/programy w ramach działalności gospodarczej;
- oprogramowanie/programy Wnioskodawca wytwarza w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej; stanowią one bowiem przejaw jego działalności twórczej o indywidualnym charakterze;
- oprogramowanie/programy komputerowe "wytworzone" przez Wnioskodawcę podlegają ochronie na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych; ponadto, zgodnie z zawartą z Firmą Umową - Wnioskodawca przenosi autorskie prawa majątkowe do ww. oprogramowania/programów komputerowych w pełnym zakresie;
- Wnioskodawca prowadzi także odrębną od podatkowej księgi przychodów i rozchodów ewidencję na potrzeby projektu dotyczącego kwalifikowanego IP (ewidencję na potrzeby projektu dotyczącego kwalifikowanego prawa własności w związku z zawartą Umową).
Zgodnie z art. 30cb ustawy o PIT Wnioskodawca wyodrębnił ewidencję dotyczącą prowadzonych prac badawczo-rozwojowych, zaliczki na podatek dochodowy Wnioskodawca opłacał do właściwego urzędu skarbowego na dotychczasowych zasadach, zaś dopiero w zeznaniu podatkowym za rok poprzedni (czyli za rok 2019) Wnioskodawca wskaże 5% stawkę podatkową wobec dochodu uzyskanego z kwalifikowanych IP.
Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie, że zaprezentowane przez niego stanowisko i rozumienie treści przepisów w odniesieniu do przedstawionych przez niego pytań jest prawidłowe.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2019 r., poz. 1387, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Ustawodawca wprowadził definicję działalności badawczo-rozwojowej w art. 5a pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którą: przez działalność badawczo-rozwojową należy rozumieć działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań.
W myśl art. 5a pkt 39 tej ustawy: ilekroć w ustawie jest mowa o badaniach naukowych oznacza to:
- badania podstawowe w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668, z późn. zm.),
- badania aplikacyjne w rozumieniu art. 4 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
Z kolei w definicji prac rozwojowych zawartej w art. 5a pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazano, że oznaczają one prace rozwojowe w rozumieniu art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.
Na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 r., poz. 1668, z późn. zm.): badania naukowe są działalnością obejmującą:
- badania podstawowe rozumiane jako prace empiryczne lub teoretyczne mające przede wszystkim na celu zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne;
- badania aplikacyjne rozumiane jako prace mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności, nastawione na opracowywanie nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzanie do nich znaczących ulepszeń.
Stosownie do art. 4 ust. 3 ww. ustawy: prace rozwojowe są działalnością obejmującą nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności, w tym w zakresie narzędzi informatycznych lub oprogramowania, do planowania produkcji oraz projektowania i tworzenia zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów, procesów lub usług, z wyłączeniem działalności obejmującej rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do nich, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.
Zatem z pracami badawczo-rozwojowymi mamy do czynienia wówczas, gdy wykorzystuje się dostępną wiedzę z dziedziny nauki, technologii i działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do tworzenia nowych lub ulepszania istniejących produktów/usług oraz procesów i technologii produkcji.
Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy, należy wyraźnie podkreślić, że w celu stwierdzenia, czy Wnioskodawca prowadzi działalność badawczo-rozwojową, należy przeprowadzić analizę nakierowaną na zidentyfikowanie przejawów działalności gospodarczej, które mogą zostać uznane za działalność badawczo-rozwojową (tj. tych aktywności podatnika, które spełniają definicję wskazane w art. 5a pkt 38-40 ww. ustawy).
Z ustawowej definicji zawartej w regulacjach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że działalność badawczo-rozwojowa musi mieć charakter twórczy. Jak podaje słownik języka polskiego PWN, działalność twórcza to zespół działań podejmowanych w kierunku tworzenia (działalność zespół działań podejmowanych w jakimś celu), powstania czegoś (twórczy mający na celu tworzenie, tworzyć powodować powstanie czegoś). W doktrynie prawa autorskiego podkreśla się natomiast, że cecha twórczości związana jest przede wszystkim z rezultatem działalności człowieka o charakterze kreacyjnym i jest spełniona wówczas, gdy istnieje nowy wytwór intelektu. Działalność twórcza oznacza, że ustawodawca za przedmiot prawa autorskiego uznaje tylko rezultat (przejaw) takiego działania, który choćby w minimalnym stopniu odróżnia się od innych rezultatów takiego samego działania, a zatem, że posiada cechę nowości, której stopień nie ma znaczenia. Zatem twórczość działalności badawczo-rozwojowej może przejawiać się opracowywaniem nowych koncepcji, narzędzi, rozwiązań niewystępujących dotychczas w praktyce gospodarczej podatnika lub na tyle innowacyjnych, że w znacznym stopniu odróżniają się od rozwiązań już funkcjonujących u podatnika.
Kolejnym kryterium działalności badawczo-rozwojowej jest prowadzenie tej działalności w sposób systematyczny. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego PWN słowo systematyczny oznacza (i) robiący coś regularnie i starannie, (ii) o procesach: zachodzący stale od dłuższego czasu, (iii) o działaniach: prowadzony w sposób uporządkowany, według pewnego systemu; też: o efektach takich działań; planowy, metodyczny. W związku z tym, że w definicji działalności badawczo-rozwojowej słowo systematyczny występuje w sformułowaniu podejmowaną (działalność) w sposób systematyczny, a więc odnosi się do działalności, czyli zespołu działań podejmowanych w jakimś celu, najbardziej właściwą definicją systematyczności w omawianym zakresie jest definicja obejmująca prowadzenie działalności w sposób uporządkowany, według pewnego systemu. Zatem słowo systematycznie odnosi się również do działalności prowadzonej w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany. To oznacza, że działalność badawczo-rozwojowa jest prowadzona systematycznie niezależnie od tego, czy podatnik stale prowadzi prace badawczo-rozwojowe, czy tylko od czasu do czasu, a nawet incydentalnie, co wynika z charakteru prowadzonej przez niego działalności oraz potrzeb rynku, klientów, sytuacji mikro i makroekonomicznej. Z powyższego wynika, że spełnienie kryterium systematyczności danej działalności nie jest uzależnione od ciągłości tej działalności, w tym od określonego czasu przez jaki działalność taka ma być prowadzona ani też od istnienia planu co do prowadzenia przez podatnika podobnej działalności w przyszłości. Wystarczające jest, aby podatnik zaplanował i przeprowadził chociażby jeden projekt badawczo-rozwojowy, przyjmując dla niego określone cele do osiągnięcia, harmonogram i zasoby. Taka działalność może być uznana za działalność systematyczną, tj. prowadzoną w sposób metodyczny, zaplanowany i uporządkowany.
Powyżej omówione dwa kryteria działalności badawczo-rozwojowej dotyczą charakteru i organizacji prowadzenia tej działalności, podczas gdy ostatnie, trzecie kryterium, dotyczy rezultatu prowadzenia tej działalności, tj. zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. W konsekwencji głównym zadaniem dla zarządzającego projektem badawczo-rozwojowym jest zlokalizowanie i zidentyfikowanie zasobów wiedzy przed rozpoczęciem działań projektowych; zasobów w ujęciu funkcjonalnym i celowościowym, czyli podlegającym zwiększeniu oraz możliwym i właściwym do wykorzystania zwiększonej wiedzy do nowych zastosowań. Lokalizacja i identyfikacja wiedzy obejmuje szereg działań, w tym określenie stanu wiedzy, miejsca, sposobu jej wykorzystania oraz selekcji pod względem przydatności do realizacji celu projektu. Prowadząc działalność badawczo-rozwojową, przedsiębiorca rozwija specjalistyczną wiedzę oraz umiejętności, które może wykorzystać w ramach bieżących albo przyszłych projektów.
Kluczowe jest zawarte w definicji działalności badawczo-rozwojowej rozróżnienie, które wskazuje, że taka działalność obejmuje dwa rodzaje aktywności, tj.: (i) badania podstawowe i badania aplikacyjne zdefiniowane w art. 4 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz (ii) prace rozwojowe, o których mowa w art. 4 ust. 3 tej ustawy.
Należy zwrócić uwagę na wyłączenie zawarte w art. 4 ust. 3 tej ustawy, mogące odnosić się do wielu przejawów aktywności podatnika. Zastrzeżenie zostało wprowadzone w celu wyeliminowania z zakresu ulgi na działalność badawczo-rozwojową tych przejawów aktywności podatnika, które mimo ulepszenia istniejących procesów lub usług, z uwagi na swoją cykliczność (okresowość) oraz brak innowacyjnego charakteru (rutynowość), nie mogą stanowić prac rozwojowych.
Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego a także cytowane przepisy, należy stwierdzić, że przedstawione we wniosku działania Wnioskodawcy spełniają definicję działalności badawczo-rozwojowej w rozumieniu art. 5a pkt 38-40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż są podejmowane w sposób systematyczny, mają charakter twórczy oraz podejmowane są w celu zwiększania zasobów wiedzy oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. Podejmowana przez Wnioskodawcę działalność polegająca na tworzeniu i rozwijaniu oprogramowania, stanowi działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 5a pkt 38-40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Rozpatrując z kolei możliwość skorzystania przez Wnioskodawcę z tzw. ulgi Innovation Box, należy zauważyć, że przedsiębiorcy osiągający dochody generowane przez prawa własności intelektualnej od 1 stycznia 2019 r. mogą korzystać z preferencyjnej stawki w podatku dochodowym. Na podstawie art. 1 pkt 25 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 2193), w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych dodano art. 30ca i art. 30cb.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednym ze źródeł przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.
W myśl art. 5a pkt 6 ww. ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej oznacza to działalność zarobkową:
- wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
- polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
- polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
-prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.
Stosownie natomiast do treści art. 5b ust. 1 ww. ustawy, za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
- odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,
- są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności,
- wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.
Zgodnie z art. 30ca ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatek od osiągniętego przez podatnika w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej wynosi 5% podstawy opodatkowania.
W myśl art. 30ca ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej są:
- patent,
- prawo ochronne na wzór użytkowy,
- prawo z rejestracji wzoru przemysłowego,
- prawo z rejestracji topografii układu scalonego,
- dodatkowe prawo ochronne dla patentu na produkt leczniczy lub produkt ochrony roślin,
- prawo z rejestracji produktu leczniczego i produktu leczniczego weterynaryjnego dopuszczonych do obrotu,
- wyłączne prawo, o którym mowa w ustawie z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (Dz. U. z 2018 r. poz. 432),
- autorskie prawo do programu komputerowego
-podlegające ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska, których przedmiot ochrony został wytworzony, rozwinięty lub ulepszony przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo rozwojowej.
Jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca osiąga dochód ze sprzedaży prawa autorskiego do programu komputerowego. Autorskie prawo do programu komputerowego jest zatem kwalifikowanym prawem własności intelektualnej o jakim mowa w ww. art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak wynika z art. 30ca ust. 3 ww. ustawy, podstawę opodatkowania stanowi suma kwalifikowanych dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej osiągniętych w roku podatkowym.
Należy przyjąć, że dochody z kwalifikowanego IP mogą być opodatkowane na preferencyjnych zasadach w takim zakresie, w jakim kwalifikowane IP wytwarza dochody w efekcie prac badawczo-rozwojowych prowadzonych przez podatnika. Innymi słowy, skorzystanie z preferencji IP Box jest możliwe w sytuacji występowania związku między dochodem kwalifikującym się do preferencji a kosztami faktycznie poniesionymi w celu jego uzyskania.
Stosownie natomiast do ust. 4 art. 30ca tej ustawy, wysokość kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej ustala się jako iloczyn dochodu z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej osiągniętego w roku podatkowym i wskaźnika obliczonego według wzoru:
(a+b) x 1,3/a+b+c+d
w którym poszczególne litery oznaczają koszty faktycznie poniesione przez podatnika na:
a - prowadzoną bezpośrednio przez podatnika działalność badawczo-rozwojową związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej,
b - nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu niepowiązanego,
c - nabycie wyników prac badawczo-rozwojowych związanych z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, innych niż wymienione w lit. d, od podmiotu powiązanego,
d - nabycie przez podatnika kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.
Do kosztów, o których mowa w ust. 4, nie zalicza się kosztów, które nie są bezpośrednio związane z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, w szczególności odsetek, opłat finansowych oraz kosztów związanych z nieruchomościami (art. 30ca ust. 5 ww. ustawy).
Zgodnie natomiast z art. 30ca ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem (stratą) z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej jest obliczony zgodnie z art. 9 ust. 2 dochód (strata) z pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie, w jakim został osiągnięty:
- z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;
- ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej;
- z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi;
- z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym postępowaniu sądowym albo arbitrażu.
Ponadto należy wskazać, że podatnik, który chce skorzystać z ww. preferencji jest zobowiązany prowadzić szczegółową ewidencję rachunkową w sposób umożliwiający obliczenie podstawy opodatkowania, w tym powiązanie ponoszonych kosztów prac badawczo-rozwojowych z osiąganymi dochodami z kwalifikowanych praw własności intelektualnej powstałymi w wyniku przeprowadzenia tych prac.
Na podstawie art. 30cb ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy podlegający opodatkowaniu na podstawie art. 30ca są obowiązani:
- wyodrębnić każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej w prowadzonych księgach rachunkowych;
- prowadzić księgi rachunkowe w sposób zapewniający ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej;
- wyodrębnić koszty, o których mowa w art. 30ca ust. 4, przypadające na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej, w sposób zapewniający określenie kwalifikowanego dochodu;
- dokonywać zapisów w prowadzonych księgach rachunkowych w sposób zapewniający ustalenie łącznego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej w przypadku gdy podatnik wykorzystuje więcej niż jedno kwalifikowane prawo własności intelektualnej, a w prowadzonych księgach rachunkowych nie jest możliwe spełnienie warunków, o których mowa w pkt 2 i 3;
- dokonywać zapisów w prowadzonych księgach rachunkowych w sposób zapewniający ustalenie dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej w odniesieniu do tego produktu lub tej usługi albo do tych produktów lub tych usług w przypadku gdy podatnik wykorzystuje jedno kwalifikowane prawo własności intelektualnej lub większą liczbę tych praw w produkcie lub usłudze albo w produktach lub usługach, a w prowadzonych księgach rachunkowych nie jest możliwe spełnienie warunków, o których mowa w pkt 2-4.
Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów wykazują informacje, o których mowa w ust. 1, w odrębnej ewidencji (art. 30cb ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Zgodnie z art. 30cb ust. 3 omawianej ustawy, w przypadku gdy na podstawie ksiąg rachunkowych lub ewidencji, o której mowa w ust. 2, nie jest możliwe ustalenie dochodu (straty) z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, podatnik jest obowiązany do zapłaty podatku zgodnie z art. 27 lub art. 30c.
Powyższe przepisy wprowadzają korzystne rozwiązania podatkowe dla przedsiębiorców, którzy uzyskują dochody z komercjalizacji wytworzonych lub rozwiniętych przez nich praw własności intelektualnej, tzw. Innovation Box. W tym zakresie wpisują się one w realizację Planu na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, Strategii na rzecz doskonałości naukowej, nowoczesnego szkolnictwa wyższego, partnerstwa z biznesem i społecznej odpowiedzialności nauki oraz Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju w obszarze innowacyjności. Znowelizowane przepisy mają prowadzić do wzrostu zainteresowania pracami badawczo-rozwojowymi prowadzonymi w Polsce oraz stanowić swoiste zamknięcie łańcucha wartości związanego z procesem tworzenia i komercjalizacji innowacyjnych rozwiązań będących efektem prac badawczo-rozwojowych.
Należy także wskazać, że powyższe regulacje polegają na preferencyjnym opodatkowaniu 5% stawką podatkową dochodów uzyskiwanych przez podatnika z praw własności intelektualnej, których podatnik jest właścicielem, współwłaścicielem, użytkownikiem lub posiada prawa do korzystania z nich na podstawie umowy licencyjnej i które są chronione na podstawie obowiązującego prawa krajowego lub międzynarodowego przez m.in. patent, dodatkowe prawo ochronne na wzór użytkowy czy prawo z rejestracji wzoru przemysłowego, zwane kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej.
Możliwość skorzystania z ulgi Innovation Box ma miejsce również w sytuacji, gdy podatnik dokona zakupu kwalifikowanych praw własności intelektualnej, o których mowa powyżej, pod warunkiem że następnie poniesie on koszty związane z rozwojem lub ulepszeniem nabytego prawa.
Dochodem kwalifikującym się do ulgi Innovation Box jest dochód uzyskany z tytułu należności/opłat licencyjnych lub innych należności związanych z wykorzystywaniem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, dochód ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jak również, co istotne, dochód z tego aktywa uwzględniony w cenie sprzedaży lub usługi określany na zasadzie ceny rynkowej.
Warunkiem koniecznym dla skorzystania z omawianej preferencji jest wymóg prowadzenia przez podatnika działalności badawczo-rozwojowej bezpośrednio związanej z wytworzeniem, komercjalizacją, rozwojem lub ulepszeniem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, co stanowi wyraz realizacji zasady nexus. Poziom dochodu kwalifikowanego do zastosowania preferencyjnej stawki opodatkowania będzie wyliczany przy zastosowania formuły (wzoru) wynikającej z raportu nr 5 BEPS. Przewidziano także możliwość zlecenia wykonania prac badawczo-rozwojowych innym podmiotom zarówno niepowiązanym, jak i powiązanym.
Należy podkreślić, że stosowanie tej ulgi (niższej stawki podatku do kwalifikowanych dochodów) jest prawem, a nie obowiązkiem podatnika. Jest to o tyle istotne, gdyż z korzystaniem z ulgi wiążą się, bądź co bądź, dodatkowe obowiązki po stronie podatników, w szczególności obowiązek prowadzenia ewidencji pozwalającej na monitorowanie i śledzenie efektów prac badawczo-rozwojowych.
Podatnik będzie miał możliwość stosowania niniejszej ulgi przez cały okres trwania ochrony prawnej kwalifikowanych praw własności intelektualnej. W przypadku tych aktywów, które podlegają procedurze zgłoszenia/rejestracji, podatnik będzie mógł skorzystać z preferencji podatkowej od momentu zgłoszenia lub złożenia wniosku o rejestrację (obowiązek zwrotu kwoty ulgi w przypadku wycofania wniosku, odmowy udzielenia prawa lub odrzucenia wniosku o rejestrację).
Odnosząc powyższe przepisy podatkowe do przedstawionego opisu sprawy, należy wskazać, że:
- Wnioskodawca tworzy i rozwija oprogramowanie komputerowe w ramach prowadzonej działalności gospodarczej;
- Wnioskodawca tworzy i rozwija oprogramowanie w ramach prowadzonej działalności w sposób systematyczny, metodyczny i zaplanowany działalności zmierzającej do wytworzenia oprogramowania, które cechuje się innowacyjnością (przy czym działalność Wnioskodawcy nie posiada cech okresowych lub rutynowych ulepszeń);
- wytwarzane przez Wnioskodawcę oprogramowanie/część oprogramowania stanowi utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych i podlega ochronie na podstawie art. 74 tej ustawy;
- Wnioskodawca jest czasowo właścicielem składowych (części) oprogramowania;
- Wnioskodawca dokonuje odpłatnego przeniesienia autorskiego prawa majątkowego do wytworzonego/ulepszonego/zmodyfikowanego oprogramowania;
- w wyniku ulepszenia/modyfikacji powstaje nowe oprogramowanie, które jest przedmiotem prawa autorskiego i podlega ochronie;
- Wnioskodawca od lutego 2019 r. prowadzi odrębną od podatkowej księgi przychodów i rozchodów szczegółową ewidencję w sposób zapewniający wyodrębnienie poszczególnych kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz ustalenie przychodu, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty) przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej oraz w sposób pozwalający na wyodrębnienie kosztów, o których mowa w art. 30ca ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej, w sposób zapewniający określenie kwalifikowanego dochodu.
Odrębna od podatkowej księgi przychodów i rozchodów ewidencja zgodnie z art. 30cb ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zatem na celu obliczenie podstawy opodatkowania, w tym powiązanie ponoszonych kosztów prac badawczo-rozwojowych z osiąganymi dochodami z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, a także monitorowanie i śledzenie efektów prac badawczo-rozwojowych. Wskazana ewidencja jest bardzo ważna, ponieważ jej prowadzenie w sposób niezapewniający osiągnięcie ww. celów, spowoduje po stronie podatnika obowiązek zapłaty podatku dochodowego bez preferencji wynikającej z art. 30ca ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Taka odrębna ewidencja, oprócz dat dokumentów księgowych, ich numerów oraz kwot z nich wynikających, powinna także:
- wyodrębniać każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej, z których Wnioskodawca uzyskuje przychody (przede wszystkim, jaki to jest rodzaj kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, na podstawie jakich przepisów prawa te podlegają ochronie),
- wykazywać przychody, koszty ich uzyskania, a także dochód (stratę) przypadające na każde wyodrębnione kwalifikowane prawo własności intelektualnej,
- wyodrębniać koszty, o których mowa w art. 30ca ust. 4 ww. ustawy.
Powyższe ma zapewnić możliwość ustalenia łącznego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej.
Biorąc pod uwagę powyższe przepisy stwierdzić należy, że kwalifikowane prawo własności intelektualnej to prawo własności spełniające łącznie trzy warunki:
- zostało wytworzone, rozwinięte lub ulepszone przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej;
- należy do jednej z kategorii wymienionych w katalogu w art. 30ca ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
- podlega ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczypospolita Polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska.
Należy także wskazać, że oprogramowanie definiowane jako ogół informacji w postaci zestawu instrukcji, zaimplementowanych interfejsów i zintegrowanych danych przeznaczonych dla komputera do realizacji wyznaczonych celów podlega ochronie jak utwór literacki z art. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1231 ze zm.). Stąd oprogramowanie może być uznane za kwalifikowane IP, w świetle art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeśli jego wytworzenie, rozszerzenie lub ulepszenie jest wynikiem prac badawczo-rozwojowych.
Zgodnie z art. 74 ust. 2 ww. ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ochrona przyznana programowi komputerowemu obejmuje wszystkie formy jego wyrażenia. Idee i zasady będące podstawą jakiegokolwiek elementu programu komputerowego, w tym podstawą łączy, nie podlegają ochronie.
W celu poprawnego zastosowania preferencji IP Box wobec autorskiego prawa do programu komputerowego należy nadać mu znaczenia funkcjonalne, celowościowe i rozszerzające, w zgodzie z najbardziej istotnym międzynarodowym kontekstem przepisów o IP Box, czyli Raportem OECD BEPS Plan Działania nr 5. Zgodnie z akapitem 34 tego Raportu, copyrighted software, nie tylko program komputerowy chroniony prawem autorskim, ale szerzej oprogramowanie chronione prawem autorskim, może zawierać się w katalogu kwalifikowanych IP jako aktywo funkcjonalnie ekwiwalentne do patentu. OECD wskazuje, że oprogramowanie chronione prawem autorskim dzieli podstawowe cechy patentów, ponieważ jest nowatorskie, nieoczywiste i użyteczne, a zatem zasadniczo wynika z prowadzenia innowacyjnej działalności badawczo-rozwojowej, której prowadzenie powinny stymulować przepisy o IP Box. OECD stwierdza także, że nie wszystkie jurysdykcje zapewniają ochronę patentową oprogramowania i dlatego wielu podatników, którzy wytwarzają oprogramowanie, musi posiadać prawa autorskie, zamiast polegać na ochronie patentowej. Włączenie oprogramowania chronionego prawem autorskim do definicji funkcjonalnie równoważnych kwalifikowanych IP zapewnia również, że różne traktowanie oprogramowania na mocy prawa patentowego różnych jurysdykcji nie ma wpływu na to, czy dochody z oprogramowania mogą korzystać z różnych regulacji IP Box.
W związku z tym, że w Polsce oprogramowanie - definiowane jako ogół informacji w postaci zestawu instrukcji, zaimplementowanych interfejsów i zintegrowanych danych przeznaczonych dla komputera do realizacji wyznaczonych celów - podlega ochronie jak utwór literacki z art. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, oprogramowanie może być, zgodnie z wykładnią celowościową i kontekstualną (ww. Raport OECD), uznane za kwalifikowane IP w świetle rozszerzającej wykładni art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy, jeśli jego wytworzenie, rozszerzenie lub ulepszenie jest wynikiem prac badawczo-rozwojowych.
Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy należy więc stwierdzić, że prawa autorskie do wytworzonego oprogramowania komputerowego i jego części są kwalifikowanym IP w świetle art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dochód uzyskany przez Wnioskodawcę z tytułu sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej w postaci oprogramowania lub jego części, które stanowi utwór prawnie chroniony i zostało wytworzone bezpośrednio ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, o której mowa w art. 5a pkt 38 ustawy, kwalifikuje się do dochodów z kwalifikowanego IP w rozumieniu art. 30ca ust. 4 i art. 30ca ust. 7 pkt 2 lub 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Tym samym Wnioskodawca może zastosować stosownie do art. 30ca ust. 1 ww. ustawy stawkę 5% do dochodu uzyskanego ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.
Wątpliwości Wnioskodawcy budzi również kwestia uznania wskazanych wydatków, takich jak wydatki na internet, zakup sprzętu elektronicznego (telefon), obsługi księgowej i zakup paliwa za koszty prowadzonej bezpośrednio przez niego działalności badawczo-rozwojowej związanej z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej.
Zgodnie z art. 30ca ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty poniesione faktycznie przez podatnika, uwzględniane pod literą a we wzorze na wyliczenie wskaźnika, przez który przemnażany jest dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej osiągnięty w roku podatkowym, to koszty związane z prowadzoną bezpośrednio przez podatnika działalnością badawczo-rozwojową związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, a nie koszty działalności badawczo-rozwojowej w rozumieniu art. 26e ww. ustawy, zawężone do tzw. kosztów kwalifikowanych.
Należy zauważyć, że istotne jest to, aby ze wskaźnika nexus wykluczyć koszty, które nie są lub ze swej natury nie mogą być, bezpośrednio związane z wytworzeniem, rozwinięciem lub ulepszeniem konkretnych kwalifikowanych praw własności intelektualnej.
Ustalając wskaźnik nexus, należy pamiętać, aby istniał związek między:
- wydatkami poniesionymi przez podatnika w związku z wytworzeniem kwalifikowanego prawa własności intelektualnej,
- kwalifikowanym prawem własności intelektualnej oraz
- dochodami uzyskiwanymi z kwalifikowanych praw własności intelektualnej.
Ta szczególna metoda ujmowania kosztów we wskaźniku ma zastosowanie jedynie dla celu, jakim jest kalkulacja tego wskaźnika.
Należy również pamiętać, że wskaźnik nexus jest obliczany oddzielnie dla dochodów z poszczególnych kwalifikowanych praw własności intelektualnej. W związku z tym Wnioskodawca powinien również ustalić odrębnie koszty faktycznie poniesione na działalność badawczo-rozwojową związaną z danym prawem.
Należy zatem przyjąć, że jeżeli podatnik poniósł rzeczywiście wydatki, które kwalifikują się jako koszty prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej, to wydatki związane z wytworzeniem w ramach tej działalności kwalifikowanego IP należy uznać za koszty faktyczne poniesione przez podatnika na prowadzoną bezpośrednio przez niego działalność badawczo-rozwojową związaną z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej, z zastrzeżeniem art. 30ca ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wobec powyższego ww. koszty ponoszone przez Wnioskodawcę, przy zachowaniu właściwej proporcji, mogą stanowić koszty faktycznie poniesione na działalność badawczo-rozwojową z kwalifikowanych praw własności intelektualnej.
Jak wskazuje Minister Finansów w objaśnieniach z 15 lipca 2019 r., zgodnie z akapitem 39 Raportu OECD BEPS Plan Działania nr 5 koszty kwalifikowane winny być uwzględniane we wskaźniku niezależnie od metody ich ujmowania w kosztach podatkowych, zgodnie z ogólnymi zasadami podatkowymi. Dlatego też koszty dla celów kalkulacji wskaźnika należy rozumieć szerzej (funkcjonalnie kontekście ww. Raportu OECD), niż w odniesieniu do ustalania kosztów uzyskania przychodów na gruncie pozostałych przepisów ustawy o ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Należy także wspomnieć, że wskaźnik nexus () służy do określania tej części dochodu z kwalifikowanego IP, która podlega preferencyjnej 5% stawce podatkowej, powinien być liczony kumulatywnie na przestrzeni lat. Oprócz właściwych przepisów o IP BOX, potwierdzają to wytyczne przedstawione przez OECD W Raporcie BEPS Działanie nr 5 (akapit 45 Raportu OECD BEPS Plan Działania nr 5).
Wobec powyższego należy podkreślić, że wysokość dochodu z kwalifikowanego IP ustala się jako iloczyn:
- dochodu z kwalifikowanego IP osiągniętego w roku podatkowym i
- wskaźnika nexus obliczonego według specjalnego wzoru określonego w art. 30ca ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zatem dla potrzeb obliczenia podstawy opodatkowania podlegającej preferencyjnemu opodatkowaniu stawką 5% podatnik jest zobowiązany do wyliczenia dwóch podstawowych wartości:
- dochodu z kwalifikowanego IP osiągniętego w roku podatkowym oraz
- wskaźnika, którym zostanie przemnożony powyższy dochód.
Z objaśnień wynika bowiem, że Obliczając wysokość dochodu z kwalifikowanego IP, który w dalszej kolejności zostanie przemnożony przez wskaźnik nexus w celu obliczenia końcowego dochodu podlegającego 5% stawce podatku, niezbędne jest określenie związanych z kwalifikowanym IP przychodów oraz kosztów. Konieczne jest więc wskazanie przez podatnika przychodów osiąganych z danego kwalifikowanego IP oraz alokowanie do tych przychodów funkcjonalnie związanych z nimi kosztów, które w sposób bezpośredni i pośredni przyczyniły się do powstania tego przychodu. Zatem, dochodem kwalifikowanego IP jest nadwyżka sumy przychodów osiągnięta z tego kwalifikowanego IP nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą z kwalifikowanego IP.
Objaśnienia podatkowe wskazują zatem na możliwość uwzględnienia w kalkulacji dochodu (który następnie zostanie przemnożony przez wskaźnik nexus) również kosztów pośrednich. Nie wskazują natomiast, w jaki sposób koszty pośrednie należy przyporządkować do przychodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej i do pozostałych przychodów.
Zdaniem Organu w celu alokowania kosztów pośrednich do przychodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej można w drodze analogii zastosować zasadę wynikającą z treści art. 22 ust. 3 i ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z pierwszą regulacją wskazaną w zdaniu poprzednim: jeżeli podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu, oraz koszty związane z przychodami z innych źródeł, a nie jest możliwe ustalenie kosztów uzyskania przypadających na poszczególne źródła, koszty te ustala się w takim stosunku, w jakim pozostają przychody z tych źródeł w ogólnej kwocie przychodów.
Zasadę, o której mowa w ust. 3, stosuje się również w przypadku, gdy część dochodów z tego samego źródła przychodów podlega opodatkowaniu, a część jest wolna od opodatkowania, z wyłączeniem źródeł przychodów określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1 i 2 (art. 22 ust. 3a ww. ustawy).
Wobec powyższego, poniesione przez Wnioskodawcę wskazane we wniosku wydatki w części, w jakiej będą proporcjonalnie przypisane do przychodów przypadających z tytułu sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, gdzie proporcja zostanie ustalona jako stosunek przychodów z tytułu sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej do przychodów ogółem Wnioskodawcy z prowadzonej działalności gospodarczej w danym okresie, można uznać za koszty prowadzonej bezpośrednio przez Wnioskodawcę działalności badawczo-rozwojowej związanej z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej w rozumieniu art. 30ca ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Reasumując wskazać należy, że:
- prawo do wytworzonego, ulepszonego/zmodyfikowanego oprogramowania komputerowego lub jego części jest kwalifikowanym prawem własności intelektualnej w rozumieniu art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, który powstał w ramach prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej i podlega ochronie na podstawie art. 74 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych,
- prowadzona przez Wnioskodawcę działalność polegająca na tworzeniu, ulepszaniu/modyfikowaniu oprogramowania komputerowego lub jego części stanowi działalność badawczo-rozwojową w rozumieniu art. 30ca ust. 2 w zw. z art. 5a pkt 38-40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- wydatki ponoszone na internet, zakup sprzętu elektronicznego (telefon), obsługę księgową i zakup paliwa w części w jakiej będą proporcjonalnie przypisane do przychodów przypadających z tytułu sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, gdzie proporcja zostanie ustalona jako stosunek przychodów z tytułu sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej do przychodów ogółem Wnioskodawcy z prowadzonej działalności gospodarczej w danym okresie, można uznać za koszty prowadzonej bezpośrednio przez Wnioskodawcę działalności badawczo-rozwojowej związanej z kwalifikowanym prawem własności intelektualnej w rozumieniu art. 30ca ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- dochód uzyskany przez Wnioskodawcę ze zbycia autorskiego prawa do oprogramowania komputerowego jest kwalifikowanym dochodem w rozumieniu art. 30ca ust. 4 w zw. z art. 30ca ust. 7 ww. ustawy,
- możliwe jest zastosowanie stawki opodatkowania 5% od dochodu osiągniętego przez Wnioskodawcę ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej.
- Wnioskodawca od lutego 2019 r. prowadzi odrębną od podatkowej księgi przychodów i rozchodów ewidencję w sposób zapewniający wyodrębnienie poszczególnych kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz ustalenie przychodu, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty) przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej oraz w sposób pozwalający na wyodrębnienie kosztów, o których mowa w art. 30ca ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej, w sposób zapewniający określenie kwalifikowanego dochodu.
Mając powyższe na uwadze, że odrębną ewidencję o której mowa w art. 30cb ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawca, jak wskazano we wniosku prowadzi od lutego 2019 r., to uzyskane od tej daty dochody ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej może on opodatkować preferencyjną 5% stawką podatkową. Dopiero bowiem od tej daty Wnioskodawca spełnia wszystkie ustawowo określone warunki do korzystania z omawianej preferencji podatkowej.
Wobec powyższego przedstawione we wniosku stanowisko jest prawidłowe.
Końcowo Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b Ordynacji podatkowej jest sam przepis prawa. Wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy, organy podatkowe podejmują w toku postępowania podatkowego. Podstawowym narzędziem realizacji tej zasady jest postępowanie dowodowe, które nie jest prowadzone w ramach postępowania w sprawie wydania interpretacji indywidualnej. Jeżeli zatem przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe różnić się będzie od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Zgodnie z art. 14na § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
- z zastosowaniem art. 119a;
- w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
- z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych. Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w(...), za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2019 r., poz. 2325, z późn. zm.).
Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP.
Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Stanowisko
prawidłowe
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej