Temat interpretacji
W przypadku uzyskania przez Pana w 2022 r. przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 roku w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będzie bowiem Pan spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
30 marca 2022 r. wpłynął Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy umorzenia kredytu mieszkaniowego i skutków podatkowych przewalutowania kredytu.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Jest Pan obywatelem Polski, prowadzącym aktualnie jednoosobowe gospodarstwo domowe (adres: ). Nieruchomość w (...) została zakupiona za środki pochodzące z kredytu mieszkaniowego (hipotecznego), zaciągniętego w banku (...) (obecnie ...) w dniu 9 października 2006 roku i spłacanego przez Pana samodzielnie. Jedynym właścicielem mieszkania był i nadal jest Pan.
Ponadto w dniu 17 kwietnia 2008 roku zawarł Pan wraz z siostrą (...) umowę kredytu mieszkaniowego (hipotecznego) z bankiem (...) na zakup mieszkania (...), którego jedynym właścicielem do dziś jest Pana siostra (nr umowy kredytowej ...). W przedmiotowym mieszkaniu Pana siostra do dziś prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe - niezależne od Pana gospodarstwa domowego.
Od samego początku obowiązywania umowy kredytu mieszkaniowego cały ciężar kredytu (wszystkie opłaty) ponosi wyłącznie Pana siostra. Aktualnie ze względu na znaczny wzrost kursu franka szwajcarskiego i ograniczone możliwości finansowe siostry, Pan i siostra staracie się - jako współkredytobiorcy – o przewalutowanie kredytu mieszkaniowego dotyczącego nieruchomości przy (...) (nr umowy kredytowej ...) na walutę polską.
W toku mediacji bank przygotował projekt ugody w formie aneksu do umowy z dnia 17 kwietnia 2008 roku.
Według przygotowanego przez bank projektu aneksu, jego przedmiotem jest:
1. zmiana waluty, wysokości i zasad spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z umowy,
2. zmiana stopy oprocentowania kredytu ze zmiennej na stałą w okresie 5 lat, o którym mowa w aneksie,
3. określenie sposobu oprocentowania kredytu po upływie okresu obowiązywania stałej stopy procentowej.
W wyniku przewalutowania, pozostała wartość zadłużenia kredytobiorców (Pana i siostry) z tytułu zaciągniętego kredytu w banku ... - ustalona dotychczas w walucie obcej - zostanie przeliczona na walutę polską (PLN) po indywidualnie ustalonym kursie, korzystniejszym dla Kredytobiorców niż kurs dotychczasowy waluty obcej z danego dnia roboczego.
W efekcie przewalutowania, wartość zadłużenia Kredytobiorców zostanie ustalona w walucie polskiej (PLN) i przestanie podlegać indeksacji lub denominacji w walucie obcej. Wstępna wartość kredytu po przewalutowaniu wyniesie ok. 58.080,39 PLN wraz z odsetkami bieżącymi. Bank poinformował kredytobiorców, że może umorzyć część zadłużenia w kwocie stanowiącej różnicę między aktualną kwotą zadłużenia w CHF (przeliczoną na PLN wg kursu średniego NBP z dnia poprzedzającego dzień podpisania ugody) a wyliczoną kwotą kredytu w PLN.
Aneks do umowy kredytowej jak również informacja bankowa w sprawie zawarcia ugody zostały załączone do niniejszego wniosku. Co ważne według informacji z banku, po podpisaniu ugody (aneksu do umowy) bank planuje złożyć wniosek o zatwierdzenie ugody w sądzie powszechnym.
W ramach toczącego się postępowania mediacyjnego bank poinformował współkredytobiorców o ewentualnym opodatkowaniu dochodów związanych z umarzanym kredytem hipotecznym zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów – w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, zwanego dalej „rozporządzeniem” (aktualnie Dz.U. z dnia 14.03.2022 r. poz. 592).
Kredytobiorcy nie korzystali dotychczas z preferencji przewidzianych w/w rozporządzeniem ani innych form zaniechania poboru podatku w związku z kredytem mieszkaniowym (hipotecznym), w szczególności w związku z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
Powstaje jednak wątpliwość czy może Pan skorzystać z przewidzianego w rozporządzeniu zwolnienia (zaniechania poboru podatku dochodowego), w sytuacji, gdy umorzenie dotyczy kredytu na nieruchomość, w której gospodarstwo prowadzi wyłącznie jego siostra, a zatem kredyt został zaciągnięty na cele mieszkaniowe Pana siostry, nie zaś jego samego.
Ponadto kwestią budzącą wątpliwości jest sposób wyliczenia ewentualnego podatku dochodowego, w sytuacji gdy uzyskuje Pan regularne dochody na poziomie ponad 120 000 PLN rocznie.
Pytania
1. Czy będzie Pan mógł skorzystać ze zwolnienia (zaniechania) z poboru podatku od umorzonej kwoty kredytu mieszkaniowego (hipotecznego)?
2. Czy w związku z przewalutowaniem kredytu mieszkaniowego i częściowym umorzeniem kredytu bank będzie zobowiązany do sporządzenia informacji o wysokości przychodu (PIT- 11) każdego ze współkredytobiorców z osobna?
3. Jeśli Pan nie mógłby skorzystać ze zwolnienia przewidzianego rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 roku - w jaki sposób zostanie ustalona kwota przychodu i stawka podatku powstała w związku z umorzeniem kredytu? Czy będzie to całkowita kwota umorzenia, czy też 1/2 kwoty umorzenia, ze względu na 2 współkredytobiorców. A także czy zastosowanie znajdzie stawka podatku w wysokości 17% czy 32%?
Pana stanowisko w sprawie
Otrzymanie niniejszej interpretacji jest niezbędne dla Pana do podjęcia decyzji o zawarciu ugody bankowej ze względu na ewentualną konieczność zapłaty znacznej kwoty podatku dochodowego przez Pana.
Stanowisko do pytania Nr 1
W Pana ocenie spełnia Pan przesłanki zaniechania poboru podatku od umorzonej kwoty kredytu zgodnie z obowiązującą ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dziennik Ustaw z 2020 r., pozycja 1426 z późn. zm., dalej zwanej: „PIT”) oraz rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 marca 2021 roku w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz.U. z dnia 14.03.2022r. poz. 592).
Zaciągnięty i podlegający umorzeniu kredyt był związany z celami mieszkaniowymi, w rozumieniu art. 21 ust. 25 pkt 1 PIT. Ponadto kredyt został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 1 lit. a rozporządzenia.
Ponadto Pan i siostra nie korzystali dotychczas z zaniechania kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację będących przedmiotem rozporządzenia zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 1 lit. b rozporządzenia. Zatem spełniłby Pan warunki zaniechania opisane w rozporządzeniu. Fakt ten starał się Pan potwierdzić u pracownika banku przygotowującego dokumentację ugodową.
W ocenie pracownika banku, prowadzi Pan samodzielne gospodarstwo domowe - niezależne od gospodarstwa domowego siostry, zatem nie spełnia przesłanek do zaniechania poboru podatku. Nie można bowiem stwierdzić, że kredyt zaciągnięto „na własne cele mieszkaniowe” (tzn. Pana cele mieszkaniowe.), w sytuacji w której właścicielem nieruchomości, na której zakup zaciągnięto umarzany kredyt jest wyłącznie Pana siostra, zaś prowadzi Pan odrębne gospodarstwo domowe w innym miejscu.
W Pana opinii ocena pracownika banku dotyczy możliwości skorzystania z preferencji określonej rozporządzeniem opierała się na nieaktualnej już wersji rozporządzenia (tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 marca 2020 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego, od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe). Rozporządzenie to wskazywało wprost, że zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od umorzonych tym osobom kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na „własne” cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie. W aktualnej wersji rozporządzenia nie ma mowy o własnych celach mieszkaniowych.
Według uzasadnienia do projektu aktualnego rozporządzenia (por. https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//502/12355552/12848098/dokument547189.pdf)
Ustawodawca celowo „zrezygnował z wymogu zaciągnięcia kredytu na „własne” cele mieszkaniowe ze względu na fakt, że zabezpieczone hipotecznie kredyty na cele mieszkaniowe zaciągane były niejednokrotnie przez osoby blisko ze sobą spokrewnione (np. rodzice na rzecz dzieci, w tym w charakterze współkredytobiorców, bez zamiaru zamieszkiwania razem z dziećmi lub bez udziału we własności nieruchomości, bądź udziału w innych prawach do nieruchomości). (…) w związku z rezygnacją z warunku „własnych celów mieszkaniowych”, celowe było ograniczenie zaniechania, co do zasady, do przypadku, gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej.”
Ustawodawca celowo zatem ograniczył się do stwierdzenia, że zaniechanie podatku dochodowego odnosi się do kredytów mieszkaniowych zaciągniętych na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej.
Wskazał też, że przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w § 1 ust . 1 pkt 1 lit. a rozporządzenia, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb m.in. mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego (§ 1 ust. 5 pkt 1 rozporządzenia). Zaś przez jedno gospodarstwo domowe rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi (§ 1 ust. 6 rozporządzenia).
Jednocześnie wskazał w § 1 ust. 7 rozporządzenia, że w przypadku, gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w rozporządzeniu, są co najmniej dwie osoby fizyczne (tak jak w niniejszej sprawie) zaniechanie ma zastosowanie wobec osób spełniających warunek w § 1 ust. 1 pkt 1 lit. b.
Pan będący jedną ze stron umowy kredytu stara się o przewalutowanie i umorzenie kredytu mieszkalnego dotyczącego jednego mieszkania, czyli jednej inwestycji mieszkaniowej, której celem było zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jednego gospodarstwa domowego (tj. gospodarstwa siostry). A ponadto, ani Pan, ani siostra nie korzystali dotychczas z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
W sprawie spełnione są zatem w/w kryteria zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednocześnie zgodnie z przywołanym powyżej uzasadnieniem rozporządzenia, aktualne ogólnikowe odwołanie się do art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy PIT w treści obowiązującego rozporządzenia (tj. w § 1 ust. 3 rozporządzenia) „należy rozumieć w sposób ogólny, który nie wyklucza możliwości zastosowania zaniechania poboru do przypadków, gdy osoby spokrewnione (np. rodzice) występują jako współkredytobiorcy, lecz nie uzyskują tytułu własności bądź odpowiednich innych praw do nieruchomości.” A więc w sytuacji w jakiej Pan się znajduje.
Ponadto wskazać należy, że kredytobiorcy spełniają warunki określone w dalszych przepisach obowiązującego rozporządzenia tj. § 3, ponieważ przedmiotowy kredyt:
- udzielony został przed dniem 15 stycznia 2015 roku przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz - został zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości oraz
- został zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jednocześnie ugoda zostanie zawarta najpóźniej do dnia 31 grudnia 2022 roku zatem zastosowanie znajdzie § 4. rozporządzenia.
Mając powyższe na uwadze, w Pana ocenie, spełni Pan wszystkie warunki wymienione w rozporządzeniu konieczne dla zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych, o ile do zawarcia ugody bankowej dojdzie do dnia 31 grudnia 2022 roku, na warunkach wskazanych w projekcie aneksu do umowy kredytowej względem Panu odpowiadających.
Stanowisko do pyt. Nr 2
W przypadku stwierdzenia prawidłowości Pana stanowiska przedstawionego powyżej bank nie będzie zobowiązany do sporządzenia informacji o wysokości przychodów kredytobiorców i przesłania im PIT-11. Takie stanowisko potwierdza ocena skutków wprowadzanych aktualnym rozporządzeniem regulacji (pkt. 8) por. https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//502/12355552/12848098 /dokument547169.pdf.
W ocenie Pana w przypadku spełnienia warunków zaniechania poboru podatku nie musiałby również składać oświadczenia, że kredyt był związany z Pana własnym celem mieszkaniowym, którego na dziś wymaga bank - prawdopodobnie opierając się na uprzednio obowiązującej treści rozporządzenia - ponieważ na dziś nie jest to warunek niezbędny do zastosowania zwolnienia z podatku.
Jeśli jednak Pana stanowisko dotyczy uprawnienia do zaniechania poboru podatku dochodowego od umorzonej kwoty kredytu okazałoby się nieprawidłowe, bank będzie zobowiązany do sporządzenia stosownej informacji według ustalonego wzoru (PIT- 11) oraz przesłania informacji kredytobiorcam oraz urzędowi skarbowemu, zgodnie z art. 42a ust. 1 ustawy o PIT.
Stanowisko do pyt. Nr 3
Tylko w przypadku braku możliwości skorzystania z zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych (zatem błędnego Pana stanowiska) umorzoną kwotę kredytu należałoby zakwalifikować jako przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust 1. pkt 9 w ustawy o PIT i opodatkować według zasad ogólnych.
Zakładając, że umorzenie nastąpiłoby do dnia 31 grudnia 2022 roku, rozliczenie podatku dochodowego w związku z umorzeniem kredytu mieszkaniowego (niekorzystającego ze zwolnienia) powinno nastąpić w rozliczeniu rocznym za rok 2022 tj. do 30 kwietnia 2023 roku, m.in. na podstawie uprzednio wystawionego przez bank PIT-11.
W kwestii sposobu wyliczenia podatku zamierza Pan kierować się zasadami nakreślonymi przez bank w informacji będącej załącznikiem do projektu ugody (aneksu do umowy kredytowej). Zgodnie z tą informacją „kryteria związane z zaniechaniem naliczenia podatku dotyczą wszystkich współkredytobiorców z osobna. Opierając się przytoczonym przez bank przykładzie wyliczenia podatku należałoby uznać, że jeśli kwota umorzenia wynosiłaby przykładowo łącznie 50 000 zł, po stronie każdego z kredytobiorców powstałby przychód wnoszący 25 000 zł. Wówczas każdy współkredytobiorca powinien zapłacić 4 250 zł podatku (wg. stawki podatkowej 17%) lub 8 000 zł podatku (wg. stawki podatkowej 32%).
W Pana przypadku stawka podatku powinna być ustalona z uwzględnieniem przychodów uzyskiwanych z tytułu umowy o pracę. Rok rocznie osiąga Pan przychody powyżej 120.000 tyś zł i wchodzi w wyższy próg podatkowy (32 %), zatem w przypadku zawarcia ugody bankowej należny podatek powinien być wyliczony w oparciu o wyższy próg tj. 32%. Według powyższego przykładu - zapłaciłby Pan zatem 8000 zł podatku z tytułu umorzenia kredytu mieszkaniowego.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z powyższych regulacji wynika zatem, że przychód stanowią m.in. otrzymane lub postawione do dyspozycji pieniądze i wartości pieniężne. Przez termin „otrzymane”, zgodnie ze Słownikiem języka polskiego pod redakcją prof. M. Szymczaka (Wydawnictwo Naukowe PWN – 1998 r., wydanie I, tom II, str. 253) należy rozumieć takie pieniądze i wartości pieniężne, które zostały podatnikowi dane.
Mając na uwadze istnienie wielu form rozliczeń należy uznać, że otrzymane pieniądze to nie tylko wypłacona gotówka, ale również kwota, która wpłynęła na rachunek bankowy podatnika.
Natomiast „postawionymi do dyspozycji” są takie pieniądze i wartości pieniężne, które podatnik, wykazując określoną aktywność, ma możliwość włączyć do swojego władztwa. Innymi słowy, podatnik ma możliwość skorzystania z tychże pieniędzy, a nie jest to uzależnione od dodatkowej zgody osoby stawiającej określone środki do dyspozycji.
Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są inne źródła.
Jak stanowi art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 tej ustawy.
W związku z tym, świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.
Na mocy art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.
Na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych inne skutki prawnopodatkowe wywołuje przewalutowanie kredytu, a inne umorzenie tego kredytu.
Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 1896 ze zm.):
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
W ramach operacji przewalutowania nie dochodzi do transferu/przelewu środków pieniężnych, nie dochodzi do uregulowania w jakiejkolwiek formie zobowiązania wynikającego z umowy kredytu – zmianie ulega jedynie waluta, w której zobowiązanie ma być uregulowane. Przewalutowanie stanowi wyłącznie techniczną operację zamiany kwoty wyrażonej w określonej walucie, na tę samą kwotę wyrażoną w innej walucie. Tym samym, przewalutowanie nie skutkuje powstaniem przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W związku z powyższym, operacja przewalutowania udzielonego kredytu z franka szwajcarskiego na polskie złote jest dla Pana neutralna podatkowo.
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Umorzenie wierzytelności następuje w przypadku zwolnienia z długu, czyli zrzeczenia się przez wierzyciela z prawa do wierzytelności, bez uzyskania świadczenia ze strony dłużnika. Takie zrzeczenie się, pod warunkiem, że dłużnik je przyjmie, powoduje, że zobowiązanie wygasa.
Zgodnie bowiem z instytucją zwolnienia z długu uregulowaną w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.):
Zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.
Dla umorzenia wierzytelności koniecznym jest zgoda dłużnika (np. uzyskana w wyniku ugody, czy poprzez oświadczenie).
Tym samym, wartość umorzonej kwoty wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego (kwoty kapitału wyrażonej we franku szwajcarskim) zaciągniętego przez Pana i siostrę stanowi przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy.
W tym miejscu należy wskazać na rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592).
Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów:
1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od:
1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:
a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz
b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;
c)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.
2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:
1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);
2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;
3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.
3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.
4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.
5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:
1)jednego gospodarstwa domowego albo
2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).
6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.
7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.
Natomiast z § 3 wynika, że:
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:
1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz
2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz
3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Z kolei § 4 ww. rozporządzenia stanowi, że:
Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r.
Zgodnie z treścią ww. art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się wydatki poniesione na:
a)nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b)nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c)nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d)budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e)rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Dochody, od których zaniechano poboru podatku nie są wykazywane w zeznaniach rocznych i nie podlegają opodatkowaniu oraz zgłoszeniu do urzędu skarbowego.
Zaniechanie poboru podatku znajdzie zastosowanie do umorzonych osobom fizycznym kwot wierzytelności z tytułu kredytów zaciągniętych na cele mieszkaniowe i zabezpieczonych hipotecznie, udzielonych przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmioty uprawnione do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw, w przypadku, gdy osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a) inwestycji mieszkaniowej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. rozporządzenia).
Ponadto, rozporządzenie Ministra Finansów z 11 marca 2022 r., przewiduje zaniechanie poboru podatku od dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r., dla wszystkich współkredytobiorców, niezależnie od tego, czy realizują własne cele mieszkaniowe, czy nie. Istotne jest, żeby kredyt mieszkaniowy, którego są współkredytobiorcami został przeznaczony na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W konsekwencji, w przypadku uzyskania przez Pana w 2022 r. przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 roku w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Będzie bowiem Pan spełniać wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania.
W związku z przewalutowaniem kredytu mieszkaniowego i częściowym umorzeniem kredytu bank nie będzie miał obowiązku wystawienia informacji PIT-11.
Wobec tego Pana stanowisko jest prawidłowe.
Nie udziela się odpowiedzi na pytanie Nr 3, bowiem oczekiwał Pan na nie odpowiedzi wyłączenie w sytuacji uznania, że nie ma zastosowanie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 roku w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).