Temat interpretacji
Zwolnienie przedmiotowe wypłaty odszkodowania na rzecz najemcy nieruchomości objętej decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej z tytułu strat poniesionych na skutek rozwiązania umowy najmu.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
24 listopada 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 18 listopada 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zwolnienia przedmiotowego wypłaty odszkodowania na rzecz najemcy nieruchomości objętej decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej z tytułu strat poniesionych na skutek rozwiązania umowy najmu. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 17 lutego 2023 r. (data wpływu 23 lutego 2023 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
W listopadzie 2020 r. Wojewoda ... wydał decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej dla projektu „....”.
Wnioskodawca na podstawie zawartego w styczniu 2020 r. porozumienia z ....S.A. realizuje na podstawie przywołanej decyzji, Zadanie 1 (Projekt współfinansowany ze środków ...).
Część jednej nieruchomości, na której prowadzona jest inwestycja, która objęta była ww. decyzją, była przedmiotem umowy najmu. Na terenie nieruchomości objętej umową najmu znajdowały się obiekty i nasadzenia. Część z nich była wynikiem nakładów poniesionych na nieruchomość przez najemcę, a część przez wynajmującego, tj...... S.A.
Umowa najmu została wypowiedziana przez .... S.A. pismem z listopada 2021 r. Wypowiedzenie dokonane zostało na podstawie art. 9x ust. 2 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym ze skutkiem natychmiastowym. Zgodnie ze wskazanym przepisem, jeżeli przeznaczona na pas linii kolejowej nieruchomość stanowiąca własność Skarbu Państwa została uprzednio wydzierżawiona, wynajęta lub użyczona, decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stanowi podstawę do wypowiedzenia przez ... S.A., ... albo jednostkę samorządu terytorialnego umowy dzierżawy, najmu lub użyczenia ze skutkiem natychmiastowym. Za straty poniesione na skutek rozwiązania umowy przysługuje odszkodowanie od ... S.A. albo jednostki samorządu terytorialnego.
W treści oświadczenia o wypowiedzeniu umowy najmu wskazano, że następuje ono w związku z realizacją inwestycji w ramach Projektu „....” oraz w związku z wydaną przez Wojewodę decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej z listopada 2020 r.
Ze względu na wypowiedzenie umowy najmu i poniesienie z tego tytułu strat przez najemcę Wnioskodawca wypłacił odszkodowanie. Obowiązek wypłaty odszkodowania obciążał Wnioskodawcę z uwagi na porozumienie łączące go z .... S.A., zgodnie z którego treścią Wnioskodawca był zobowiązany do ponoszenia kosztów pozyskania praw do nieruchomości niezbędnych dla potrzeb realizacji robót budowlanych związanych z realizacją Zadania 1. Wysokość odszkodowania ustalona została w oparciu o operat szacunkowy określający wartość obiektów i nasadzeń znajdujących się na nieruchomości, a stanowiących własność najemcy. Operat szacunkowy został sporządzony zgodnie z wymogami i zasadami określonymi przez ustawę o gospodarce nieruchomościami. W wyniku wypowiedzenia umowy najmu poniesione zostały przez najemcę straty, których wartość odpowiada wartości nasadzeń i obiektów. Stosownie natomiast do art. 9x ust. 2 ustawy o transporcie kolejowym, .... S.A. zobowiązane jest uiścić odszkodowanie za straty poniesione na skutek rozwiązania umowy.
Wnioskodawca, po uzyskaniu operatu szacunkowego, zawarł porozumienie z najemcą w przedmiocie wypłaty odszkodowania. W porozumieniu najemca oświadczył, że akceptuje kwotę należnego mu odszkodowania oraz ustalono zasady jego wypłaty.
Uzupełnienie wniosku
Najemca, któremu Wnioskodawca wypłacił odszkodowanie jest osobą fizyczną.
Najemca nie wykorzystywał nieruchomości, które były przedmiotem najmu, w związku z pozarolniczą działalnością gospodarczą. Zgodnie z informacjami pozyskanymi od męża najemcy w przeszłości, przed rozpoczęciem realizacji Inwestycji, korzystał on z części nieruchomości będącej przedmiotem umowy najmu w ramach prowadzonej przez siebie działalności zarobkowej. Działalność nie była jednak prowadzona na części nieruchomości niezbędnej do realizacji inwestycji, co do której rozwiązano umowę najmu i która stanowiła podstawę do ustalenia wysokości odszkodowania. Co więcej Wnioskodawca nie ma wiedzy, czy była to działalność gospodarcza, zarejestrowana i faktycznie prowadzona.
Na dzień rozpoczęcia realizacji Inwestycji i na moment wypłaty odszkodowania, nieruchomości, które były przedmiotem najmu nie były wykorzystywane przez najemcę w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalność gospodarczą,
Na moment wypłaty odszkodowania najemcy nie łączył z Wnioskodawcą jakikolwiek stosunek prawny.
Wypłata opisanego we wniosku odszkodowania nastąpiła w oparciu o przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami i na podstawie operatu szacunkowego opracowanego zgodnie między innymi z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzenia operatu szacunkowego.
Odszkodowanie zostało wypłacone na podstawie art. 9x ust. 2 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (specustawa kolejowa). Zgodnie natomiast z art. 9ad ust. 1 specustawy kolejowej, w sprawach nieuregulowanych w rozdziale 2b stosuje się przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Stosownie do art. 130 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami – ustalenie wysokości odszkodowania następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartość nieruchomości.
Wysokość odszkodowania, a także sposób jego wypłaty zostały więc ustalone w oparciu o przepisy zawarte w ustawie o gospodarce nieruchomościami i Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzenia operatu szacunkowego. Odszkodowanie wypłacone bowiem zostało stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami, w tym art. 130 ustawy, które miały zastosowanie w sprawie z uwagi na art. 9ad ust. 2 specustawy kolejowej.
Pytania
1.Czy wypłata odszkodowania na rzecz najemcy nieruchomości objętej decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej z tytułu strat poniesionych na skutek rozwiązania umowy najmu przez .... S.A. na podstawie ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych?
2.W przypadku negatywnej odpowiedzi na pyt. 1 czy Wnioskodawca jest zobowiązany do pobrania od wypłaconego odszkodowania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wykazania przychodu w Informacji o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy w danym roku podatkowym – PIT-11?
Państwa stanowisko w sprawie
W ocenie Wnioskodawcy wypłacone najemcy odszkodowanie jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W przypadku negatywnej odpowiedzi na pyt. 1 i uznania, że wypłacone odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w ocenie Wnioskodawcy brak jest obowiązku poboru zaliczki na podatek dochodowy. Niemniej, przychód ten winien wykazany w Informacji o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy w danym roku podatkowym – PIT-11.
Ad 1
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy PIT, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub aktów administracyjnych wydanych na podstawie tych przepisów, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy z wyjątkiem odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
Stosownie do powołanego przepisu, jeżeli wysokość lub zasady ustalania odszkodowania są uregulowane w odrębnych przepisach, to wówczas odszkodowanie to jest zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych, chyba że odszkodowania wynikają z zawartych umów bądź ugód, które nie zostały zawarte przed sądem.
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.
Powyższe wskazuje, że od podatku dochodowego od osób fizycznych zwolnione jest również odszkodowanie, które wypłacane jest:
1)stosownie do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami lub
2)z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz
3)sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.
Jednocześnie nie jest zwolnione od podatku dochodowego odszkodowanie, jeżeli właściciel nieruchomości nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.
Z brzmienia powyższego przepisu wynika, że pozostałe odszkodowania, wypłacane stosownie do przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (dalej również UGN), z wyłączeniem odszkodowań otrzymanych przez uprawnionych, którzy nabyli nieruchomość w okresie 2 lat przed zaistnieniem zdarzenia, za które powinien otrzymać odszkodowanie za cenę niższą o co najmniej 50% w stosunku do uzyskanego odszkodowania, korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Mając na uwadze powyższe, w przedmiotowej sprawie kluczowe jest, że ustawa o transporcie kolejowym zawiera przepis odsyłający do stosowania ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Zgodnie z art. 9ad ust. 1 specustawy kolejowej w sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale (rozdział 2b Szczególne zasady i warunki przygotowania inwestycji dotyczących linii kolejowych) stosuje się przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
Z uwagi na przedmiot regulacji rozdziału 2b ustawy o transporcie kolejowym i regulacji ustawy o gospodarce nieruchomościami należy uznać, że zakres odesłania dotyczy nabywania gruntów pod linie kolejowe, a nie dotyczy innych kwestii, uregulowanych w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Oznacza to, że do innych kwestii związanych z przygotowaniem inwestycji dotyczących linii kolejowych o znaczeniu państwowym zastosowanie znajdują wprost przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami. Należy też dodać, iż ustawa o transporcie kolejowym w rozdziale 2b umieszcza jeszcze inne odesłanie do treści ustawy o gospodarce nieruchomościami. Bowiem zgodnie z art. 9s ust. 4 u.t.k., do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania w przypadkach, o których mowa w art. 9s ust. 3 i 3a u.t.k., stosuje się przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami, przy czym stosuje się je „odpowiednio” (a nie wprost), „z zastrzeżeniem” dotyczącym treści art. 9y i 9z u.t.k. Oznacza to, że w postępowaniu w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania, o którym mowa w wyżej wskazanych przepisach, zastosowanie znajdą w pierwszej kolejności przepisy art. 9y i 9z u.t.k., odnoszące się do tej kwestii, następnie zaś przepisy o gospodarce nieruchomościami, przy czym jedne z nich wprost, inne odpowiednio, a jeszcze inne nie znajdą w ogóle zastosowania w sprawach wydania decyzji odszkodowawczej w związku z odjęciem praw do gruntu na cele budowy linii kolejowej (tak: E. Skorczyńska w: Ustawa o transporcie kolejowym. Komentarz, red. P. Wajda, M. Wierzbowski).
Podsumowując powyżej przedstawiony pogląd doktryny należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy odesłanie do stosowania przepisów o gospodarce nieruchomościami zlokalizowane jest wprost w przepisie regulującym odszkodowania, to przepisy UGN stosuje się odpowiednio, z zastrzeżeniem regulacji zawartych w samej specustawie. Natomiast brak przywołania w danym przepisie UGN wskazuje, iż przepisy ustawy powinno się stosować wprost, na podstawie art. 9ad specustawy kolejowej.
Art. 9x ust. 2 specustawy kolejowej nie zawiera odesłania do stosowania przepisów UGN. Uwzględniając przedstawiony pogląd, należy zatem uznać, że do odszkodowań wypłacanych na skutek strat związanych z rozwiązaniem umowy najmu, stosuje się, na podstawie art. 9ad ust. 1 specustawy kolejowej, wprost przepisy UGN.
Mając na względzie powyższy stan faktyczny i przeprowadzoną analizę aktów prawnych, należy uznać, że przychód z odszkodowania za straty związane z rozwiązaniem umów najmu jest zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych.
Alternatywnie, w przedmiotowej sprawie również mógłby znaleźć zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy PIT zwłaszcza przy uwzględnieniu poglądu doktryny przedstawionego powyżej. Art. 9x ust. 2 specustawy kolejowej zlokalizowany jest w rozdziale 2b specustawy kolejowej, a stosownie do art. 9ad ustawy w sprawach nieuregulowanych w tym rozdziale stosuje się przepisy UGN.
W konsekwencji, w opinii Wnioskodawcy w niniejszej sprawie, odszkodowanie na rzecz najemcy nieruchomości objętej decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej z tytułu strat poniesionych na skutek rozwiązania umowy najmu przez .....S.A. na podstawie ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych przez najemcę.
Ad. 2
W przypadku uznania przez organ podatkowy, że wypłacone odszkodowania nie mogą korzystać ze zwolnień z opodatkowania przewidzianych w przepisach ustawy o podatku dochodowym, odszkodowanie to stanowić będzie dla najemcy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.
Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 29-30f, pobiera się od podstawy jego obliczenia według skali wskazanej w tym przepisie. Jednocześnie w myśl art. 42a ust. 1 tej ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.
W konsekwencji Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconych odszkodowań. Natomiast obowiązkiem wynikającym z ww. art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, będzie sporządzenie na rzecz najmy, któremu zostało wypłacone odszkodowanie informacji PIT-11 i do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym przekazania jej urzędowi skarbowemu, właściwemu według miejsca zamieszkania tego najemcy a w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego podatnikowi.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Powyższy przepis ustanawia generalną zasadę opodatkowania podatkiem dochodowym, zgodnie z którą opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wszelkie uzyskane przez podatnika w danym roku korzyści majątkowe, z wyjątkiem tych, które na mocy ustawy wyłączone zostały z tego opodatkowania (np. poprzez wprowadzenie ustawowego zwolnienia z opodatkowania, czy też zaniechanie poboru podatku).
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Rodzaje źródeł przychodów zostały określone w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie między innymi w pkt 9 wymieniono „inne źródła”.
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.
Treść zacytowanego przepisu wskazuje, że podstawowym warunkiem uprawniającym do zwolnienia danego przychodu z opodatkowania, o którym mowa w ww. przepisie jest uzyskanie przychodu m.in. z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami.
W przypadku nabywania nieruchomości pod inwestycje kolejowe, na zasadach określonych w ustawie z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (t. j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1984 oraz z 2022 r. poz. 727 i 1846); – zwanej również „specustawą” kolejową, ustawodawca zdecydował się na całkowite oddzielenie od siebie postępowań o wywłaszczenie i o odszkodowanie. Z chwilą wejścia w życie ww. ustawy, do katalogu zawartego w art. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 344) dodany został zapis, że ustawa o gospodarce nieruchomościami nie narusza innych ustaw w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami, w tym omawianej ustawy o transporcie kolejowym.
Przywołany art. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami zawiera ogólne wyłączenie stosowania jej przepisów, ale tylko w takim zakresie, w jakim nie narusza to zasad określonych w wymienionych ustawach. Ustawodawca przyznał zatem pierwszeństwo w stosowaniu regulacjom zawartym w ustawach wymienionych w tym przepisie, przed zasadami wynikającymi z ustawy o gospodarce nieruchomościami. Powyższy przepis ma charakter normy kolizyjnej co oznacza, że przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami mają charakter uzupełniający w stosunku do innych ustaw, w zakresie spraw nieuregulowanych w tych ustawach. Tym samym, nabywanie nieruchomości pod inwestycje kolejowe, na zasadach określonych w „specustawie” kolejowej ma charakter szczególny wobec wywłaszczenia regulowanego przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami; przepisy ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie transportu kolejowego stanowią lex specialis w stosunku do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami.
O takiej relacji wymienionych wyżej aktów prawnych świadczy również kompleksowość regulacji zawartej w „specustawie” kolejowej oraz odesłanie zawarte w art. 9ad ust. 1 tej ustawy, zgodnie z którym:
W sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale stosuje się przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.
W myśl art. 9ag ust. 1 ww. ustawy:
Zadanie polegające na przebudowie lub budowie drogi publicznej, sieci lub urządzenia wodnego w zakresie wynikającym z konieczności ich dostosowania do inwestycji dotyczących linii kolejowych realizowane jest przez ... S.A., ... albo właściwą jednostkę samorządu terytorialnego na podstawie porozumienia z właściwym zarządcą drogi publicznej, sieci lub urządzenia wodnego, w którym określa się w szczególności termin przejęcia obowiązku utrzymania drogi publicznej, sieci lub urządzenia wodnego przez właściwego zarządcę.
Natomiast art. 9ag ust. 2 ww. ustawy, wskazuje że:
Zadanie, o którym mowa w ust. 1, może realizować właściwy zarządca drogi publicznej, sieci lub urządzenia wodnego, w trybie określonym w przepisach odrębnych, na koszt .... S.A., .....lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego na podstawie porozumienia, które określa w szczególności warunki finansowania zadania przez .... S.A., ....albo właściwą jednostkę samorządu terytorialnego.
Wygaśnięcie praw na nieruchomości przy inwestycjach kolejowy reguluje art. 9x. W myśl ust. 1 ww. przepisu:
Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stanowi podstawę do wydania przez wojewodę decyzji o wygaśnięciu trwałego zarządu ustanowionego na nieruchomości przeznaczonej na pas gruntu pod linię kolejową, stanowiącej własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
Zgodnie z art. 9x ust. 2 ustawy o transporcie kolejowym:
Jeżeli przeznaczona na pas linii kolejowej nieruchomość stanowiąca własność Skarbu Państwa została uprzednio wydzierżawiona, wynajęta lub użyczona, decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stanowi podstawę do wypowiedzenia przez .... S.A., .....albo jednostkę samorządu terytorialnego umowy dzierżawy, najmu lub użyczenia ze skutkiem natychmiastowym. Za straty poniesione na skutek rozwiązania umowy przysługuje odszkodowanie od .... S.A., .....albo jednostki samorządu terytorialnego.
W myśl art. 130 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami:
Ustalenie wysokości odszkodowania następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartość nieruchomości.
Zgodnie z art. 132 ust. 1a ww. ustawy:
W sprawach, w których wydano odrębną decyzję o odszkodowaniu, zapłata odszkodowania następuje jednorazowo w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o odszkodowaniu stała się ostateczna.
Z opisanego we wniosku i jego uzupełnieniu stanu faktycznego wynika, że w listopadzie 2020 r. Wojewoda wydał decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej. Państwo na podstawie zawartego w styczniu 2020 r. porozumienia z .... S.A. realizuje na podstawie przywołanej decyzji przebudowę mostów w celu zapewnienia minimalnego prześwitu w ramach tego projektu. Część jednej nieruchomości, na której prowadzona jest inwestycja, która objęta była ww. decyzją, była przedmiotem umowy najmu. Na terenie nieruchomości objętej umową najmu znajdowały się obiekty i nasadzenia. Część z nich była wynikiem nakładów poniesionych na nieruchomość przez najemcę, a część przez wynajmującego, tj. .... S.A. Umowa najmu została wypowiedziana przez .... S.A. pismem z listopada 2021 r. Ze względu na wypowiedzenie umowy najmu i poniesienie z tego tytułu strat przez najemcę, wypłaciliście Państwo odszkodowanie. Obowiązek wypłaty odszkodowania obciążał Państwa z uwagi na porozumienie z .... S.A., zgodnie z którego treścią byliście Państwo zobowiązani do ponoszenia kosztów pozyskania praw do nieruchomości niezbędnych dla potrzeb realizacji robót budowlanych związanych z realizacją ww. inwestycji. Wysokość odszkodowania ustalona została w oparciu o operat szacunkowy określający wartość obiektów i nasadzeń znajdujących się na nieruchomości, a stanowiących własność najemcy. Operat szacunkowy został sporządzony zgodnie z wymogami i zasadami określonymi przez ustawę o gospodarce nieruchomościami. Po uzyskaniu operatu szacunkowego, zawarliście Państwo porozumienie z najemcą w przedmiocie wypłaty odszkodowania. W porozumieniu najemca oświadczył, że akceptuje kwotę należnego mu odszkodowania oraz ustalono zasady jego wypłaty. Na dzień rozpoczęcia realizacji ww. inwestycji i na moment wypłaty odszkodowania, nieruchomości, które były przedmiotem najmu nie były wykorzystywane przez najemcę w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalność gospodarczą. Na moment wypłaty odszkodowania najemcy nie łączył z Państwem jakikolwiek stosunek prawny.
Mając na uwadze powyższe przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny należy stwierdzić, że odszkodowanie za wypowiedzenie umowy najmu nieruchomości (i poniesienie z tego tytułu strat przez najemcę) na cele realizacji inwestycji kolejowej, które Państwo wypłacili, korzysta ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odszkodowanie to wypłacone bowiem zostało stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami oraz nie został spełniony żaden z warunków wyłączających możliwość zastosowania omawianego zwolnienia.
Zatem wypłata odszkodowania na rzecz najemcy nieruchomości objętej decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej z tytułu strat poniesionych na skutek rozwiązania umowy najmu przez ....S.A. na podstawie ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych. Na Państwu nie będą więc ciążyć obowiązku płatnika z tego tytułu.
Wobec powyższego Państwa stanowisko należy uznać za prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).