Temat interpretacji
Skutki podatkowe uczestnictwa w programach motywacyjnych.
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w programach motywacyjnych organizowanych przez spółkę z siedzibą we Francji jest:
-nieprawidłowe - odnośnie braku powstania po Pani stronie przychodu z tytułu dywidendy reinwestowanej przez FCPE w programie klasycznym w sytuacji przyznania Pani dodatkowych jednostek uczestnictwa,
-prawidłowe - w pozostałym zakresie.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
13 stycznia 2023 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych.
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego
1.Wnioskodawca jest osobą fizyczną, podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, pracownikiem Spółka Akcyjna Oddział w Polsce („Oddział”) będącą oddziałem spółki kapitałowej S.A. będącą spółką akcyjną z siedzibą we Francji (państwo jej rezydencji podatkowej) („Centrala”).
Oddział funkcjonuje w Polsce na podstawie przepisów ustawy z 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dawniej Rozdziału 6 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej).
Oddział zatrudnia na terytorium Polski pracowników. W konsekwencji, Oddział, jako zakład pracy, jest płatnikiem zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z tytułu wypłacanych na rzecz pracowników wynagrodzeń.
Oddział i Centrala należą do międzynarodowej grupy kapitałowej, na której czele stoi SA („....”) będącą spółką akcyjną z siedzibą we Francji (państwo jej rezydencji podatkowej), której akcje są notowane na giełdzie papierów wartościowych w .... jest jednostką dominującą w odniesieniu do Centrali (i jej Oddziału) w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r., poz. 217 ze zm.).
2..... jest organizatorem dwóch programów motywacyjnych - programu klasycznego oraz programu lewarowanego (zwane dalej łącznie „Programy”, a każdy z osobna odpowiednio „Program Klasyczny” i „Program Lewarowany”). Do uczestniczenia w tych Programach, obejmujących Grupę ..., uprawnieni są pracownicy X oraz jej spółek zależnych. Uczestnikami Programów są także pracownicy Centrali oraz pracownicy zatrudnieni w Oddziale Centrali, którzy spełnią kryteria udziału w Programach.
Programy zostaną utworzone na podstawie uchwały Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy X. W ramach Programów uczestnicy będą uprawnieni do objęcia akcji X („Akcje”).
3.Uprawnienie pracowników Oddziału do udziału w Programach będzie wynikać z uchwały Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy X, która jest organizatorem i administratorem Programów. X wykonuje wszystkie kluczowe zadania związane z przeprowadzeniem Programów, w szczególności:
a)X jest odpowiedzialna za określenie warunków Programów i kryteriów uczestnictwa. Oddział ani Centralna nie biorą udziału w tym procesie,
b)Pracownicy Centrali i jej Oddziału nie są uprawnieni do udziału w Programach i otrzymania nagrody na podstawie umów o pracę, regulaminu wynagradzania, jak również innych regulaminów obowiązujących w Centrali i jej Oddziale, a dotyczących zasad wynagradzania,
c)Podstawowym celem Programów jest zmotywowanie pracowników uczestniczących w Programach do zwiększenia wydajności oraz efektywności pracy, a w konsekwencji do osiągania przez Grupę X jak najwyższych dochodów przy jednoczesnym braku ingerencji w obowiązujące zasady wynagradzania za pracę. Uczestnictwo w Programach ani Akcje przyznawane w Programach nie są natomiast ekwiwalentem za pracę faktycznie wykonaną przez uczestników Programów dla Centrali ani jej Oddziału,
d)Oddział jak również Centrala mają za zadanie jedynie dokonać technicznych czynności, które umożliwią komunikację pomiędzy X i pracownikami Oddziału związanych m.in. z przesłaniem lub udostępnieniem dokumentów i danych oraz zebraniem i przekazaniem X środków finansowych, które pracownicy chcą zainwestować w Programach.
4.W przypadku obu Programów Akcje X będą subskrybowane za pośrednictwem i przechowywane w imieniu uczestników przez specjalny wehikuł inwestycyjny; (...dalej: „FCPE”).
FCPE jest powszechnie wykorzystywany we Francji dla celów przechowywania akcji posiadanych przez pracowników-inwestorów. FCPE wydał uczestnikom jednostki uczestnictwa, których wartość będzie odzwierciedlaniem wartości Akcji. Wartość jednostek uczestnictwa w FCPE ulega zmianom odpowiadającym zmianom kursu akcji X.
FCPE został utworzony we Francji, według prawa francuskiego i zgodnie z obowiązującym we Francji prawem nie jest traktowany jako osoba prawna, ani spółka osobowa. Według wiedzy Wnioskodawcy, FCPE nie jest funduszem kapitałowym w rozumieniu art. 5a pkt 14 Ustawy PIT. FCPE nie jest również funduszem w rozumieniu Dyrektywy 2009/65/EC z 13 lipca 2009 r.
Jednostki uczestnictwa FCPE stanowią inne prawa majątkowe, o których mowa w art. 24 ust. 11b ustawy o PIT, w brzmieniu ustawy obowiązującym od 1 stycznia 2018 r., tj. takie prawa, w wyniku realizacji których uczestnik nabywa i posiada Akcje.
Zgodnie z prawem francuskim, uczestnicy programu posiadający jednostki FCPE, są właścicielami Akcji X. Jednocześnie FCPE nie jest - z formalnego punktu widzenia - stroną jakichkolwiek czynności prawnych. Stroną umów zawieranych przez FCPE są bowiem uczestnicy Programów posiadający jednostki FCPE. Oznacza to, że Akcje X nie będą własnością FCPE.
Według wiedzy Wnioskodawcy, francuskie regulacje zasadniczo nie dopuszczają zbywalności jednostek uczestnictwa w FCPE. Jednostki uczestnictwa FCPE mogą być jedynie umorzone w określonych okolicznościach. Jakkolwiek istnieją trudności z przełożeniem charakteru prawnego jednostek uczestnictwa z przepisów francuskich na polskie to ta okoliczność braku powszechnej zbywalności powoduje, że trudno byłoby je zaklasyfikować jako papiery wartościowe w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2020 r. poz. 89).
Jednostki uczestnictwa FCPE stanowią więc inne prawa majątkowe, o których mowa w art. 24 ust. 11b ustawy o PIT, w brzmieniu ustawy obowiązującym od 1 stycznia 2018 r., tj. takie prawa, w wyniku realizacji których uczestnicy nabywają i posiadają Akcje.
5.W obu Programach Akcje X są obejmowane przez uczestników w zamian za kwoty subskrypcyjne pochodzące z ich środków własnych. Akcje obejmowane przez uczestników na podstawie Programów są przyznawane z dyskontem od ich bieżącej wartości rynkowej („Dyskonto”). Cena subskrypcyjna Akcji będzie oparta o średnią 20 kursów otwarcia Akcji X odnotowanych na giełdzie papierów wartościowych w Paryżu przed wyznaczoną w Programach datą („Cena Referencyjna”) po pomniejszeniu o Dyskonto.
6.W przypadku Programu Klasycznego, dywidendy wypłacane przez X będą automatycznie reinwestowane przez FCPE w dodatkowe akcje X, które zostaną przyznane uczestnikom posiadającym Akcje. Reinwestycja spowoduje przyznanie dodatkowych jednostek FCPE (albo ich ułamków) lub zwiększenie wartości dotychczasowych jednostek FCPE, aby odzwierciedlić wartość reinwestycji dywidendy. W związku z tym, faktycznie uprawnienie do otrzymania dywidend jest wykonywane przez FCPE. Przy czym, uprawnienie to jest skorelowane z obowiązkiem reinwestycji dywidendy zgodnie z zasadami Programu. Koszt dywidend będzie ponoszony zatem przez X i nie będzie on ponoszony przez Oddział czy Centralę.
7.Natomiast, w przypadku Programu Lewarowanego, formuła tego programu będzie oparta o tzw. mechanizm lewarowania. Mechanizm ten polega na zaangażowaniu w ramach programu banku, który współfinansuje inwestycję w Programie oraz gwarantuje uczestnikom minimalny zwrot z inwestycji. Inwestycja w Programie Lewarowanym obejmie zatem następujące etapy:
a)Cena subskrypcyjna Akcji zostanie ustalona przez X w oparciu o Cenę Referencyjną po pomniejszeniu o Dyskonto od tak ustalonej wartości Akcji („Cena Subskrypcyjna”);
b)Zgodnie z umowa SWAP zawartą pomiędzy bankiem a FCPE, za każdą akcję nabytą przez uczestnika ze środków własnych, bank sfinansuje uczestnikom nabycie dodatkowych dziewięciu akcji X („Wkład Uzupełniający Banku”);
c)Po otrzymaniu powyższych wpłat od uczestników i banku, FCPE nabędzie Akcje X w imieniu uczestników. W konsekwencji uczestnicy nie będą zobowiązani do pokrycia Wkładu Uzupełniającego Banku, który to zostanie pokryty przez bank na podstawie umowy SWAP. Uczestnicy nigdy nie będą korzystali wprost z Wkładu Uzupełniającego Banku;
d)Za kwotę równą wartości Wkładu Osobistego, uczestnik otrzyma jednostkę uczestnictwa w FCPE, której wartość będzie obliczana z uwzględnieniem:
(i)wartości Wkładu Osobistego uczestnika oraz
(ii)Wkładu Uzupełniającego Banku.
Uczestnikom nigdy nie będzie natomiast przysługiwał Wkład Uzupełniający Banku. Wkład Uzupełniający Banku zostanie jedynie wzięty pod uwagę w ramach algorytmu przy obliczeniu ewentualnego zysku uczestników z inwestycji, w przypadku wzrostu wartości Akcji w okresie blokady.
8.Zgodnie z ww. umową SWAP zawartej przez bank z FCPE:
a)Bank zapewnia finansowanie Wkładu Uzupełniającego Banku oraz gwarantuje uczestnikom zwrot z inwestycji w wysokości nie niższej niż wartość Wkładu Osobistego. W zamian za tę gwarancję Bankowi należne są:
(i)kwota Dyskonta,
(ii)kwoty wszelkich dywidend wypłacanych w trakcie trwania Programu oraz
(iii)częściowy udział w zysku z inwestycji w Programie osiągniętym przez uczestników.
b)W czasie subskrypcji bank zapłaci do FCPE Wkład Uzupełniający Banku w celu nabycia przez FCPE dodatkowych akcji zgodnie z umową SWAP. Wkład Uzupełniający Banku polega na sfinansowaniu dodatkowych dziewięciu akcji przypadających na każdą jedną akcję nabytą przez uczestników z ich środków własnych.
Bank jest zatem beneficjentem Dyskonta, ponieważ:
·w momencie subskrypcji Akcji - bank finansuje Wkład Uzupełniający Banku w postaci dodatkowych akcji X i to bank korzysta z całej kwoty Dyskonta,
·zgodnie z algorytmem ustalania wynagrodzenia z tytułu zakończenia inwestycji w Programie – Dyskonto, z którego skorzystał bank, nigdy nie zostaje uwzględnione w kalkulacji wynagrodzenia należnego uczestnikom, tj. nie powoduje zwiększenia lub zmniejszenia tego wynagrodzenia.
Oznacza to, że uczestnicy nie korzystają z Dyskonta w momencie subskrypcji ani w trakcie trwania Programu ani przy jego zakończeniu.
c)W przypadku, gdy w okresie blokady X wypłaci dywidendy, FCPE automatycznie przekaże je bankowi na podstawie zawartej umowy SWAP. W konsekwencji, kwoty dywidend nie będą wypłacane uczestnikom lub inwestowane na ich rzecz np. w dodatkowe akcje X. Nie dojdzie w tym przypadku także ani do przyznania dodatkowych jednostek FCPE uczestnikom lub ich ułamków ani do zwiększenia wartości dotychczas przyznanych jednostek;
d)Bank gwarantuje, że po zakończeniu okresu blokady, uczestnicy otrzymają minimalny zwrot z inwestycji w wysokości nie niższej niż wartość Wkładu Osobistego (gwarantowane minimum). Jednocześnie, w przypadku gdy uczestnik osiągnie zysk z inwestycji w Programie, bankowi będzie przysługiwał częściowy udział w tym zysku obliczony na podstawie algorytmu określonego w Programie.
Pomimo sfinansowania przez bank Wkładu Uzupełniającego Banku uczestnikom nigdy ten wkład nie będzie przysługiwał, ani w momencie subskrypcji, ani w trakcie Programu, ani po zakończeniu okresu blokady. W momencie zakończenia Programu Lewarowanego uczestnicy będą bowiem uprawnieni jedynie do otrzymania zwrotu z inwestycji w postaci Wkładu Osobistego (co jest gwarantowane) jak również do uzyskania ewentualnego zysku z inwestycji w przypadku wzrostu wartości Akcji po pomniejszeniu go o udział w tym zysku przysługujący Bankowi. W celu obliczenia wysokości tego zysku wzięta pod uwagę zostanie całość inwestycji (tj. Wkład Osobisty i Wkład Uzupełniający Banku). Kolejno część z tego zysku będzie przypadała bankowi. Pozostała część będzie zaś przypadała uczestnikom.
Reasumując, z perspektywy uczestników zainwestują oni w Akcje X za Wkład Osobisty. Umowa SWAP zawarta między FCPE i bankiem gwarantuje mu zwrot tego Wkładu Osobistego po okresie blokady. Uczestnikom nie będą przysługiwały Dyskonto i dywidendy - są one należne bankowi za zawarcie umowy SWAP. Uczestnicy nigdy nie uzyskają też Wkładu Uzupełniającego Banku. Wkład ten zostanie jedynie użyty dla obliczenia ewentualnego zysku uczestników przy wzroście kursu Akcji podczas okresu blokady. Na potrzeby obliczenia tego zysku hipotetycznie zostanie przyjęte, że uczestnikom przysługuje również zysk od wartości Akcji sfinansowanych z Wkładu Uzupełniającego Banku. Część z tego zysku przypadnie bankowi, a pozostała część uczestnikom.
9.Oddział ani Centrala nie powinny ponosić kosztu dywidend (ekonomiczny ciężar dywidend powinien być ponoszony przez X).
10.Inwestycja w ramach obu Programów, w których pracownicy będą posiadać Akcje X objęta będzie 5 letnim okresem blokady. W ciągu tego okresu uczestnicy co do zasady (za wyjątkiem kilku ściśle określonych przypadków wcześniejszej sprzedaży lub umorzenia), nie mogą dokonać zbycia Akcji lub umorzenia posiadanych jednostek uczestnictwa w FCPE.
11.W przypadku obu Programów, w momencie zakończenia okresu blokady uczestnicy będą mogli umorzyć jednostki uczestnictwa w FCPE na podstawie kursu Akcji na dzień umorzenia (w przypadku Programu Klasycznego) lub za wynagrodzeniem ustalonym na podstawie określonego algorytmu, jednakże nie niższym niż wartość Wkładu Osobistego (w przypadku Programu Lewarowanego). Uczestnikowi na skutek umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE zostaną wypłacone środki pieniężne. Alternatywnie, uczestnicy będą mogli kontynuować posiadanie Akcji X poprzez FCPE. Uczestnicy będą samodzielnie decydowali o dacie i sposobie zakończenia swojej inwestycji i Centrala i jej Oddział nie będą w tym zakresie podejmować żadnych decyzji.
Umorzenie jednostek uczestnictwa FCPE będzie miało formę odpłatną i będzie wiązało ze sprzedażą Akcji. Na skutek umorzenia uczestnicy otrzymają środki pieniężne. W wyniku umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE uczestnicy będą mogli ewentualnie otrzymać Akcje X, jeśli dokonają takiego wyboru. W przypadku umorzenia jednostek FCPE w zamian za Akcje dojdzie do zmiany sposobu posiadania akcji przez uczestników - z posiadania poprzez FCPE na posiadanie bezpośrednie przez uczestników.
Wyjście z inwestycji w obu Programach może więc nastąpić na dwa sposoby:
a)dojdzie do umorzenia jednostek FCPE w zamian za Akcje i późniejszego zbycia tych Akcji, albo
b)obie czynności zadzieją się jednocześnie - FCPE zbędzie Akcje przechowywane dla uczestników i wyda środki z tego tytułu uczestnikom umarzając jednostki FCPE.
Środki pieniężne lub Akcje X będą technicznie przekazywane pracownikom przez fundusz FCPE, który dokonana umorzenia jednostek FCPE. Może się zdarzyć, że Oddział lub Centrala będzie na polecenie X faktycznie pośredniczyć w wydawaniu uczestnikom środków pieniężnych, które uzyskają oni w wyniku umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE. W takim przypadku Oddział lub Centrala będą działać jedynie jako wręczyciel pośredniczący w przekazaniu świadczeń.
12.Jeżeli uczestnicy po wygaśnięciu okresu blokady dokonają umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE w zamian za Akcje, w dalszej kolejności będą uprawnieni do zbycia tych Akcji. W takim przypadku uczestnicy będą samodzielnie decydowali o dacie i sposobie zbycia Akcji i Oddział ani Centrala nie będą w tym zakresie podejmowały żadnych decyzji.
13.Oddział lub Centrala mogą udzielić uczestnikom obu Programów, którzy są pracownikami Oddziału, nieoprocentowanego wsparcia finansowego na cel udziału w Programach. Wsparcie finansowe dotyczy całej kwoty zakładanej przez pracownika inwestycji. Wsparcie to będzie/musi być w całości przeznaczone na pokrycie ceny Akcji. Wsparcie to będzie mieć formę nieoprocentowanej pożyczki udzielonej pracownikom. Jednocześnie, Centrala i Oddział nie prowadzą działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek.
Wsparcie finansowe będzie udzielane przez Oddział lub Centralę automatycznie jeżeli tylko pracownik weźmie udział w jednym z Programów. Wszyscy pracownicy, którzy spełnią warunki udziału w Programach mogą otrzymać wsparcie w tej formie na takich samych warunkach i zasadach.
Kwota wsparcia finansowego udzielonego pracownikowi przekazywana jest przez Oddział lub Centralę do X w terminie wyznaczonym w warunkach Programów. Pracownik, który zdecyduje się skorzystać ze wsparcia finansowego będzie zobowiązany spłacić wynikającą z niego kwotę.
Pracownik upoważni Oddział lub Centralę do dokonywania co miesiąc potrącenia z jego wynagrodzenia odpowiedniej kwoty.
14.Z uwagi na wagę sprawy będącej przedmiotem niniejszego wniosku, Wnioskodawca zwraca się z uprzejmą prośbą o pilne rozpatrzenie jego wniosku i w miarę możliwości Organu o wydanie interpretacji w terminie szybszym niż 3 miesiące od złożenia wniosku.
15.Jednocześnie, Wnioskodawca zwraca uwagę, że Programy jak również wniosek nie są złożone w celu obejścia prawa podatkowego lub unikania jakiegokolwiek opodatkowania. Programy są elementem polityki korporacyjnej X pozwalającej pracownikom spółek z wielu państw na świecie na objęcie Akcji i partycypowanie w rozwoju Grupy.
Programy oparte są o realnie emitowane i notowane Akcje X, nie zaś o instrumenty finansowe zależne od wskaźników finansowych osiąganych przez X. W Programach jest również wykorzystywany powszechnie stosowany przez spółki francuskie wehikuł FCPE. Jest on oparty o wieloletnią legislację i praktykę we Francji. Nad przebiegiem Programu czuwają zarówno organy X, instytucje finansowe angażowane przez FCPE, jak również francuski nadzór finansowy.
Programy nie tylko z prawnego, ale i ekonomicznego punktu widzenia nie stanowią elementu wynagrodzenia pracowników. Oznacza to, że niezależnie od tego, czy pracownik uczestniczy w Programach czy nie, jego zarobki z umowy o pracę pozostają na tym samym poziomie. Pracownikowi nie zostaje zatem przyznany żaden instrument finansowy zastępujący część jego wynagrodzenia, lecz jedynie dodatkowa możliwość uczestniczenia w Programach. W tym zakresie Programy nie tylko nie powodują możliwości uniknięcia jakiegokolwiek opodatkowania, lecz wręcz przeciwnie pozwalają na powstanie dodatkowego przychodu do opodatkowania w Polsce po stronie uczestników.
Pytania
1.Czy wartość Dyskonta oraz Wkładu Uzupełniającego Banku nie będzie stanowiła w momencie nabycia Akcji przychodu dla Wnioskodawcy?
2.Czy opodatkowanie przychodu w wartości Dyskonta oraz Wkładu Uzupełniającego Banku przyznanych Wnioskodawcy w Programach będzie odroczone do ostatecznego zbycia Akcji - w przypadku wcześniejszego umorzenia jednostek FCPE w zamian za Akcje?
3.Czy w przypadku umorzenia jednostek FCPE w zamian za Akcje przychód z tytułu późniejszego zbycia tych Akcji będzie podlegać opodatkowaniu według stawki 19% przewidzianej w art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
4.Czy opodatkowanie przychodu w wartości Dyskonta i Wkładu Uzupełniającego Banku przyznanych Wnioskodawcy w Programach będzie odroczone do momentu umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE - w przypadku ich umorzenia za wynagrodzeniem pieniężnym?
5.Czy w przypadku umorzenia jednostek FCPE w zamian za wynagrodzenie pieniężne przychód z tego tytułu będzie podlegać opodatkowaniu według stawki 19% przewidzianej w art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osob fizycznych?
6.Czy opodatkowanie wartości dywidendy reinwestowanej przez FCPE w Programie Klasycznym będzie odroczone do momentu umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE za wynagrodzeniem lub ostatecznego zbycia Akcji, w przypadku wcześniejszego umorzenia jednostek FCPE w zamian za Akcje?
7.Czy nieoprocentowane wsparcie finansowe (pożyczka) przyznane Wnioskodawcy na cele udziału w Programach nie będzie stanowiło dla Wnioskodawcy przychodu?
Pani stanowisko w sprawie
Ad 1
Zdaniem Wnioskodawcy, wartość Dyskonta oraz Wkładu Uzupełniającego Banku nie będzie stanowiła w momencie nabycia Akcji przychodu dla Wnioskodawcy.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:
1.Stosownie do art. 24 ust. 11 ustawy o PIT, jeżeli w wyniku realizacji programu motywacyjnego utworzonego przez spółkę akcyjną będącą jednostką dominującą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy o rachunkowości w stosunku do spółki, od której podatnik uzyskuje świadczenia oraz inne należności z tytułów określonych w art. 12 lub art. 13 podatnik faktycznie obejmuje lub nabywa akcje spółki w stosunku do niej dominującej, przychód z tego tytułu powstaje w momencie odpłatnego zbycia tych akcji. Dochodem z odpłatnego zbycia akcji, o których mowa w ww. art. 24 ust. 11 ustawy o PIT, jest różnica między przychodem uzyskanym z odpłatnego zbycia akcji a kosztami uzyskania przychodu określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38.
Jednocześnie zgodnie z art. 24 ust. 11b ustawy o PIT, przez program motywacyjny, o którym mowa w ww. ust. 11, rozumie się system wynagradzania utworzony na podstawie uchwały walnego zgromadzenia przez m.in. spółkę akcyjną będącą jednostką dominującą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy o rachunkowości w stosunku do spółki, od której osoby uprawnione do otrzymania świadczeń w ramach tego systemu wynagradzania uzyskują świadczenia lub inne należności z tytułów określonych w art. 12 lub art. 13, w wyniku którego osoby uprawnione do otrzymania świadczeń w ramach tego systemu wynagradzania bezpośrednio lub w wyniku realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych lub realizacji praw z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, lub realizacji innych praw majątkowych, nabywają prawo do faktycznego objęcia lub nabycia akcji spółki akcyjnej będącą jednostką dominującą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy o rachunkowości w stosunku do spółki, od której osoby uprawnione do otrzymania świadczeń w ramach tego systemu wynagradzania uzyskują świadczenia lub inne należności z tytułów określonych w art. 12 lub art. 13.
Powyższe przepisy mają zastosowanie do dochodu uzyskanego przez osoby uprawnione z tytułu objęcia lub nabycia akcji spółek akcyjnych, których siedziba lub zarząd znajduje się na terytorium państwa, z którym Rzeczpospolita Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania.
2.W analizowanym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca będzie uprawniony do udziału w Programach organizowanych przez X:
a)W ramach Programów Wnioskodawca będzie mógł nabyć Akcje z Dyskontem;
b)Dodatkowo, Wnioskodawca otrzyma część Akcji za Wkład Uzupełniający Banku;
c)Program jest organizowany na podstawie uchwały Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy X i na tej samej podstawie Wnioskodawca będzie mógł nabyć Akcje;
d)X jest spółką akcyjną będącą jednostką dominującą w odniesieniu do Centrali (w której Oddziale Wnioskodawca jest zatrudniony) - w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37) ustawy o rachunkowości. Oddział bowiem nie jest samodzielnym podmiotem w obrocie gospodarczym i zarówno pod względem prawnym, jak i organizacyjnym jest częścią Centrali, w tym dla celów Programu;
e)X jest rezydentem we Francji, z którą Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania.
3.Zestawiając powyższe przepisy z opisem zdarzenia przyszłego należy wskazać, że zdaniem Wnioskodawcy wartość Dyskonta i Wkładu Uzupełniającego Banku nie będą generowały dla Wnioskodawcy przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych w momencie nabycia Akcji, przechowywanych za pośrednictwem FCPE.
Dojdzie w tym zakresie bowiem do spełnienia się wszystkich przesłanek wskazanych w przepisie art. 24 ust. 11-12a ustawy o PIT:
a)Uczestnikom zostaną przyznane Akcje spółki akcyjnej X będącą jednostką dominującą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy o rachunkowości w stosunku do Centrali (w której Oddziale zatrudniony jest Wnioskodawca), od której uczestnicy uzyskują świadczenia oraz inne należności z tytułów określonych w art. 12 ustawy o PIT - vide art. 24 ust. 11 ustawy o PIT. Oddział bowiem nie jest samodzielnym podmiotem w obrocie gospodarczym i zarówno pod względem prawnym, jak i organizacyjnym jest częścią Centrali, w tym dla celów Programu.
b)Uczestnicy faktycznie obejmą Akcje X w ramach Programów utworzonych na podstawie uchwały walnego zgromadzenia X przy wykorzystaniu dedykowanego w tym zakresie FCPE, co mieści się w hipotezie normy wynikającej z przepisu art. 24 ust. 11 b ustawy o PIT.
c)X jest francuskim rezydentem podatkowym, zaś Polska zawarła z Francją umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania - por. art. 24 ust. 12a ustawy o PIT.
4.Powyższe przesłanki będą spełnione niezależnie od tego, że Akcje będą przechowywane przez Wnioskodawcę poprzez FCPE. Zgodnie bowiem z prawem francuskim, Wnioskodawca posiadający jednostki FCPE, jest właścicielem akcji X. Jednocześnie FCPE nie jest - z formalnego punktu widzenia - stroną jakichkolwiek czynności prawnych. Stroną umów zawieranych przez FCPE są bowiem uczestnicy Programu posiadający jednostki FCPE. Oznacza to, że akcje X nie będą własnością FCPE.
Przechowywanie Akcji poprzez FCPE stanowi jedynie techniczny sposób realizacji Programów, który nie wpływa jednak na to, że Programy spełniają warunki przewidziane w przepisach art. 24 ust. 11-12a ustawy o PIT. Dodatkowo, zauważyć należy, że stosownie do przepisu art. 24 ust. 11b ustawy o PIT spełnienie przesłanek programu motywacyjnego możliwe jest nie tylko w przypadku bezpośredniego nabycia akcji, ale równocześnie ich nabycia za pośrednictwem innych praw, w tym praw majątkowych. Ewidentnie więc celem ustawodawcy było, aby zgodnie z przepisami obowiązującymi od początku 2018 r. przepisów, odroczenia opodatkowania akcji nabytych w ramach programów motywacyjnych było możliwe zarówno w przypadku bezpośredniego, jak i pośredniego posiadania tych akcji.
Stanowisko Wnioskodawcy potwierdzają interpretacje organów podatkowych odnoszące się do nabycia akcji przechowywanych w ramach FCPE, przykładowo interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie:
a)z 23 listopada 2016 r., nr 1061-IPTPB2.4511.623.2016.2.Aku, gdzie Dyrektor stwierdził, że: „preferencyjne (z dyskontem) nabycie akcji oraz otrzymanie przez Wnioskodawczynię akcji bezpłatnych w ramach programu akcjonariatu pracowniczego należy uznać za przychód niepodlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w momencie objęcia (nabycia) tych akcji. Natomiast konwersja akcji z funduszu tymczasowego do funduszu finalnego jak i wypłata dywidendy, która będzie przekazywana w Okresie Blokady na rzecz FCPE, nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego u Wnioskodawczyni”;
b)z 26 października 2015 r., nr IPPB2/4511-796/15-2/MK, gdzie Dyrektor stwierdził, że: „Tym samym preferencyjne nabycie akcji przez Wnioskodawcę w ramach programu akcjonariatu pracowniczego należy wprawdzie uznać za przychód, ale niepodlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w momencie objęcia (nabycia) tych akcji. Tak więc dochód powstały w momencie realizacji prawa do preferencyjnego otrzymania akcji, w wysokości nadwyżki pomiędzy wartością rynkową objętych (nabytych) akcji a wydatkami poniesionymi na ich objęcie (nabycie), nie podlega opodatkowaniu w dacie objęcia (nabycia) akcji”;
c)z 5 listopada 2015 r., nr IPPB2/4511-849/15-2/MK1, gdzie Dyrektor stwierdził, że: „Jednakże ponieważ zostały spełnione kryteria określone w art. 24 ust. 11 w związku z art. 24 ust. 12a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunkujące odroczenie momentu opodatkowania przychodu z tytułu objęcia (nabycia) akcji do momentu odpłatnego zbycia tychże akcji, to przychód uzyskany przez Wnioskodawcę w związku z preferencyjnym nabyciem akcji (w wysokości wartości rynkowej tych akcji pomniejszonej o rzeczywisty wydatek poniesiony przez Wnioskodawcę na ich nabycie) nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w momencie nabycia akcji Spółki francuskiej”.
Co istotne interpretacje te zostały wydane w ramach poprzedniego stanu prawnego (obowiązującego do końca 2017 r.), kiedy przepisy odwoływały się jedynie do bezpośredniego posiadania akcji w ramach programów motywacyjnych. Tym bardziej więc stanowisko Wnioskodawcy jest zasadne na bazie obecnie obowiązujących przepisów odwołujących do bezpośredniego i pośredniego nabycia akcji.
Stanowisko Wnioskodawcy potwierdzają również w tym zakresie interpretacje indywidualne z 23 października 2018 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.398.2018.2.MG oraz z 15 lipca 2021 r. nr 0114-KDIP3-1.4011.353.2021.1.MG wydane już dla obecnego stanu prawnego.
5.W przypadku Programu Lewarowanego zaś bank zapewnia finansowanie Wkładu Uzupełniającego Banku oraz gwarantuje Wnioskodawcy zwrot z inwestycji w wysokości nie niższej niż wartość Wkładu Osobistego m.in. w zamian za kwotę Dyskonta, która efektywnie obniża wartość finansowania wpływając na wysokość Wkładu Uzupełniającego Banku.
W związku z przyjętą formułą Programu Lewarowanego i wykorzystaniem mechanizmu lewarowania Wnioskodawca nigdy nie otrzymuje Dyskonta, ponieważ beneficjentem Dyskonta jest bank. Bank jest beneficjentem Dyskonta, ponieważ:
a)w momencie subskrypcji Akcji - bank finansuje Wkład Uzupełniający Banku i to bank będzie korzystać z kwoty całej kwoty Dyskonta,
b)zgodnie z algorytmem ustalania wynagrodzenia z tytułu zakończenia inwestycji w Programie Lewarowanym – Dyskonto, z którego skorzystał bank, nigdy nie zostaje uwzględnione w kalkulacji wynagrodzenia należnego Wnioskodawcy, tj. nie powoduje zwiększenia lub zmniejszenia tego wynagrodzenia.
Oznacza to, że Wnioskodawca nie korzysta z Dyskonta w momencie subskrypcji ani w trakcie trwania Programu Lewarowanego ani przy jego zakończeniu.
W konsekwencji, wartość Dyskonta w Programie Lewarowanym nie stanowi dla Wnioskodawcy przychodu podlegającego opodatkowaniu. Wnioskodawca nigdy nie otrzyma bowiem definitywnego przysporzenia w postaci wartości Dyskonta. Z przysporzenia tego korzysta bank zgadzając się w umowie SWAP na zagwarantowanie Wnioskodawcy minimalnego zwrotu z inwestycji w postaci wysokości Wkładu Osobistego.
6.Jednocześnie, Wnioskodawca nigdy nie otrzyma przysporzenia w wysokości Wkładu Uzupełniającego Banku. Pomimo sfinansowania przez bank Wkładu Uzupełniającego Banku uczestnikom (w tym Wnioskodawcy) nigdy ten wkład nie będzie przysługiwał, ani w momencie subskrypcji Akcji, ani w trakcie Programu Lewarowanego, ani po zakończeniu okresu blokady.
W momencie zakończenia Programu Lewarowanego Wnioskodawca jak i inni uczestnicy będą bowiem uprawnieni jedynie do otrzymania zwrotu w inwestycji w postaci Wkładu Osobistego (co jest gwarantowane) jak również do uzyskania ew. zysku z inwestycji w przypadku wzrostu Wartości Akcji po pomniejszeniu go o udział w tym zysku przysługujący Bankowi. W celu obliczenia wysokości tego zysku wzięta pod uwagę zostanie całość inwestycji (tj. Wkład Osobisty i Wkład Uzupełniający Banku). Kolejno część z tego zysku będzie przypadała bankowi. Pozostała część będzie zaś przypadała Wnioskodawcy.
Wnioskodawca nigdy nie uzyska też Wkładu Uzupełniającego Banku lub Akcji o odpowiadającej mu wartości. Wkład ten zostanie jedynie użyty dla obliczenia ew. zysku Wnioskodawcy przy wzroście kursu Akcji podczas okresu blokady. Na potrzeby obliczenia tego zysku hipotetycznie zostanie przyjęte, że Wnioskodawcy przysługuje również zysk od wartości Akcji sfinansowanych ze Wkładu Uzupełniającego Banku. Część z tego zysku przypadnie bankowi, a pozostała część Wnioskodawcy.
Co za tym idzie, Wkład Uzupełniający Banku w Programie Lewarowanym nie stanowi również definitywnego przysporzenia Wnioskodawcy, które mogłoby stanowić przychód opodatkowany PIT. Jedynie część zysku z inwestycji (w przypadku wzrostu kursu Akcji) przypadająca od Wkładu Uzupełniającego Banku będzie stanowić przychód Wnioskodawcy w momencie wyjścia z inwestycji
7.Niezależnie od przepisów art. 24 ust. 11-12a ustawy o PIT, z chwilą uzyskania Akcji z Dyskontem i Wkładu Uzupełniającego Banku, wartość przysporzenia majątkowego, którą osiąga Wnioskodawca nie jest pewna, gdyż zależy ona od wartości akcji X w przyszłości oraz od momentu ich zbycia. Cechą Akcji jest, że generują one dochód nie w momencie ich otrzymania, lecz w przyszłości - Wnioskodawca uzyska dochód z Akcji w przyszłości chwilą ich zbycia. Co więcej, w okresie blokady Akcje są niezbywalne przez Wnioskodawcę.
Opodatkowanie nabycia Akcji z Dyskontem i Wkład Uzupełniający Banku oznaczałoby, że opodatkowaniu podlega nie uzyskany jeszcze faktycznie dochód, którego faktyczne uzyskanie nie jest pewne (przyjęcie takiej tezy mogłoby więc powodować, że Wnioskodawca rozpoznałby dochód do opodatkowania, którego by faktycznie nie uzyskał).
Takie stanowisko zostało potwierdzone w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, przykładowo:
a)w wyroku z 5 października 2011 r., sygn. akt II FSK 517/10 Naczelny Sąd Administracyjny, wskazał, że: „ (...) sama okoliczność nabycia akcji, nawet nieodpłatnie bądź po preferencyjnej cenie, nie generuje dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych”;
b)w wyroku z 21 lipca 2017 r., sygn. akt II FSK 1716/15 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że: „Moment uzyskania dochodu z akcji nie jest tożsamy z momentem ich nabycia, bez względu na formę tego nabycia (w tym przypadku w wyniku nieodpłatnego przekazania akcji w ramach programu motywacyjnego). (...) W momencie zaś otrzymania akcji na preferencyjnych warunkach przysporzenie, jakie z tego tytułu uzyskuje dana osoba, niezależnie od źródła i przyczyny uzyskania tego przysporzenia, jest jedynie potencjalne. Uznanie, że przychód powstaje w momencie nieodpłatnego nabycia akcji w ramach programu motywacyjnego oraz że dochodem z tej czynności jest wartość rynkowa akcji prowadziłoby do opodatkowania wartości wyrażonej w pieniądzu, której podatnik w momencie uzyskania akcji nie osiągnął. Otrzymanie akcji nie daje żadnych korzyści, ponieważ akcje są takim składnikiem majątku, który przychód może dać dopiero w momencie ich zbycia w drodze sprzedaży lub zamiany ewentualnie innych czynności. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, dopiero zbycie akcji pozwala ustalić, jaki dochód podatnik osiągnął przez to, że nabył akcje w drodze programu motywacyjnego, a następnie zbył te akcje. Nabycie akcji samo przez się nie daje żadnego przychodu. W praktyce wygląda to tak, że w chwili nabycia akcji podatnik nie wie, jaki uzyska przychód, bowiem okaże się to dopiero w przyszłości”.
Identyczne stanowisko zaprezentował Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 14 listopada 2017 r., sygn. akt II FSK 2729/15.
Ad 2
Zdaniem Wnioskodawcy, opodatkowanie przychodu w wartości Dyskonta oraz Wkładu Uzupełniającego Banku przyznanych Wnioskodawcy w Programach będzie odroczone do ostatecznego zbycia Akcji - w przypadku wcześniejszego umorzenia jednostek FCPE w zamian za Akcje.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:
1.Stosownie do wskazanych powyżej przepisów art. 24 ust. 11-12a ustawy o PIT w odniesieniu do opodatkowanie akcji nabytych w ramach programów motywacyjnych przychód z powstaje w momencie odpłatnego zbycia akcji. Jednoznacznie więc celem tych przepisów jest odroczenie opodatkowania do ostatecznego zbycia akcji i brak opodatkowania wszelkich momentów pośrednich następujących w toku programu motywacyjnego.
2.W przypadku analizowanych Programów inwestycja będzie objęta 5 letnim okresem blokady, w ciągu której uczestnicy co do zasady (za wyjątkiem kilku ściśle określonych w prawie francuskim przypadków wcześniejszego umorzenia), nie będą mogli dokonać umorzenia posiadanych jednostek uczestnictwa w FCPE.
W momencie wygaśnięcia okresu blokady Wnioskodawca będzie mógł umorzyć jednostki uczestnictwa w FCPE na podstawie kursu Akcji ustalonego na dzień umorzenia (w przypadku Programu Klasycznego) lub za wynagrodzeniem ustalonym na podstawie określonego algorytmu, jednakże nie niższym niż wartość Wkładu Osobistego (w przypadku Programu Lewarowanego). W wyniku umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE Wnioskodawca będzie mógł otrzymać Akcje, jeśli dokona takiego wyboru. W takiej sytuacji Wnioskodawca uzyska środki finansowe z inwestycji w ramach Programów dopiero w przypadku późniejszego zbycia Akcji. W momencie umorzenia jednostek FCPE dojdzie jedynie do zmiany sposobu posiadania Akcji przez Wnioskodawcę - z posiadania za pośrednictwem FCPE na bezpośrednie posiadanie Akcji.
3.Zestawienie ww. przepisów z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jednoznacznie przekonuje, że w przypadku, gdy dojdzie do umorzenia jednostek FCPE w zamian za Akcje, umorzenie to nie będzie prowadziło do powstania przychodu Wnioskodawcy. Przychód ten powstanie, zgodnie z przepisem art. 24 ust. 11 ustawy o PIT, dopiero w momencie późniejszej sprzedaży Akcji.
Wcześniejsze umorzenie jednostek jest zaś elementem Programów, który nie będzie prowadził do powstania przychodu opodatkowanego PIT. Umorzenie to nie będzie prowadziło do powstania wymiernego pod względem finansowym przysporzenia majątkowego - dojdzie w tym zakresie jedynie do zmiany sposobu posiadania Akcji przez Wnioskodawcę.
4.Reasumując, opodatkowanie przychodu z tytułu uczestnictwa Wnioskodawcy w Programach, jako programach motywacyjnych, o którym mowa w art. 24 ust. 11 i 11b ustawy o PIT, będzie odroczone do momentu ostatecznego zbycia Akcji przez Wnioskodawcę, w przypadku wcześniejszego umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE za Akcje.
5.Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej m.in. z 23 października 2018 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.398.2018.2.MG, z 8 lutego 2019 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.616.2018.1.AK oraz z 15 lipca 2021 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.353.2021.1.MG.
Ad 3
Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku umorzenia jednostek FCPE w zamian za Akcje przychód z tytułu późniejszego zbycia tych Akcji będzie podlegać opodatkowaniu według stawki 19% przewidzianej w art. 30b ust. 1 ustawy o PIT.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:
1.Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) Ustawy o PIT, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.
2.Jednocześnie, zgodnie z art. 30b ust. 1 Ustawy o PIT, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.
3.Jak wskazano w uzasadnieniu stanowiska Wnioskodawcy dotyczącym pytania nr 2 możliwe jest, że po wygaśnięciu okresu blokady Wnioskodawca będzie dokonywał umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE w zamian za Akcje, co w dalszej kolejności będzie uprawniało go do zbycia tych Akcji. Akcje te stanowią papiery wartościowe, których zbycie jest opodatkowane w ramach źródła, jakimi są kapitały pieniężne.
4.W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy w przypadku umorzenia jednostek FCPE w zamian za Akcje przychód z tytułu późniejszego zbycia tych Akcji będzie opodatkowany według stawki 19% PIT, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit a) w zw. z art. 30b ust. 1 Ustawy o PIT.
5.Powyższe stanowisko zostało potwierdzone w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej m.in. z 23 października 2018 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.398.2018.2.MG, z 8 lutego 2019 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.616.2018.1.AK oraz z 15 lipca 2021 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.353.2021.1.MG.
Ad 4
Zdaniem Wnioskodawcy, opodatkowanie przychodu w wartości Dyskonta i Wkładu Uzupełniającego Banku przyznanych Wnioskodawcy w Programach będzie odroczone do momentu umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE - w przypadku ich umorzenia za wynagrodzeniem pieniężnym.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:
1.Jak Wnioskodawca wykazał w uzasadnieniu swojego stanowiska w zakresie pytania nr 1 i 2, Jego zdaniem nie dochodzi do opodatkowania wartości Dyskonta i Wkładu Uzupełniającego Banku w momencie nabycia Akcji, zaś opodatkowanie przychodu z tytułu uczestnictwa Wnioskodawcy w Programach, jako programach motywacyjnych, o których mowa w art. 24 ust. 11 i 11b ustawy o PIT, będzie odroczone do ostatecznego zbycia Akcji - w przypadku wcześniejszego umorzenia jednostek FCPE w zamian za Akcje.
Program bowiem spełnia wszystkie przesłanki programu motywacyjnego, określone w przepisach art. 24 ust. 11-12a ustawy o PIT.
2.Jak jednocześnie wskazano w opisie stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego Akcje X będą subskrybowane za pośrednictwem i przechowywane w imieniu Wnioskodawcy przez specjalny wehikuł inwestycyjny, jakim jest FCPE. Zgodnie z prawem francuskim, uczestnicy programu posiadający jednostki FCPE, są właścicielami akcji X. FCPE nie jest z formalnego punktu stroną jakichkolwiek czynności prawnych. Stroną umów zawieranych przez FCPE są uczestnicy Programów posiadający jednostki FCPE. Oznacza to, że akcje X nie są własnością FCPE. Rola FCPE sprowadza się jedynie do swego rodzaju przechowywania akcji X i administrowania nimi w imieniu Wnioskodawcy.
Ponadto, według wiedzy Wnioskodawcy, francuskie regulacje zasadniczo nie dopuszczają zbywalności jednostek uczestnictwa FCPE. Jednostki uczestnictwa FCPE mogą być jedynie umorzone w określonych okolicznościach. Wskazać należy, że jednostki uczestnictwa FCPE stanowią swego rodzaju potwierdzenie posiadania przez uczestników Programu akcji X.
Biorąc pod uwagę, że faktycznym właścicielem akcji X będą uczestnicy Programów, a rola FCPE sprowadza się jedynie do ich przechowywania i administrowania nimi, w wyniku umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE dojdzie do odpłatnego zbycia Akcji przez Wnioskodawcę. W wyniku umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE, dojdzie w tym samym momencie do zaistnienia obu czynności, do których odnosi się Wnioskodawca w ramach uzasadnienia do pytania nr 2. FCPE zbędzie Akcje przechowywane dla Wnioskodawcy i wyda środki pieniężne z tego tytułu Wnioskodawcy umarzając jednostki FCPE.
W momencie więc zbycia Akcji i wydania Wnioskodawcy środków pieniężnych po umorzeniu jednostek FCPE dojdzie do zakończenia inwestycji Wnioskodawcy i osiągnięcia przychodu, o którym mowa w przepisie art. 24 ust. 11 ustawy o PIT.
3.Dojdzie w tym zakresie bowiem do spełnienia się wszystkich przesłanek wskazanych w przepisach art. 24 ust. 11-12a ustawy o PIT:
a)Uczestnikom zostaną przyznane Akcje spółki akcyjnej X będącą jednostką dominującą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy o rachunkowości w stosunku do Centrali (w której Oddziale Wnioskodawca jest zatrudniony), od której uczestnicy uzyskują świadczenia oraz inne należności z tytułów określonych w art. 12 ustawy o PIT - vide art. 24 ust. 11 ustawy o PIT. Oddział bowiem nie jest samodzielnym podmiotem w obrocie gospodarczym i zarówno pod względem prawnym, jak i organizacyjnym jest częścią Centrali, w tym dla celów Programu.
b)Uczestnicy faktycznie obejmą Akcje X w ramach Programów utworzonych na podstawie uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy X przy wykorzystaniu dedykowanego w tym zakresie FCPE, co mieści się w hipotezie normy wynikającej z przepisu art. 24 ust. 11b ustawy o PIT.
c)X jest francuskim rezydentem podatkowym, zaś Polska zawarła z Francją umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania - por. art. 24 ust. 12a ustawy o PIT.
Co za tym idzie, wartość Dyskonta i Wkładu Uzupełniającego Banku nie będzie stanowić przychodu dla Wnioskodawcy w momencie nabycia Akcji. W przypadku umorzenia jednostek FCPE za wynagrodzeniem pieniężnym, opodatkowanie przychodu z tytułu uczestnictwa Wnioskodawcy w Programach, jako programach motywacyjnych, o którym mowa w art. 24 ust. 11 i 11b ustawy o PIT, będzie odroczone do momentu zbycia Akcji przechowywanych przez FCPE dla Wnioskodawcy i wydania Mu środków pieniężnych z umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE.
Stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie potwierdza również interpretacja indywidualna z 23 października 2018 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.398.2018.2.MG, z 8 lutego 2019 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.616.2018.1.AK oraz z 15 lipca 2021 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.353.2021.1.MG wydane dla obecnego stanu prawnego.
4.Dodatkowo i niezależnie od art. 24 ust. 11 Ustawy o PIT z chwilą uzyskania Akcji z Dyskontem i za Wkład Uzupełniający Banku, wartość przysporzenia majątkowego, którą osiąga Wnioskodawca nie jest pewna, gdyż zależy ona od wartości akcji X w przyszłości oraz od momentu ich zbycia. Cechą Akcji jest, że generują one dochód nie w momencie ich nabycia, lecz w przyszłości- Wnioskodawca uzyska dochód z akcji w przyszłości chwilą zbycia Akcji.
Opodatkowanie nabycia Akcji z Dyskontem, i za Wkład Uzupełniający Banku oznaczałoby, że opodatkowaniu podlega nie uzyskany jeszcze faktycznie dochód, którego faktyczne uzyskanie nie jest możliwe (przyjęcie takiej tezy mogłoby więc powodować, że Wnioskodawca rozpoznałby dochód do opodatkowania, którego faktycznie nigdy on nie uzyska).
Ad 5
Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku umorzenia jednostek FCPE w zamian za wynagrodzenie pieniężne przychód z tego tytułu będzie podlegać opodatkowaniu według stawki 19% przewidzianej w art. 30b ust. 1 ustawy o PIT.
1.Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o PIT, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.
Jednocześnie, zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o PIT, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.
2.Jak wskazano w uzasadnieniu stanowiska Wnioskodawcy dotyczącym pytania nr 4, umorzenie jednostek FCPE będzie sprowadzało się do odpłatnego zbycia akcji przez Wnioskodawcę. W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy, takie zdarzenie, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) w związku z art. 30b ust. 1 Ustawy o PIT, opodatkowane będzie według stawki 19%.
3.Stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie potwierdza również interpretacja indywidualna z 23 października 2018 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.398.2018.2.MG, z 8 lutego 2019 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.616.2018.1.AK oraz z 15 lipca 2021 r., nr 0114-KDIP3-1.4011.353.2021.1.MG wydane dla obecnego stanu prawnego.
Ad 6
Zdaniem Wnioskodawcy, opodatkowanie wartości dywidendy reinwestowanej przez FCPE w Programie Klasycznym będzie odroczone do momentu umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE za wynagrodzeniem lub ostatecznego zbycia Akcji, w przypadku wcześniejszego umorzenia jednostek FCPE w zamian za Akcje.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:
1.Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z kolei w myśl art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych faktycznie uzyskane z tego udziału.
Jednocześnie zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.
2.Wnioskodawca podkreśla, że inwestycja w ramach Programu będzie objęta 5 letnim okresem blokady, w ciągu której uczestnicy (Wnioskodawca) co do zasady (za wyjątkiem kilku ściśle określonych w prawie francuskim przypadków wcześniejszego umorzenia), nie będą mogli dokonać umorzenia posiadanych jednostek uczestnictwa w FCPE.
W przypadku Programu Klasycznego, gdy w okresie blokady wypłaci dywidendy, będą one automatycznie reinwestowane przez FCPE w dodatkowe akcje X, które zostaną przyznane uczestnikom posiadającym Akcje. Reinwestycja spowoduje przyznanie dodatkowych jednostek FCPE lub zwiększenie wartości dotychczasowych jednostek FCPE, aby odzwierciedlić wartość reinwestycji dywidendy.
W konsekwencji Wnioskodawca nie otrzyma dywidend w okresie blokady, ponieważ wszelkie dywidendy z tytułu akcji nabytych przez FCPE w imieniu Wnioskodawcy zostaną wypłacone bezpośrednio na rzecz FCPE. W efekcie takiej reinwestycji dywidend wartość jednostek uczestnictwa FCPE posiadanych przez Wnioskodawcę zostanie zwiększona. W rezultacie, Wnioskodawca będzie mógł uzyskać przysporzenie będące efektem wypłaty dywidendy przez X dopiero w chwili umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE za wynagrodzeniem lub w momencie ostatecznego zbycia Akcji, w przypadku umorzenia Jednostek uczestnictwa FCPE w zamian za Akcje.
W ocenie Wnioskodawcy, kwota dywidend byłaby przychodem tylko wtedy, gdyby była faktycznie postawiona do dyspozycji Wnioskodawcy. Opodatkowaniu może podlegać jedynie dochód faktycznie otrzymywany a nie dochód potencjalny. Wnioskodawca nie będzie uprawniony do rozporządzania i swobodnego dysponowania kwotami dywidend, gdyż będą one automatycznie reinwestowane w zwiększenie wartości jednostek uczestnictwa FCPE
Takie stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, przykładowo w wyroku z dnia 12 grudnia 2013 r., sygn. akt II FSK 2962/11. Wyrok ten również dotyczył reinwestowania dywidend otrzymywanych przez FCPE. Sąd stwierdził w nim m.in., iż: „(...) kwoty dywidend stanowią dla skarżącej jedynie potencjalny przychód, który faktycznie zostanie uzyskany dopiero w momencie uzyskania możliwości dysponowania tymi środkami (lub ich ekwiwalentami). W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego moment powstania przychodu zostanie przesunięty w czasie do chwili realnego uzyskania przychodu przez skarżącą”.
NSA potwierdził również, że: „(...) z przepisów jednoznacznie wynika, że wolą prawodawcy było, aby opodatkowaniu podlegał wyłącznie dochód faktycznie uzyskany przez skarżącą w formie dywidendy a nie dochód jedynie potencjalny lecz nie uzyskany faktycznie”.
Stanowisko to zostało potwierdzone również w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 grudnia 2013 r., sygn. akt II FSK 111/12 oraz z 8 czerwca 2018 r., sygn. akt II FSK 1539/16.
Stanowisko to znajduje potwierdzenie również w orzecznictwie Wojewódzkich Sądów Administracyjnych, przykładowo:
a)w wyroku z 1 lutego 2016 r., sygn. akt I SA/GI 731/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wskazał, że: „Sąd zgadza się zatem z poglądem strony skarżącej, że z przepisów tych jednoznacznie wynika, iż wolą ustawodawcy było, aby opodatkowaniu podlegał wyłącznie dochód faktycznie uzyskany przez podatnika w formie dywidendy, a nie dochód jedynie potencjalny, lecz nie uzyskany faktycznie. W ocenie Sądu istotne dla sprawy jest także to, że co do zasady strona skarżąca nie była uprawniona do swobodnego rozporządzania kwotami dywidend, gdyż były one automatycznie, zgodnie z zasadami uczestnictwa w programie, reinwestowane w kolejne akcji spółki zagranicznej. Z opisanego przez stronę stanu faktycznego wynikało także, iż co do zasady wnioskodawca nie był także władny dysponować jednostkami uczestnictwa w funduszu FCPE, ponieważ możliwość takich dyspozycji nastąpi nie wcześniej niż po 5 latach (poza wyjątkowymi sytuacjami). Stąd, można stwierdzić, że kwoty dywidend stanowią dla strony skarżącej jedynie potencjalny przychód, który faktycznie zostanie uzyskany dopiero w momencie uzyskania możliwości dysponowania tymi środkami (lub ich ekwiwalentami w formie akcji spółki zagranicznej nabytych przez fundusz FCPE z kwot dywidend przekazywanych do Funduszu przez spółkę zagraniczną). W ocenie Sądu w takiej sytuacji moment powstania przychodu zostanie przesunięty w czasie do chwili realnego uzyskania przychodu przez stronę skarżącą”;
b)w wyroku z 29 sierpnia 2011 r., sygn. akt. III SA/WA 257/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie Stwierdził, że: „W ocenie Sądu istotne dla sprawy jest także to, iż Skarżąca nie była uprawniona do swobodnego rozporządzania kwotami dywidend, gdyż były one automatycznie, zgodnie z zasadami uczestnictwa w programie, reinwestowane w kolejne akcji A. Z opisanego przez Skarżącą stanu faktycznego wynikało także, Skarżąca nie była także władna dysponować jednostkami uczestnictwa w Funduszu FCPE ponieważ możliwość takich dyspozycji nastąpi nie wcześniej niż w roku 2014. Stąd, można stwierdzić, że kwoty dywidend stanowią dla Skarżącej jedynie potencjalny przychód, który faktycznie zostanie uzyskany dopiero w momencie uzyskania możliwości dysponowania tymi środkami (lub ich ekwiwalentami w formie akcji A. nabytych przez Fundusz z kwot dywidend przekazywanych do Funduszu przez A.). W ocenie Sądu w takiej sytuacji moment powstania przychodu zostanie przesunięty w czasie do chwili realnego uzyskania przychodu przez Skarżącą. Zatem podsumowując tą część rozważań wskazać należy, iż w sytuacji gdy Skarżąca w ramach opisanej konstrukcji będzie miała prawo do dywidendy, która to wartość będzie reinwestowana w akcje to w sytuacji uzyskania przychodu z kapitałów pieniężnych związanych z prawem do akcji - wartość dywidend zwiększy podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym. W ocenie Sądu przyjęcie odmiennego stanowiska preferowanego przez organ podatkowy mogłoby doprowadzić do podwójnego opodatkowania tej same wartości”.
3.Stanowisko to potwierdza również najnowsza linia interpretacyjna organów podatkowych. W interpretacji indywidualnej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej z 23 października 2018 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.398.2018.2.MG, gdzie Dyrektor stwierdził, że: „Jednakże należy mieć na uwadze, że zgodnie z postanowieniami art. 17 ust. 1 pkt 4 oraz art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwota dywidend jest przychodem podlegającym opodatkowaniu tylko wtedy, gdy jest faktycznie postawiona do dyspozycji podatnika. Opodatkowaniu może podlegać jedynie dochód faktycznie otrzymywany a nie dochód potencjalny. Ponieważ Wnioskodawca nie jest i nie będzie uprawniony do otrzymania dywidendy w trakcie trwania Programu oraz nie ma i nie będzie miał roszczenia o ich wypłatę, natomiast dywidenda wpłacana przez spółkę francuską do Funduszu FCPE będzie automatycznie reinwestowana przez Fundusz w zwiększenie wartości posiadanych przez Wnioskodawcę jednostek uczestnictwa, po stronie Wnioskodawcy w momencie wypłaty dywidendy i reinwestycji przez FCPE nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu. Opodatkowanie przychodu w wartości dywidendy reinwestowanej przez FCPE będzie, jak słusznie stwierdził Wnioskodawca odroczone do momentu umorzenia jednostek uczestnictwa w FCPE za wynagrodzeniem, w sytuacji umorzenia jednostek uczestnictwa za wynagrodzeniem pieniężnym lub ostatecznego zbycia akcji, w przypadku wcześniejszego umorzenia jednostek w FCPE w zamian za akcje, a więc ostatecznego wyjścia Wnioskodawcy z inwestycji w Programie” (analogicznie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 8 lutego 2019 r., nr 0114-KDIP3-2.4011.616.2018.1.AK).
4.Wnioskodawca pragnie również zwrócić uwagę, że dla kwestii opodatkowania dywidend wypłacanych przez X w Programie Klasycznym nie ma znaczenia sposób odzwierciedlania reinwestycji dywidendy przez FCPE, czy to przez zwiększenie wartości dotychczasowych jednostek FCPE, czy przez przyznanie nowych jednostek uczestnictwa. Kluczowe w tym zakresie jest bowiem to, że na moment wypłaty dywidendy Wnioskodawca nie będzie mógł swobodnie dysponować kwotami dywidend, co prowadzi do konkluzji, że takie dywidendy nie będą podlegać opodatkowaniu po stronie Wnioskodawcy w chwili ich wypłaty przez X do FCPE, co zostało wykazane powyżej.
Niezależnie od powyższego należy wskazać, że w przypadku, w którym w Programie Klasycznym dywidenda wypłacana przez X do FCPE jest reinwestowana przez FCPE w dodatkowe Akcje X, a FCPE w zamian za to wydaje nowe jednostki uczestnictwa FCPE lub zwiększa ich dotychczasową wartość, dalej są spełnione warunki do odroczenia opodatkowania Akcji nabytych w ramach takiej reinwestycji do momentu ich ostatecznego zbycia na podstawie art. 24 ust. 12-12a Ustawy o PIT. W tym zakresie bowiem dochodzi do spełnienia się wszystkich warunków umożliwiających odroczenie opodatkowania akcji nabytych w ramach reinwestycji dywidendy przez FCPE niezależnie od tego czy FCEP wydaje dodatkowe jednostki uczestnictwa czy tylko zwiększa ich wartość, a mianowicie:
a)Program Klasyczny, w którym uczestniczy Wnioskodawca stanowi system wynagradzania utworzony na podstawie uchwały walnego zgromadzenia przez spółkę akcyjną z siedzibą we Francji (X);
b)X, której Akcje nabywa Wnioskodawca jest spółką akcyjną będącą jednostką dominująca w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy o rachunkowości w stosunku do Centrali (i jej Oddziału);
c)Wnioskodawca uzyskuje od Oddziału świadczenia lub inne należności z tytułu określonego w art. 12 Ustawy o PIT;
d)Wnioskodawca nabywa Akcje w wyniku realizacji innego prawa majątkowego, tj. takiego które nie jest prawem z pochodnych instrumentów finansowych lub prawem z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit b ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi stanowiącego w istocie prawo do dywidendy, w tym Wnioskodawca faktycznie nabywa Akcje X, które przechowywane są dalej prze FCPE, aby odzwierciedlić wartość reinwestycji;
e)Polska zawarła z Francją umowę o zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku.
Powyższe stanowisko znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie Wojewódzkich Sądów Administracyjnych, przykładowo w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 7 kwietnia 2022 r., sygn. akt III SA/Wa 2221/21.
5.Podsumowując opodatkowanie wartości dywidendy wypłacanej przez X i reinwestowanej przez FCPE będzie odroczona do momentu umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE za wynagrodzeniem lub ostatecznego zbycia Akcji (w przypadku umorzenia jednostek FCPE w zamian za Akcje).
Ad 7
Zdaniem Wnioskodawcy, nieoprocentowane wsparcie finansowe (pożyczka) przyznane Wnioskodawcy na cele udziału w Programach nie będzie stanowiło dla Wnioskodawcy przychodu.
Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:
1.Ustawa o PIT nie zawiera definicji świadczenia nieodpłatnego. Zgodnie jednak z utrwaloną linią interpretacyjną prezentowaną przez sądy administracyjne i organy podatkowe pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” na gruncie ustawy o PIT odnosi się do wszystkich zjawisk gospodarczych i zdarzeń prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub tych wszystkich zdarzeń prawnych i zdarzeń gospodarczych w działalności zarówno osób prawnych, jak i fizycznych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku danej osoby, mające konkretny wymiar finansowy (por. np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 lutego 2016 r., sygn. akt II FSK 3469/13.).
Jednocześnie, zagadnienie nieodpłatnego świadczenia było także przedmiotem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r., sygn. akt K 7/13. W tym wyroku Trybunał Konstytucyjny zauważył, że aby dane zdarzenie stanowiło przychód podatkowy konieczne jest wystąpienie po stronie określonego podmiotu przysporzenia, czy to w postaci nabycia wymiernej korzyści majątkowej, czy to w postaci również wymiernego zaoszczędzenia wydatku.
2.W analizowanym zdarzeniu przyszłym Centrala lub Oddział udzieli Wnioskodawcy nieoprocentowanego wsparcia finansowego (pożyczki) na cel związany z udziałem w Programach, w których Akcje X subskrybowane są i przechowywane za pośrednictwem FCPE.
Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu Cywilnego przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Wsparcie finansowe może zatem mieć charakter nieodpłatny albo odpłatny. Umowa pożyczki ma charakter odpłatny tylko wtedy, gdy dający zastrzegł wynagrodzenie za korzystanie z kapitału np. w postaci odsetek. Odpłatność (lub nieodpłatność) nie należy jednak do postanowień przedmiotowo istotnych dla takiej umowy.
3.Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego możliwość skorzystania ze wsparcia finansowego będzie dostępna dla każdego pracownika Oddziału, który spełni kryteria uczestnictwa w Programach. Warunki udzielania tego wsparcia będą jednakowe dla wszystkich pracowników. W związku z tym, każdy z pracowników, który będzie chciał wziąć udział w jednym z Programów będzie uprawniony do otrzymania wsparcia finansowego na takich samych zasadach.
Jednocześnie, Centrala i Oddział nie prowadzą działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek. W konsekwencji, nie ma możliwości porównania warunków udzielenia omawianego wsparcia finansowego z zasadami, na jakich Centrala lub Oddział przyznaje takie wsparcie finansowe w innych przypadkach. Tym samym, nie można także ustalić ewentualnej ceny rynkowej udzielenia wsparcia finansowego na cel udziały w Programach.
4.W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy nieoprocentowane wsparcie finansowe (pożyczka) przyznane Mu przez Centrale lub Oddział na cele udziału w Programach nie będzie stanowiło dla Niego przychodu ze stosunku pracy ponieważ:
a)Umowa pożyczki jest z natury czynnością nieodpłatną. Udzielenie zatem nieodpłatnego wsparcia finansowego przez Centralę lub Oddział na rzecz Wnioskodawcy nie powoduje po stronie pracownika powstania przysporzenia lub zaoszczędzenia wydatków;
b)wsparcie finansowe jest świadczeniem zwrotnym. Kwota udostępniona pracownikom na cel udziału w Programach będzie musiała zostać w całości zwrócona Centrali lub Oddziałowi. W konsekwencji, po stronie pracowników nie powstanie żadne trwałe przysporzenie majątkowe;
c)możliwość skorzystania ze wsparcia finansowego będzie dostępna dla wszystkich pracowników spełniających kryteria uczestnictwa w Programach. Wszyscy pracownicy będą mogli otrzymać wsparcie na jednakowych warunkach. Uzyskanie nieoprocentowanego wsparcia na cel udziału w Programach nie będzie zatem w żaden sposób preferencyjną formą wsparcia dla pracowników, którzy z niej skorzystają;
d)Centrala i Oddział nie prowadzą działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek. Tym samym, wsparcia finansowego udzielanego przez Centrale lub Oddział nie można odnieść do warunków, na jakich pożyczki byłyby udzielane na wolnym rynku przez podmioty profesjonalnie zajmujące się działalnością kredytową. Tym samym, nie sposób byłoby nawet ustalić ceny rynkowej omawianego wsparcia finansowego pracowników.
5.Analogiczne stanowisko prezentują także organy podatkowe w podobnych sprawach, przykładowo:
a)Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 5 stycznia 2017 r., nr 2461-IBPB-2-2.4511.1050.2016.2.MMA: „Tym samym stanowisko Wnioskodawczyni, zgodnie z którym zawarcie przez nią jako pracownika, zleceniobiorcę lub twórcę dzieła umowy pożyczki (nieoprocentowanej), na warunkach określonych w Programie pożyczkowym, nie spowoduje powstania po jej stronie nieodpłatnego świadczenia i w związku z tym nie będzie wymagało od Wnioskodawczyni zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, należało uznać za prawidłowe”;
b)Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 6 sierpnia 2015 r., nr IPPB4/4511-700/15-2/MP: „W sytuacji, gdy zakład pracy nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek lub kredytów, a zasady udzielania tych kredytów (pożyczek) stosowane są według jednolitych reguł wobec wszystkich pracowników, wówczas brak jest podstaw do zakwalifikowania niezapłaconych odsetek z umowy pożyczki nieoprocentowanej lub niskooprocentowanej jako przychodu ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”;
c)Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 7 stycznia 2017 r., nr IPPB2/415-746/14-4/MK „Zatem udzielanie pracownikom i zleceniobiorcom niskooprocentowanych pożyczek ze środków obrotowych nie będzie wiązać się z powstaniem po stronie pożyczkobiorców częściowo odpłatnego świadczenia, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych”.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest w prawidłowe w części i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.
Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne - to jest nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.
Jednocześnie stosownie do art. 11 ust. 2 ww. ustawy:
Wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.
Zgodnie z treścią art. 24 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Jeżeli w wyniku realizacji programu motywacyjnego utworzonego przez:
1) spółkę akcyjną, od której podatnik uzyskuje świadczenia lub inne należności z tytułów określonych w art. 12 lub art. 13,
2) spółkę akcyjną będącą jednostką dominującą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy o rachunkowości w stosunku do spółki, od której podatnik uzyskuje świadczenia oraz inne należności z tytułów określonych w art. 12 lub art. 13
- podatnik faktycznie obejmuje lub nabywa akcje tej spółki lub akcje spółki w stosunku do niej dominującej, przychód z tego tytułu powstaje w momencie odpłatnego zbycia tych akcji.
Stosownie do treści art. 24 ust. 11a ww. ustawy:
Dochodem z odpłatnego zbycia akcji, o których mowa w ust. 11, jest różnica między przychodem uzyskanym z odpłatnego zbycia akcji a kosztami uzyskania przychodu określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38.
W myśl art. 24 ust. 11b ww. ustawy:
Przez program motywacyjny, o którym mowa w ust. 11, rozumie się system wynagradzania utworzony na podstawie uchwały walnego zgromadzenia przez:
1) spółkę akcyjną, dla osób uzyskujących od niej świadczenia lub inne należności z tytułów określonych w art. 12 lub art. 13, albo
2) spółkę akcyjną będącą jednostką dominującą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy o rachunkowości w stosunku do spółki, od której osoby uprawnione do otrzymania świadczeń w ramach tego systemu wynagradzania uzyskują świadczenia lub inne należności z tytułów określonych w art. 12 lub art. 13
- w wyniku którego osoby uprawnione do otrzymania świadczeń w ramach tego systemu wynagradzania bezpośrednio lub w wyniku realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych lub realizacji praw z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, lub realizacji innych praw majątkowych, nabywają prawo do faktycznego objęcia lub nabycia akcji spółki określonej w pkt 1 lub 2.
Natomiast art. 24 ust. 12a ww. ustawy stanowi, że:
Przepisy ust. 11-11b mają zastosowanie do dochodu uzyskanego przez osoby uprawnione z tytułu objęcia lub nabycia akcji spółek akcyjnych, których siedziba lub zarząd znajdują się na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub państwa, z którym Rzeczpospolita Polska zawarła umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Z regulacji tych jednoznacznie wynika, że z programem motywacyjnym w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2018 r.) mamy do czynienia w przypadku, gdy:
- 1jest to system wynagradzania utworzony na podstawie uchwały walnego zgromadzenia przez spółkę akcyjną lub spółkę akcyjną, będącą jednostką dominującą w stosunku do spółki,
- podatnik uzyskuje świadczenie lub inne należności z tytułów określonych w art. 12 (stosunek pracy) lub art. 13 (działalność wykonywana osobiście),
- w wyniku tego programu motywacyjnego podatnik uprawniony do otrzymania świadczeń w ramach tego systemu wynagradzania bezpośrednio lub w wyniku realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych lub realizacji praw z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, lub realizacji innych praw majątkowych, nabywa prawo do faktycznego objęcia/nabycia akcji spółki akcyjnej lub jej spółki dominującej,
- siedziba lub zarząd spółki akcyjnej, której akcje nabywa podatnik znajduje się na terytorium państwa, z którym Rzeczypospolita Polska zawarła umowę w sprawie unikania podwójnego opodatkowania,
- podatnik faktycznie obejmuje lub nabywa akcje tych spółek.
W przypadku takich programów motywacyjnych przychód po stronie podatnika powstaje dopiero w momencie zbycia akcji nabytych w ramach programu, który zaliczany jest do źródła przychodów kapitały pieniężne.
W przedmiotowej sprawie siedziba spółki dominującej mieści się we Francji, zatem należy odwołać się do podpisanej w dniu 20 czerwca 1975 r. umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Francuskiej w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1977 r. Nr 1 poz. 5).
Mając na uwadze powyższe uregulowania prawne wynikające z treści zacytowanego art. 24 ust. 11 w zw. z art. 24 ust. 11a, ust. 11b i ust. 12a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stwierdzić należy, że program motywacyjny, w którym Pani uczestniczy spełnia definicję programu motywacyjnego, ponieważ niniejszej sprawie:
- program, w którym Pani uczestniczy stanowi system wynagradzania utworzony na podstawie uchwały walnego zgromadzenia przez spółkę akcyjną z siedzibą we Francji;
- spółka francuska, której akcje Pani nabywa jest spółką akcyjną będącą jednostką dominującą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy o rachunkowości w stosunku do Spółki akcyjnej (Oddział w Polsce), której jest Pani pracownikiem;
- uzyskuje Pani od Oddziału w Polsce świadczenia lub inne należności z tytułu określonego w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
- w ramach Programu przyznane zostało Pani inne prawo majątkowe do nabycia akcji spółki dominującej, o którym mowa w art. 24 ust. 11b cytowanej ustawy;
- między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Francji podpisana jest umowa o zapobieżeniu podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku.
Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania prawne należy zgodzić się z Pani stanowiskiem odnośnie pytania Nr 1, zgodnie z którym wartość Dyskonta oraz Wkładu Uzupełniającego Banku nie będzie stanowiła dla Pani w momencie nabycia akcji spółki zagranicznej przychodu, uwagi na spełnienie przez oba programy definicji programu motywacyjnego utworzonego przez spółkę z siedzibą we Francji.
Fakt, że akcje spółki francuskiej są subskrybowane i przechowywane przez specjalny fundusz FCPE, który wydaje Pani jednostki uczestnictwa, stanowiące inne prawa majątkowe, odzwierciedlające wartość akcji, nie wpływa na brak spełnienia warunków przewidzianych w art. 24 ust. 11-12a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Posiadając jednostki uczestnictwa jest bowiem Pani właścicielem przedmiotowych akcji. FCPE nie jest stroną jakichkolwiek czynności prawnych, Pani jest stroną umów zawieranych przez FCPE.
W przypadku Programu Lewarowanego, przyjmując za Panią, że nie otrzymuje Pani Dyskonta, beneficjentem Dyskonta jest bank, ponieważ w momencie subskrypcji akcji, bank finansuje Wkład Uzupełniający Banku w postaci dodatkowych akcji i to bank korzysta z całej kwoty Dyskonta. Ponadto, zgodnie z algorytmem ustalania wynagrodzenia z tytułu zakończenia inwestycji w Programie - Dyskonto z którego skorzystał bank nigdy nie zostaje uwzględnione w kalkulacji wynagrodzenia należnego Pani, tj. nie powoduje zwiększenia lub zmniejszenia tego wynagrodzenia, co oznacza, że nie korzysta Pani z Dyskonta w momencie subskrypcji ani w trakcie trwania Programu Lewarowanego ani przy jego zakończeniu. Nie otrzyma Pani także przysporzenia w wysokości Wkładu Uzupełniającego Banku. Pomimo sfinansowania przez bank Wkładu Uzupełniającego Banku, nigdy ten wkład nie będzie Pani przysługiwał, ani w momencie subskrypcji akcji, ani w trakcie Programu Lewarowanego, ani po zakończeniu okresu blokady. W momencie zakończenia programu lewarowanego będzie Pani uprawniona jedynie do otrzymania zwrotu w inwestycji w postaci Wkładu Osobistego, jak również do uzyskania ewentualnego zysku z inwestycji w przypadku wzrostu wartości akcji po pomniejszeniu go o udział w tym zysku banku.
Za prawidłowe należy także uznać Pani stanowisko odnośnie pytania Nr 2, zgodnie z którym w przypadku wcześniejszego umorzenia jednostek FCPE w zamian za akcje, opodatkowanie przychodu w wartości Dyskonta oraz Wkładu Uzupełniającego Banku przyznanych Pani w Programach będzie odroczone do ostatecznego zbycia akcji spółki zagranicznej.
Pani inwestycja, polegająca na nabyciu akcji spółki francuskiej objęta jest 5 letnim okresem blokady, w ciągu której uczestnicy, co do zasady, za wyjątkiem kilku ściśle określonych w prawie przypadków wcześniejszej sprzedaży lub umorzenia, nie mogą dokonać umorzenia posiadanych jednostek uczestnictwa. W przypadku obu programów, w momencie zakończenia okresu blokady uczestnicy będą mogli umorzyć jednostki uczestnictwa w FCPE na podstawie kursu akcji na dzień umorzenia, w przypadku programu klasycznego oraz za wynagrodzeniem ustalonym na podstawie określonego algorytmu. Uczestnik na skutek umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE może otrzymać akcje. W takiej sytuacji w momencie umorzenia jednostek dojdzie do zmiany sposobu posiadania akcji, z posiadania za pośrednictwem FCPE na bezpośrednie posiadanie akcji, które jest dla Pani neutralne podatkowo.
W przypadku umorzenia jednostek uczestnictwa w zamian za akcje, przychód z tytułu późniejszego zbycia przez Panią tych akcji będzie podlegał opodatkowaniu jako przychód z kapitałów pieniężnych, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W myśl art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy:
Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.
Stosownie do art. 17 ust. 1ab pkt 1 omawianej ustawy:
Przychód określony w ust. 1 pkt 6 z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych powstaje w momencie przeniesienia na nabywcę własności udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych.
Zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.
Jak stanowi art. 24 ust. 11a ww. ustawy:
Dochodem z odpłatnego zbycia akcji, o których mowa w ust. 11, jest różnica między przychodem uzyskanym z odpłatnego zbycia akcji a kosztami uzyskania przychodu określonymi na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 cytowanej ustawy.
Stosownie do art. 30b ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przepisy ust. 1 i 1a stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niezapłacenie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.
Na podstawie ust. 5 art. 30b ww. ustawy:
Dochód o którym mowa w ust. 1 nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach w art. 27 oraz art.30c.
Zgodnie z art. 45 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy:
Na podatniku, który uzyskał dochód (poniósł stratę) z kapitałów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30b ustawy ciąży obowiązek złożenia we właściwym urzędzie skarbowym zeznania, według ustalonego wzoru, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust. 1a pkt 1 w związku z art. 30b ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W tym samym terminie podatnicy są obowiązani do wpłaty należnego podatku wynikającego z zeznania, o którym mowa w ust. 1a pkt 1.
Wobec powyższego Pani stanowisko odnośnie pytania Nr 3 należało uznać za prawidłowe.
Prawidłowe jest także Pani stanowisko w zakresie pytania Nr 4, tj. w przypadku umorzenia jednostek uczestnictwa w FCPE za wynagrodzeniem pieniężnym, opodatkowanie przychodu w wysokości Dyskonta i Wkładu uzupełniającego Banku w związku z Pani uczestnictwem w Programach motywacyjnych, spełniających uregulowania zawarte w art. 24 ust. 11 i 11b ww. ustawy, będzie odroczone do momentu umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE.
W ramach Programów akcje spółki francuskiej są subskrybowane za pośrednictwem i przechowywane w Pani imieniu przez FCPE, który wydaje Pani jednostki uczestnictwa w wartości odzwierciedlającej wartość akcji. Posiadając jednostki uczestnictwa jest Pani właścicielem przedmiotowych akcji, natomiast FCPE nie jest stroną jakichkolwiek czynności prawnych, bowiem jest nią Pani. Rola FCPE sprowadza się jedynie do przechowywania i administrowania akcjami. Francuskie regulacje prawne nie dopuszczają zbywalności jednostek uczestnictwa. Jednostki uczestnictwa mogą być jedynie umorzone w określonych okolicznościach.
Umorzenie jednostek uczestnictwa będzie miało formę odpłatną i będzie wiązało się ze sprzedażą akcji. Na skutek umorzenia uczestnicy otrzymają środki pieniężne.
Środki pieniężne lub Akcje X będą technicznie przekazywane Pani przez fundusz FCPE, który dokonana umorzenia jednostek FCPE. Może się zdarzyć, że Oddział lub Centrala na polecenie spółki francuskiej faktycznie będzie pośredniczyć w wydawaniu uczestnikom środków pieniężnych. W takim przypadku Oddział lub Centrala będą działać jedynie jako poręczyciel pośredniczący w przekazaniu świadczeń.
Tym samym, z uwagi na spełnienie w przedmiotowej sprawie przesłanek wynikających z uregulowań art. 24 ust. 11 w zw. z art. 24 ust. 11a, ust. 11b i ust. 12a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, programy motywacyjne, w których Pani uczestniczy spełniają definicję programu motywacyjnego. Zatem przychód w wartości Dyskonta i Wkładu uzupełniającego Banku w związku z Pani uczestnictwem w Programach będzie odroczony do momentu umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE.
Należy także potwierdzić prawidłowość Pani stanowiska odnośnie pytania Nr 5.
W przypadku umorzenia jednostek FCPE w zamian za wynagrodzenie pieniężne, przychód z tego tytułu będzie podlegać opodatkowaniu według stawki 19% przewidzianej w art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Należy bowiem zauważyć, że umorzenie jednostek uczestnictwa w FCPE będzie sprowadzało się do odpłatnego zbycia akcji przechowywanych dla Pani przez FCPE, na podstawie kursu akcji na dzień umorzenia (w przypadku Programu Klasycznego) lub za wynagrodzeniem ustalonym na podstawie określonego algorytmu, jednakże nie niższym niż wartość Wkładu Osobistego (w przypadku Programu Lewarowanego). Uczestnikowi na skutek umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE zostaną wypłacone środki pieniężne. Umorzenie jednostek uczestnictwa FCPE będzie miało formę odpłatną i będzie wiązało ze sprzedażą Akcji. Na skutek umorzenia uczestnicy otrzymają środki pieniężne.
Zatem ze względu na spełnienie w przedmiotowej sprawie przesłanek wynikających z art. 24 ust. 11 w zw. z art. 24 ust. 11a, ust. 11b i ust. 12a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągnięty przez Panią z tego tytułu dochód podlega opodatkowaniu według zasad przewidzianych w art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. według 19% stawki, tak jak to przedstawiono w uzasadnieniu stanowiska organu podatkowego odnośnie pytania Nr 3 wniosku.
Nie można jednak w pełni potwierdzić Pani stanowiska odnośnie pytania Nr 6, a mianowicie, że w przypadku wcześniejszego umorzenia jednostek FCPE w zamian za akcje, opodatkowanie wartości dywidendy reinwestowanej przez FCPE w Programie Klasycznym będzie odroczona do momentu umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE za wynagrodzeniem lub ostatecznego zbycia Akcji.
Jak wynika ze stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w przypadku programu klasycznego, dywidendy wypłacane przez spółkę francuską będą automatycznie reinwestowane przez FCPE w dodatkowe akcje, które zostaną przyznane uczestnikom posiadającym akcje. Reinwestycja spowoduje przyznanie dodatkowych jednostek FCPE lub zwiększenie wartości dotychczasowych jednostek FCPE, aby odzwierciedlić wartość reinwestycji dywidendy. Uprawnienie do otrzymania dywidend faktycznie jest wykonywane przez FCPE, przy czym uprawnienie to jest skorelowane z obowiązkiem reinwestycji dywidendy zgodnie z zasadami Programu.
W sytuacji, kiedy dojdzie tylko do zwiększenia wartości posiadanych dotychczas jednostek FCPE, opodatkowanie przychodu w wartości dywidendy reinwestowanej przez FCPE w zwiększenie wartości jednostek już posiadanych przez Panią, będzie odroczone do momentu umorzenia jednostek uczestnictwa FCPE za wynagrodzeniem lub ostatecznego zbycia akcji, w przypadku wcześniejszego umorzenia jednostek FCPE w zamian za akcje.
W myśl art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych faktycznie uzyskane z tego udziału.
Należy zauważyć, że dywidenda to przypadająca na poszczególny udział, czy akcje w spółce kapitałowej, część zysku spółki kapitałowej. Dywidenda jest zatem prawem akcjonariusza do części zysku spółki kapitałowej. Innymi słowy, prawo do dywidendy przysługuje każdorazowemu właścicielowi akcji.
Jednakże należy mieć na uwadze, że zgodnie z postanowieniami art. 17 ust. 1 pkt 4 oraz art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwota dywidend jest przychodem podlegającym opodatkowaniu tylko wtedy, gdy jest faktycznie postawiona do dyspozycji podatnika. Opodatkowaniu może podlegać jedynie dochód faktycznie otrzymywany a nie dochód potencjalny. Ponieważ dywidenda wpłacana przez spółkę francuską do Funduszu FCPE będzie automatycznie reinwestowana przez Fundusz tylko w zwiększenie wartości posiadanych przez Panią jednostek uczestnictwa, po Pani stronie w momencie reinwestycji dywidendy w zwiększenie wartości już posiadanych jednostek przez FCPE nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu.
Opodatkowanie przychodu w wartości dywidendy reinwestowanej przez FCPE w zwiększenie wartości jednostek już posiadanych będzie, jak słusznie Pani twierdzi odroczone do momentu umorzenia jednostek uczestnictwa w FCPE za wynagrodzeniem lub ostatecznego zbycia akcji - w tym zakresie Pani stanowisko uznano za prawidłowe.
Zgodnie z przedstawionym opisem, może nastąpić również sytuacja, w której w związku z udziałem w programie, poza akcjami przysługuje Pani dywidenda, która jest reinwestowana przez Fundusz w dodatkowe jednostki FCPE. Uczestnicy programu posiadający jednostki FCPE są bowiem właścicielami akcji spółki francuskiej.
Z opisu sprawy nie wynika, aby prawo własności do akcji przejął Fundusz FCPE. Wskazała Pani we wniosku, że „ (...) uczestnicy programu posiadający jednostki FCPE, są właścicielami akcji X. (…) Stroną umów zawieranych przez FCPE są bowiem uczestnicy Programu posiadający jednostki FCPE”. Akcje nie są więc własnością FCPE. To oznacza, że uczestnik programu (w tym Pani) będzie w trakcie trwania programu motywacyjnego prawnym właścicielem akcji.
W tym miejscu wskazać należy, że dywidenda to przypadająca na poszczególny udział czy akcję w spółce kapitałowej część zysku spółki kapitałowej. Dywidenda jest zatem prawem akcjonariusza do części zysku spółki kapitałowej. Innymi słowy, prawo do dywidendy przysługuje każdorazowemu właścicielowi akcji. Uczestnicy programu posiadający jednostki funduszu FCPE są współwłaścicielami akcji spółki zagranicznej, zatem będą dysponować prawami i przywilejami należnymi akcjonariuszom i z tym momentem uzyskają prawo do czerpania korzyści wynikających z akcji. Zatem stwierdzić należy, że pomimo, że fundusz działa w imieniu uczestników programu, jednak to Pani (uczestnikowi programu motywacyjnego) przysługuje prawo do dywidendy. Fakt, że dywidenda jest wpłacana przez spółkę z siedzibą we Francji do Funduszu nie oznacza, że nie osiągnie Pani z tego tytułu dochodu. Dywidenda zostaje zatem przekazana Pani i reinwestowana w jednostki uczestnictwa. Dywidenda ta powinna być zatem traktowana jako dywidenda wypłacona bezpośrednio uczestnikowi programu motywacyjnego, który w konsekwencji osiąga przychód. O przychodzie faktycznie uzyskanym mówić będziemy nie tylko w sytuacji, kiedy na rzecz danej osoby będącej właścicielem akcji dokonano wypłaty dywidendy w formie pieniężnej, lecz również wówczas, kiedy w wyniku reinwestycji dywidendy przez Fundusz uczestnik programu nabędzie dodatkowe jednostki uczestnictwa.
W myśl już cytowanego powyżej art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych faktycznie uzyskane z tego udziału.
W myśl art. 30a ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:
Podatek dochodowy od uzyskanych dochodów (przychodów) z tytułu dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy.
Jak stanowi art. 30a ust. 2 ww. ustawy:
Przepisy ust. 1 pkt 1-5 stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub niepobranie (niezapłacenie) podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania dla celów podatkowych miejsca zamieszkania podatnika uzyskanym od niego certyfikatem rezydencji.
Na podstawie art. 30a ust. 9 ww. ustawy:
Podatnicy, o których mowa w art. 3 ust. 1, uzyskujący poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przychody (dochody) określone w ust. 1 pkt 1-5, od zryczałtowanego podatku obliczonego zgodnie z ust. 1, od tych przychodów (dochodów), odliczają kwotę równą podatkowi zapłaconemu za granicą, jednakże odliczenie to nie może przekroczyć kwoty podatku obliczonego od tych przychodów (dochodów) przy zastosowaniu stawki 19%.
W myśl art. 30a ust. 11 ww. ustawy:
Kwoty zryczałtowanego podatku obliczonego od przychodów (dochodów), o których mowa w ust. 1 pkt 1-5, uzyskanych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej oraz kwoty podatku zapłaconego za granicą, o których mowa w ust. 9 i 10, podatnicy są obowiązani wykazać w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1 lub 1a.
Stosownie do powyższego Pani stanowisko odnośnie braku przychodu po Pani stronie należało uznać za nieprawidłowe, ponieważ wartość dywidendy reinwestowana w dodatkowe akcje przechowywane przez fundusz FCPE stanowi przychód podlegający opodatkowaniu w momencie wypłaty dywidendy przez spółkę kapitałową z siedzibą we Francji do Funduszu.
W związku z powyższym, ponieważ zostanie wypłacona dywidenda przez podmiot mający siedzibę we Francji na Pani ciąży obowiązek samodzielnego rozliczenia się z uzyskanego dochodu.
W przedmiotowej sprawie siedziba spółki dominującej mieści się we Francji, zatem należy odwołać się do podpisanej w dniu 20 czerwca 1975 r. umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Francuskiej w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku.
Stosownie do art. 10 ust. 1 ww. umowy:
Dywidendy, które płaci spółka mająca siedzibę w Umawiającym się Państwie osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, podlegają opodatkowaniu w tym drugim Państwie.
Zgodnie z ust. 2 cytowanej umowy:
Dywidendy te mogą być jednak opodatkowane w tym Umawiającym się Państwie i według prawa tego Państwa, w którym spółka wypłacająca dywidendy ma swoją siedzibę, ale gdy osoba, która pobiera dywidendy jest ich rzeczywistym odbiorcą, podatek ten nie może przekroczyć:
a)5% kwoty dywidendy brutto, jeżeli odbiorca jest spółką (z wyłączeniem spółek osobowych), rozporządzającą bezpośrednio co najmniej 10% kapitału spółki wypłacającej dywidendy,
b)15% kwoty dywidendy brutto we wszystkich innych przypadkach.
W myśl art. 10 ust. 5 ww. umowy:
Osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce, która otrzymuje dywidendy od spółki mającej siedzibę we Francji, jest uprawniona do zwrotu przedpłaty odnoszącej się do dywidend wypłaconych w danym przypadku przez spółkę wypłacającą dywidendy. Przedpłata będzie zwrócona przez potrącenie z podatku pobranego zgodnie z ustawodawstwem wewnętrznym i z postanowieniami ustępu 2. W celu zastosowania całości postanowień niniejszej umowy kwota brutto zwróconej przedpłaty będzie traktowana jako dywidenda.
Z postanowień przywołanej powyżej umowy wynika, że w przypadku otrzymania przychodu podlegającego opodatkowaniu we Francji z tytułu dywidendy od spółki mającej siedzibę we Francji, zastosowanie znajdzie zapis art. 23 umowy dotyczący postanowień o uniknięciu podwójnego opodatkowani.
Zgodnie z art. 23 ust. 1 lit. b) ww. umowy:
Jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga przychody, które zgodnie z postanowieniami artykułów 10, 12, 14, 16 i 17 podlegają opodatkowaniu we Francji, wówczas Polska zaliczy na poczet podatku należnego od dochodu tej osoby kwotę, która odpowiada podatkowi zapłaconemu we Francji. Podlegająca zaliczeniu kwota nie może jednak przekraczać części podatku obliczonego przed zaliczeniem, która przypada na przychody osiągane we Francji.
W świetle powyższych przepisów dywidenda wypłacona osobie mającej miejsce zamieszkania w Polsce przez spółkę z siedzibą we Francji może być opodatkowana zarówno w państwie rezydencji podatnika (tj. w Polsce), jak i w państwie źródła (we Francji). W sytuacji natomiast gdy zgodnie z postanowieniami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania dochód podatnika będzie podlegał opodatkowaniu we Francji, od zryczałtowanego podatku dochodowego w Polsce przysługuje temu podatnikowi odliczenie, o którym stanowi przywołany powyżej art. 30a ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Kwoty zryczałtowanego podatku obliczonego od przychodów z dywidend, uzyskanych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej oraz kwoty podatku zapłaconego za granicą, podatnicy są obowiązani wykazać w zeznaniu podatkowym składanym w kraju rezydencji, tj. w Polsce.
Podsumowując, wartość dywidendy reinwestowana w dodatkowe jednostki, a tym samym akcje spółki zagranicznej, przechowywane przez Fundusz, stanowi dla Pani przychód podlegający opodatkowaniu w momencie wpłaty dywidendy przez Spółkę kapitałową z siedzibą we Francji do Funduszu.
Tym samym Pani stanowisko odnośnie pytania nr 6 jest w części nieprawidłowe i w części prawidłowe.
Prawidłowe jest Pani stanowisko odnośnie pytania Nr 7, dotyczącego ustalenia, czy nieoprocentowane wsparcie finansowe (pożyczka) przyznane Pani na cele udziału w Programach nie będzie stanowiło dla Pani przychodu.
Jak wskazała Pani w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, Oddział lub Centrala mogą udzielić uczestnikom obu Programów, którzy są pracownikami Oddziału, nieoprocentowanego wsparcia finansowego na cel udziału w Programach. Wsparcie finansowe dotyczy całej kwoty zakładanej przez pracownika inwestycji. Wsparcie to będzie/musi być w całości przeznaczone na pokrycie ceny Akcji. Wsparcie to będzie mieć formę nieoprocentowanej pożyczki udzielonej pracownikom. Jednocześnie, Centrala i Oddział nie prowadzą działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek. Wszyscy pracownicy, którzy spełnią warunki udziału w Programach mogą otrzymać wsparcie w tej formie na takich samych warunkach i zasadach. Pracownik, który zdecyduje się skorzystać ze wsparcia finansowego będzie zobowiązany spłacić wynikającą z niego kwotę. Pracownik upoważni Oddział lub Centralę do dokonywania co miesiąc potrącenia z jego wynagrodzenia odpowiedniej kwoty.
W myśl art. 11 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym fizycznych:
Wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem ust. 2c oraz art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.
Na podstawie art. 11 ust. 2a ww. ustawy:
Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:
1)jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców,
2)jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu,
3)jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku,
4)w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
W zakresie pojęcia „nieodpłatnego świadczenia”, z uwagi na brak definicji jego znaczenia w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych - należy zastosować definicję wynikającą z utrwalonego w tej mierze orzecznictwa, która została zawarta w szczególności w uchwale NSA z 16 października 2006 r., sygn. akt II FPS 1/06, w której wskazano, że termin ten ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym i w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym nieodpłatnym świadczeniem jest każde zdarzenie prawne i zjawisko gospodarcze, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku danej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Przysporzenie to może polegać na zwiększeniu majątku (aktywów) bądź uniknięciu jego pomniejszenia (zaoszczędzenie wydatków).
Umowa pożyczki została uregulowana w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).
Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Ze swej istoty umowa pożyczki nakłada na pożyczającego obowiązek zwrotu tej samej ilości pieniędzy. Zatem, z punktu widzenia podatku dochodowego od osób fizycznych, kwota pożyczki jest świadczeniem zwrotnym. Jak wynika z powyższej definicji powinna zostać zwrócona przez pożyczkobiorcę. Konsekwentnie sama pożyczka, jako taka nie stanowi dochodu podatkowego dla pożyczkobiorcy, ponieważ w wyniku jej udzielenia nie następuje stałe przysporzenie majątkowe dla pracownika. Jednak brak określenia przez ustawodawcę w Kodeksie cywilnym odpłatności, jako koniecznego elementu pożyczki, nie jest jednoznaczny z uzyskaniem przez pożyczkobiorcę przychodu z tytułu nienaliczonych i nieuiszczonych odsetek od udzielonej mu nieoprocentowanej lub niskooprocentowanej pożyczki.
Zatem w sytuacji, gdy Oddział lub Centrala nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek, a zasady udzielania tych pożyczek stosowane są według jednolitych reguł wobec wszystkich pracowników, wówczas brak jest podstaw do zakwalifikowania niezapłaconych odsetek z umowy pożyczki nieoprocentowanej lub niskooprocentowanej jako przychodu ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Tym samym, nieoprocentowane wsparcie finansowe (pożyczka) przyznane Pani na cele udziału w Programach nie będzie stanowiło dla Pani przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Odniesienie się do podanych przez Panią rozstrzygnięć
Odnosząc się do powołanych przez Panią interpretacji indywidualnych oraz wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazać należy, że orzeczenia te dotyczą tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, jak również powołane wyroki dotyczą konkretnych spraw podatników osądzonych w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Panią w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako: „PPSA”.
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.