W zakresie obowiązków płatnika - opodatkowanie świadczeń przyznanych z tytułu uszkodzenia ciała.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 grudnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 27 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązków płatnika w zakresie opodatkowania odszkodowania przyznanego z tytułu uszkodzenia ciała. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 1 marca 2023 r. (wpływ 6 marca 2023 r.).

Opis stanu faktycznego

Są Państwo pracodawcą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - powoływanej dalej jako „k.p.”.

W związku z dokonywaniem wypłat wynagrodzeń na rzecz swoich pracowników oraz innych świadczeń pełnią Państwo funkcję płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych.

Specyfika prowadzonej działalności gospodarczej (roboty budowlane) niesie ryzyko występowania wypadków przy pracy, w związku z czym spoczywa na Państwu wiele obowiązków o charakterze proceduralno-organizacyjnym. Między innymi są Państwo zobowiązani na podstawie art. 444 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) - powoływanej dalej jako „k.c.”, do rekompensaty kosztów wywołanych uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia pracownika. Obowiązek kompensaty kosztów obejmuje wszelkie koszty wywołanie uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, tj. wszelkie niezbędne i celowe wydatki.

Na podstawie art. 444 § 1 k.c. zwrócili Państwo poszkodowanemu w wyniku wypadku przy pracy pracownikowi udokumentowane fakturami i rachunkami koszty leczenia, rehabilitacji, koszty przedmiotów ortopedycznych lub bezpośrednio finansują Państwo te koszty.

W bieżącym roku Państwa pracownik uległ ciężkiemu wypadkowi przy pracy. Doznał złamania obydwu kończyn dolnych oraz zmiażdżenia miednicy wskutek przygniecenia rurą ważącą kilka ton. Pracodawca zwrócił poszkodowanemu pracownikowi oraz bezpośrednio sfinansował turnusy rehabilitacyjne w specjalnej klinice w (…) oraz transport medyczny specjalną karetką, gdyż poszkodowany mógł przyjąć wyłącznie pozycję pół-leżącą.

Poszkodowany pracownik nadal nie odzyskał sprawności w poruszaniu się i zwykłych czynnościach życiowych, więc będą konieczne kolejne turnusy rehabilitacyjne. Podstawowym zagadnieniem jest kwestia objęcia zwolnieniem przewidzianym w art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f. odszkodowań i zadośćuczynień za wypadki przy pracy wypłacanych na podstawie art. 444 § 1 k.c.

Wskazane powyżej wydatki na sfinansowanie leczenia, kosztów transportu medycznego, turnusów rehabilitacyjnych i zaopatrzenia ortopedycznego ponoszone przez Państwa stanowią koszty uzyskania przychodów w dacie poniesienia, tj. zaksięgowania w Państwa księgach rachunkowych.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Pracodawca oraz pracownik zawarli umowę, na mocy której pracodawca zobowiązał się pokryć wszelkie koszty związane z uszkodzeniem ciała i rozstrojem zdrowia.

Przy czym wszystkie te wydatki muszą być udokumentowane fakturami lub rachunkami wystawionymi na poszkodowanego bądź na Państwa, a zatem nie ma żadnej dowolności w wypłacaniu środków.

Poszkodowany zobowiązał się, że nie będzie kierował roszczeń wobec pracodawcy do sądu, lecz będzie dochodził ich polubownie, przedkładając faktury i rachunki pracodawcy. W związku z tym pracownik nie kierował do sądu swych roszczeń.

Na przyczynę wypadku przy pracy według protokołu złożyły się samodzielne rozpoczęcie prac transportowych przez operatora sprzętu oraz przebywanie poszkodowanego w zasięgu transportowanego elementu, tj. w dniu wypadku poszkodowany wraz z innym pracownikiem otrzymali polecenie służbowe od kierownika robót – przygotowania rury do montażu. Rura o wadze około 2,8 tony leżała ok. 500 m od miejsca planowanego montażu. Prace związane z przygotowaniem rury do transportu wykonywał operator ładowarki teleskopowej. Poszkodowany wskazał operatorowi sprzętu rurę. Operator podjeżdżając pod rurę, umieścił ją na widłach w połowie długości i uniósł na znaczną wysokość. Rura nie była zabezpieczona przed zsunięciem się. Podczas przemieszczania po nierównej i śliskiej powierzchni, rura straciła stabilność i spadła. Podczas ponownego umieszczania rury na widłach ładowarki, rura zsunęła się i zaczęła się toczyć, a poszkodowany został nią przyciśnięty. W tym czasie przybył inny pracownik i kazał operatorowi koparki niezwłocznie podjechać pod rurę. Operator wkładając widły do wnętrza rury, uniósł ją i uwolnił poszkodowanego.

Na obecnym etapie ZUS przyznał poszkodowanemu zasiłek rehabilitacyjny, a kwestia renty inwalidzkiej zostanie rozstrzygnięta po zasiłku rehabilitacyjnym, z kolei odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy będzie rozstrzygnięte po zakończeniu leczenia. Jednak sfinansowanie kosztów rehabilitacji przez pracodawcę bardzo pomogło poszkodowanemu, który zaczął chodzić o balkoniku.

Wskazane powyżej wydatki na sfinansowanie leczenia, kosztów transportu medycznego, turnusów rehabilitacyjnych i zaopatrzenia ortopedycznego ponoszone przez Państwa, stanowią koszty uzyskania przychodów w dacie poniesienia, tj. zaksięgowania w Państwa księgach rachunkowych.

Pytania

1.Czy odszkodowania przyznane z tytułu uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia na podstawie art. 444 § 1 k.c. wolne są od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f.?

2.Czy zwrot kosztów leczenia oraz wypłaty tzw. rent wyrównawczych oraz zadośćuczynienia, będące następstwem wypadków przy pracy, stanowią dla Państwa koszty uzyskania przychodów o charakterze pośrednim?

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, odszkodowania przyznane z tytułu uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia na podstawie art. 444 § 1 k.c. wolne są od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f.

Art. 444 § 1 k.c. określa zakres i sposób naprawienia szkody, stanowiąc w szczególności, iż naprawieniu podlegają wszelkie wynikłe z uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia koszty, precyzując dodatkowo zakres kompensacji w przypadku, gdy poszkodowany stał się inwalidą. Są to zatem zasady ustalenia odszkodowania, a nie jedynie ogólne przesłanki jego ustalenia. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Koszty leczenia mają konkretny wymiar materialny i mogą być wykazane za pomocą różnych dostępnych dowodów i dokumentów w postaci faktur, rachunków, czy potwierdzenia realizacji recept o określonej wysokości. Tym samym wysokość wypłaty świadczenia nie jest dowolna.

Sfinansowanie kosztów leczenia i rehabilitacji leży w interesie zarówno osoby poszkodowanej, która bez zbędnej zwłoki otrzymuje środki na leczenie lub rehabilitację, jak i zakładu pracy jako płatnika. Pracodawca będąc zobowiązanym z mocy prawa do naprawienia szkody, przystępuje do realizacji tego obowiązku dobrowolnie, przed ewentualnym wydaniem wyroku, co efektywnie zmniejsza wysokość odsetek za zwłokę w spełnieniu świadczenia.

Wymaga podkreślenia, że rozstrzygana w sprawie kwestia była przedmiotem orzekania przez Naczelny Sad Administracyjny w sprawach zakończonych wyrokami z dnia 26 maja 2017 r. sygn. akt: II FSK 1198/15, II FSK 1277/15, II FSK 1278/15, II FSK 1349/15, II FSK 1350/15, II FSK 1535/15, II FSK 1536/15, II FSK 1537/15, II FSK 1538/15, II FSK 1197/15.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f., wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 k.p., z wyjątkiem wymienionych taksatywnie w tym przepisie odpraw i odszkodowań.

Przepis ten, podobnie jak pozostałe przepisy u.p.d.o.f., nie definiuje pojęcia odszkodowania. W konsekwencji, wykładni pojęcia „odszkodowania”, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f., należy dokonywać zgodnie z przyjętymi w systemie prawa cywilnego regułami. Nie można w tym zakresie pominąć art. 361 § 2 k.c., zgodnie z którym naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Tym samym pod pojęciem odszkodowania rozumieć należy świadczenie, którego celem jest naprawienie wyrządzonej szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo.

Zgodnie z art. 444 § 1 k.c., w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Przepis ten nie zmienia ogólnej zasady pełnego odszkodowania, określonej w art. 361 k.c. Wydatki poniesione przez poszkodowanego na leczenie i rehabilitację podlegają kompensacji, nawet jeśli nie okazały się skuteczne i nie spowodowały poprawy zdrowia (zob. J. Rezler, Naprawienie szkody wynikłej ze spowodowania uszczerbku na ciele lub zdrowiu (według prawa cywilnego), Warszawa 1968, s. 56). Wysokość wypłaty świadczenia nie jest dowolna.

Wykładnia językowa art. 444 § 1 k.c., uzupełniona wykładnią systemową wewnętrzną, prowadzi do wniosku, że przepis ten, odmiennie niż czynią to pozostałe regulacje k.c. odnoszące się do odpowiedzialności odszkodowawczej, określa zasady ustalania wysokości odszkodowania, tj. ustalenia go w wysokości odpowiadającej poniesionym kosztom, a nie jedynie ogólne przesłanki jego ustalenia. W konsekwencji za odszkodowania wypłacone na podstawie przepisów prawa uznać należy odszkodowania, których źródłem jest przepis prawa, niezależnie od tego, czy bezpośrednim tytułem okaże się na przykład decyzja organu państwa czy wyrok sądu (wyrok NSA z dnia 28 czerwca 2004 r. sygn. akt I FSK 196/04).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 UPDOP, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Przepis art. 16 ust. 1 UPDOP nie zawiera zaś wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów wydatków takich jak: zwrot kosztów leczenia, wypłata zadośćuczynienia czy zaopatrzenia ortopedycznego wynikających z przepisów prawa cywilnego, dokonywanych na rzecz poszkodowanych pracowników, z którymi pracodawca związany był umowami o pracę. Jednocześnie, ponoszenie przez pracodawcę ww. rodzajów wydatków wynika z mocy prawa (KC) i jest nierozłącznie związane z zakresem i charakterem prowadzonej przez Państwa działalności, która jest ukierunkowana na osiąganie przychodów. W konsekwencji, przedmiotowe wydatki - jako związane z zatrudnieniem pracowników - pośrednio związane są z przychodami generowanymi przez Państwa. Przyjęcie innej interpretacji skutkowałoby uznaniem, że art. 16 ust. 1 pkt 16 UPDOP jest zbędny, a taka interpretacja jest niedopuszczalna z uwagi na fakt, że byłaby sprzeczna z naczelną dla demokratycznego państwa prawa zasadą domniemania racjonalności ustawodawcy.

Stoją Państwo na stanowisku, że wydatki ponoszone przez Państwa na zwrot kosztów leczenia pracowników, koszty rehabilitacji oraz zaopatrzenia ortopedycznego - w związku z wypadkami przy pracy pracowników, w rozliczeniu podatku dochodowego od osób prawnych, stanowią koszty uzyskania przychodów, które winny być rozpoznane w dacie ich poniesienia, stosownie do zapisu art. 15 ust. 1, art. 15 ust. 4d oraz ust. 4e UPDOP.

Powyższe wnioski potwierdzają również stanowiska organów podatkowych, przykładowo: Naczelnika Urzędu Skarbowego (...) (pismo z 23 listopada 2006 r. (...)), Naczelnika (...) Urzędu Skarbowego (...) (pismo z 8 grudnia 2005 r. (...)) oraz Dyrektora Izby Skarbowej (...) (pismo z 24 października 2005 r (...)).

Przedstawione stanowisko jest ponadto w pełni zgodne z poglądem wyrażonym przez Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w prawomocnym orzeczeniu z 20 kwietnia 2006 r. (sygn. I SA/Wr 160/05). W orzeczeniu tym WSA we Wrocławiu przedstawił ocenę możliwości uznania wydatków o charakterze odszkodowawczym za koszty uzyskania przychodów. Sąd stwierdził m in.: Wobec powyższego należy podkreślić, że odliczeniu od przychodu mogą podlegać te koszty, które były poniesione dla osiągnięcia przychodu, w ramach racjonalnego działania podjętego w tym celu. W większości przypadków związek z przychodem nie nasuwa żadnych wątpliwości. Są jednak sytuacje, w których ów związek przyczynowy nie jest tak jednoznaczny. Zdarzają się wreszcie i takie sytuacje, gdy nie można wskazać bezpośredniego związku poszczególnych wydatków z konkretnym przychodem, a mimo to, ponieważ muszą one być ponoszone w ramach prowadzonej działalności, zasadne jest zaliczanie ich do kosztów uzyskania przychodu. Przydatne w tym zakresie może być wypracowane w doktrynie kryterium „szerzej rozumianej celowości”, a więc dążenia do uzyskiwania przychodów, a nie rezultatu w postaci konkretnego przychodu (por. W. Nykiel, A. Mariański Komentarz do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Gdańsk 2006, s. 383 - 386).

Pomimo że zacytowany powyżej wyrok dotyczy odszkodowań wypłacanych na rzecz kontrahentów, wyrażona w nim ocena prawna pozostaje w pełni aktualna także w odniesieniu do świadczeń odszkodowawczych na rzecz pracowników.

W konsekwencji, w świetle powołanego orzeczenia wskazują Państwo, że z rodzajem prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej generującej przychody podlegające opodatkowaniu bezpośrednio związane jest ryzyko wypadków przy pracy.

W konsekwencji, ciąży na Państwu prawny obowiązek ponoszenia omawianych wydatków. Brak poniesienia przez Państwa omawianych wydatków narażałby Państwa na dochodzenie ich przez uprawnione osoby na drodze sądowej, w związku z czym mogliby Państwo ponieść jeszcze większe straty z tego tytułu.

Wywiązywanie się przez Państwa z prawnego obowiązku ponoszenia omawianych wydatków skutkuje umacnianiem relacji z obecnymi pracownikami pracującymi w warunkach ciągłego zagrożenia dla zdrowia i życia i ograniczeniem ryzyka masowych odejść pracowników.

W świetle powyższego - opisane wydatki, jako w oczywisty sposób związane z prowadzoną działalnością gospodarczą generującą przychody opodatkowane podatkiem dochodowym od osób prawnych, mają charakter pośrednich kosztów uzyskania przychodów potrącalnych w dacie ich poniesienia.

Przedmiotem interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 1 dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych. Natomiast odpowiedź na pytanie nr 2 dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych została udzielona odrębnym rozstrzygnięciem.  

Ocena stanowiska

Stanowisko dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Natomiast w świetle art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy:

Użyty powyżej zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Z powyższego wynika, że podstawą nabycia prawa m. in. do odszkodowania wypłaconego pracownikowi jest łączący tą osobę z pracodawcą stosunek pracy, a zatem odszkodowanie takie stanowi przychód ze stosunku pracy, opodatkowany lub zwolniony z podatku.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Na mocy art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.):

Z uwagi na powyższe na płatniku ciążą trzy podstawowe obowiązki podatkowe, tj.:

1)    obliczenie,

2)   pobranie,

3)    wpłacenie

– podatku, zaliczki lub raty.

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2022 r.:

Stosownie natomiast do art. 32 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2023 r.:

Treść powyższego przepisu zobowiązuje płatnika do obliczania i poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od osób, które uzyskują od płatnika przychody ze stosunku pracy.

Przedstawili Państwo informacje, z których wynika, że:

1.Państwa pracownik uległ wypadkowi przy pracy;

2.na podstawie art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego zobowiązali się Państwo pokryć wszelkie koszty związane z uszkodzeniem ciała i rozstrojem zdrowia;

3.pracownik nie kierował swoich roszczeń do sądu – wszelkie świadczenia są wypłacane na podstawie umowy zawartej pomiędzy Państwem a pracownikiem.

Powzięli Państwo wątpliwość, czy świadczenia przyznawane Państwa pracownikowi na podstawie art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego mogą zostać zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odszkodowanie stanowi – co do zasady – przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustawa o podatku dochodowym nie zawiera definicji pojęcia odszkodowania czy zadośćuczynienia, tym nie mniej rozumienie tych pojęć nie może odbiegać od ich znaczenia przyjętego w systemie prawa cywilnego. Wiele pojęć z katalogu zwolnień przedmiotowych nie zostało zdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych – nie może to jednak oznaczać dowolności w ich rozumieniu i stosowania wykładni rozszerzającej, przy czym oczywistym jest, że aby uniknąć takiej dowolności, kryteria rozumienia tych pojęć, niezdefiniowanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, muszą mieć w pierwszej kolejności charakter kryteriów ustawowych.

W orzecznictwie sądów administracyjnych zauważa się, że jakkolwiek ustawodawca nie zdefiniował w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych pojęcia szkody czy odszkodowania, to rozumienie tych pojęć nie może odbiegać od przyjętego w systemie prawa cywilnego ich znaczenia.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.) także nie zawiera legalnej definicji odszkodowania, jednakże można ją wywieść z jej regulacji.

Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia, które ma na celu naprawienie wyrządzonej szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.

Odszkodowanie według przepisów prawa cywilnego jest świadczeniem, które ma na celu naprawienie wyrządzonej szkody. Z pojęciem szkody mamy do czynienia na gruncie zobowiązań umownych, bowiem w myśl art. 471 Kodeksu cywilnego:

Należy zauważyć, że nie wszystkie świadczenia otrzymane przez osoby fizyczne podlegają opodatkowaniu.

Katalog zwolnień przedmiotowych określony został przez ustawodawcę w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić również należy, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zgodnie z powyższym przepisem, dla objęcia odszkodowania lub zadośćuczynienia zwolnieniem niezbędne jest między innymi, aby z przepisów prawa (ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw) wynikały wprost wysokość lub zasady ustalania otrzymanego odszkodowania.

Ponadto ustawodawca wyłączył z katalogu zwolnień przepisem art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) odszkodowania i zadośćuczynienia, które zostały otrzymane na podstawie zawartej pomiędzy stronami umowy lub ugody pozasądowej, nawet w sytuacji gdy ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Zastosowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wymaga zatem łącznego spełnienia następujących warunków:

1.otrzymane świadczenie musi być odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem,

2.odszkodowanie lub zadośćuczynienie musi być przyznane na podstawie:

a.ustawy,

b.przepisów wykonawczych do ustawy,

c.układów zbiorowych pracy lub innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy Kodeks pracy,

3.wysokość bądź zasady ustalania odszkodowania lub zadośćuczynienia muszą wprost wynikać z ww. aktów,

4.nie mogą zachodzić wyłączenia, o jakich mowa w lit. a)-g) art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z opisu sprawy wynika, że podstawą wypłaty Państwa pracownikowi świadczeń z tytułu wypadku przy pracy jest art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego.

W myśl art. 444 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Stosownie do art. 445 § 1 cytowanej ustawy:

Zauważyć należy, że powołany przepis art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego określa co prawda zakres i sposób naprawienia szkody, jednakże przepis ten nie zawiera dodatkowego elementu, który jest niezbędny do zastosowanie zwolnienia podatkowego zawartego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. nie normuje wysokości odszkodowania lub zasad jego ustalenia. W związku z tym należy uznać, że wysokość otrzymywanych przez Państwa pracownika świadczeń z tytułu wypadku przy pracy nie wynika z żadnej ustawy ani aktu wykonawczego, bowiem art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego normuje jedynie zakres rekompensaty (naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty).

Dodatkowo, z opisu sprawy wynika, że wszelkie koszty związane z uszkodzeniem ciała i rozstrojem zdrowia Państwa pracownik otrzymuje wyłącznie na podstawie umowy zawartej z Państwem.

Skoro przepis art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego nie normuje wysokości odszkodowania lub zasad jego ustalania, a przedmiotowe świadczenia nie są otrzymane przez Państwa pracownika na podstawie wyroku lub ugody sądowej, to w sprawie będącej przedmiotem wniosku nie zostały spełnione oba warunki uprawniające do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego, otrzymywane przez Państwa pracownika świadczenia będące rekompensatą kosztów z tytułu wypadku nie podlegają zwolnieniu od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem skoro ww. świadczenia nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego, to stanowią dla pracownika przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu tym podatkiem.

Oznacza to, że na Państwu ciążą w związku z powyższym obowiązki płatnika i wypłacając przedmiotowe świadczenia jesteście Państwo zobowiązani do naliczania, pobierania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Państwa stanowisko w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych należało zatem uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Odnosząc się do powołanych przez Państwa pism i wyroków sądów stwierdzam, że zapadły one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego tą interpretację.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

‒Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...).

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).