Skutki podatkowe umorzenia akcji.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

10 lutego 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 27 stycznia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnili go Państwo w dniu 7 marca 2023 r. oraz w dniu 10 marca 2023 r. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W spółce będącej wnioskodawcą dwaj akcjonariusze – osoby fizyczne, wyrazili wolę dobrowolnego umorzenia akcji bez wynagrodzenia z uwagi na zamiar wyjścia ze spółki. Obecnie planowane jest umorzenie dobrowolne akcji Spółki, bez wynagrodzenia, na podstawie uchwały Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Spółki, zgodnie z art. 359 § 1 i 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), dalej: k.s.h. Powyższe oznacza, że na podstawie podjętej Uchwały WZA i po wyrażeniu zgody przez akcjonariuszy, wnioskodawca nabędzie od dwóch akcjonariuszy bez wynagrodzenia akcje, celem ich umorzenia. W wyniku przedmiotowej operacji akcjonariusze, którzy są osobami fizycznymi, przeniosą własność akcji na Spółkę nie uzyskując wynagrodzenia za akcje, które następnie zostaną umorzone przez Spółkę. Wraz z umorzeniem akcji nastąpi obniżenie kapitału zakładowego spółki o wartość umarzanych akcji.

Statut spółki umożliwia dobrowolne umorzenie akcji poprzez ich zbycie na rzecz spółki celem umorzenia. Zgodnie z art. 360 § 1 k.s.h. wraz z dobrowolnym umorzeniem akcji nastąpi obniżenie kapitału zakładowego o kwotę równą wartości umarzanych akcji.

Akcjonariusze, których akcje będą umarzane nie otrzymają wynagrodzenia. Pozostali w spółce akcjonariusze nie uzyskają żadnego przychodu albowiem ilość i wartość posiadanych przez nich akcji nie ulegnie zmianie.

Pytania

Czy umorzenie bez wynagrodzenia akcji przysługujących akcjonariuszom będzie czynnością neutralną podatkowo, tzn. nie powstanie dochód do opodatkowania, ani strata z tego tytułu, zarówno dla akcjonariuszy Spółki, których akcję będą umarzane jak i dla pozostałych akcjonariuszy których akcje nie podlegają umorzeniu a którzy pozostaną w spółce? Czy na spółce ciąży obowiązek płatnika podatku?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, umorzenie akcji bez wynagrodzenia w spółce akcyjnej na podstawie przepisów k.s.h. jest czynnością neutralną podatkowo, tzn. nie powstanie dochód do opodatkowania, ani strata z tego tytułu, zarówno dla akcjonariusza którego akcje są umarzane jak i dla akcjonariusza pozostającego w spółce.

Na gruncie ustawy o PIT, dla ustalenia czy umorzenie akcji bez wynagrodzenia będzie czynnością neutralną podatkowo, należy zwrócić uwagę na art. 10 ust. 1 pkt 7, art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) oraz art. 11 ust. 1 ustawy o PIT.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT, źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych.

Z kolei, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o PIT, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z odpłatnego zbycia papierów wartościowych. Zbycie bez wynagrodzenia akcji przysługujących akcjonariuszowi w celu ich umorzenia przez spółkę nie będzie odpłatnym zbyciem udziałów w spółce mającej osobowość prawną, ani odpłatnym zbyciem papierów wartościowych. W obu przypadkach zbycie będzie miało charakter nieodpłatny, natomiast ustawa o PIT dla powstania przychodu z tego tytułu wymaga zbycia odpłatnego.

Ponadto, zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W przypadku umorzenia akcji bez wynagrodzenia nie powstanie przychód z tego tytułu, ponieważ Wnioskodawca nie otrzyma pieniędzy, ani innych świadczeń określonych w tym przepisie. W opisanej sytuacji, po stronie akcjonariusza Spółki nie powstanie zatem ani przychód należny, ani też nie otrzyma on w związku z umorzeniem akcji żadnego innego świadczenia od Spółki. W związku z powyższym, po stronie akcjonariusza Spółki nie powstanie przychód w podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu umorzenia bez wynagrodzenia akcji spółki akcyjnej.

Stanowisko to według Wnioskodawcy, potwierdzają także interpretacje indywidualne wydane w analogicznych sprawach.

W szczególności Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 9 listopada 2010 r., Nr ILPB2/415-946/10-3/WM, uznając stanowisko podatnika za prawidłowe, stwierdził co następuje: „W sytuacji zaś, gdy umorzenie akcji przeprowadzane jest bez wynagrodzenia przychód należny nie powstaje. Innymi słowy podatnik, którego akcje umarzane są w trybie, który nie przewiduje wypłaty wynagrodzenia, nie ma tytułu prawnego do uzyskania wypłaty wynagrodzenia. Tym samym stwierdzić należy, iż nie dochodzi do powstania przychodu, który można byłoby określić jako przychód należny. (...) Reasumując, stwierdzić należy, iż w przypadku nieodpłatnego umorzenia akcji w spółce komandytowo-akcyjnej, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie nastąpi realne przysporzenie majątkowe”.

Stanowisko zgodnie, z którym nie powstaje przychód z tytułu umorzenia bez wynagrodzenia akcji zajął także Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacjach indywidualnych z dnia 31 grudnia 2009 r., Nr ILPB2/415-989/09-6/WM, z dnia 13 września 2010 r., Nr ILPB2/415-742/10-4/WS oraz z dnia 9 listopada 2010 r., Nr ILPB2/415-948/10-3/WM, a także Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 23 marca 2010 r., Nr IPPB2/415-791/09-2/AS.

Z kolei w interpretacji indywidualnej (sygn. 0114-KDIP3-1.4011.583.2020.4.MK1) wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 listopada 2020 roku gdzie zadano pytanie, czy dobrowolne umorzenie udziałów wspólnika w spółce należących do zainteresowanego bez wynagrodzenia spowoduje powstanie po stronie udziałowców pozostających udziałowcami w spółce przychodu podlegającego opodatkowaniu zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przychylił się do stanowiska zaprezentowanego przez wnioskodawcę, stwierdzając, że dobrowolne umorzenie udziałów wspólnika w spółce bez wynagrodzenia, nie spowoduje powstania po stronie pozostałych udziałowców w spółce przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, co następuje:

„Biorąc zatem pod uwagę przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz wskazane regulacje prawne, stwierdzić należy, że po stronie Udziałowców, jako wspólników pozostających w Spółce, nie powstanie przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych w związku z umorzeniem udziałów innego wspólnika, gdyż nie osiągną Oni żadnych korzyści majątkowych, w tym żadnego wynagrodzenia z tego tytułu. Nie osiągną Oni zatem faktycznego przychodu (dochodu), który mógłby podlegać opodatkowaniu w momencie umorzenia udziałów innego udziałowca. W związku z umorzeniem udziałów danego wspólnika pozostali wspólnicy nie otrzymują pieniędzy ani wartości pieniężnych (jak również świadczenia te nie są postawione do ich dyspozycji). Brak jest również podstaw do uznania, że w związku z tym zdarzeniem otrzymują oni świadczenia w naturze lub inne nieodpłatne świadczenia. W szczególności umorzenie udziałów należących do danego udziałowca nie oznacza otrzymania udziałów danego udziałowca przez pozostałych wspólników”.

W konsekwencji spółka jako płatnik, nie jest zobowiązana do pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych z tego tytułu. 

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Umorzenie akcji polega na ich prawnym unicestwieniu, tj. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z akcji i zostało uregulowane w przepisach art. 359-361 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1467 ze zm.).

Zgodnie z art. 359 § 1 Kodeksu spółek handlowych:

Akcje mogą być umorzone w przypadku, gdy statut tak stanowi. Akcja może być umorzona albo za zgodą akcjonariusza w drodze jej nabycia przez spółkę (umorzenie dobrowolne), albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe). Umorzenie dobrowolne nie może być dokonane częściej niż raz w roku obrotowym. Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa statut.

Stosownie do § 2 ww. artykułu:

Umorzenie akcji wymaga uchwały walnego zgromadzenia. Uchwała powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi akcji umorzonych bądź uzasadnienie umorzenia akcji bez wynagrodzenia oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego. Umorzenie przymusowe następuje za wynagrodzeniem, które nie może być niższe od wartości przypadających na akcję aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między akcjonariuszy.

W myśl art. 360 § 1 Kodeksu spółek handlowych:

Umorzenie akcji wymaga obniżenia kapitału zakładowego. Uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego powinna być powzięta na walnym zgromadzeniu, na którym powzięto uchwałę o umorzeniu akcji.

Stosownie do art. 362 § 1 pkt 5 omawianego Kodeksu:

Spółka nie może nabywać wyemitowanych przez nią akcji (akcje własne). Zakaz ten nie dotyczy nabycia akcji w celu ich umorzenia.

W Spółce akcyjnej, umorzenie akcji powoduje obniżenie kapitału zakładowego odzwierciedlające zmianę ilości akcji, a uwolnione w ten sposób kwoty kapitału zakładowego zostają przelane na osobny kapitał rezerwowy. Umorzenie akcji następuje z chwilą obniżenia kapitału i jest skuteczne po zmianie statutu w zakresie wymienionej w nim liczby akcji poszczególnych rodzajów i zaktualizowaniu danych w Krajowym Rejestrze Sądowym, zgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W oparciu o art. 11 ust. 1 ww. ustawy:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy:

Źródłem przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Art. 24 ust. 5 pkt 1 ww. ustawy stanowi, że dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także:

Przychody z umorzenia udziałów (akcji) lub ze zmniejszenia ich wartości.

Regulacja tego przepisu obejmuje swą dyspozycją umorzenie przymusowe akcji. W przypadku umorzenia dobrowolnego akcji dochodzi najpierw do zbycia tychże akcji przez akcjonariusza – w takim przypadku następuje nabycie akcji przez spółkę – a dopiero w drugiej kolejności do ich umorzenia przez spółkę. Umorzenie nastąpi w przyszłości. Zatem, w przypadku umorzenia dobrowolnego dochodzi do nabycia akcji przez spółkę i odrębnie do ich umorzenia – w dwóch etapach działań. Chodzi więc o rodzaj transakcji, czynność prawną, która jest podstawą umorzenia dobrowolnego.

Zatem dobrowolne umorzenie akcji winno podlegać reżimowi określonemu w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody:

Z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), w spółdzielni oraz papierów wartościowych.

W myśl art. 17 ust. 1ab pkt 1 ww. ustawy, przychód określony w ust. 1 pkt 6 ww. ustawy:

z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych powstaje w momencie przeniesienia na nabywcę własności udziałów (akcji), udziałów w spółdzielni oraz papierów wartościowych.

Zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z zastrzeżeniem ust. 4 tego przepisu (tj. sytuacji, gdy zbycie akcji następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej):

Od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), z odpłatnego zbycia udziałów w spółdzielni oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Dochód, o którym mowa w powołanym przepisie ustala się na zasadach określonych w art. 30b ust. 2 ustawy. W świetle pkt 4 tej regulacji:

Dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) albo udziałów w spółdzielni a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f oraz art. 23 ust. 1 pkt 38 i 38c – osiągnięta w roku podatkowym.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że zamierzają Państwo nabyć od dwóch swoich akcjonariuszy – bez wynagrodzenia – akcje celem ich dobrowolnego umorzenia. Państwa wątpliwość budzi, czy w związku z ww. operacją dojdzie do powstania przychodu podatkowego zarówno po stronie ww. akcjonariuszy jak i pozostałych akcjonariuszy w spółce, a w konsekwencji czy po Państwa stronie wystąpią obowiązki płatnika.

Treść wskazanych wyżej przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że ustawodawca enumeratywnie określił przypadki i zdarzenia, w wyniku których powstaje przychód. W tych przypadkach jest mowa o odpłatnym zbyciu, umorzeniu, realizacji praw, objęciu w zamian. Wśród sytuacji skutkujących powstaniem przychodu nie wymieniono przypadku, w którym po stronie:

1)akcjonariusza spółki akcyjnej pozostającego w spółce powstaje przychód, w związku z umorzeniem akcji innego akcjonariusza;

2)akcjonariusza, którego akcje są umarzane bez wynagrodzenia powstaje przychód.

Zauważyć bowiem należy, że w wyniku zbycia akcji bez wynagrodzenia zbywający nie uzyskuje żadnej wartości majątkowej. Takich wartości nie uzyskują również akcjonariusze pozostający w spółce w związku z umorzeniem akcji innych akcjonariuszy. W związku z umorzeniem akcji danego akcjonariusza pozostały w spółce akcjonariusz nie otrzymuje pieniędzy ani wartości pieniężnych (jak również świadczenia te nie są postawione do jego dyspozycji). Brak jest również podstaw do uznania, że w związku z tym zdarzeniem otrzymuje on świadczenia w naturze lub inne nieodpłatne świadczenia.

Biorąc zatem pod uwagę przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz wskazane regulacje prawne, stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie zbycie akcji bez wynagrodzenia w celu dobrowolonego umorzenia będzie neutralne podatkowo zarówno dla akcjonariuszy, których akcje są umarzane jak i dla akcjonariuszy pozostających w spółce. W konsekwencji powyższego po stronie ww. akcjonariuszy nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu, a co za tym idzie na Państwie nie będą ciążyły obowiązki płatnika.

Zgodnie bowiem z art. 41 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Stosownie do treści art. 41 ust. 4 ww. Ustawy :

Płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-5a, 13-16 oraz art. 30a ust. 1 pkt 1-11 oraz 11b-13, z zastrzeżeniem ust. 4d, 5, 10, 12 i 21.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).