Kary za przedwczesne rozwiązanie umowy - przychód z działalności gospodarczej.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

Dnia 8 grudnia 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 6 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą zarejestrowaną w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Wnioskodawca posiada nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie stosują się do niego wyjątki, o których mowa w art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Dnia 03 stycznia 2022 r. Wnioskodawca złożył we właściwym dla niego urzędzie skarbowym oświadczenie o wyborze formy opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Do 31 grudnia 2021 r. Wnioskodawca opodatkowywał dochody z działalności gospodarczej podatkiem liniowym 19% na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dnia xx września 2021 r. Wnioskodawca jako Zleceniobiorca zawarł z x jako Zleceniodawcą, umowę o współpracy.

Zgodnie z brzmieniem zapisów ww. umowy o współpracy:

–   § 4 ust. 1 „Umowa zawarta jest pomiędzy Stronami na okres 5 lat”.

–   § 4 ust. 2 „Strony zgodnie postanawiają, że umowa nie może być rozwiązana przed upływem 5 lat. W przypadku rozwiązania umowy przez Zleceniodawcę przed upływem 5 lat Zleceniodawca zapłaci Zleceniobiorcy karę umowną w wysokości 300.000 Euro (trzysta tysięcy euro). Rozwiązanie umowy nie pozbawia Zleceniobiorcy prawa do uzyskania wynagrodzenia obliczonego na podstawie § 3 ust. 1 lit. „b” oraz „c” umowy od każdej transakcji zawartej przez Zleceniodawcę lub podmiot powiązany prawnie, kapitałowo lub osobowo z kontrahentem wskazanym przez Zleceniobiorcę lub osobami dla nich najbliższymi w rozumieniu prawnym lub faktycznym, jak również wynagrodzenia ryczałtowego, określonego w § 3 ust. 1 lit. „a” umowy za cały okres trwania umowy”.

Dnia xx lipca 2022 roku kontrahent zagraniczny zerwał umowę o współpracy. Na skutek niezgodnych z umową działań firmy niemieckiej zerwanie warunków umowy w okresie 5 lat od jej zawarcia przez firmę niemiecką spowodowało obowiązek zapłaty kary umownej wskazanej § 4 ust. 2 ww. umowy.

Na skutek powyższego, dnia xx listopada 2022 r. Strony zawarły porozumienie, zgodnie z treścią którego, cyt. „x, oświadcza, że zobowiązuje się do zapłaty kwoty odszkodowania 300.000,00 Euro wynikającej z zawartej umowy z dnia xx września 2021 r. w trzech ratach. Harmonogram zapłaty rat Firma x zobowiązuje się zrealizować w następujących terminach :

1.Pierwsza rata zostanie zapłacona do 31 grudnia 2022 r.

2.Druga rata zostanie zapłacona do 30 kwietnia 2023 r.

3.Trzecia rata zostanie zapłacona do 30 września 2023 r.

Strony ustalają, że wysokość rat będzie ustalana w zależności od możliwości finansowych firmy x, a firma x wystawi fakturę na ustaloną wysokość raty. Strony postanawiają, iż możliwa będzie spłata zadłużenia w terminie wcześniejszym niż ustalone w tym porozumieniu. Jednocześnie strony ustalają, że w przypadku nie dotrzymania ustalonych terminów, firma x zapłaci ustawowe odsetki za każdy dzień zwłoki”.

Do dnia dzisiejszego (składania wniosku) kara umowna nie została zapłacona.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku wskazał Pan, jak są sklasyfikowane – na podstawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) – faktycznie wykonywane przez Pana usługi, które świadczy Pan w ramach działalności gospodarczej oraz w ramach którego grupowania PKWiU została zawarta opisana we wniosku umowa z niemieckim zleceniodawcą, w związku z którą przysługuje Panu kara umowna będąca przedmiotem Pana pytań.

Wskazał Pan, że w ramach wykonywanej działalności gospodarczej świadczy Pan usługi sklasyfikowane wg Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU):

1)46.18.19.0 – Usługi pośrednictwa w sprzedaży hurtowej pozostałych określonych towarów, gdzie indziej niesklasyfikowanych,

2)74.90.12.0 – Usługi pośrednictwa komercyjnego i wyceny, w wyłączeniem wyceny nieruchomości i ubezpieczeń.

Przedmiotem zapytania jest opisana we wniosku ORD-IN umowa o współpracy z niemieckim kontrahentem „x– generuje ona przychody kwalifikowane: PKWIU 74.90.12.0 – Usługi pośrednictwa komercyjnego i wyceny, z wyłączeniem wyceny nieruchomości i ubezpieczeń.

Usługi wykonywane na podstawie ww. umowy polegały na:

a)poszukiwaniu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej potencjalnych kontrahentów Zleceniodawcy w zakresie usług dystrybucyjnych sprzedaży wyrobów medycznych;

b)nawiązywaniu kontaktu z kontrahentami na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, którzy zostali wskazani przez Zleceniodawcę lub osoby trzecie za zgodą Zleceniodawcy oraz prezentowaniu oferty Zleceniodawcy;

c)ustaleniu ceny sprzedaży i innych istotnych warunków umowy w porozumieniu ze Zleceniodawcą;

d)świadczeniu na rzecz Zleceniodawcy usług polegających na wykonywaniu czynności z zakresu obsługi handlowej klientów oraz reprezentowania Zleceniodawcy na zewnątrz w ramach obsługi handlowej organizowania i uczestniczenia w spotkaniach handlowych (negocjacyjnych);

e)nawiązywaniu i utrzymywaniu bezpośrednich relacji z kontrahentami, między innymi poprzez osobiste wizyty i spotkania lub kontakt telefoniczny lub mailowy;

f)przedstawianiu kontrahentom zastosowania i możliwości produktów lub usług oferowanych przez zleceniodawcę.

4.Jaką stawką podatku dochodowego zryczałtowanego należy opodatkować otrzymywane raty kary umownej?

Zdaniem Wnioskodawcy:

1.Kara umowna stanowiąca odszkodowanie za przedwczesne rozwiązanie umowy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

2.Karę umowną, jako związaną z prowadzoną działalnością gospodarczą, należy kwalifikować jako przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.

3.Kara umowna winna być opodatkowana w dacie faktycznego wpływu płatności poszczególnych rat.

4.Otrzymane wpłaty rat kary umownej należy opodatkować przy zastosowaniu takiej samej stawki ryczałtu, którą Wnioskodawca posługuje się przy rozliczaniu dochodów z działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego.

Uzasadnienie

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2021 r. Nr 14 poz. 1128) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania (inne niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów ustaw i aktów wykonawczych) lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

a)otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością,

b)dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Powołane wyżej przepisy wskazują jednoznacznie, iż nie wszystkie odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego.

Ze zwolnienia korzystają bowiem jedynie te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie bądź też wyroków czy ugód sądowych, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Zakres wynikający z bezpośredniego brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a i b ww. ustawy wyłącza ze zwolnienia odszkodowania otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz dotyczące korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zatem, jeżeli przedmiotowa kara umowna na podstawie § 4 zawartej przez Wnioskodawcę umowy z niemieckim kontrahentem będzie wypłacona na podstawie porozumienia zawartego przez Wnioskodawcę z kontrahentem niemieckim w dniu xx listopada 2022 r., to otrzymana kara umowna nie będzie mogła korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego, ponieważ art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłącza możliwość zwolnienia z opodatkowania odszkodowań otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Mając na uwadze powyższe, uznać należy, iż przedmiotowa kara umowna pozostaje w bezpośrednim związku z działalnością gospodarczą. Przychód z tytułu zapłat kar umownych w terminach wskazanych w zawartym porozumieniu będzie stanowił przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym u Wnioskodawcy.

Zgodnie bowiem z treścią art. 14 ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z działalności gospodarczej są również otrzymane kary umowne.

Odnosząc się do kwestii dotyczącej podatkowego momentu rozpoznania przychodu z tytułu otrzymywanych zapłat w ratach kary umownej na podstawie zawartego porozumienia z dnia xx listopada 2022 r. oraz jego opodatkowania Wnioskodawca wyraża stanowisko, iż będzie to moment zapłaty (wpływu) poszczególnych rat kary umownej.

Stosowne bowiem do unormowań art. 14 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 1, uważa się, zastrzeżeniem ust. 1e 1h i 1i, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

a)wystawienia faktury albo

b)uregulowania należności.

Jeżeli strony ustalą, iż usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku (art. 14 ust. 1e).

Przepis ust. 1e stosuje się odpowiednio do dostawy energii elektrycznej, cieplnej oraz gazu przewodowego (art. 14 ust. 1h).

Na podstawie art. 14 ust. 1i ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku otrzymania przychodu z działalności gospodarczej, do którego nie stosuje się ust. 1c, 1e i 1h, za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.

W przedstawionej sytuacji, z uwagi na fakt, że kara umowna będzie związana z działalnością gospodarczą, nie będą miały zastosowania do wpłacanych rat kary umownej przepisy art. 14 ust. 1c, 1e, 1h – zatem przychód z tego tytułu należy wykazać zgodnie z art. 14 ust. 1i ustawy, tj. w momencie faktycznego otrzymania rat kary umownej (na zasadzie kasowej).

Powyższe potwierdza wykładnia prawa dokonywana na gruncie przytoczonych przepisów przez sądy i organy podatkowe, która wskazuje, iż momentem uzyskania przychodu z kar umownych i odszkodowań otrzymywanych przez podatników prowadzących działalność gospodarczą jest moment faktycznego otrzymania kary umownej lub odszkodowania.

Potwierdzeniem dla tego typu argumentacji są wydawane na gruncie tożsamej podstawy prawnej stanowiska organów podatkowych i sądów zawartej w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, która tutaj per analogiam mogłaby znaleźć zastosowanie, przykładowo w piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 10 października 2017 r. Nr 0111-KDIB1-3.4010.336.2017.1.APO organ wskazał: „W umowie określono, że w przypadku wcześniejszego rozwiązania umowy na podstawie porozumienia stron, Wynajmujący ma prawo do odszkodowania za wcześniejsze rozwiązanie umowy w wysokości kwoty czynszu, jaka pozostaje do zapłaty do końca obowiązywania umowy. W dniu 24 sierpnia 2017 r. doszło do podpisania porozumienia, które rozwiązało umowę z 31 sierpnia 2017 r. W porozumieniu został zawarty zapis o jednorazowej zapłacie tytułem odszkodowania za wcześniejsze rozwiązanie umowy w kwocie 280.000,00 zł plus 23%VAT w terminie do 90 dni od dnia podpisania porozumienia. Zasadą wynikającą z treści art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p., jest to, że przychodem związanym z działalnością gospodarczą osiągniętym w roku podatkowym jest przychód należny, choćby nie został jeszcze faktycznie otrzymany. Niektóre przychody z działalności gospodarczej rozliczane są według metody kasowej. Niewątpliwie przychody związane z otrzymaniem odszkodowania za wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu są związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą. W przypadku odszkodowań trudno jednak uznać, że mamy do czynienia z wydaniem towaru lub świadczeniem usługi. Podmiot, któremu przysługuje takie świadczenie, nie dokonuje bowiem z tego tytułu żadnego świadczenia na rzecz kontrahenta. Oznacza to, że przychody z tego tytułu należy zakwalifikować jako pozostałe świadczenia, o których mowa w art. 12 ust. 3e u.p.d.o.p. Wobec powyższego, odszkodowanie za wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu będzie stanowiło dla Wnioskodawcy przychód podatkowy (odpowiadający kwocie dochodu) w dniu jego faktycznego otrzymania”.

Z uwagi na okoliczność, iż Wnioskodawca wybrał od 01 stycznia 2022 r. formę opodatkowania zryczałtowanym podatkiem od przychodów ewidencjonowanych na rok 2022 oraz na rok 2023, w których to latach będzie następował wpływ rat kary umownej, otrzymane w wyniku porozumienia raty kar umownych będą identyfikowane jako przychód z działalności gospodarczej na gruncie ustawy z dnia 20 listopada 1998 roku o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, tj. uzyskane raty kary umownej będą podlegać opodatkowaniu jako przychód z działalności gospodarczej na zasadach określonych w tej ustawie, tj. w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

W konsekwencji Wnioskodawca wyraża stanowisko, iż otrzymane wpływy z tytułu kary umownej w dacie ich otrzymania będą podlegały opodatkowaniu przy zastosowaniu stawki ryczałtu ewidencjonowanego, którą Wnioskodawca stosuje przy rozliczaniu przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej. A więc stawką 8,5% lub 15%.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że prowadzi Pan jednoosobową działalność gospodarczą. Do końca 2021 opodatkowywał Pan przychód z tej działalności 19% podatkiem liniowym, natomiast od 2022 r. jako formę opodatkowania wybrał Pan ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Dnia xx września 2021 r. zawarł Pan w ramach działalności gospodarczej umowę o współpracy z niemieckim kontrahentem (dalej: Kontrahent). Dnia xx lipca 2022 r. Kontrahent zerwał umowę o współpracy, co spowodowało obowiązek zapłaty kary umownej. Strony zawarły porozumienie, zgodnie z którym Kontrahent zobowiązał się do zapłaty kwoty odszkodowania w ratach.

Stosownie do art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2540 ze zm.):

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne:

Podatnik prowadzący działalność gospodarczą, dla której jako formę opodatkowania wybrał ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, w zakresie ustalania przychodów z działalności zobowiązany jest stosować art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co wynika z ww. art. 6 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

W myśl art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Stosownie do art. 14 ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Zatem kara umowna – wynikająca z umowy o współpracę – uzyskana od Kontrahenta stanowić będzie przychód, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W części dotyczącej momentu powstania przychodu wskazuję, co następuje.

W myśl art. 14 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: