Temat interpretacji
Możliwość skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
1 grudnia 2022 r. wpłynął wniosek Pani (...) z 29 listopada 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 2 lutego 2023 r. (wpływ 3 lutego 2023 r.) wskazując, że przedmiotowy wniosek jest wnioskiem wspólnym Pani i Pani małżonka, a następnie pismem z 28 lutego 2023 r. (wpływ 2 marca 2023 r.) Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:
Pani (...)
2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
Pan (...)
Opis stanu faktycznego
W dniu 9 kwietnia 2019 roku otrzymała Pani wraz z mężem od swojej córki darowiznę prawa własności 1/2 części nieruchomości składającej się z działki zabudowanej budynkiem mieszkalnym, parterowym, o powierzchni 99 m2, wybudowanym w 1935 roku, wymagającym kapitalnego remontu.
Zgodnie z umową darowizny wyżej opisany udział w nieruchomości został objęty ustawową wspólnością majątkową małżeńską Pani oraz Pani męża.
W 2020 roku sprzedała Pani wraz z mężem przedmiotowy udział w nieruchomości. Odpłatne zbycie nie nastąpiło w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Otrzymana z tytułu sprzedaży udziału w nieruchomości kwota została ujęta w deklaracji PIT-39.
W listopadzie 2021 roku w imieniu własnym oraz męża zawarła Pani z córką umowę powierniczą, której przedmiotem było zlecenie córce, jako powiernikowi, powierniczego nabycia prawa własności wskazanego lokalu mieszkalnego. Powiernik został zobowiązany do powierniczego nabycia w imieniu własnym, ale na rzecz zleceniodawców, wskazanego lokalu mieszkalnego. Zgodnie z porozumieniem zleceniodawcy przekazali powiernikowi na zakup wskazanego lokalu pieniądze uzyskane w 2020 roku ze sprzedaży wyżej opisanego udziału w nieruchomości. Zgodnie z porozumieniem powiernik został zobowiązany do przeniesienia na zleceniodawców prawa własności lokalu - na wezwanie zleceniodawców, w terminie 3 miesięcy od otrzymania wezwania. W przypadku niewykonania przez powiernika zobowiązania, powiernik będzie zobowiązany do zwrotu całości kwoty przekazanej na powierniczy zakup lokalu powiększonej o odsetki, odsetki maksymalne ustalone zgodnie z art. 359 § 2 [1] kc, tj. na poziomie czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym. Ponadto w omawianej umowie powiernikowi przekazano zarządzanie lokalem do czasu dokonania przez strony przeniesienia prawa własności lokalu. Zawarta umowa powiernictwa nie przewiduje żadnego wynagrodzenia dla powiernika, gdyż dotyczy relacji z osobami spokrewnionymi (powiernik jest córką zleceniodawców). Wykonywanie umowy powierniczej nie jest realizowane w ramach działalności gospodarczej, ani w ramach działalności wykonywanej osobiście, czy też w ramach innego źródła przychodów. Podstawą faktyczną dla zlecenia córce powierniczego nabycia lokalu mieszkalnego na rzecz Pani i Pani męża jest relacja zaufania w ramach członków najbliższej rodziny.
W grudniu 2021 r. Pani córka nabyła prawo własności wskazanego lokalu mieszkalnego wydatkując całość kwoty przekazanej na ten cel zgodnie z porozumieniem powierniczym.
W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, lokal mieszkalny nabyty przez Pani córkę działającą jako powiernik, na podstawie umowy powierniczej, położony jest w Polsce.
W nabytym przez powiernika lokalu mieszkalnym będzie Pani wraz z mężem realizować własne cele mieszkaniowe.
Cały przychód uzyskany przez Panią i Pani męża ze zbycia przedmiotu darowizny (udziału we wspólności nieruchomości) został przekazany na powierniczy zakup lokalu mieszkalnego.
Pytanie
Czy - wobec przeznaczenia przez Panią i Pani męża całości kwoty pieniężnej uzyskanej w 2020 roku ze sprzedaży udziału w nieruchomości na dokonany przez powiernika zakup lokalu mieszkalnego w grudniu 2021 r. - przychód uzyskany ze zbycia udziału w nieruchomości podlega zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 w związku z art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako przychód, który został w całości wydatkowany na własne cele mieszkaniowe w okresie nieprzekraczającym dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie?
Państwa stanowisko w sprawie
W Państwa ocenie, w przedstawionym stanie faktycznym zawarła Pani z córką w imieniu własnym oraz męża umowę powierniczą, której przedmiotem było zlecenie córce, jako powiernikowi, powierniczego nabycia prawa własności wskazanego lokalu mieszkalnego.
Zgodnie z umową powiernik został zobowiązany do powierniczego nabycia w imieniu własnym, ale na rzecz zleceniodawców, wskazanego lokalu mieszkalnego.
Zgodnie z porozumieniem zleceniodawcy przekazali powiernikowi sumę pieniędzy przeznaczoną na zakup wskazanego lokalu. Pieniądze przeznaczone na zakup lokalu mieszkalnego pochodziły ze sprzedaży w 2020 roku udziału w nieruchomości. Powiernicze (fiducjarne) zlecenie nabycia nieruchomości polega na tym, że zleceniobiorca zobowiązuje się na zlecenie zleceniodawcy nabyć nieruchomość w imieniu własnym i na swoją rzecz, a następnie przenieść własność nieruchomości na dającego zlecenie na jego żądanie.
Fiducjarne zlecenie należy odróżnić od pełnomocnictwa. W przypadku pełnomocnictwa skutki podjętej czynności (nabycia własności nieruchomości) powstałyby bezpośrednio dla mocodawcy. Natomiast przy zleceniu fiducjarnym zleceniobiorca - powiernik nie działa w imieniu i na rzecz dającego zlecenie, ale działa w imieniu własnym i na rzecz dającego zlecenie. Powiernik jest jedynie zobowiązany do dokonania powierniczego nabycia, a następnie do przeniesienia nabytego powierniczo prawa na dającego zlecenie.
Dopuszczalność umowy zlecenia powierniczego nabycia nieruchomości i skuteczność roszczenia zleceniodawcy (powierzającego) o przeniesienie na niego własności takiej nieruchomości nie budzi żadnych wątpliwości. W ugruntowanym orzecznictwie Sądu Najwyższego umowa zlecenia o nabycie nieruchomości dla zleceniodawcy przez zleceniobiorcę w jego imieniu nie wymaga formy aktu notarialnego, jeżeli jej przedmiotem jest nabycie prawa własności nieruchomości przez zleceniobiorcę w jego własnym imieniu z obowiązkiem późniejszego przeniesienia tej własności na zleceniodawcę (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 1975 roku, sygnatura akt III CZP 55/75, orzeczenia SN z 5 maja 1949 r. Kw C 186/49-PN 4-6/50/451; z 9 stycznia 1951 r., ŁC 1907/50 - OSN 1951, poz. 81; z dnia 12 czerwca 1950 r. C 22/50 CPP 1951, s. 747, z 1 października 1955 r. III CRN 783/55 - OSN 1957, poz. 42, uchwała SN z 2 kwietnia 1975 r., sygn. akt IV CO 38/56 - OSPiKA 1958, poz. 258).
Podkreślenia wymaga, że w opisanym stanie faktycznym powiernik działa jedynie w imieniu własnym, ale na rzecz zleceniodawców (powierzających). Dokonany przez powiernika zakup określonego lokalu mieszkalnego nastąpił z wykorzystaniem powierzonych mu przez zleceniodawców na ten cel środków pieniężnych. Istota powiernictwa polega na tym, że powiernik zgodnie z wolą powierzających dysponował środkami powierzonymi na zakup lokalu oraz zobowiązany jest do przeniesienia nabytego powierniczo prawa na zleceniodawców zgodnie z porozumieniem powierniczym.
Zgodnie z art. 734 § 1 Kodeksu cywilnego umowa zlecenia ani nie przenosi na zleceniodawcę prawa własności, ani nie zobowiązuje bezpośrednio zleceniobiorcy do takiego przeniesienia. Nie należy zatem do kategorii umów, z którymi art. 158 Kodeksu cywilnego wiąże obowiązek ich zawarcia w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności tych umów. Umowa zlecenia zobowiązuje bezpośrednio zleceniobiorcę tylko do nabycia nieruchomości w imieniu zleceniodawcy. Wprawdzie zgodnie z art. 740 zdanie 2 Kodeksu cywilnego zleceniobiorca powinien wydać zleceniodawcy wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym, jest to jednak obowiązek pośredni, który wynika z samej ustawy, a ponadto powstaje nie w momencie zawarcia umowy zlecenia, lecz dopiero po jej wykonaniu.
Zgodnie z art. 3. ust 1 z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy PIT, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie (...) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości (...), jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie (...).
Zgodnie z art. 30e powołanej ustawy od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 źródła przychodów ust. 1 pkt 8 lit. a-c podatek dochodowy wynosi 19 % podstawy obliczenia podatku.
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe.
W opisanym stanie faktycznym cały przychód uzyskany przez Panią i Pani męża ze sprzedaży w 2020 roku udziału w nieruchomości został przekazany powiernikowi na zakup lokalu mieszkalnego, zgodnie ze zleceniem powierniczym.
W grudniu 2021 roku powiernik dokonał zakupu wskazanego lokalu mieszkalnego w imieniu własnym, ale na rzecz zleceniodawców (powierzających).
Przychód uzyskany z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości został w całości wydatkowany na własne cele mieszkaniowe w okresie nieprzekraczającym dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.
Wobec tego przychód ten podlega zwolnieniu od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 w związku z art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647, ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a)nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b)spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c)prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d)innych rzeczy,
- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw wynikających z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)–c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, wynika że w 2019 r. nabyli Państwo - w ramach ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej - w drodze umowy darowizny od córki udział wynoszący 1/2 nieruchomości składającej się z działki zabudowanej budynkiem mieszkalnym. Przedmiotowy udział został odpłatnie zbyty przez Państwa w 2020 r.
W miesiącu listopadzie 2021 r. zawarli Państwo z córką umowę powierniczą, której przedmiotem było zlecenie córce, jako powiernikowi, powierniczego nabycia prawa własności wskazanego lokalu mieszkalnego. Na poczet nabycia lokalu mieszkalnego przekazali Państwo córce całość środków pieniężnych uzyskanych w 2020 r. ze sprzedaży przysługujących Państwu udziałów w zabudowanej nieruchomości. W grudniu 2021 r. Państwa córka nabyła prawo własności do wskazanego lokalu mieszkalnego, wydatkując całą kwotę przekazaną przez Państwa na ten cel.
Wątpliwość Państwa budzi kwestia, czy przeznaczając całość kwoty uzyskanej ze sprzedaży udziałów w nieruchomości zabudowanej na nabycie przez Państwa córkę – powiernika – lokalu mieszkalnego, przychód uzyskany ze sprzedaży ww. udziałów będzie podlegał zwolnieniu od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Mając na uwadze fakt, że zbycie ww. udziałów nastąpiło przed upływem pięcioletniego okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, sprzedaż ta stanowi dla Państwa źródło przychodu podlegające opodatkowaniu według zasad określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Stosownie do art. 30e ust. 4 cyt. ustawy:
Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:
1)dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2)dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.
Dochód zwolniony należy obliczyć według następującego wzoru:
dochód zwolniony = D × W/P
gdzie:
D – dochód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa,
W – wydatki poniesione na cele mieszkaniowe,
P – przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa.
Należy wyjaśnić, że powyższe zwolnienie obejmuje więc taką część dochodu uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa, jaka proporcjonalnie odpowiada udziałowi poniesionych wydatków na własne cele mieszkaniowe w osiągniętych przychodach z odpłatnego zbycia. W sytuacji, gdy przychód z odpłatnego zbycia zostanie w całości przeznaczony na cele mieszkaniowe, to wówczas uzyskany z tego tytułu dochód będzie w całości korzystał ze zwolnienia od podatku dochodowego.
Tym samym, aby dochód z tytułu sprzedaży nieruchomości był w całości zwolniony z podatku dochodowego, cały przychód ze zbytej nieruchomości musi być wydatkowany na własne cele mieszkaniowe, wymienione w przepisie art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.
Cele mieszkaniowe, których sfinansowanie przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uprawnia do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania wymienione zostały w art. 21 ust. 25 pkt 1 ww. ustawy, i tak:
Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się:
1) wydatki poniesione na:
a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
- położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.
Organ podatkowy podkreśla, że zgodnie z zasadą przyjętą w orzecznictwie, jak i w doktrynie prawa podatkowego, zwolnienia podatkowe oraz ulgi są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających zwolnienia podatkowe, jak również ulgi, należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów. Stąd też, skorzystanie z przedmiotowego zwolnienia jest możliwe tylko i wyłącznie w sytuacji spełnienia wszystkich przesłanek wskazanych w przepisie prawa.
Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania prawne wskazać należy, że ustawodawca uzależnia skorzystanie ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych m.in. od wydatkowania przez podatnika w ściśle określonym czasie przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) na realizację własnego celu mieszkaniowego.
Jednym z celów, których realizacja uprawnia do zwolnienia jest wskazane w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem.
W analizowanej sprawie w związku z zamiarem nabycia lokalu mieszkalnego zawarli Państwo z córką umowę powierniczą, której przedmiotem było zlecenie – dokonania nabycia wskazanego lokalu mieszkalnego. Państwa córka jako powiernik została zobowiązana do nabycia w imieniu własnym, ale na rzecz Państwa wspomnianego lokalu.
W odniesieniu do przedstawionego opisu sprawy wskazać należy, że w obrocie gospodarczym zarówno osoby fizyczne jak i prawne, a także jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej (spółki osobowe) nie muszą działać osobiście, dopuszczalne jest działanie przez przedstawiciela. Istota przedstawicielstwa w prawie cywilnym polega na tym, że pewna osoba dokonuje w imieniu i na rzecz innego podmiotu czynności prawnych. Osoba, która dokonuje czynności, określana jest mianem przedstawiciela, natomiast osoba, w imieniu której czynność jest dokonywana – mianem reprezentowanego.
Jeżeli czynność dokonana przez przedstawiciela mieści się w granicach umocowania udzielonego przez reprezentowanego, wywołuje ona bezpośredni skutek dla podmiotu, który udzielił pełnomocnictwa. Powszechnie wskazuje się, że prawu cywilnemu znane są także inne podobne instytucje, które pełnią funkcje zbliżone do przedstawicielstwa, przy czym nie należy ich utożsamiać z przedstawicielstwem.
Od tej instytucji należy odróżnić np. powiernika, który na zewnątrz działa jako samodzielny podmiot prawa, jednak z mocy wewnętrznego porozumienia z inną osobą, na rzecz której działa, nie występuje we własnym interesie.
Powiernictwo jako instytucja prawna nie jest uregulowane w prawie polskim. Podstawą do konstruowania czynności powierniczych jest wyrażona w art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.) zasada swobody kontraktowej. Zgodnie z tym przepisem:
Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Najczęściej podstawą do skonstruowania umowy powierniczej jest umowa zlecenia. Prawa i obowiązki stron tej umowy należy zasadniczo oceniać według przepisów o zleceniu.
Istota zlecenia powierniczego polega na tym, że na zewnątrz występuje powiernik, który dokonuje nabycia pewnej rzeczy lub prawa we własnym imieniu, ale na rzecz zleceniodawcy. Jak wynika z art. 734 i 735 Kodeksu cywilnego – istotą umowy zlecenia jest odpłatne (prowizja) lub nieodpłatne dokonanie określonej czynności prawnej w imieniu dającego zlecenie lub jeżeli tak stanowi umowa w imieniu własnym, lecz na rachunek zlecającego. W tym ostatnim wypadku wszelkie nabycie praw lub rzeczy ma charakter powierniczy (fiducjarny), a przyjmujący zlecenie ma obowiązek wydać zlecającemu wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym (art. 740 zdanie 2 Kodeksu cywilnego).
Władztwo nad nabytymi prawami, jakie można przypisać zleceniobiorcy wykonującemu zlecenie powiernicze jest ograniczone, a to poprzez:
-ograniczenie czasowe – zleceniobiorca obowiązany jest przekazać nabyte prawa na pierwsze żądanie zleceniobiorcy;
-ustawowo wyłączoną możliwość rozporządzania tymi prawami na rzecz kogo innego aniżeli zleceniodawca lub wskazany przezeń podmiot, co powoduje wyłączenie możliwości efektywnego zwiększenia masy majątkowej zleceniobiorcy o prawa nabyte w wykonaniu powiernictwa;
-nieekwiwalentność dla zleceniobiorcy zbycia nabytych we własnym imieniu, lecz na rachunek zlecającego praw; prawa te przenoszone są na zlecającego nieodpłatnie – zgodnie z art. 742 Kodeksu cywilnego dający zlecenie zwraca przyjmującemu zlecenie jedynie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia, oraz zwalnia go od zobowiązań, które ten w powyższym celu zaciągnął w imieniu własnym, natomiast w przypadku przenoszenia powierniczo nabytych praw na wskazaną przez zlecającego osobę trzecią cena zbycia stanowi należność zleceniodawcy (art. 740 Kodeksu cywilnego).
W tym miejscu wskazać należy, że przeniesienie własności nieruchomości na zleceniodawcę następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z wcześniej zawartej umowy zlecenia.
Zatem, nabycie oraz przeniesienie przez powiernika na Panią i Pani małżonka prawa własności do opisanego we wniosku lokalu mieszkalnego jest immanentną cechą łączącego strony umowy stosunku prawnego. Z wniosku wynika, że w rozpatrywanej sprawie zleceniobiorca – Państwa córka – ww. czynności dokonała we własnym imieniu, ale na Państwa rzecz, czyli w interesie i na rachunek osób których działała.
Zgodnie z zawartym porozumieniem przekazali Państwo jako zleceniodawcy powiernikowi całość środków uzyskanych z odpłatnego zbycia przysługujących Państwu udziałów w nieruchomości zabudowanej. Państwa córka całość przekazanych środków przeznaczyła w okresie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na nabycie we własnym imieniu, ale na Państwa rzecz wskazanego lokalu.
W przedmiotowym lokalu będą Państwo realizować własne cele mieszkaniowe.
Zatem Państwa córka jako powiernik działający we własnym imieniu, wydatkowała całość przekazanych Jej środków pieniężnych na nabycie na Państwa rzecz wskazanego lokalu mieszkalnego.
Ponadto – jak wyżej stwierdzono – nabycie lokalu mieszkalnego przez Panią i Pani małżonka nastąpiło z dniem nabycia tego lokalu przez powiernika, w przedmiotowej sprawie Państwa córkę.
W konsekwencji skoro cały przychód uzyskany ze sprzedaży przysługujących Państwu udziałów w ww. zabudowanej nieruchomości został przeznaczony na nabycie wskazanego powiernikowi lokalu mieszkalnego to ustalony dochód dotyczący przedmiotowej transakcji zostanie objęty zwolnieniem podatkowym na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy podatek dochodowy od osób fizycznych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowaną, która jest stroną postępowania
Pani (…) (Zainteresowana będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).