Skutki podatkowe odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 lutego 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 13 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia udziału w nieruchomości. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Jest Pani osobą fizyczną, obywatelką Polski, podlegającą obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy) zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: "ustawa o PIT"). W dniu (…) 1982 r. na podstawie umowy darowizny sporządzonej w formie aktu notarialnego Pani dziadek nabył grunt o powierzchni 0,0836 ha. Pomimo, iż na moment darowizny Pani dziadek był w związku małżeńskim objętym małżeńską wspólnością majątkową, grunt nabyty został do jego majątku prywatnego. Świadczy o tym treść księgi wieczystej, z której wynika, że w dziale (...) z datą od (…) 1982 tj. dnia darowizny jako właściciel wpisany był jedynie Pani dziadek. Na nabytym przez Pani dziadka gruncie w kolejnych latach pobudowany został dom jednorodzinny, który powstał nakładami wspólnymi obu małżonków. W księdze wieczystej (nr księgi (…)) grunt ten stanowi zabudowaną nieruchomość o numerze działki (…) i znajduje się przy ul. (…) w L. W dniu (…) 2017 r. zmarła Pani babcia, żona dziadka. Na podstawie sporządzonego testamentu stał się on jedynym spadkobiercą całego majątku spadkodawczyni. W dniu (…) 2021 r. zmarł Pani dziadek. Na podstawie sporządzonego w dniu (…) 2022 r. postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, Pani wraz z wujem, staliście się współwłaścicielami wskazanego gruntu. Pani nabyła udział wynoszący 1/2 (jeden łamane na dwa) całości. W dniu (…) 2022 r. na podstawione aktu notarialnego Repertorium (…) Pani wraz z wujem zbyliście całość gruntu wraz ze znajdującym się na nim budynkiem mieszkalnym.

Pytanie

Czy sprzedaż 1/2 udziału nieruchomości, o której mowa w stanie faktycznym, tj. gruntu z posadowionym na nim budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym, która została nabyta przez Panią w wyniku stwierdzenia o nabyciu spadku, jest źródłem przychodu podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, sprzedaż 1/2 udziału nieruchomości, o której mowa w stanie faktycznym, która została nabyta przez Panią w wyniku stwierdzenia o nabyciu spadku, nie jest źródłem przychodu podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Może Pani bowiem do okresu 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości, uwzględnić datę nabycia gruntu w dniu (…) 1982 r. w drodze darowizny otrzymanej przez Pani dziadka. Możliwość ta wynika z art. 10 ust. 5 ustawy o PIT. Ponadto zwolnienie przysługiwałoby nawet wówczas, gdyby uznać, ze zbywana nieruchomości znajdowała się w majątku wspólnym Pani dziadka i babci. Również w tym przypadku jako datę nabycia należałoby uwzględniać (…) 1982 r. W konsekwencji jest Pani zwolniona zarówno z opodatkowania transakcji zbycia nieruchomości w dniu (…) 2022 r. oraz z obowiązku złożenia zeznania PIT-39 z tytułu tej transakcji. Błędnym założeniem byłoby bowiem przyjęcie, że pięcioletni okres liczyć należy od końca roku 2017 r. tj. śmierci Pani babci. W pierwszej kolejności dlatego, że od dnia otrzymania darowizny jednym właścicielem gruntu był dziadek, co wynika z wpisu do księgi wieczystej. Po drugie, nawet gdyby przyjąć, co nie jest zgodne z przepisami prawa, że odrębnie rozpatrywane jest zbycie gruntu i odrębnie pobudowanego wspólnym nakładem małżeńskim budynku mieszkalnego jednorodzinnego to w świetle prawa, w dniu śmierci babci, nie doszło do nabycia przez Pani dziadka własności (całości lub części) żadnej z nieruchomości. Doszło bowiem jedynie do zniesienia współwłasności małżeńskiej. Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2: a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, c) prawa wieczystego użytkowania gruntów, d) innych rzeczy, - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany. Mając na uwadze powyższy przepis w sytuacji, gdy odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej, stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT. W przypadku, gdy podatnik nabył część lub całość nieruchomości w drodze spadku dodatkowo zastosowanie znajduje art. 10 ust. 5 ustawy o PIT zgodnie z którym: W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę. Ustalenia wymaga zatem moment faktycznego nabycia nieruchomości przez spadkodawcę a więc Pani dziadka. Zgodnie z art. 46 kodeksu cywilnego, nieruchomościami są grunty i budynki lub ich części trwale związane z gruntem. Jak stanowi art. 47 kodeksu cywilnego, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania. Przenosząc wskazane przepisy na stan faktyczny wskazać należy, że dla ustalenia momentu nabycia gruntu nieistotny jest moment wybudowania nieruchomości, w tym przypadku budynku mieszkalnego. Budynek ten jest bowiem częścią składową gruntu. Budynek trwale związany z gruntem jako część składowa gruntu, nie może być bowiem przedmiotem odrębnej własności. Odrębnym przedmiotem własności budynek będzie wówczas, gdy wzniesiono go na gruncie będącym w użytkowaniu wieczystym i w takim przypadku istotne znaczenie będzie miała data jego wybudowania. Nie ma to jednak zastosowania w Pani stanie faktycznym. W konsekwencji należy przyjąć, że datą nabycia gruntu jest (…) 1982 r. kiedy to Pani dziadek nabył w drodze darowizny, do majątku odrębnego, niezabudowany wówczas grunt, na którym następnie w ramach wspólności majątkowej wraz z żoną wybudował budynek mieszkalny. Nawet wówczas, gdyby grunt został nabyty przez Pani dziadka do majątku odrębnego a następnie stałby się składnikiem majątku wspólnego w wyniku rozszerzenie majątku wspólnego, w dniu śmierci babci (a więc żony dziadka) nie doszłoby do przeniesienia części lub całości własności nieruchomości. W świetle przepisów w każdych z tych dwóch przypadków (nabycie do majątku odrębnego lub przekazanie do majątku wspólnego) jako datę nabycia gruntu przez spadkodawcę (Pani dziadka) wskazać należy (…) 1982 r. W przypadku nabycia do majątku odrębnego wynikałoby to z faktu, iż grunt był jedyną własnością dziadka od momentu nabycia. W przypadku drugim, a więc włączenia do majątku wspólnego obojga małżonków wynikałoby to z faktu, że w momencie śmierci żony nie doszło o nabycia jej części a jedynie zniesienia współwłasności. Stosownie do art. 10 ust. 6 ww. ustawy o PIT, w przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c), okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej. Co prawda przytoczony art. 10 ust. 6 ustawy o PIT nie jest w pełni adekwatny do stanu faktycznego jednak oddaje istotę ustalania właściwego okresu w którym dochodzi do faktycznego nabycia nieruchomości. Warto również nadmienić, że przepis ten dodany został przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2159). Powyższa zmiana weszła w życie z dniem 1 stycznia 2019 r. i ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od tego dnia. Wskazać należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. W myśl art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku. Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Ponadto, wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa, należy stwierdzić, że skoro nabycie opisanego we wniosku nastąpiło 30 grudnia 1982, to pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a w zw. z art. 10 ust. 5 ustawy należy liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym dokonano nabycia nieruchomości przez spadkodawcę (Pani dziadka) w drodze darowizny. W konsekwencji, dokonane przez Panią odpłatne zbycie przypadającej jej części nieruchomości nie stanowi dla Pani źródła przychodu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o PIT, gdyż zostało dokonane po upływie pięciu lat, licząc od końca roku, w którym nastąpiło ww. nabycie. W związku z tym, nie ciąży na Pani obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na zasadach określonych w art. 30e ustawy o PIT, jak również z tytułu tej sprzedaży nie jest zobowiązana do składania deklaracji PIT-39.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przytoczony przepis formułuje generalną zasadę, zgodnie z którą nienastępujące w wykonaniu działalności gospodarczej odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu i rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zatem przychód z odpłatnego zbycia nieruchomości (jej części lub udziału w nieruchomości oraz określonych praw) w myśl ww. przepisu nie powstanie, jeżeli spełnione są łącznie dwa warunki:

-odpłatne zbycie nieruchomości nie nastąpi w wykonaniu działalności gospodarczej (nie stanowi przedmiotu działalności gospodarczej) oraz

-zostanie dokonane po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Jak stanowi art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.):

W myśl art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego:

Stosownie do treści art. 926 Kodeksu cywilnego:

Powyższe oznacza, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej.

Jak stanowi art. 1025 § 1 ww. Kodeksu:

Zatem postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W przypadku odpłatnego zbycia przez Panią udziału w nieruchomości nabytego w spadku po dziadku, istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia tej nieruchomości przez spadkodawcę.

Z treści wniosku wynika, że w spadku po dziadku nabyła Pani udział w nieruchomości. Spadkodawca nabył niezabudowaną nieruchomość na podstawie umowy darowizny (…) 1982 r. Na moment darowizny spadkodawca był w związku małżeńskim objętym małżeńską wspólnością majątkową jednakże grunt nabyty został do jego majątku prywatnego. Na nabytym przez spadkodawcę gruncie w kolejnych lata zbudowany został dom jednorodzinny, który powstał nakładami wspólnymi obu małżonków. W dniu (…) 2017 r. zmarła Pani babcia, żona dziadka. Na podstawie sporządzonego testamentu stał się on jedynym spadkobiercą całego majątku spadkodawczyni. W dniu (…) 2021 r. zmarł Pani dziadek. Na podstawie sporządzonego w dniu (…) 2022 r. postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, Pani wraz z wujem, staliście się współwłaścicielami wskazanego gruntu. W dniu (…) 2022 r. Pani wraz z wujem zbyliście całość gruntu wraz ze znajdującym się na nim budynkiem mieszkalnym.

Uwzględniając powyższe, pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w Pani przypadku niewątpliwie minął, bowiem jak wynika z wniosku od końca roku, w którym spadkodawca nabył wskazaną nieruchomość upłynęło ponad pięć lat.

Reasumując, odpłatne zbycie przez Panią udziału w nieruchomości (…) 2022 r., nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ odpłatne zbycie nastąpiło po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego udziału w nieruchomości przez spadkodawcę.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).