Temat interpretacji
Możliwość wspólnego rozliczenia małżonków.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
6 marca 2023 wpłynął Pana wniosek z 27 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 9 maja 2023 r. (wpływ 11 maja 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Jest Pan opiekunem prawnym swojej żony. Macie Państwo 45-letni staż małżeński. Na skutek postępującej choroby żona jest pod Pana opieką, mieszkacie Państwo we wspólnym gospodarstwie domowym. Żona ma orzeczoną grupę inwalidztwa – stopień niepełnosprawności znaczny oraz otrzymuje dodatek opiekuńczy. Jej emerytura generuje roczny przychód około 20 tys. zł i nie pozwala na wykorzystanie ulg podatkowych. Stan fizyczny i umysłowy Pana żony (brak mowy, poruszania się, samodzielnego załatwiania potrzeb fizjologicznych) kwalifikuje ją do grupy dzieci niepełnosprawnych. Prawo podatkowe według Pana preferuje pomoc finansową w postaci ulg podatkowych (ulga rodzinna, wspólne rozliczanie) dla takich osób.
Ubezwłasnowolnienie żony nastąpiło w połowie (...) r.
Na podstawie wiadomości internetowych stwierdza Pan, że są interpretacje Dyrektorów Izb Skarbowych akceptujących stosowanie ulg prorodzinnych i wspólnego opodatkowania w sytuacjach podobnych do Pańskiej (pismo z 19 stycznia 2012 r. Izby Skarbowej w Łodzi IPTB2/415-676/11-4/AK, pismo z 15 listopada 2011 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi IPTB2/415-676/11-2/AK) a także wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie ulgi prorodzinnej na osobę pełnoletnią, na którą pełnomocnik prawny ma obowiązek alimentacyjny.
W uzupełnieniu wskazał Pan, że zamierza skorzystać ze wspólnego rozliczenia z żoną jako osobą, dla której jest Pan opiekunem prawnym i rzeczywistym opiekunem.
Rozlicza się Pan na zasadach ogólnych (emerytura i działalność gospodarcza na podstawie książki przychodów i rozchodów). Żona otrzymuje emeryturę w wysokości ok. 1545 zł. Mieszkacie Państwo we wspólnym mieszkaniu. Choroba spowodowała, że żona porusza się tylko na wózku, nie mówi, potrzeby fizjologiczne załatwia tylko w pampersy, wymaga karmienia i ubierania. Żona ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności z koniecznością długotrwałej opieki innej osoby.
Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)
Czy jako opiekun prawny osoby dorosłej, niepełnosprawnej, ubezwłasnowolnionej całkowicie może Pan dokonać wspólnego rozliczenia podatkowego?
Pana stanowisko w sprawie
W Pana ocenie, w opisanym przypadku może Pan rozliczyć dochody za 2022 r. wspólnie z żoną, aby móc wykorzystać przyznane ulgi dla żony zgodnie z wolą ustawodawcy oraz obowiązkiem opiekuna prawnego w zakresie ochrony praw ubezwłasnowolnionego, zabezpieczenia jego dobra i interesów społecznych.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan również, że Pana zdaniem art. 6 ustawy o podatku dochodowym w pkt 4c i pkt 4d umożliwia wspólne rozliczenia opiekuna prawnego i osoby podopiecznej.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 6 ust. 1 ww. ustawy:
Małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów.
Na podstawie art. 6 ust. 2 ww. ustawy:
Małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, pozostający w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej:
1)przez cały rok podatkowy albo
2)od dnia zawarcia związku małżeńskiego do ostatniego dnia roku podatkowego - w przypadku gdy związek małżeński został zawarty w trakcie roku podatkowego
- mogą być, z zastrzeżeniem ust. 8, na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot pomniejszających dochód; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.
Zgodnie z art. 6 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Wniosek, o którym mowa w ust. 2, może być wyrażony przez jednego z małżonków. Wyrażenie wniosku przez jednego z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez jego współmałżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.
W myśl art. 6 ust. 3 ww. ustawy:
Zasada wyrażona w ust. 2 ma zastosowanie również, jeżeli jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany zgodnie z art. 27, lub osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku uiszczenia podatku.
Z art. 6 ust. 3a tej ustawy wynika, że:
Zasady i sposób opodatkowania, o których mowa w ust. 2 i 3, mają zastosowanie również do:
1)małżonków, którzy mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej,
2)małżonków, z których jeden podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Rzeczypospolitej Polskiej a drugi ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej
- jeżeli osiągnęli podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego przez oboje małżonków w danym roku podatkowym i udokumentowali certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych; przepis ust. 8 stosuje się odpowiednio.
Stosownie do art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:
1) stosuje przepisy:
a) art. 30c lub
b) ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, z wyjątkiem art. 6 ust. 1a tej ustawy
- w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń;
2) podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Z wnioskiem o wspólne opodatkowanie dochodów mogą wystąpić małżonkowie, jeżeli spełnią łącznie, określone w art. 6 ust. 2 i 8 ustawy, następujące warunki:
- są polskimi rezydentami podatkowymi,
- pozostają w związku małżeńskim i we wspólności majątkowej:
-przez cały rok podatkowy albo
-od dnia zawarcia związku małżeńskiego do ostatniego dnia roku podatkowego, w przypadku gdy związek małżeński został zawarty w trakcie roku podatkowego,
- nie stosują przepisów o 19% podatku liniowym lub przepisów ustawy o ryczałcie (z wyjątkiem dotyczących najmu prywatnego) w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,
- nie podlegają opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym lub ustawy o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.
Wyjaśnić należy, że ustawodawca wprowadzając uprawnienie polegające na możliwości wspólnego rozliczenia się małżonków, wyraźnie określił warunki jakie należy spełnić by móc z niego skorzystać. Spełnienie ww. warunków łącznie powoduje możliwość skorzystania z prawa do łącznego opodatkowania dochodów małżonków.
Z opisu zdarzenia wynika, że jest Pan opiekunem prawnym ubezwłasnowolnionej żony. Mieszkacie Państwo we wspólnym gospodarstwie domowym. Żona ma orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności. Wymaga stałej opieki. Żona otrzymuje emeryturę oraz dodatek opiekuńczy. W połowie 2022 r. nastąpiło ubezwłasnowolnienie Pana żony. Pana wątpliwości dotyczą możliwości rozliczenia się wspólnie z żoną.
Celem wyjaśnienia Pana wątpliwości należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).
Zgodnie z art. 53 § 1. ww. ustawy:
Rozdzielność majątkowa powstaje z mocy prawa, w razie ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.
Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że ubezwłasnowolnienie Pana żony, które nastąpiło w połowie 2022 r. spowodowało ustanie wspólności majątkowej małżeńskiej. W związku z powyższym nie został spełniony jeden z warunków uprawniających do wspólnego opodatkowania małżonków, tj. pozostawanie we wspólności majątkowej przez cały rok podatkowy.
Odnosząc się natomiast do powołanych przez Pana przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy zaznaczyć, że art. 6 ust. 4c wskazuje :
Od dochodów jednego rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
2)pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3)pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innym państwie
- podatek może być określony zgodnie z ust. 4d na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym.
Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4d :
W przypadku, o którym mowa w ust. 4c, podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w niniejszej ustawie.
Powyższe przepisy dają możliwość preferencyjnego rozliczenia się osobie samotnie wychowującej dzieci. To rozwiązanie nie jest skierowane do małżonków, nawet w sytuacji kiedy jedno z nich jest osobą ubezwłasnowolnioną i niepełnosprawną. Sam fakt otrzymywania przez ubezwłasnowolnioną małżonkę dodatku opiekuńczego oraz utrzymywania jej przez podatnika nie jest wystarczający do przyznania podatnikowi prawa do omawianej preferencji.
Zatem Pana stanowisko stwierdzające, że jest Pan uprawniony do wspólnego rozliczenia z żoną jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).