Ustalenie momentu powstania przychodu.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 lutego 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 21 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia momentu powstania przychodu.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Prowadzi Pan jednoosobową działalności gospodarczą pod firmą „X”.

Działalność gospodarcza obejmuje:

-PKD 77.11.Z - wynajem i dzierżawa samochodów osobowych i furgonetek,

-PKD 45.11.Z - sprzedaż hurtowa i detaliczna samochodów osobowych i furgonetek,

-PKD 45.19.Z - sprzedaż hurtowa i detaliczna pozostałych pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli.

W ramach prowadzonej działalności dokonuje Pan wykupu leasingowanych przez siebie samochodów, które są następnie przedmiotem dalszej sprzedaży przez Pana. Wobec powyższego, zawiera Pan umowy o współpracy, których przedmiotem jest określenie warunków i zasad współpracy handlowej odnoszącej się do sprzedaży oferowanych przez siebie pojazdów (zwana dalej: „Umową”). Na moment podpisania Umowy oferowane do sprzedaży pojazdy są jeszcze przedmiotem leasingu. W ramach zawieranych umów zobowiązuje się Pan przenieść na rzecz Zamawiającego własność pojazdów (w tym zobowiązuje się dokonać uprzedniego wykupu pojazdu z leasingu), a Zamawiający zobowiązuje się pojazd odebrać i zapłacić Panu cenę na zasadach i warunkach wskazanych w Umowie. Zgodnie z Umową przesyła Pan Zamawiającemu za pośrednictwem poczty elektronicznej oferty handlowe dotyczące pojazdów. Zamawiający będący zainteresowany pojazdem, składa Panu zamówienie na zakup danego pojazdu wskazując m.in. numer VIN pojazdu (dalej: „Zamówienie”). Z chwilą złożenia Zamówienia powstaje obowiązek zapłaty zaliczki przez Zamawiającego na Pana rzecz. W związku z powyższym, z momentem złożenia przez kontrahenta Zamówienia wystawia Pan na Zamawiającego fakturę pro-forma. Fakt otrzymania zaliczki potwierdzany jest następnie dla celów podatku VAT wystawieniem faktury zaliczkowej. Zaliczka płatna przez Zamawiającego stanowi 100% wartości Zamówienia. Jednocześnie zgodnie z Umową z chwilą otrzymania zaliczki podejmie Pan działania mające na celu uzyskanie tytułu własności do oferowanego pojazdu (tj. podejmie działania mające na celu wykup pojazdu z leasingu). Po podjęciu przez Zamawiającego ostatecznej decyzji o zakupie i akceptacji Zamówienia wystawia Pan końcową fakturę VAT oraz przekazuje zamawiającemu dokumenty i komplet kluczy do pojazdu. Do czasu podjęcia ostatecznej decyzji w przedmiocie zakupu, pojazd garażowany jest w miejscu wskazanym przez Zamawiającego. W razie akceptacji Zamówienia zaliczka ulega zaliczeniu na poczet płatności Zamawiającego. W przypadku anulowania Zamówienia odbiera Pan pojazd z miejsca garażowania i zwraca Zamawiającemu zaliczkę (w tym wystawia Pan fakturę korygującą).

Podsumowując proces realizacji Zamówienia wygląda następująco:

1)przesłanie do Pana Zamówienia na zakup konkretnego pojazdu,

2)zapłata zaliczki w wysokości 100% wartości Zamówienia,

3)po otrzymaniu zaliczki podejmuje Pan działania w celu realizacji Zamówienia, tj. podejmuje działania mające na celu wykup pojazdu z leasingu (w praktyce często czeka Pan na możliwość wykupienia auta z leasingu),

4)po uzyskaniu przez Pana własności pojazdu, przedstawia Pan Zamawiającemu pojazd do oględzin,

5)Zamawiający podejmuje ostateczną decyzję i akceptuje, bądź anuluje Zamówienie,

6)w przypadku akceptacji Zamówienia wystawia Pan fakturę VAT końcową oraz przekazuje dokumenty i klucze do pojazdu oraz dostarcza pojazd Zamawiającemu,

7)w przypadku anulowania Zamówienia odbiera Pan pojazd z miejsca garażowania i zwraca zaliczkę Zamawiającemu.

Pytanie

Czy dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych przychód powstanie w dacie otrzymania przedpłat - zaliczki w wysokości 100% wartości Zamówienia?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana opinii, wpłaty dokonywane przez Zamawiających przed akceptacją przedmiotu Zamówienia, nawet w wysokości 100% uzgodnionej ceny, są zaliczkami na poczet dostaw towarów, a co za tym idzie, nie stanowią przychodu do opodatkowania w momencie ich otrzymania.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z późn. zm.; dalej jako: „ustawa o PIT”), za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Przychody należne to wszelkiego rodzaju przychody, co do których przysługuje podatnikowi uprawnienie do ich dochodzenia, czyli takie, które wynikają z konkretnego stosunku prawnego. „Należność” odnosi się zarówno do możliwości dochodzenia konkretnego świadczenia oraz do powinności jego spełnienia. Oznacza to, że powstanie przychodów należnych związane jest z powstaniem wierzytelności. Ponieważ wierzytelność to termin wywodzący się z prawa cywilnego, przychodami należnymi są przychody wymagalne w rozumieniu prawa cywilnego, tj. możliwe do prawnie skutecznego ich dochodzenia.

W myśl art. 14 ust. 1c ustawy o PIT, za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 1, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 1e, 1h - 1j i 1n - 1p, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1)wystawienia faktury albo

2)uregulowania należności.

W myśl ww. przepisu, przychód podatkowy dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych powstaje w dniu wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi.

Wyjątek od tej zasady stanowi:

-wystawienie faktury przed datą wydania towaru, zbycia prawa lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi - datą powstania przychodu będzie w tym przypadku dzień wystawienia faktury,

-uregulowanie należności przed wydaniem towaru, zbyciem prawa lub wykonaniem usługi albo częściowym wykonaniem usługi - datą powstania przychodu będzie w tym przypadku dzień otrzymania należności.

Przytoczony powyżej przepis należy traktować jako generalną zasadę określającą moment powstania przychodów dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.

Natomiast, zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT, do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), w tym również uregulowanych w naturze, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).

Regulacje zawarte w art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT stanowią zatem odstępstwo od ogólnej reguły ustalania przychodu z działalności gospodarczej, a warunkiem jego zastosowania jest okoliczność, że otrzymane lub należne kwoty mają charakter zaliczek (przedpłat) na poczet usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych.

Według „Popularnego słownika języka polskiego” (pod red. prof. Bogusława Dunaja, Wydawnictwo Wilga) – „przedpłata” oznacza określoną sumę pieniędzy, stanowiącą część ceny towaru lub usługi, wypłaconą z góry w celu uzyskania gwarancji zakupu lub wykonania usługi w określonym terminie. Z kolei „zaliczka” to część pieniędzy wpłaconych lub wypłaconych na poczet czegoś. Należy jednak zwrócić uwagę, że nie zawsze wcześniejsze otrzymanie należności (przed ostatecznym wykonaniem usługi) oznacza zaliczkę lub przedpłatę, która nie powoduje powstania przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej. O kwalifikacji otrzymanej zapłaty jako przychodu lub jako przedpłaty (zaliczki) decyduje charakter tej zapłaty. Przysporzenie uważane za przychód podatkowy musi mieć charakter definitywny, podczas gdy przedpłata, zaliczka nie mają takiego charakteru ze względu na każdorazową możliwość ich zwrotu przed terminem wykonania usług, na poczet których zostały wpłacone. Fakt, że dana wpłata stanowi zaliczkę (przedpłatę) na poczet konkretnej usługi, która zostanie wykonana w następnym okresie sprawozdawczym, musi zatem wynikać z postanowień zawartej umowy i powinien znaleźć odzwierciedlenie w treści dokumentacji. Co do zasady zatem, kwoty otrzymanych zaliczek nie stanowią przychodu dla celów podatku dochodowego. Jeżeli jednak otrzymana zapłata ma charakter definitywny i ostateczny, tj. z góry następuje zapłata za zakupiony towar lub wykonanie usługi, to zgodnie z powyższym przepisem, zapłata ta, jako związana z uregulowaniem należności przed wysłaniem towaru lub wykonaniem usługi, nie może być potraktowana, jako nieuznana za przychody podatkowe, wpłata na poczet dostawy towarów, czy usług, dostarczone będą (wykonane) w okresie późniejszym. Otrzymana zapłata (uregulowana należność) niemająca charakteru zaliczki (przedpłaty), podlegającej w późniejszym terminie rozliczeniu lub zwrotowi, stanowi bowiem już w momencie jej otrzymania lub utraty przez nią charakteru zaliczki - przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jak wskazują Organy podatkowe - przykładowo Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 27 czerwca 2017 r., Nr 0111-KDIB2-1.4010.68.2017.3.EN, użyte w art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych sformułowanie (tożsame określenia użyte zostało w art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT): „pobrane wpłaty lub zarachowane należności odnosi się do pobranych przedpłat i zaliczek na poczet dostaw towarów i usług, których wykonanie jest odroczone w czasie i dopiero po realizacji łączącej strony umowy wystąpi przychód podatkowy rzutujący na podstawę opodatkowania. Regulacja zawarta w tym przepisie stanowi odstępstwo od ogólnych reguł ustalania przychodów z działalności gospodarczej, a warunkiem jego zastosowania jest uznanie, że otrzymane kwoty mają charakter zaliczek (zadatków) na poczet towarów i usług, które zostaną dostarczone (wykazane) w następnych okresach sprawozdawczych. Co do zasady zatem, kwoty otrzymanych zaliczek nie stanowią przychodu dla celów podatku dochodowego. Należy jednak podkreślić, że ww. zaliczki (przedpłaty) nie mogą być anonimowe. Ich dokumentowanie i ewidencja powinna być prowadzona w sposób przejrzysty, pozwalający na przyporządkowanie pobranych wpłat do danej usługi, bądź do danego towaru i konkretnego nabywcy. Z faktury lub umowy powinno jednoznacznie wynikać, które pobrane wpłaty lub zarachowane należności są zaliczkami (przedpłatami). Nie wszystkie bowiem wpłaty będą zaliczkami i przedpłatami niestanowiącymi przychodów podatkowych. Do przychodów nie zalicza się tylko tych zaliczek i przedpłat, które można przyporządkować do dostawy konkretnego towaru, czy też konkretnej usługi, która zostanie wykonana w określonym terminie realizacji.”

Natomiast Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 8 grudnia 2016 r., Nr 3063-ILPB2.4510.126.2016.2.KS wskazał, że „w myśl art. 12 ust. 4 pkt 1 powołanej ustawy, do przychodów nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), w tym również uregulowanych w naturze, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że otrzymanie zaliczki nie kreuje przychodu po stronie otrzymującego wpłatę, jeżeli dotyczy dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych. Ponadto, żeby można było uznać określone wpłaty za przychody przyszłych okresów w rozumieniu art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy, to również z umowy czy faktury powinno wynikać, że określona kwota stanowi wpłatę na wykonanie konkretnej dostawy towarów czy usług, które zostaną wykonane w następnym (późniejszym) okresie sprawozdawczym.”

Otrzymywane przez Pana przedpłaty stanowią wpłaty na poczet konkretnej dostawy, tj. konkretnego samochodu. Zamawiający będący zainteresowany pojazdem, składa Panu Zamówienie na zakup danego pojazdu wskazując m.in. numer VIN pojazdu. Z chwilą złożenia Zamówienia powstaje obowiązek zapłaty zaliczki przez Zamawiającego na Pana rzecz. Zaliczka płatna przez Zamawiającego stanowi 100% wartości Zamówienia. Jednocześnie zgodnie z Umową z chwilą otrzymania zaliczki podejmie Pan działania mające na celu uzyskanie tytułu własności do oferowanego pojazdu (tj. podejmie działania mające na celu wykup pojazdu z leasingu). Po uzyskaniu przez Pana własności pojazdu, przedstawia Pan Zamawiającemu pojazd do oględzin. Po dokonaniu oględzin Zamawiający podejmuje ostateczną decyzję i akceptuje, bądź anuluje Zamówienie. W rezultacie, należy uznać otrzymane przez Pana przedpłaty za zaliczki na poczet dostawy konkretnego towaru. Dopiero po dokonaniu przez Zamawiającego oględzin, Zamawiający podejmuje decyzję dotyczącą akceptacji, bądź anulowania Zamówienia. W przypadku akceptacji Zamówienia  wystawia Pan fakturę VAT końcową oraz przekazuje dokumenty i klucze do pojazdu oraz dostarcza pojazd Zamawiającemu, natomiast w przypadku anulowania Zamówienia odbiera Pan pojazd z miejsca garażowania i zwraca zaliczkę Zamawiającemu. Powyższe powoduje, że otrzymana przez Pana przedpłata nie ma definitywnego charakteru - zgodnie z umową ostateczną decyzję w przedmiocie akceptacji Zamówienia Zamawiający podejmuje dopiero po oględzinach pojazdu. Do momentu akceptacji przedmiotu Zamówienia, otrzymana przez Pana przedpłata ma charakter zwrotny, tj. Zamawiający po dokonanych oględzinach pojazdu ma możliwość wycofania się z Zamówienia. Wówczas, zgodnie z Umową, zwraca Pan przedpłatę Zamawiającemu.

Pana zdaniem, nie ma przy tym znaczenia okoliczność, że otrzymuje Pan, jako zaliczkę 100% kwoty przewidywanego wynagrodzenia. Zaliczkować można bowiem całą należną kwotę. Przepis art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT, nie wprowadza w tym zakresie ograniczeń co do wysokości dokonywanej zaliczki.

Pogląd taki znajduje również potwierdzenie w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 13 października 2017 r., Nr 0113-KDIPT2-1.4011.267.2017.2.KO, w której stwierdzono, że „wpłaty (zarówno częściowe, jak i całkowite) otrzymane przed wykonaniem usługi, stanowią przedpłaty (zaliczki) na poczet usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych. W konsekwencji, co do zasady, ich otrzymanie (...) nie powoduje uzyskania przychodu podatkowego. Zatem, przychód podatkowy powinien być rozpoznany przez Wnioskodawczynię w dacie najwcześniejszego z powstałych zdarzeń”.

W kontekście powyższego wskazać należy, że otrzymanie zaliczki, w tym w wysokości 100% wynagrodzenia, która nie ma charakteru definitywnego, ostatecznego, nie skutkuje powstaniem przychodu podatkowego.

Powyższe potwierdza chociażby interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 13 marca 2018 r., Nr 0114-KDIP2-3.4010.32.2018.1.PS, w której wskazano „(...) Sensem (...) wyłączenia z art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o CIT jest niedopuszczenie do sytuacji, w ramach której dane przysporzenie majątkowe pozbawione cechy definitywności zostałoby uznane za przychód podatkowy. (...) W unormowaniu tym chodzi (...) o takie zdarzenia gospodarcze, co do których zapłata w momencie jej dokonywania nie jest ostateczna, albowiem osoba wpłacająca dane przysporzenie ma możliwość wycofania się z usługi, czy też dostawy towarów. Do czasu zatem wykonania usługi/dostawy towaru podatnik nie ma pewności, iż dana należność ma charakter definitywny (bezzwrotny). W konsekwencji, zastosowanie powyższej normy do wskazanej powyżej sytuacji wydaje się być w pełni racjonalne i dające prawną podstawę do przesunięcia terminu rozpoznania przychodu podatkowego. (...) Świadczenie zaliczkowe zakłada zwrot, w sytuacji gdy druga strona odstępuje od umowy. Również w ramach przedpłaty, która zakładać może obowiązek uiszczenia całej ceny przed dokonaniem usługi (dostawy towarów), konieczne jest dopuszczenie możliwości zwrotu świadczenia wraz z odstąpieniem od umowy (...)”.

Z uwagi na powyższe, wobec braku definitywnego charakteru otrzymywanych przez Pana zaliczek, w Pana opinii, otrzymywane zaliczki nie stanowią przychodu do opodatkowania w momencie ich otrzymania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.), odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny Pana stanowiska.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Pan przedstawił, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Przy wydawaniu niniejszej interpretacji dokonałem wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. W ramach postępowania o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego nie przeprowadzam postępowania dowodowego, lecz opieram się jedynie na stanie faktycznym przedstawionym we wniosku. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Odnosząc się do powołanych przez Pana interpretacji indywidualnych wskazuję, że rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą konkretnych, indywidualnych spraw podjętych w określonych stanach faktycznych/zdarzeniach przyszłych i są wiążące tylko w tych sprawach, w których zostały wydane.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, który stanowi: