Temat interpretacji
Opodatkowanie odsetek od zwróconej przez bank kaucji.
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
4 maja 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 25kwietnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania odsetek od zwróconej przez bank kaucji. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski oraz podlegającą w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto, pozostaje w związku małżeńskim z ustawowym ustrojem wspólności majątkowej małżeńskiej.
W 2016 r. Wnioskodawczyni i jej mąż, zawarli z bankiem umowę o ustanowienie kaucji, która stanowić miała zabezpieczenie wierzytelności z tytułu odrębnej umowy kredytu hipotecznego. Powyższa umowa o ustanowienie kaucji została zawarta poza prowadzoną przez Wnioskodawczynię i jej męża pozarolniczą działalnością gospodarczą.
Kaucja została przyjęta i zwrócona przez bank na zasadach zgodnych z art. 102 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.), zwaną dalej "Prawo bankowe", który stanowi, że w celu zabezpieczenia wierzytelności banku dłużnik lub osoba trzecia może przenieść określoną kwotę w złotych lub w innej walucie wymienialnej na własność banku. Na mocy wskazanej umowy oraz przytoczonego aktu prawnego, bank zobowiązany był do zwrotu kaucji wraz z prowizją, odsetkami i innymi kosztami, po uzyskaniu spłaty pierwotnego zadłużenia.
Środki pieniężne wpłacone przez Wnioskodawczynię i jej męża jako umowna kaucja były przechowywane na rachunku bankowym, którego właścicielem był bank i to temu podmiotowi przysługiwało prawo korzystania z nich w okresie trwania zabezpieczenia.
W 2022 r. kredyt hipoteczny, który zabezpieczała wyżej opisana kaucja, został spłacony, a bank zwrócił środki pieniężne wraz z odsetkami za okres od momentu otrzymania przez bank kaucji do momentu jej zwrotu Wnioskodawczyni i jej mężowi.
Pytanie
Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawczyni, zgodnie z którym od wypłaconych odsetek od pobranej i zwróconej przez bank kaucji na zasadach zgodnych z art. 102 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tj. Dz.U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm ), powinien zostać pobrany zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych w wysokości 19%??
Pani stanowisko w sprawie
Zdaniem Wnioskodawczyni, prawidłowe jest Jej stanowisko, zgodnie z którym od wypłaconych odsetek od pobranej i zwróconej przez bank kaucji na zasadach zgodnych z art. 102 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.), powinien zostać pobrany zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych w wysokości 19%. Jak stanowi art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania są przychodami z kapitałów pieniężnych.
Zgodnie z brzmieniem art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT zryczałtowany 19% podatek dochodowy od osób fizycznych pobiera się od uzyskanych dochodów (przychodów) z odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów. Z dyspozycji przywołanego przepisu wyłączone zostały jednak przychody, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 5 przywołanej ustawy, tj. odsetki od środków pieniężnych na rachunkach rozliczeniowych, o których mowa w przepisach bankowych, lub rachunkach w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, prowadzonych w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą, w tym także odsetki od lokat terminowych oraz innych form oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, tworzonych na rachunkach.
Jak wynika ze stanowiska przedstawicieli doktryny „zryczałtowanym podatkiem objęte są nie tylko odsetki od rachunków bankowych, lecz także wszelkie przychody otrzymywane przez podatnika z tytułu oszczędzania, oddania na przechowanie lub zainwestowania przez podmiot uprawniony jego środków pieniężnych. Dotyczyć to będzie zatem odsetek od innych form oszczędzania oferowanych przez banki, takich jak bony lokacyjne, świadectwa depozytowe itp.” Ponadto „komentowany przepis dotyczy wyłącznie przychodów uzyskiwanych ze środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, które prowadzone są przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów. Podmiotami uprawnionymi są przede wszystkim banki oraz inne podmioty, takie jak spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe.” [zob. A. Bartosiewicz. R. Kubacki [w:] A. Bartosiewicz, R. Kubacki, PIT. Komentarz, wyd. V, Warszawa 2015, art. 30(a)]
W przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawczyni i jej mąż zawarli z bankiem umowę o ustanowieniu kaucji poza prowadzoną przez siebie pozarolniczą działalnością gospodarczą, co oznacza, że w niniejszej sprawie nie znajdzie zastosowania wyłączenie przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 5 ustawy o PIT. Dodatkowo, umowa o ustanowieniu kaucji zawarta została z bankiem, tj. podmiotem uprawnionym, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT.
Jak stanowi art. 102 Prawa bankowego w celu zabezpieczenia wierzytelności banku dłużnik lub osoba trzecia może przenieść określoną kwotę w złotych lub w innej walucie wymienialnej na własność banku. Bank jest zobowiązany do zwrotu wskazanej kwoty po uzyskaniu spłaty zadłużenia wraz z odsetkami i prowizją.
Forma zabezpieczenia, o której mowa w akapicie poprzedzającym nazywana jest kaucją lub kaucją bankową. Nie są to jednak terminy ustawowe, a nazewnictwo potoczne. Jak wynika ze słownikowej definicji, kaucja to suma pieniężna złożona jako gwarancja dotrzymania zobowiązania. Pojęcie to jest znaczeniowo tożsame z instytucją uregulowaną w Prawie bankowym, więc terminologia taka została przyjęta również w umowie zawartej przez Wnioskodawczynię i jej męża z bankiem.
Istotą omawianej instytucji jest przeniesienie określonej sumy pieniężnej tytułem zabezpieczenia wierzytelności banku, z takim skutkiem, że dający kaucję nie może skutecznie żądać zwrotu tej kwoty do czasu uzyskania przez bank zaspokojenia zabezpieczonego roszczenia. W trakcie trwania umowy o ustanowienie kaucji właścicielem wskazanych środków staje się bank. Jego władanie nie ma jednak charakteru definitywnego, ponieważ podmiot ten jest zobowiązany do zwrotu otrzymanych środków na rzecz dającego kaucję po uzyskaniu spłaty wierzytelności objętej zabezpieczeniem, a zwrot ten powinien uwzględniać należne odsetki i prowizję. [por. K. Chojna, M. Kamińska [w:] Prawo bankowe. Komentarz, red. A. Mikos-Sitek, P. Zapadka, Warszawa 2022, art. 102]
Ponadto, w przywołanych wyżej przepisach prawa podatkowanego mowa jest m.in. o opodatkowaniu odsetek od środków pieniężnych zgromadzonych w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania prowadzonych przez podmiot uprawniony na postawie odrębnych przepisów. Ustawodawca nie zdecydował się jednak na wyjaśnienie wskazanych terminów. Nie budzi jednak wątpliwości, że zarówno oszczędzanie, inwestowanie jak i przechowywanie należy rozumieć szeroko. Suma pieniężna wpłacona przez Wnioskodawczynię i jej męża umownie nazwana została kaucją Stanowić ona miała pewnego rodzaju zabezpieczenie roszczenia banku wynikającego z odrębnej umowy kredytu hipotecznego. W wyniku spłaty pierwotnego zobowiązania środki pieniężne zwrócone zostały Wnioskodawczyni i jej mężowi. Nie doszło do trwałego przeniesienia własności wskazanych środków na rzecz banku.
W związku z powyższym wpłata wskazanej sumy pieniężnej stanowiła dla Wnioskodawczyni i jej męża formę przechowywania tych środków, o której mowa w art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT. Wpłacona kwota pierwotnie zabezpieczać miała zaciągnięty kredyt hipoteczny. Ostatecznie została ona jednak zwrócona Wnioskodawczyni i jej mężowi. Bank nie pobrał jej w celu zaspokojenia swoich roszczeń, ale wypłacił ją wskazanym podmiotom wraz z odsetkami.
W przedmiotowej sprawie, odsetki od pobranej i zwróconej przez bank kwoty stanowią więc przychody z kapitałów pieniężnych, ponieważ są to odsetki od środków zgromadzonych w innych formach przechowywania. Z tego też względu, zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, powinny zostać opodatkowane zryczałtowanym 19% podatkiem dochodowy od osób fizycznych.
Mając powyższe na uwadze, prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawczyni, zgodnie z którym od odsetek od pobranej i zwróconej przez bank kaucji na zasadach zgodnych z art. 102 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.), powinien zostać pobrany zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych w wysokości 19%.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
W art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostały określone źródła przychodów, gdzie między innymi wymienia się:
-pozarolniczą działalność gospodarcza (pkt 3);
-kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c (pkt 7);
-inne źródła (pkt 9).
Zauważyć należy, że zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.
W myśl art. 14 ust. 2 pkt 5 ww. ustawy:
Przychodem z działalności gospodarczej są również odsetki od środków pieniężnych na rachunkach rozliczeniowych, o których mowa w przepisach prawa bankowego, lub rachunkach w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, prowadzonych w związku z wykonywaną działalnością gospodarczą, w tym także odsetki od lokat terminowych oraz innych form oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, tworzonych na tych rachunkach.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy:
Za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 5.
W myśl art. 30a ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:
Od uzyskanych dochodów (przychodów) pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a, z odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 5.
Stosownie do art. 20 ust. 1 powołanej wyżej ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Na podstawie art. 42a ust. 1 cyt. ustawy:
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.
Zgodnie z art. 102 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 2324 ze zm.):
W celu zabezpieczenia wierzytelności banku dłużnik lub osoba trzecia może przenieść określoną kwotę w złotych lub w innej walucie wymienialnej na własność banku. Bank jest zobowiązany do zwrotu tej kwoty po uzyskaniu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją.
Stosownie do art. 102 ust. 3 ww. ustawy:
Bank może wypłacić dłużnikowi lub osobie trzeciej, o których mowa w ust. 1, wynagrodzenie za okres korzystania z przejętej kwoty.
W świetle powyższego, kwota pieniężna przejęta w celu zabezpieczenia wierzytelności (kaucja), przez cały czas trwania zabezpieczenia jest własnością banku. Obowiązkiem banku jest zwrot wpłaconej kaucji wraz należnymi odsetkami po uzyskaniu spłaty zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizją. Ustanowienie kaucji nie jest więc żadną z form oszczędzania, przechowywania lub inwestowania.
Kaucja – zgodnie z definicją słownikową – jest to suma pieniężna złożona jako gwarancja dotrzymania zobowiązania i stanowiąca odszkodowanie w razie niedopełnienia zobowiązania. O tym, czy kaucja ma zostać zaliczona na poczet nieuregulowanych zobowiązań, czy ma być zwrócona kontrahentowi po wywiązaniu się przez niego ze zobowiązań, decydują postanowienia umowy.
Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że zawarli Państwo z bankiem umowę o ustanowienie kaucji, która stanowiła zabezpieczenie wierzytelności z tytułu umowy kredytowej. Po spłacie kredytu, bank zwrócił kaucję wraz z odsetkami. W związku z powyższym powzięła Pani wątpliwość czy od wypłaconych odsetek winien zostać pobrany 19% zryczałtowany podatek.
Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że wypłacone przez bank wynagrodzenie (odsetki) z tytułu korzystania z kaucji nie stanowią przychodów z praw majątkowych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od którego bank byłby zobowiązany do poboru zryczałtowanego podatku dochodowego w wysokości 19%, zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wypłacone odsetki stanowią przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bank był zobowiązany do sporządzenia i przesłania, na podstawie art. 42a ust. 1 tej ustawy, informacji PIT-11. Natomiast Pani jest zobowiązania do wykazania odsetek w zeznaniu rocznym składanym za rok, w którym otrzymała Pani odsetki i opodatkowania tego przychodu łącznie z innymi przychodami opodatkowanymi skalą podatkową.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Zgodnie z art. 14b § 1 ww. ustawy Ordynacja podatkowa, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Mając powyższe na względzie, należy stwierdzić, że interpretacje prawa podatkowego wydaje się wyłącznie na pisemny wniosek zainteresowanego i tylko w jego indywidualnej sprawie.
Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej stosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, został złożony przez jedną z osób będących stroną umowy o ustanowienie kaucji zaznaczam, że interpretacja nie wywiera skutku prawnego dla drugiej osoby będącej stroną umowy, tj. Pani męża.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).