Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 lutego 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 3 lutego 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W 2000 roku zmarł Pana dziadek. W wyniku spadku po nim odziedziczył Pan 25% udziałów w pierwszej zabudowanej nieruchomości z budynkiem mieszkalnym (dalej jako nieruchomość „A") oraz 25% udziałów w drugiej zabudowanej nieruchomości z budynkiem mieszkalnym (dalej jako nieruchomość „B"). Na mocy postanowienia sądu o dział spadku i podział majątku wspólnego małżonków (sprawa dotycząca Pana zmarłego dziadka i babci), Pana udziały w nieruchomościach uległy zmianie, na 0% udziałów w nieruchomości „A" oraz 50% udziałów w nieruchomości „B". Nie posiadał Pan udziałów w żadnych innych nieruchomościach.

Pytanie

Czy w opisanym zdarzeniu, przy zakupie prawa własności lokalu mieszkalnego, może Pan skorzystać ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, przysługuje Panu prawo do skorzystania ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych przy zakupie prawa własności lokalu mieszkalnego, ze względu na brak własności lokalu mieszkalnego ani domu jednorodzinnego – w dniu sprzedaży oraz przed tym dniem nie przysługuje Panu prawo własności żadnego lokalu mieszkalnego, budynku mieszkalnego jednorodzinnego ani spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego. Dopuszczalne udziały w nieruchomościach mieszkalnych w ramach dziedziczenia – zgodnie z art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, warunek dotyczący braku przysługiwania praw do lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego nie wyklucza posiadania udziałów w takich nieruchomościach, pod warunkiem, że: udział nie przekracza 50% oraz został nabyty w drodze dziedziczenia. Spełnienie warunku dotyczącego udziału – Pana udziały w nieruchomości „B" wynoszą 50% i zostały nabyte w drodze dziedziczenia. Nieprzysługiwanie udziałów w nieruchomości „A" – obecnie nie posiada Pan żadnych udziałów w nieruchomości „A", co oznacza, że warunki dotyczące posiadanych praw do nieruchomości mieszkalnych w dniu sprzedaży są spełnione.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295):

Podatkowi podlegają: umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 5, ciąży przy umowie sprzedaży – na kupującym.

W oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Podstawę opodatkowania stanowi przy umowie sprzedaży – wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.

Wartość rynkową określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ww. ustawy, w myśl którego:

Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Stawki podatku wynoszą od umowy sprzedaży:

a)nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym − 2%,

b)innych praw majątkowych − 1%.

Umowa sprzedaży rzeczy i praw majątkowych podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a obowiązek uiszczenia podatku ciąży na kupującym. W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 9 pkt 17 ww. ustawy:

Zwalnia się od podatku sprzedaż, której przedmiotem jest prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.

Zatem zgodnie z powołanym powyżej przepisem, zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych będzie sprzedaż, której przedmiotem jest:

-prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,

-prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego,

-spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego,

jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach. W przypadku, w którym kupującemu/kupującym przysługuje lub przysługiwał udział w opisywanych prawach nabyty tytułem dziedziczenia − by mogło być zastosowane zwolnienie − wielkość przysługującego mu/im udziału nie może przekroczyć 50%. Zatem tylko posiadanie (w przeszłości lub w dacie zakupu) ww. praw, nabyte w drodze dziedziczenia (i to w określonym udziale), nie stanowi przeszkody do zastosowania ww. ulgi.

Z przedstawionego opisu zdarzenia wynika, że w 2000 roku zmarł Pana dziadek. W wyniku spadku po nim odziedziczył Pan 25% udziałów w pierwszej zabudowanej nieruchomości z budynkiem mieszkalnym (określanej we wniosku jako nieruchomość „A”) oraz 25% udziałów w drugiej zabudowanej nieruchomości z budynkiem mieszkalnym (określanej we wniosku jako nieruchomość „B”). Na mocy postanowienia sądu o dział spadku i podział majątku wspólnego Pana dziadka i babci, Pana udziały w ww. nieruchomościach uległy zmianie, a mianowicie, udział w nieruchomości „A” wyniósł 0%, a udział w nieruchomości „B” – 50%. Nie posiada Pan udziałów w żadnych innych nieruchomościach.

Pana wątpliwości budzi fakt, czy w związku z opisaną sytuacją, będzie Pan mógł skorzystać ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 9 pkt 17 ww. ustawy przy zakupie prawa własności lokalu mieszkalnego.

Pana zdaniem, będzie Pan mógł skorzystać ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.

Aby skorzystać ze zwolnienia zawartego w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych kupujący musi spełniać warunek nieposiadania wcześniej nieruchomości mieszkaniowych czy też spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego/budynku mieszkalnego lub udziału w niej lub w ww. prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia

Pana udział w prawie własności nieruchomości „B” nie przekracza 50%, ale część tych udziałów – 25% nabył Pan w drodze dziedziczenia, a pozostała część – 25 % została nabyta w drodze działu spadku.

Nabycie tytułem spadku (dziedziczenia) i tytułem działu spadku to nabycie na podstawie dwóch odrębnych tytułów.

Dział spadku jest instytucją uregulowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Co do zasady dział spadku jest formą nowego nabycia tylko wówczas, gdy – w wyniku tego działu – podatnik otrzymuje składniki majątkowe, których wartość po dokonanym podziale przekracza wartość udziału, jaki pierwotnie mu przysługiwał.

Jak wynika z wniosku, nabył Pan m.in. – w prawie własności nieruchomości „B” – udział 25% w drodze dziedziczenia, a następnie w wyniku działu spadku nabył Pan udział 25% w ww. nieruchomości „B”, co sprawia, że stał się Pan właścicielem 50% udziału w prawie własności do nieruchomości „B”.

Tym samym, należy uznać, że nabył Pan udział w prawie własności nieruchomości „B” zarówno w drodze dziedziczenia (25%) jak i działu spadku (25%) – w wyniku czego łącznie otrzymał Pan udział 50% w ww. nieruchomości „B”.

Jak wskazano powyżej, w przypadku kupującego, który posiadał udział w prawie do budynku mieszkalnego, zwolnienie przysługuje tylko w przypadku nabycia tego udziału do wysokości 50% i wyłącznie tytułem dziedziczenia. Pan, co prawda, nabył udział w dopuszczalnej wysokości (tj. 50%), jednakże tylko część tego udziału nabył Pan tytułem dziedziczenia, a pozostałą część tytułem działu spadku. Zatem w takiej sytuacji nie będzie Pan mógł skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i będzie Pan zobowiązany do uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych wg stawki 2% liczonej od wartości rynkowej przedmiotu umowy sprzedaży.

Tym samym, Pana stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.