Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

22 listopada 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 20 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwania – pismem z 28 grudnia 2024 r. (wpływ 3 stycznia 2025 r.) oraz pismem z 27 lutego 2025 r. (wpływ 5 marca 2025 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W 1984 r. po śmierci matki odziedziczyła Pani należną Pani 1/3 z 1/2 części nieruchomości (działka zabudowana domem jednorodzinnym położona w Z. przy ul. (…) – postanowienie o nabyciu spadku sygn. (…) z 17 maja 1984 r.).

W 1993 r. po śmierci ojca odziedziczyła Pani wraz z Pani siostrą po 1/2 z pozostałej części nieruchomości opisanej wyżej – postanowienie o nabyciu spadku sygn. (…) z 19 kwietnia 1993 r.

W związku z tym w sumie odziedziczyła Pani 1/2 domu mieszkalnego jednorodzinnego i działki, na której dom ten został pobudowany.

W 1998 r. z wniosku Pani siostry Z. D. nastąpiło zniesienie współwłasności odziedziczonej przez Panie nieruchomości – postanowienie sygn. (…) z 9 października 1998 r.

Dnia 24 lipca 2024 r. na podstawie umowy sprzedaży Rep. A nr (…) sprzedała Pani nieruchomość w Z. przy ul. (…), którą nabyła Pani w sposób opisany wyżej, a 27 lipca 2024 r. na podstawie umowy sprzedaży Rep. A Nr (…) kupiła Pani jako osoba fizyczna do swojego majątku odrębnego swoje pierwsze mieszkanie w Z.

Oprócz odziedziczonego 1/2 domu nie posiadała Pani nigdy żadnej innej nieruchomości mieszkalnej, w szczególności nie posiadała Pani żadnego prawa własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawa własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu dotyczącego lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego ani też udziału w tych wyżej wymienionych prawach.

O powyższym fakcie poinformowała Pani notariusza sporządzającego umowę nabycia przez Panią nieruchomości (mieszkania) w Z. Notariusz pomimo przedstawienia przez Panią sytuacji pobrał od Pani podatek od czynności cywilnoprawnych z tytułu nabycia prawa własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność nieruchomości w wysokości (…) zł, informując Panią o możliwości odwołania i zwrotu nienależnie pobranego podatku.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

W piśmie z 28 grudnia 2024 r. wskazała Pani, że: W postanowieniu z 9 października 1998 r. w sprawie o zniesienie współwłasności nastąpił dział spadku, w którym przyznano Pani na własność należną 1/2 część nieruchomości, tj. 1/2 domu mieszkalnego jednorodzinnego i działki, na której stoi ten dom (powstałe po podziale nieruchomości) – cytuje Pani Postanowienie Sądu: „Dnia 9 października 1998 r. Sąd Rejonowy (…) Po rozpoznaniu w dniu 24 września 1998 r. w (…) na rozprawie sprawy z wniosku (…) o zniesienie współwłasności postanawia: I. dokonać działu spadku po (…) oraz (…), którego przedmiotem jest zabudowana nieruchomość położona w (…) oznaczona Nr (…) o pow. 0,2167 ha na mapie Nr (…) wpisanej wraz z rejestrem do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego za nr (…) w ten sposób, że: b) przyznać na wyłączną własność (…) część opisanej wyżej nieruchomości powstałą w wyniku jej podziału przyjętego do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego w dniu 18 czerwca 1998 r.” Drugą część spadku, tj. 1/2 domu i 1/2 działki otrzymała Pani siostra. Dnia 25 lipca 2024 r. sprzedała Pani uzyskaną w ten sposób nieruchomość czyli 1/2 domu jednorodzinnego i 1/2 działki odziedziczonych po rodzicach, za otrzymane ze sprzedaży pieniądze 27 lipca 2024 r. kupiła Pani swoje pierwsze mieszkanie w Z. Oprócz odziedziczonego opisanego powyżej 1/2 domu nie miała Pani nigdy żadnego innego domu ani mieszkania.

W piśmie z 27 lutego 2025 r. wskazała Pani, że: W postanowieniu z 9 października 1998 r. w sprawie o zniesienie współwłasności nastąpił dział spadku, w którym doszło do fizycznego podziału nieruchomości na 2 nieruchomości i jedna z nich została Pani przyznana – „nieruchomość gruntowa zabudowana częściowo budynkiem mieszkalnym.” Po podziale nieruchomości Pani siostra swoją nieruchomość, tj. część odziedziczonego domu wraz z wydzieloną działką sprzedała w 1999 r. Pani natomiast do chwili sprzedaży, tj. 2024 r. tam mieszkała, a na swoją część spadku założyła Pani księgę wieczystą w 2009 r.

Pytanie

Czy zakup przez Panią 27 lipca 2024 r. prawa własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość (opisanego mieszkania w Z.) korzysta ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, nabycie przez Panią mieszkania w Z. winno korzystać ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z uwagi na przedstawione wyżej okoliczności faktyczne, tj. przed dniem nabycia mieszkania posiadała Pani jedynie odziedziczone przez Panią nie więcej niż 1/2 domu, w którym mieszkała Pani do czasu jego sprzedaży.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy:

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy:

W oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Wartość rynkową określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ww. ustawy, w myśl którego:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Jak wynika z powołanych przepisów – umowa sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym.

W myśl art. 9 pkt 17 ww. ustawy:

Z treści przepisu art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że zwolnieniem tym objęte jest nabycie przez osoby fizyczne m.in. prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość pod warunkiem, że kupującemu w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50 % i został nabyty w drodze dziedziczenia.

Stosownie do treści art. 10 ust. 2 i 3 ww. ustawy:

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego oraz jego uzupełnień wynika, że w 1984 r. po śmierci matki odziedziczyła Pani należną Pani 1/3 z 1/2 części nieruchomości w Z. W 1993 r. po śmierci ojca odziedziczyła Pani wraz z Pani siostrą po 1/2 z pozostałej części ww. nieruchomości. W sumie odziedziczyła Pani 1/2 domu mieszkalnego jednorodzinnego i działki, na której dom ten został pobudowany. W 1998 r. z wniosku Pani siostry nastąpiło zniesienie współwłasności odziedziczonej przez Panie nieruchomości. Dnia 24 lipca 2024 r. sprzedaży sprzedała Pani nieruchomość w Z., a 27 lipca 2024 r. kupiła Pani jako osoba fizyczna do swojego majątku odrębnego swoje pierwsze mieszkanie w Z. Oprócz odziedziczonego 1/2 domu nie posiadała Pani nigdy żadnej innej nieruchomości mieszkalnej, w szczególności nie posiadała Pani żadnego prawa własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawa własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu dotyczącego lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego ani też udziału w tych wyżej wymienionych prawach. O powyższym fakcie poinformowała Pani notariusza sporządzającego umowę nabycia przez Panią nieruchomości (mieszkania) w Z. Notariusz pomimo przedstawienia przez Panią sytuacji pobrał od Pani podatek od czynności cywilnoprawnych. W postanowieniu z 9 października 1998 r. w sprawie o zniesienie współwłasności nastąpił dział spadku, w którym doszło do fizycznego podziału nieruchomości na 2 nieruchomości i jedna z nich została Pani przyznana – „nieruchomość gruntowa zabudowana częściowo budynkiem mieszkalnym.”

Ma Pani wątpliwość czy zakup przez Panią prawa własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość korzysta ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy należy zauważyć, że zwolnieniem od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych objęta jest umowa sprzedaży, której przedmiotem jest m.in. prawo własności do lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość.

Aby skorzystać ze zwolnienia zawartego w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych kupujący musi spełniać warunek nieposiadania wcześniej nieruchomości mieszkaniowych czy też spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego/budynku mieszkalnego lub udziału w niej lub w ww. prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.

Dział spadku jest instytucją uregulowaną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Zgodnie z art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego:

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Jak sama Pani wskazała, nabyła Pani w drodze dziedziczenia udział ½ w całej opisanej we wniosku nieruchomości, tj. w prawie własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego i działki, na której stoi ten budynek. Natomiast w wyniku działu spadku doszło do fizycznego podziału ww. nieruchomości na 2 nieruchomości, w efekcie czego otrzymała Pani na wyłączną własność „nieruchomość gruntową zabudowaną częściowo budynkiem mieszkalnym.” A zatem udziały w ww. nieruchomości nabyła Pani w dwojaki sposób – w drodze dziedziczenia (1/2) oraz tytułem działu spadku (1/2).

Jak wskazano powyżej, w przypadku kupującego, który posiadał/posiada udział w nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym, zwolnienie przysługuje tylko w przypadku nabycia tego udziału do wysokości 50% i wyłącznie tytułem dziedziczenia. Natomiast Pani nabyła w prawie własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego udział zarówno w drodze dziedziczenia (1/2) jak i działu spadku (1/2), w wyniku czego stała się Pani wyłącznym właścicielem nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym. Wskazać należy, że nabycie tytułem działu spadku oraz nabycie tytułem dziedziczenia to dwa odrębne tytuły nabycia.

Zatem w takiej sytuacji nie może Pani skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Tym samym w analizowanym stanie faktycznym podatek od czynności cywilnoprawnych został przez notariusza słusznie naliczony i pobrany.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.