Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 stycznia 2025 r. wpłynął Pana wniosek z 16 stycznia 2025 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych wydzielenia z gospodarstwa rolnego części gruntu w celu przekazania na rzecz gminy pod budowę drogi. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Od (…) r. prowadzi Pan gospodarstwo rolne w miejscowościach (…). Obecnie grunty rolne w gospodarstwie wynoszą (…) ha.

Aktem notarialnym Rep. A (…) otrzymał Pan darowizną nieruchomości rolne oznaczone numerami: (…) o łącznej pow. (…) ha w (…).

Aktem notarialnym nr Rep. A (…) sprostowanym aktem notarialnym Rep. A, otrzymał Pan darowizną nieruchomości rolne oznaczone numerami: (…) o łącznej pow. (…) ha w miejscowości (…).

Aktem notarialnym nr Rep. A (…) zakupił Pan nieruchomość rolną oznaczoną numerem (…) o pow. (…) ha w miejscowości (…). W związku z tym, otrzymał Pan pomoc de minimis w oparciu o art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Aktem notarialnym nr Rep. A (…) r. zakupił Pan wraz z żoną nieruchomość rolną oznaczoną numerem (…) o pow. (…) ha w miejscowości (…). Otrzymał Pan pomoc de minimis w oparciu o art. 9 pkt 2 podatku od czynności cywilnoprawnych.

Aktem notarialnym nr Rep. A (…), nabył Pan na powiększenie rodzinnego gospodarstwa wraz z żoną nieruchomości rolne oznaczone numerami: (…) o pow. (…) ha, w miejscowości (…).

Z racji powyższego i po spełnieniu warunków określonych w art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w (…) i (…) r. uzyskał Pan uprawnienia do skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 2b ust. 1 i ust. 4 pkt 1c ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego nabywca nieruchomości rolnej jest obowiązany prowadzić gospodarstwo rolne, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia przez niego tej nieruchomości, a w przypadku osoby fizycznej prowadzić to gospodarstwo osobiście. Ww. przepisu nie stosuje się do nieruchomości zbywanej na rzecz jednostki samorządu terytorialnego.

Uwzględniając powyższe Gmina (…) planuje poszerzenie drogi położonej na działce (…), położone w obrębie (…). Planowane poszerzenie objęłoby również działki o nr (…) – co do których otrzymał Pan pomoc de minimis zgodnie z art. 9 pkt 2 podatku od czynności cywilnoprawnych oraz działki (…), położone w obrębie (…). Łączna powierzchnia z ww. działek, która miałaby zostać przeznaczona na poszerzenie ww. drogi gminnej wyniosłaby ok. (…) m².

Pytanie

Czy konsekwencją ewentualnego wydzielenia części nieruchomości z działek o nr (…) w trybie art. 93 ust. 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami, a następnie przekazanie pod drogę na rzecz Gminy (…), będzie utrata zwolnienia, o którym mowa w art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, zmiana powierzchni prowadzonego gospodarstwa rolnego – jak długo mieści się ona w przedziale wyznaczonym przez ustawodawcę – nie może skutkować utratą zwolnienia.

Przywołując treść art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wskazał Pan, nie wynika z tego przepisu, że wymóg prowadzenia gospodarstwa rolnego przez 5 lat dotyczy tego gospodarstwa w areale niezmiennym istniejącym od dnia nabycia.

Zestawienie warunków zwolnienia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych wskazanych w treści art. 9 pkt 2 podatku od czynności cywilnoprawnych, wskazuje na to, że gospodarstwo utworzone czy powiększone ma być prowadzone przez okres co najmniej pięciu lat, przy czym jego powierzchnia nie może być mniejsza niż 11 ha i większa niż 300 ha.

Przepis nie wymaga, aby dla korzystania ze zwolnienia spełniony był warunek prowadzenia gospodarstwa rolnego w niezmienionym areale. Przepis wymaga, aby gospodarstwo rolne w wyniku czynności cywilnoprawnej zostało powiększone do określonego areału (minimum 11 ha i maksymalnie 300 ha) oraz aby następnie było prowadzone przez minimum 5 lat.

Konkludując, zmiana powierzchni prowadzonego gospodarstwa rolnego – jak długo mieści się ona w przedziale wyznaczonym przez ustawodawcę – nie może skutkować utratą zwolnienia, o którym mowa w art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadniając swoje stanowisko powołał się Pan na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Przepis art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295) stanowi, że:

Z kolei zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Jak stanowi art. 4 pkt 1 ww. ustawy:

W oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Podstawę opodatkowania określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy:

W związku z powyższymi regulacjami należy stwierdzić, że umowa sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na kupującym.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 9 pkt 2 powołanej ustawy:

Z treści ww. przepisu wynika, że w przypadku spełnienia określonych warunków, umowa sprzedaży własności gruntów korzysta ze zwolnienia. Zwolnienie to stanowi pomoc de minimis w rolnictwie.

Ww. przepis nie przewiduje regulacji, która by pozwalała zachować zwolnienie w przypadku uszczuplenia obszaru gospodarstwa rolnego − powiększonego w wyniku zakupu własności gruntów (działek) stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym – przed upływem ustawowego terminu 5 lat od dnia nabycia nieruchomości, w związku z którą to czynnością przysługuje zwolnienie w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że w związku z nabyciem gruntów rolnych w (…) r., (…) r. i (…) r., po spełnieniu warunków określonych w art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, skorzystał Pan z pomocy de minimis. Gmina planuje poszerzenie drogi, które objęłoby część Pana gruntów, w tym tych których zakup był objęty ww. zwolnieniem.

Ma Pan wątpliwości czy wydzielenie części gruntu w trybie art. 93 ust. 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami, a następnie przekazanie ich gminie pod drogę, spowoduje utratę przez Pana zwolnienia z art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 93 ust. 2a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1145 ze zm.):

Powyższy przepis dotyczy ograniczeń podziału nieruchomości. Regulacja ta ma bezpośredni wpływ na możliwość wydzielenia gruntu z działki rolnej (leśnej). Jednakże ustawa o gospodarce nieruchomościami nie jest aktem (ustawą) prawa podatkowego, nie rozstrzyga więc o sytuacji nieruchomości na gruncie prawa podatkowego. Jeżeli w ustawie podatkowej nie ma bezpośredniego odniesienia do danej regulacji w innym akcie prawa (np. dotyczącym gospodarowania nieruchomościami) – nie można takiej swobodnie stosować w prawie podatkowym.

Fakt, że powołany przez Pana przepis z ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi wyjątek, szczególną sytuację kiedy dopuszczony jest podział nieruchomości, nie oznacza to, że ten sam przepis stanowi wyjątek w sytuacji podatkowej, bądź kreuje szczególne rozwiązanie zagadnienia podatkowego.

Zgodnie z brzmieniem art. 9 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, chcąc zachować prawo do zwolnienia, ma Pan obowiązek prowadzenia tego gospodarstwa rolnego, powiększonego o dokupione działki rolne do (…) r.

Warunki zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych zawarte w ww. przepisie muszą bowiem być spełnione łącznie – ma to być powiększenie gospodarstwa rolnego, a następnie prowadzenie przez nabywcę, przez wymagany ustawowo okres, gospodarstwa rolnego powstałego w wyniku powiększenia. Dla zachowania zwolnienia podatkowego wynikającego z powyższego przepisu nabywca nieruchomości, która weszła w skład gospodarstwa rolnego, powinien prowadzić to powiększone gospodarstwo rolne obejmujące wszystkie działki nabyte tytułem zakupu i objęte zwolnieniem podatkowym jak również dotychczas wchodzące w skład gospodarstwa rolnego a będące jego częścią w chwili zakupu.

W doktrynie podkreśla się, że celem ustanowienia omawianego zwolnienia jest wspieranie zakładania gospodarstw rolnych i prowadzenia w nich produkcji oraz poprawa struktury agrarnej, przede wszystkim przez powiększenie obszaru gospodarstw rolnych. Tak więc obszar powiększonego gospodarstwa rolnego nie może być uszczuplony w okresie 5 lat od dnia jego nabycia; zbycie – bez względu na okoliczności − jakiejkolwiek części tego gospodarstwa powoduje utratę zwolnienia od podatku w całości.

Nie ma Pan zatem racji, że z treści przepisu nie wynika, że wymóg prowadzenia gospodarstwa rolnego przez 5 lat dotyczy tego gospodarstwa w areale niezmiennym istniejącym od dnia nabycia.

Zbycie części nieruchomości przeznaczonej na realizację inwestycji drogowej spowoduje utratę przez Pana prawa do stanowiącego pomoc de minimis zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Nie zostanie przez Pana bowiem dotrzymany warunek konieczny do zachowania ww. ulgi w postaci prowadzenia powiększonego gospodarstwa rolnego przez okres co najmniej 5 lat od daty nabycia nieruchomości.

Należy jeszcze raz podkreślić, że przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie przewidują regulacji, która pozwalałaby zachować zwolnienie w przypadku uszczuplenia obszaru gospodarstwa rolnego w okresie 5 lat od dnia nabycia. Istnienie regulacji, które pozwalają na podział nieruchomości w wyjątkowych sytuacjach na gruncie ustawy o gospodarce nieruchomościami, nie ma wpływu na prawo do zachowania ww. zwolnienia, bowiem ustawodawca w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych takiej normy nie zawarł.

Nawet w sytuacji, gdyby przejęcie nieruchomości nastąpiło wbrew Pana woli (wywłaszczenie zamiast sprzedaży), to w związku z ww. czynnością zobowiązany Pan będzie do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych ze względu na niespełnienie warunku ww. zwolnienia, jakim jest prowadzenie powiększonego gospodarstwa przez minimum 5 lat od dnia nabycia.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.