Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 grudnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 18 grudnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych udostępnienia rachunku bankowego. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Pana sąsiadka jest osobą w podeszłym wieku (...), niepełnosprawną w stopniu znacznym. Z uwagi na (…) i inne schorzenia nie opuszcza miejsca zamieszkania. (…) 2024 r. Wojewódzki zespół ds. orzekania o niepełnosprawności przyznał Pana sąsiadce w decyzji (...) Po otrzymaniu tej decyzji Pana sąsiadka ubiegała się w (...) o wypłatę świadczenia (...). Niestety Pana sąsiadka nie posiada rachunku bankowego, na który mogłyby wpłynąć comiesięczne świadczenia (oraz wyrównanie za kilka poprzednich miesięcy), nie opuszcza miejsca zamieszkania więc nie może udać się do banku, nie korzysta także z urządzeń, które umożliwiałyby założenie konta online (nie ma komputera, Internetu, smartfonu).

W związku z tym, zwróciła się do Pana o pomoc czy zgodziłby się Pan udostępnić Pana rachunek bankowy. Na ten rachunek bankowy, co miesiąc wpływałyby świadczenia, a Pan niezwłocznie dokonałby ich wypłaty i przekazywałby te środki dokładnie w takiej kwocie w jakiej te środki wpłynęły. Nie miałby Pan możliwości dysponowania nimi ani rozporządzania w jakikolwiek sposób.

Obawia się Pan jednak, że zostałoby to potraktowane jako czynności podlegające opodatkowaniu. Zaznacza Pan także, że ewentualne odsetki przyznane przez bank z tytułu środków z (...), zostaną przekazane sąsiadce w całości, przez Pana, czyli właściciela rachunku bankowego.

Pytanie

Czy czynność powierzenia świadczenia (...) przez (...) na rachunek bankowy osoby trzeciej, bez prawa do dysponowania środkami, bez uzyskania korzyści ekonomicznej, będzie powodować konieczność zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, w przedstawionej sytuacji nie wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i w konsekwencji Pan jako osoba trzecia, której powierzone zostaną pieniądze, nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku.

Wskazuje Pan, że opodatkowaniu, podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają czynności wymienione w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w tym umowy pożyczki pieniędzy (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy) oraz umowy depozytu nieprawidłowego (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j) ww. ustawy).

Pana zdaniem, w przedstawionej sytuacji żadna z tych umów nie zostanie zawarta, przede wszystkim dlatego, że pieniądze nie zostaną przeniesione na Pana własność, lecz jedynie Panu powierzone. Zatem nie można uznać, że w przedstawionej sytuacji zostanie zawarta umowa pożyczki.

Jednoczenie, w opisanej sytuacji, Pana zdaniem, nie będzie miała miejsce umowa depozytu nieprawidłowego, ponieważ w przedstawionej sytuacji nie będzie Pan uprawniony do dysponowania powierzoną kwotą co jest konieczne przy spełnieniu przesłanek umowy depozytu nieprawidłowego. Zatem między Panem, a Pana sąsiadką nie zostanie zawarta umowa depozytu nieprawidłowego, ponieważ nie będzie miał Pan możliwości rozporządzania środkami z (...).

W opisanej sytuacji nie zostanie więc zawarta ani umowa pożyczki, ani depozytu nieprawidłowego. Umowa ta nie będzie także żadną z pozostałych umów wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i w konsekwencji Pan jako sąsiad, któremu powierzone zostaną przez (...), ale należne sąsiadce, środki pieniężne, nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku, ani do złożenia deklaracji PCC-3.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295):

Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

a)umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b)umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

c)(uchylona)

d)umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

e)umowy dożywocia,

f)umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,

g)(uchylona)

h)ustanowienie hipoteki,

i)ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

j)umowy depozytu nieprawidłowego,

k)umowy spółki.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:

Podatkowi podlegają:

2)zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;

3)orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z tym, charakterystycznym dla zakresu opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest zamknięty katalog czynności i zdarzeń, które są opodatkowane tym podatkiem – opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych są tylko czynności enumeratywnie i wprost wskazane w przytoczonym wyżej przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

W myśl art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.):

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zgodnie z art. 845 ww. ustawy:

Jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu;

Przepisy te zawarte są w art. 835-844 Kodeksu cywilnego.

Depozyt nieprawidłowy uznawany jest albo za odmianę zwykłej umowy przechowania, instytucję odrębną od umowy pożyczki, albo odrębny typ umowy nazwanej. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego ma obowiązek oddać taką samą ilość pieniędzy (rzeczy), ale niekoniecznie tę samą.

Depozyt nieprawidłowy ma miejsce wtedy, gdy z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Do przyjęcia depozytu nieprawidłowego nie jest konieczne wyraźne zastrzeżenie tego w umowie, niemniej dla zastosowania art. 845 Kodeksu cywilnego konieczne jest ustalenie, że przechowawca uprawniony został do rozporządzania oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub rzeczami oznaczonymi co do gatunku.

Upoważnienie do rozporządzania oddanymi na przechowanie pieniędzmi jest dla bytu umowy depozytu nieprawidłowego konieczne – sam fakt oddania na przechowanie pieniędzy nie tworzy bowiem jeszcze stosunku depozytu nieprawidłowego z prawem rozporządzania nimi.

Przechowawca „nieprawidłowy” nabywa na własność przedmiot depozytu i może nim rozporządzać tak, jak w umowie pożyczki. Depozyt nieprawidłowy różni się jednak od pożyczki tym, że jest zawierany w interesie składającego. Nie można utożsamiać depozytu nieprawidłowego z pożyczką. Depozyt nieprawidłowy może być odpłatny lub nieodpłatny.

Z treści przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że planuje Pan udostępnić Pana rachunek bankowy na rzecz sąsiadki. Na Pana rachunek bankowy będzie wpływać cyklicznie świadczenie (...), a także wyrównanie tego świadczenia za miesiące poprzednie, wypłacane przez (...), a należne Pana sąsiadce. Po wpływie środków pieniężnych na konto niezwłocznie będzie Pan dokonywał ich wypłaty i przekazywał w takiej kwocie jakie wpłynęły na Pana konto bankowe. Ewentualne odsetki, przyznane przez bank z tytułu ww. środków pieniężnych również będzie Pan przekazywał Pana sąsiadce. Nie będzie miał Pan możliwości dysponowania ani rozporządzania ww. środkami pieniężnymi w jakikolwiek sposób.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że skoro – jak wynika z treści wniosku – cykliczne czynności przekazywania pieniędzy (tj. świadczenia wspierającego) na Pana rachunek bankowy, nie nastąpią w wykonaniu umowy depozytu nieprawidłowego (nie będzie Pan bowiem mógł rozporządzać przelanymi na Pana rachunek pieniędzmi) ani też umowy pożyczki, lecz na skutek udostępnienia przez Pana własnego rachunku bankowego celem przelania przez (...) środków pieniężnych tytułem wypłaty świadczenia (...) należnego Pana sąsiadce, to należy zgodzić się z Panem, że czynności opisane we wniosku nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nie mieszczą się one bowiem w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym nie będzie ciążył na Panu z tego tytułu obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym nie wystąpi także po Pana stronie obowiązek złożenia deklaracji PCC-3.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-  w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-  w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.