Interpretacja indywidualna po wyroku sądu – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

1)ponownie rozpatruję sprawę Pana wniosku z 7 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 25 stycznia 2023 r. sygn. akt I SA/Po 785/22 i

2)stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

7 lipca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 23 czerwca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia gruntów rolnych przez dzierżawcę. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W kancelarii notarialnej prowadzonej przez Pana w (…), została zawarta umowa sprzedaży nieruchomości, stanowiącej działkę gruntu oznaczoną nr geodezyjnym (…) ha, położonej w miejscowości (…), stanowiącej nieruchomość rolną w rozumieniu art. 46¹ ustawy Kodeks cywilny oraz ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, a także gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym.

Opisana nieruchomość stanowiła przedmiot dzierżawy pomiędzy stroną sprzedającą a stroną kupującą (umowa dzierżawy z (…) r.).

W treści umowy kupujący oświadczył, że w wyniku dokonania czynności objętych aktem, powierzchnia gospodarstwa rolnego, powstałego w wyniku powiększenia, jest większa niż 11 ha i mniejsza niż 300 ha, a gospodarstwo to będzie prowadzone przez niego przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia. Wartość zwolnienia stanowiącego pomoc de minimis w rolnictwie, o której mowa w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1408/2013 z 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 traktatu o funkcjonowaniu UE do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 9) wraz z wartością otrzymanej przez niego pomocy nie przekracza kwoty, o której mowa w powyższym rozporządzeniu.

Wobec faktu, iż powyższa umowa – w Pana ocenie – spełnia warunki opisane w art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie została pobrana od kupującego jako podatnika opłata z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych.

Mając jednakże na uwadze, iż zagadnienie zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych w analogicznych stanach faktycznych jest różnie rozpatrywane przez urzędy skarbowe, w tym Urząd Skarbowy w (…), powstała konieczność złożenia wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w celu ustalenia, czy w przypadku zakupu nieruchomości przez dzierżawcę zwolnienie od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 ust. 2 ww. ustawy w istocie powinno mieć miejsce.

Wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w sprawie jest tym bardziej istotne, że zaistnienia podobnych stanów faktycznych nie można wykluczyć, tym samym stanowisko KAS pozwoli uniknąć podobnych wątpliwości w przyszłości.

Pytanie

Czy zachodzi możliwość zastosowania zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku nabycia gruntów rolnych na powiększenie gospodarstwa przez ich dotychczasowego dzierżawcę?

Pana stanowisko w sprawie

W Pana ocenie, na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku nabycia gruntów rolnych na powiększenie gospodarstwa przez ich dzierżawcę zachodzi przesłanka do zastosowania zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych. Dotyczy to zarówno przedstawionego stanu faktycznego, jak i podobnych zdarzeń, jakie mogą nastąpić w przyszłości w analogicznych sprawach.

Powołał się Pan również na wykładnię literalną art. 9 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Przepis ten stanowi, że zwolnieniu podlega sprzedaż własności gruntów, stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym wraz z będącymi ich częścią składową drzewami i innymi roślinami, pod warunkiem, że w wyniku dokonania czynności zostanie utworzone i powiększone gospodarstwo rolne, a powierzchnia gospodarstwa rolnego utworzonego lub powstałego w wypadku powiększenia będzie nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha oraz gospodarstwo to będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia. Zwolnienie to stanowi pomoc de minimis w rolnictwie, o której mowa w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1408/2013 z 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 traktatu o funkcjonowaniu UE do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 9).

Stwierdził Pan, że w przedstawionej sprawie wszystkie te warunki zostały spełnione, albowiem kupujący prowadził już gospodarstwo rolne, które w wyniku zawarcia umowy sprzedaży z dotychczasowym wydzierżawiającym uległo powiększeniu i jednocześnie spełniało przewidziane w przepisie warunki co do wielkości gospodarstwa, co potwierdza złożone przez niego oświadczenie zawarte w treści umowy.

Pana zdaniem, zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a tym samym odstąpienie od pobrania opłaty z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych od kupującego było zasadne. Takie samo zwolnienie należy zastosować w sprawach analogicznych, które mogą wystąpić w przyszłości.

Na potwierdzenie własnego stanowiska przywołał Pan również wybrane orzecznictwo sądów administracyjnych.

Interpretacja indywidualna

Rozpatrzyłem Pana wniosek – 11 sierpnia 2022 r. wydałem interpretację indywidualną znak 0111-KDIB2-3.4014.310.2022.1.AD, w której uznałem Pana stanowisko za nieprawidłowe.

Interpretację doręczono Panu 16 sierpnia 2024 r.

Skarga na interpretację indywidualną

13 września 2022 r. wniósł Pan skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu.

Wniósł Pan m.in. o uchylenie zaskarżonej interpretacji.

Postępowanie przed sądem administracyjnym

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił skarżoną interpretację – wyrokiem z 25 stycznia 2023 r. sygn. akt I SA/Po 785/22.

Wniosłem skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny – w związku z wycofaniem przeze mnie kasacji – postanowieniem z 20 września 2023 r., sygn. akt III FSK 660/23 umorzył postępowanie kasacyjne.

Wyrok, który uchylił interpretację indywidualną stał się prawomocny od 20 września 2024 r.

Akta dotyczące tej sprawy Wojewódzki Sąd Administracyjny zwrócił Organowi przy piśmie z 19 listopada 2024 r. (data wpływu do Organu – 22 listopada 2024 r.). W tym samym dniu, tj. 22 listopada 2024 r., wpłynął do Organu Prawomocny wyrok WSA.

Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku

Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.):

Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:

- uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w ww. wyroku;

- ponownie rozpatruję Pana wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Przepis art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 111 ze zm.) stanowi, że:

Z kolei zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Jak stanowi art. 4 pkt 9 ww. ustawy:

W oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Podstawę opodatkowania określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 powołanej ustawy.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Stosownie do treści art. 10 ust. 2-3 cyt. ustawy:

W związku z powyższymi regulacjami należy stwierdzić, że umowa sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na kupującym. W przypadku, gdy umowa sprzedaży jest dokonywana w formie aktu notarialnego obowiązkiem notariusza (jako płatnika) jest pobór tego podatku.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Z treści ww. przepisu wynika, że w przypadku spełnienia określonych warunków, umowa sprzedaży własności gruntów korzysta ze zwolnienia. Zwolnienie to stanowi pomoc de minimis w rolnictwie. W przypadku niedotrzymania któregokolwiek ze wskazanych w art. 9 pkt 2 ww. ustawy warunków zwolnienie od podatku nie może zostać zastosowane.

Definicja gospodarstwa rolnego, dla celów prawa podatkowego, została zamieszczona w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (t. j. Dz.U. z 2020 r. poz. 333).

W świetle analizowanej powyżej definicji art. 1 ustawy o podatku rolnym, gospodarstwo rolne stanowią wyłącznie grunty sklasyfikowane jako użytki rolne.

Z analizy art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że istotnym warunkiem do zastosowania zwolnienia jest utworzenie lub powiększenie gospodarstwa rolnego, a powierzchnia gospodarstwa rolnego utworzonego lub powstałego w wyniku powiększenia nie może być mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha.

Z treści wniosku wynika, że w prowadzonej przez Pana kancelarii notarialnej została zawarta umowa sprzedaży nieruchomości – działki gruntu stanowiącej gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym. Opisana nieruchomość stanowiła przedmiot dzierżawy pomiędzy stroną sprzedającą a stroną kupującą. W treści umowy kupujący oświadczył, że powierzchnia gospodarstwa rolnego, powstałego w wyniku powiększenia, jest większa niż 11 ha i mniejsza niż 300 ha, a gospodarstwo to będzie prowadzone przez niego przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia; wartość zwolnienia stanowiącego pomoc de minimis w rolnictwie wraz z wartością otrzymanej przez niego pomocy nie przekracza kwoty, o której mowa w rozporządzeniu.

Pana wątpliwości dotyczą możliwości zastosowania zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku nabycia gruntów rolnych na powiększenie gospodarstwa przez ich dotychczasowego dzierżawcę.

Z przepisu art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie wynika, że utworzenie czy powiększenie istniejącego gospodarstwa nabywcy dotyczyć musi tylko i wyłącznie powierzchni, bez względu na dotychczasowy tytuł jego posiadania (zależne czy samoistne).

Pojęcie „utworzyć” oznacza „zorganizować, założyć coś, co do tej pory nie istniało, spowodować powstanie czegoś”, a „powiększać” to uczynić coś większym pod względem rozmiarów, ilości lub intensywności. Aby spełnić warunek zwolnienia podatkowego, musi dojść – na skutek przeniesienia własności gruntów rolnych, stanowiących gospodarstwo rolne zbywcy – do utworzenia (założenia) gospodarstwa rolnego nabywcy lub powiększenia (zwiększenia powierzchni) gospodarstwa rolnego nabywcy. Zatem, warunek ten będzie spełniony zarówno w sytuacji, gdy w chwili nabycia gruntów, ich nabywca będzie posiadał gospodarstwo rolne – wówczas wejdą w skład posiadanego już gospodarstwa rolnego, w wyniku czego dojdzie do jego powiększenia lub nabywca nie będzie posiadał gospodarstwa rolnego, jednakże nabycie to spowoduje utworzenie gospodarstwa rolnego.

Posiadanie stanowiących gospodarstwo rolne gruntów rolnych na podstawie umowy dzierżawy nie stoi na przeszkodzie stwierdzeniu, że wskutek nabycia własności tych gruntów nastąpiło powiększenie gospodarstwa rolnego nabywcy. Uzyskane przez niego wskutek zwartej umowy sprzedaży prawo własności dzierżawionych dotychczas gruntów jest prawem pewniejszym w stosunku do dotychczasowej dzierżawy tych gruntów. Nabywca jako właściciel staje się posiadaczem samoistnym dzierżawionego wcześniej gospodarstwa, a zatem jego uprawnienia w stosunku do tych gruntów są o wiele szersze niż uprawnienia posiadacza zależnego, jakim jest dzierżawca. Należy mieć przy tym na uwadze, że dzierżawa jest sytuacją prawną ograniczoną czasowo i niepewną. Natomiast dotychczasowy dzierżawca gruntów powiększa obszar swojego gospodarstwa rolnego wskutek nabycia własności tych gruntów. Wykładnia językowa omawianego przepisu nie stoi zatem na przeszkodzie uznania, że zwolnieniu z podatku podlega również nabycie gospodarstwa rolnego przez dotychczasowego jego dzierżawcę.

Jeżeli zatem w przedmiotowej sprawie istotnie zostały spełnione także pozostałe warunki zwolnienia określone w art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to jest:

-nabyta nieruchomość stanowiła gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym;

-posiadane gospodarstwo rolne – będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia;

-zwolnienie to stanowiło pomoc de minimis w rolnictwie, o której mowa w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 9) i nabywca oświadcza, że nie wykorzystał przysługującego mu limitu pomocy de minimis;

-w wyniku zawarcia umowy sprzedaży zostało powiększone gospodarstwo rolne, a jego powierzchnia jest większa niż 11 ha i nie większa niż 300 ha,

to nabycie nieruchomości (gruntów rolnych) przez dotychczasowego dzierżawcę korzystało ze zwolnienia z art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, zasadnie zastosował Pan zwolnienie do umowy sprzedaży opisanej we wniosku.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Indywidualna interpretacja nie jest interpretacją abstrakcyjną, oderwaną od rzeczywistości lecz oceną prawną realnego stanu faktycznego dotyczącego wnioskodawcy lub zdarzenia przyszłego czyli potencjalnego stanu faktycznego, który w stosunku do wnioskodawcy może zaistnieć w jego sferze prawnopodatkowej, do której stosuje się przepisy prawa podatkowego. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osadzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w każdej z nich zawarte są wiążące. Nie są natomiast wiążące w analogicznych zdarzeniach mogących wystąpić w przyszłości.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.