Temat interpretacji
Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
12 listopada 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 10 listopada 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – w piśmie z 31 grudnia 2024 r. Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
21 maja 2024 r. zakupiła Pani wraz z ciocią – (…), w udziałach 50% każda z Pań, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w (…). Na zakup ww. prawa (mieszkania) Panie, tj. Pani wraz z ciocią, zaciągnęły kredyt. Jeśli chodzi o Panią to przed zakupem i w dniu zakupu ww. 50% udziału w nieruchomości mieszkalnej nigdy nie przysługiwało Pani prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność, prawo budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego.
W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że ciocia – Pani (…) posiadała na dzień zakupu nieruchomości, o której mowa we wniosku prawo do nieruchomości mieszkalnej. Pani ciocia posiada na własność dwa mieszkania. Jedno odziedziczone po swoich rodzicach, drugie kupiła. Są to wyłącznie nieruchomości Pani cioci.
Pytanie
Czy podatek za zakup 50% udziałów w nieruchomości został pobrany należnie czy podlega zwrotowi?
Pani stanowisko w sprawie
W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych art. 9 pkt 17 (nowelizacja 31 sierpnia 2023 r.) nie ma jednoznacznego stwierdzenia, że należy nabyć 100% udziałów w prawach dotyczących lokali mieszkalnych, aby być zwolnionym z podatku od czynności cywilnoprawnych.
W związku z powyższym, Pani zdaniem powinna być Pani zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych.
W Pani ocenie, pobieranie podatku od zakupu nieruchomości od osoby, która nabyła ją wspólnie (z rodzicem, członkiem rodziny lub inną osobą podnoszącą jej zdolność kredytową, a która posiada już własne mieszkanie(a)) byłoby wielce krzywdzące w porównaniu do osoby nabywającej pełne prawo do nieruchomości, która z tego podatku jest zwolniona, a której osiągane dochody pozwalają na samodzielny zakup mieszkania.
Podatek nie jest pobierany od osób, które nie posiadają mieszkania/domu i często zakupują takowe po raz pierwszy w życiu. Kupując mieszkanie samodzielnie byłaby Pani z tego podatku zwolniona. Jednak w pojedynkę Pani dochody nie pozwalają na zaciągnięcie kredytu w kwocie wystarczającej na zakup mieszkania, dlatego była Pani zmuszona poprosić o pomoc członka rodziny, który ma mieszkanie i dlatego jest do zapłacenia podatku zobligowany. Z tego powodu niestety i od Pani notariusz ten podatek pobrał. Przepisy prawa podatkowego nie są jednoznaczne w sytuacji takiej jak Pani. Według Pani, byłoby wielce krzywdzącym, jeżeli osiągając dochody wystarczające (wyższe) do samodzielnego zaciągnięcia kredytu na mieszkanie nie płaciłaby Pani podatku, a będąc w gorszej sytuacji materialnej zakup nieruchomości podlega opodatkowaniu. Chodzi Pani jedynie o część podatku pobraną za 50% części nieruchomości należącą do Pani. Nie o 50% udziału cioci, u której sytuacja jest jasna i w jej przypadku podatek został pobrany należnie.
Z treści wniosku wynika, że stoi Pani na stanowisku, że powinna być Pani zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295):
Podatkowi podlegają: umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.
W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.
Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 5, ciąży przy umowie sprzedaży – na kupującym.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2 ww. ustawy:
Obowiązek zapłaty podatku ciąży na podatnikach tego podatku.
Jeżeli obowiązek podatkowy ciąży na kilku podmiotach albo na stronach umowy zamiany, albo wspólnikach spółki cywilnej, zobowiązanymi solidarnie do zapłaty podatku są odpowiednio te podmioty, strony umowy zamiany albo wspólnicy spółki cywilnej.
W oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:
Podstawę opodatkowania stanowi przy umowie sprzedaży – wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.
Wartość rynkową określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ww. ustawy, w myśl którego:
Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy:
Stawki podatku wynoszą od umowy sprzedaży: nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym − 2%.
Stosownie do art. 10 ust. 1 i 2 ww. ustawy:
Podatnicy są obowiązani, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, według ustalonego wzoru, oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, z wyłączeniem przypadków, gdy podatek jest pobierany przez płatnika, oraz przypadków, o których mowa w ust. 1a.
Notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.
Jak wynika z powołanych przepisów – umowa sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na kupującym (kupujących). Przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
W myśl art. 9 pkt 17 ww. ustawy:
Zwalnia się od podatku od czynności cywilnoprawnych sprzedaż, której przedmiotem jest prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.
Zgodnie z powołanym powyżej przepisem, zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest sprzedaż, której przedmiotem jest:
- prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,
- prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego,
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego,
jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach. W przypadku, w którym kupującemu/kupującym przysługuje lub przysługiwał udział w opisywanych prawach nabyty tytułem dziedziczenia − by mogło być zastosowane zwolnienie − wielkość przysługującego mu/im udziału nie może przekroczyć 50%.
W przypadku, gdy nieruchomość nabywana jest na współwłasność, to każdy z kupujących (małżonkowie, rodzice z dzieckiem, rodzeństwo, osoby obce) musi spełniać warunki określone w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych dla możliwości objęcia zwolnieniem tej umowy sprzedaży.
Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że nabyła Pani –na współwłasność z Pani ciocią – spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Nie była Pani wcześniej właścicielem lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność, budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu dotyczącego lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego. Pani ciocia posiada natomiast na własność dwa mieszkania, jedno odziedziczone po swoich rodzicach, drugie kupiła.
Uważa Pani, że z tytułu zakupu – na współwłasność z ciocią – spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, korzysta Pani ze zwolnienia określonego w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.
Analizowany przepis jednoznacznie wskazuje jakie mają być spełnione warunki do zastosowania zwolnienia:
- w wyniku umowy sprzedaży nabyty musi być cały lokal mieszkalny czy też spółdzielcze własnościowe prawo do całego lokalu,
- żaden z kupujących nie może być, w dniu sprzedaży ani przed tym dniem, właścicielem praw do żadnej substancji mieszkaniowej wskazanej w tym przepisie (np. lokalu mieszkalnego), za wyjątkiem nabytego – w drodze dziedziczenia – udziału nieprzekraczającego 50%.
W przypadku opisanym przez Panią, umowa sprzedaży obejmuje spółdzielcze własnościowe prawo do całego lokalu. Zatem pierwszy warunek zwolnienia jest spełniony, bowiem kupiła je Pani na współwłasność z ciocią, co oznacz, że przedmiotem opisanej umowy sprzedaży jest całe prawo przysługujące do lokalu mieszkalnego.
Drugi warunek nie został jednak spełniony, ponieważ Pani ciocia była/jest właścicielem innych mieszkań.
Zatem, przy nabyciu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego – na współwłasność z ciocią – nie mogła Pani skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jeden z kupujących (współwłaścicieli) – Pani ciocia – nie wypełniła bowiem warunków omawianego zwolnienia.
Podatek od czynności cywilnoprawnych, przy zawieraniu umowy sprzedaży, dotyczy całej czynności a nie tylko jej części. Omawiane zwolnienie dotyczy czynności a nie tylko podatnika.
Skoro zatem nie zostały spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia do opisanej czynności sprzedaży, to również Pani, jako podatnik z tytułu tej czynności, nie może skorzystać ze zwolnienia. To oznacza, że nie jest Pani uprawniona do zwrotu (stwierdzenie nadpłaty) zapłaconego podatku od czynności cywilnoprawnych; został on pobrany przez notariusza prawidłowo – podatek był od tej transakcji należny.
W związku z powyższym, Pani stanowisko jest nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.
Przedmiotem tej interpretacji jest wyłącznie ocena skutków podatkowych powstałych po Pani stronie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz.2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy zdnia11marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 iart.54§ 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art.57aPPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.