Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 września 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 27 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych  w zakresie skutków podatkowych przekazywania w ramach systemu cash poolingu środków pieniężnych pomiędzy Spółką a Pool Leaderem. Uzupełnili go Państwo  – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 9 grudnia 2024 r. (wpływ 9 grudnia 2024 r.) Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(…) S.A. (dalej Spółka) jest członkiem (…) grupy (…) działającej pod firmą (…), której spółka matka ma siedzibę we Francji. Grupa (…) posiada swoje spółki córki w różnych państwach, w tym między innymi w Polsce. Grupa (…) prowadzi działalność w zakresie (…).

Od kilku lat w Grupie (…) obowiązuje umowa cash pooling pomiędzy francuską spółką matką a jej spółkami córkami (dalej grupowy cash pooling), w tym Spółką, która również uczestniczy w grupowym cash poolingu.

W ramach obecnie funkcjonującego systemu cash poolingu Spółka posiada zawartą  i odnawialną co rok umowę cash poolingu, w ramach której uczestnicy systemu cash poolingowego, w tym również Spółka:

–transferują na rachunek cash poolingu posiadane przez siebie nadwyżki środków pieniężnych, w wysokości określonej przez uczestnika (Spółkę) – jeżeli mają takie nadwyżki, lub

–Pool Leader transferuje środki z rachunku cash poolingu na rachunek uczestnika – jeżeli rachunek uczestnika wykazuje saldo ujemne.

Umowa przewiduje oprocentowanie za korzystanie przez uczestników ze środków zgromadzonych na Rachunku Grupy.

System ten nie jest zautomatyzowany i opiera się na ręcznych transferach powstających nadwyżek na rachunkach uczestników lub transfer środków na rachunek uczestników w celu pokrycia powstających niedoborów.

Obecnie Grupa, do której należy Spółka chce zmodyfikować i zautomatyzować proces obsługi systemu cashpoolingowego poprzez przekształcenie obecnego, ręcznego systemu rozliczeniowego w zautomatyzowany proces zerowego salda wykonywany codziennie przez bank obsługujący system cash poolingu.

Zgodnie z planowaną, nową umową cash poolingu w ramach systemu cash poolingu limit na rachunku Spółki – jako uczestnika – ustalony w dniu podpisania nowej umowy cash poolingu na koniec każdego dnia będzie wynosił 0. Projekt umowy przewiduje, że limit na koniec dnia na rachunku Spółki jako uczestnika systemu cash poolingu może ulec zmianie po uzgodnieniu przez Strony. Wprowadzenie limitu na rachunku Spółki na koniec każdego dnia w wysokości 0 – oznacza, że:

–jeżeli na koniec dnia rachunek Spółki będzie wykazywać dodatnie saldo, kwota zgromadzona na tym rachunku do wysokości dodatniego salda zostanie przelana na rachunek cash poolingu,

–jeżeli z kolei na koniec dnia rachunek Spółki będzie wykazywać saldo ujemne, kwota niezbędna do pokrycia ujemnego salda na rachunku bankowym Spółki zostanie przelana  z rachunku cash poolingu na rachunek bankowy Spółki.

Ponadto, w celu bieżącego regulowania zobowiązań Spółki, Strony ustalą z bankiem dzienny limit zadłużenia technicznego. Zadłużenie Spółki w ramach dziennego limitu długu technicznego będzie pokrywane przede wszystkim dziennymi wpływami na rachunek Spółki, a w przypadku braku wystarczających środków na pokrycie zadłużenia Spółki wynikającego  z wykorzystania dziennego limitu długu technicznego – zadłużenie to zostanie pokryte na koniec dnia ze środków zgromadzonych w ramach systemu cash poolingu. Celem powyższych działań jest doprowadzenie do sytuacji aby saldo na każdym rachunku bankowym Spółki na koniec dnia wynosiło 0.

Opisana powyżej automatyzacja procesu rozliczeń cash poolingu umożliwi Spółce i pozostałym uczestnikom ograniczenie udziału w procesie jej pracowników, jak również pozwoli na skorzystanie z lepszej optymalizacji środków pieniężnych, co może przełożyć się na wyższe zyski z tytułu odsetek bankowych oraz pozwolić Grupie scentralizować wyższą pozycję gotówkową.

W ramach systemu Pool Leader, w razie potrzeby we współpracy z bankiem obsługującym system cash poolingu, dodatkowo będzie odpowiedzialny za:

–monitorowanie poziomu środków na rachunkach należących do uczestników, w tym również Spółki,

–kontakty z bankiem obsługującym operacje związane z Umową cash poolingu, w tym negocjowanie warunków prowadzenia rachunku cash poolingu, zapewnienie transferu środków z rachunku Spółki na rachunek cash poolingu i na odwrót tak aby na koniec dnia saldo wynosiło 0 na rachunkach Spółki. Przy czym zgodnie z nowymi warunkami umowy transfery będą realizowane automatycznie przez bank obsługujący system cash poolingu,

–prowadzenie dokumentacji i ewidencji przepływów środków w ramach systemu cash poolingu, informowanie uczestników o wszelkich zmianach w funkcjonowaniu systemu cash poolingu.

Poszczególni uczestnicy (w tym Spółka) nie będą mieli wiedzy, czy i w jakim zakresie nadwyżki posiadanych środków przetransferowane przez nich z ich rachunków na rachunek cash poolingu zostaną następnie przekazane przez Pool Leadera innym uczestnikom, a jeżeli tak – to którym. Analogicznie, w przypadku wystąpienia niedoborów uczestnicy (w tym Spółka) nie będą mieli wiedzy o pochodzeniu środków przetransferowanych na ich rachunek bankowy.

Umowa cash poolingu nie przewiduje zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w Umowie podmiot, a jedynie reguluje wysokość salda, które ma pozostać na koniec każdego dnia na rachunku uczestnika (w tym również Spółki).

Zgodnie z zawartą przez Spółkę Umową cash poolingu, podmiot działający w charakterze Pool Leadera nie ma możliwości swobodnego dysponowania środkami przelewanymi przez Uczestników na rachunek cash poolingu. Pool Leader nie będzie mógł bowiem rozporządzać środkami zgromadzonymi na rachunku cash poolingu w żaden inny sposób, aniżeli wynikające z Umowy przeznaczenie ich na kompensowanie niedoborów finansowych innych Uczestników. Zgodnie z umową środki zgromadzone w ramach systemu cash poolingu stanowią własność uczestnika (w tym Spółki), z którego konta środki te został przelane na rachunek cash poolingu.

Uczestnictwo w cash poolingu jest dobrowolne i w każdej chwili każdy z Uczestników może zrezygnować z ww. struktury.

Zgodnie z preambułą umowy, jej celem jest polepszenie płynności finansowej spółek wchodzących w skład Grupy (Uczestników). Z perspektywy Spółki i innych podmiotów z Grupy, zasadniczym elementem umowy cash poolingu jest wdrożenie procesu zarządzania posiadanymi na rachunkach bankowych środkami pieniężnymi oraz ewentualnym zadłużeniem uczestników systemu cash poolingu, w tym również Spółki, poprzez poprawę bieżących przepływów pieniężnych. W tym celu następuje koncentracja środków pieniężnych Uczestników na jednym rachunku bankowym służącym do opisanych wyżej celów.

W uzupełnieniu wniosku podali Państwo dane identyfikujące wszystkie podmioty, które mają siedzibę poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i są uczestnikami opisanej we wniosku umowy cash poolingu.

Pytanie

Czy środki pieniężne przekazywane pomiędzy Spółką a Pool Leaderem, tj. środki przekazywane przez Pool Leadera na rachunki Spółki w celu pokrycia niedoborów powstałych w Spółce ponad kwotę przekazaną wcześniej przez Spółkę do systemu cash poolingu będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, środki pieniężne przekazywane pomiędzy Spółką a Pool Leaderem, tj. środki przekazywane przez Pool Leadera na rachunki Spółki w celu pokrycia niedoborów powstałych w Spółce ponad kwotę przekazaną wcześniej przez Spółkę do systemu cash poolingu nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi PCC podlegają w szczególności umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, umowy depozytu nieprawidłowego, etc. Z kolei umowa cash poolingu jest umową nienazwaną i nie jest wymieniona w art. 1 ustawy o PCC, wobec czego w ocenie Wnioskodawców nie podlega PCC.

Powyższego stanowiska nie zmienia fakt, iż każda umowa cash poolingu jest w pewnym stopniu podobna do umowy pożyczki (która podlega pod PCC), to jednak umowy cash poolingu nie zawierają niezbędnych elementów umowy pożyczki, więc na gruncie ustawy  o podatku od czynności cywilnoprawnych nie rodzą analogicznych skutków podatkowych co skutków podatkowych umowy pożyczki. Zgodnie bowiem z art. 720 § 1 kodeksu cywilnego:

„Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.” Oznacza to, że w umowa pożyczki pieniędzy co do zasady składa się z trzech podstawowych elementów:

a)zobowiązanie się jednego podmiotu do przeniesienia na własność innego podmiotu pieniędzy,

b)ilość pieniędzy musi być z góry określona,

c)zobowiązanie biorącego pożyczkę do zwroty tej samej ilości pieniędzy.

Co istotne, ww. elementy umowy pożyczki stanowią jej essentialia negotii (czyli istotne elementy umowy), zatem niespełnienie jednego z nich skutkuje tym, że umowa niezawierająca któregokolwiek z tych elementów nie jest umową pożyczki, lecz inną umową nienazwaną, co najwyżej podobną do umowy pożyczki. Potwierdzeniem powyższego są liczne orzeczenia zarówno sądów powszechnych jak i administracyjnych, jak np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 22 września 2015 r. o sygn. I ACa 332/15, zgodnie z którym:

„Do essentialia negotii umowy pożyczki należy oznaczenie stron i określenie ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz zobowiązanie się do ich przeniesienia, a nadto obowiązek zwrotu przedmiotu pożyczki. Bez tych elementów nie ma umowy pożyczki.”

W opisanej w niniejszym wniosku umowie cash poolingu, żaden z uczestników nie zobowiązuje się do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na inny podmiot, gdyż założenia umowy cash poolingu wskazują, że żaden z uczestników nie zobowiązuje się do przeniesienia na rzecz innego podmiotu własności określonej ilości pieniędzy, lecz wskazuje jedynie, iż nadwyżki środków (ponad ustalany limit) na rachunkach uczestników będą regularnie transferowane na rachunek cash poolingu. Proces ten będzie zautomatyzowany  i realizowany przez bank, codziennie, tak aby na koniec dni saldo na rachunkach uczestnika (w tym Spółki) wynosiło określonych przez Strony limit, który na dzień zawarcia nowej umowy będzie wynosił 0.

Skoro więc taka umowa cash poolingu nie zawiera żadnego z trzech wskazanych wyżej essentialia negotii umowy pożyczki, tj.:

a)nie zawiera zobowiązania jednego podmiotu do przeniesienia własności pieniędzy na rzecz innego podmiotu,

b)nie zawiera określonej z góry ilości pieniędzy,

c)nie zawiera zobowiązania drugiego podmiotu do zwrotu tej samej ilości pieniędzy,

– to, choć opisana w stanie faktycznym umowa cash poolingu jest w pewnym sensie podobna do umowy pożyczki – jak każda inna umowa cash poolingu – to jednak nie jest umową pożyczki, w związku z czym nie podlega opodatkowaniu PCC.

Powyższe znajduje również potwierdzenie w ugruntowanym już orzecznictwie sądów

administracyjnych oraz w licznych interpretacjach podatkowych, jak np. w interpretacji  z 22 lipca 2019 r. (Znak: 0111-KDIB2-2.4014.102.2019.1.MZA), w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że:

„Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy stwierdzić, że umowa cash poolingu pozostaje umową nienazwaną. Ustawa z dnia  23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1145) w księdze trzeciej zobowiązania – nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa cash poolingu jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki wymienionej w katalogu określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednakże nie jest taką umową, bowiem w myśl art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny – dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash poolingu, jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej.

[…]

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony  w umowie podmiot.”

Podsumowując, czynności dokonywane w ramach, opisanej w niniejszym wniosku, umowy cash poolingu (ani samo jej zawarcie), choć są podobne do umowy pożyczki (jak zresztą każda inna umowa cash poolingu), tak nie są umową pożyczki, w związku z czym nie podlegają opodatkowaniu PCC.

Po wtóre, założenia cash poolingu wskazują również, że umowa cash pooling nie stanowi także umowy depozytu nieprawidłowego, wymienionego w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych jako czynność podlegająca opodatkowaniu.

Zgodnie bowiem z art. 845 Kodeksu cywilnego – przez depozyt nieprawidłowy rozumieć należy umowę, zgodnie z którą przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, a do tego rodzaju umów stosuje się przepisy o pożyczce, natomiast czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu.

Zgodnie z przepisami o przechowaniu, tj. art. 844 KC:

„§ 1. Składający może w każdym czasie żądać zwrotu rzeczy oddanej na przechowanie.

§ 2. Przechowawca może żądać odebrania rzeczy przed upływem terminu oznaczonego  w umowie, jeżeli wskutek okoliczności, których nie mógł przewidzieć, nie może bez własnego uszczerbku lub bez zagrożenia rzeczy przechowywać jej w taki sposób, do jakiego jest zobowiązany. Jeżeli czas przechowania nie był oznaczony albo jeżeli rzecz była przyjęta na przechowanie bez wynagrodzenia, przechowawca może żądać odebrania rzeczy w każdym czasie, byleby jej zwrot nie nastąpił w chwili nieodpowiedniej dla składającego.

§ 3. Zwrot rzeczy powinien nastąpić w miejscu, gdzie miała być przechowywana.”

Powyższy przepis wskazuje, że w umowa depozytu nieprawidłowego charakteryzuje się tym, że podmiot oddający środki finansowe na przechowanie, w każdym czasie może żądać ich zwrotu.

Oznacza to, że immanentnym elementem umowy depozytu nieprawidłowego jest uprawnienie podmiotu, który przekazuje środki na przechowanie, do żądania zwrotu środków pieniężnych. Tymczasem założeniem cash poolingu jest przede wszystkim ułatwienie w zarządzaniu płynnością finansową. Celem grupowego cash poolingu nie jest więc zdeponowanie określonych środków pieniężnych lecz zarządzanie płynnością finansową, stąd też zwrot tych środków realizowany jest nie na żądanie strony lecz w drodze rozliczeń niedoborów  i nadwyżek.

W Państwa ocenie, pomimo tego, iż uczestnictwo w cash poolingu wiąże się z powstaniem określonych praw i obowiązków dla uczestników, to jednak z przyczyn wskazanych powyżej, umowa cash poolingu – choć posiada pewne podobieństwo do umowy depozytu, to jednak taką umową nie jest.

Podsumowując, Państwa zdaniem, czynności dokonywane w ramach, opisanej w niniejszym wniosku, umowy cash poolingu (ani samo jej zawarcie), choć są po części podobne do umowy pożyczki oraz umowy depozytu nieprawidłowego (jak zresztą każda inna umowa cash poolingu), tak nie są umową pożyczki, ani umową depozytu nieprawidłowego, w związku  z czym nie podlegają opodatkowaniu PCC, gdyż nie są czynnościami enumeratywnie wymienionymi w art. 1 ustawy o PCC.

Niemniej jednak, nawet gdyby Organ interpretacyjny uznał, że transfery dokonywane przez Uczestników cash poolingu należy traktować jako pożyczki lub depozyty nieprawidłowe  – z czym Spółka nie zgadza się z przyczyn opisanych powyżej – to i tak takie transfery należy uznać za wyłączone z zakresu PCC. Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ustawy o PCC, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawne w zakresie,  w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług oraz nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności.

Z kolei udzielenie, nawet incydentalne, pożyczek (gdyby za pożyczki zostały uznane transfery środków pieniężnych) realizowane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej uznaje się za czynność objętą VAT-em, a tym samym wyłączoną z zakresu PCC. Te same wnioski należy odnieść do ewentualnych umów depozytów nieprawidłowych. Potwierdzają to najnowsze interpretacje podatkowe, czego przykładem jest interpretacja Dyrektora KIS  z 29 stycznia 2021 r. (nr 0111-KDIB3-1.4012.986.2020.2.KO), w której stwierdzono, że nawet jednorazowa pożyczka powinna być traktowana jako czynność objęta VAT (tj. zwolniona od opodatkowania VAT-em). W interpretacji tej wskazano, że:

„Dla potrzeb uznania, że udzielenie przez Wnioskodawcę pożyczki opisanej we wniosku spełnia przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzące obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu.

W konsekwencji, na podstawie powołanych powyżej przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, czynność udzielenia przez Wnioskodawcę oprocentowanej pożyczki, stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.”

Podobne stanowisko prezentują ostatnio wydane interpretacje czego przykładem jest stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej przedstawione w interpretacji  z 20 lutego 2024 r., sygn. 0111-KDIB2-2.4014.295.2023.4.KK, zgodnie z którym: „A zatem, skoro udzielone Zainteresowanemu niebędącemu stroną postępowania pożyczki są zwolnione z opodatkowania na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, to w powyższej sprawie znajdzie zastosowanie wyłączenie zawarte w art. 2 pkt 4 lit. b ustawy  o podatku od czynności cywilnoprawnych. Udzielone pożyczki nie podlegają więc opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych - są z niego wyłączone (nie jak błędnie wskazali Zainteresowani – zwolnione).”

W analizowanej sytuacji dokonywane alokacje środków finansowych w ramach umowy cash poolingu będą immanentnie związane z prowadzoną działalnością gospodarczą Spółki, stanowiąc pomocnicze transakcje finansowe – objęte tym samym zwolnieniem z VAT. Reasumując, nawet w przypadku uznania, że transfery środków pieniężnych pomiędzy uczestnikami a Spółką nie są cash poolingiem, to i tak nie podlegają one opodatkowaniu PCC z uwagi na objęcie ich zakresem zwolnienia na gruncie podatku VAT.

Reasumując, należy stwierdzić, że:

wzajemne udostępniane środków finansowych w ramach opisanej w niniejszym wniosku struktury oraz automatyzacji cash poolingu nie podlega opodatkowaniu PCC, gdyż:

–umowa cash poolingu, jako umowa nienazwana, nie jest enumeratywnie wymieniona  w art. 1 ust 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a zatem nie podlega opodatkowaniu PCC,

–a w przypadku uznania przez Organ interpretacyjny, że stanowi ona rodzaj umowy pożyczki – z czym Wnioskodawca się nie zgadza – to jako czynność objęta zakresem VAT jest wyłączona z opodatkowania PCC z uwagi na art. 2 pkt 4 ustawy o PCC.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe. 

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ww. ustawy:

Należy stwierdzić, że umowa cash poolingu pozostaje umową nienazwaną. Ustawa z dnia  23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.) – w księdze trzeciej zobowiązania – nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa cash poolingu jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki wymienionej w katalogu określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednakże nie jest taką umową, bowiem w myśl art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny:

Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash poolingu, jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega  na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków podmiotów należących do danej grupy nadwyżkami innych podmiotów należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków. W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony  w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tak samo uczestnik, który posiada niedobory nie wie, środkami którego podmiotu zostaną one zniwelowane. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest – co do zasady  – rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu lub też rachunek któregoś z uczestników, który posiada saldo dodatnie.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestników niewątpliwie będzie zawierała w sobie pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Nie sposób jednak uznać, że będzie wyczerpywać ona wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki.

Czynności tego typu nie można wobec tego uznać jako umowy pożyczki.

Umowa cash poolingu jest też zbliżona swą konstrukcją do umowy depozytu nieprawidłowego. Nie stanowi jednakże umowy depozytu nieprawidłowego, gdyż nie spełnia jego warunków.

 Zgodnie z art. 845 Kodeksu cywilnego:

Umowa cash poolingu nie wyczerpuje zatem znamion instytucji depozytu nieprawidłowego.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że skoro zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych a czynności tego typu nie można zakwalifikować, jako umowy pożyczki czy też innej czynności tym katalogiem objętej, to tym samym  – z powyższych przyczyn – czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; nie mieszczą się bowiem w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zatem czynności dokonywane w ramach opisanej we wniosku umowy cash poolingu,  tj. przekazywanie środków przez Pool Leadera na rachunki Spółki w celu pokrycia niedoborów powstałych w Spółce ponad kwotę przekazaną wcześniej przez Spółkę do systemu cash poolingu (ani samo zawarcie umowy cash poolingu) nie będą podległy opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Po Państwa stronie nie powstanie obowiązek podatkowy w tym podatku.

Tym samym, skoro wskazane we wniosku czynności nie zostały wymienione wśród tych czynności, które określone są w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to zbędna jest analiza możliwości zastosowania wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo  o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43–300 Bielsko–Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).