Darując żonie nabyte nieruchomości rolne Wnioskodawca utraci prawo do stanowiącego pomoc de minimis zwolnienia z art. 9 pkt 2 uPCC.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 września 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 11 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości zachowania prawa do zwolnienia z art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Zdarzenie opisane we wniosku dotyczy skorzystania ze zwolnienia z podatku (stanowiącego pomoc de minimis) w przypadku zakupu gruntów rolnych na podstawie art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

(…) 2024 r. nabył Pan nieruchomości rolne. Skorzystał Pan z wyżej wskazanego zwolnienia z podatku.

Planuje Pan zawrzeć umowę darowizny nabytych nieruchomości rolnych, na podstawie których jedynym właścicielem gruntów stanie się Pana żona (z którą zawarł Pan umowę majątkową małżeńską ustanawiającą rozdzielność). Jednocześnie wraz z zawarciem umowy darowizny planuje Pan zawrzeć z żoną umowę dzierżawy wskazanych gruntów, która będzie objęta tym samym aktem notarialnym co umowa darowizny.

W związku z jednoczesnym zawarciem umowy darowizny i umowy dzierżawy przestanie Pan być właścicielem tych nieruchomości (posiadaczem samoistnym), natomiast stanie się Pan ich dzierżawcą (posiadaczem zależnym). Jako dzierżawca nadal będzie wykorzystywał Pan wskazane grunty rolne w celu prowadzenia swojego gospodarstwa rolnego i nadal będzie Pan posiadaczem wskazanej nieruchomości, jedyna zmiana będzie obejmować rodzaj posiadania. Ponadto wskazana umowa dzierżawy będzie zawarta na okres wynoszący przynajmniej 5 lat, w związku z czym nabyte grunty rolne będą stanowiły część Pan gospodarstwa rolnego przez okres 5 lat od ich nabycia.

Pytanie

Czy w związku z zawarciem umowy darowizny oraz umowy dzierżawy nadal będzie Panu przysługiwać prawo do zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych (pomocy de minimis), czy też w takim przypadku będzie Pan zobowiązany jako podatnik do zapłaty podatku oraz innych ewentualnych należności podatkowych (np. odsetek lub kosztów postępowania podatkowego)?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, nie wystąpią okoliczności, które spowodują utratę prawa do zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych.

W Pana opinii, będzie Pan nadal spełniał warunki do uzyskania zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych (stanowiącego pomoc de minimis), albowiem nabyte grunty rolne wpłyną na powiększenie się powierzchni gospodarstwa rolnego, która będzie wynosić od 11 ha do 300 ha.

Ponadto zgodnie z brzmieniem art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zwolnienie obejmuje nabycie gruntów rolnych stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu ustawy o podatku rolnym, natomiast zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym, za gospodarstwo rolne uważa się grunty będące własnością lub będące w posiadaniu osoby fizycznej.

Pana zdaniem, w przypadku zbycia nabytych gruntów rolnych w drodze umowy darowizny, z jednoczesnym zawarciem umowy dzierżawy tych gruntów nie dojdzie do utraty ich posiadania, a zmieni się jedynie charakter posiadania z posiadania samoistnego, na posiadanie zależne. W takim przypadku zastosowanie będzie miał art. 349 Kodeksu cywilnego, albowiem podatnik zachowa posiadanie zależne. Z racji tego, że nabyte grunty będą wciąż wchodziły w skład gospodarstwa rolnego podatnika, zawarcie umowy darowizny nie będzie skutkowało zmniejszeniem się powierzchni gospodarstwa rolnego, dlatego też nie wystąpią przesłanki powodujące utratę możliwości skorzystania ze zwolnienia z podatku.

Podkreślenie wymaga również fakt, że jako dzierżawca będzie Pan nadal prowadzić działalność rolniczą na przedmiotowych gruntach rolnych, w związku z czym należy uznać, że będą one stanowić część gospodarstwa rolnego.

Ponadto uważa Pan, że opisane w przedmiotowym wniosku zdarzenie przyszłe nie jest tożsame ze stanem faktycznym opisanym w wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 21 maja 2024 r., sygn. akt I SA/Gd 133/24, albowiem, wskazane orzeczenie dotyczy przypadku zbycia umową darowizny całej nieruchomości bez zawarcia umowy dzierżawy, w związku z czym nastąpiła utrata posiadania, natomiast w przypadku zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku utrata posiadania nie nastąpi. Z uwagi na powyższe uważa Pan, że w przedmiotowej sprawie powyższy wyrok nie będzie miał zastosowania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 295):

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy

W myśl art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

W oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit a ww. ustawy:

W związku z powyższymi regulacjami należy stwierdzić, że umowa sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na kupującym.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 9 pkt 2 powołanej ustawy:

Z treści ww. przepisu wynika, że w przypadku spełnienia określonych warunków, umowa sprzedaży własności gruntów korzysta ze zwolnienia. Zwolnienie to stanowi pomoc de minimis w rolnictwie.

Zgodnie z brzmieniem obowiązujących przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, chcąc zachować prawo do zwolnienia nabywca ma obowiązek prowadzenia tego gospodarstwa rolnego, powiększonego o dokupione działki rolne (gospodarstwo rolne) przez pięć lat od dnia transakcji, w ramach której skorzystał ze zwolnienia. Warunki zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych zawarte w wyżej cytowanym przepisie muszą być spełnione łącznie – ma to być powiększenie gospodarstwa rolnego, a następnie prowadzenie przez nabywcę, przez wymagany ustawowo okres, gospodarstwa rolnego powstałego w wyniku powiększenia.

Z opisu zdarzenia wynika, że (…) 2024 r. nabył Pan nieruchomości rolne; skorzystał Pan ze zwolnienia z podatku określonego w art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Planuje Pan zawrzeć umowę darowizny nabytych nieruchomości rolnych, na podstawie których jedynym właścicielem gruntów stanie się Pana żona (z którą zawarł Pan umowę majątkową małżeńską ustanawiającą rozdzielność). Jednocześnie planuje Pan zawrzeć z żoną umowę dzierżawy wskazanych gruntów, która będzie objęta tym samym aktem notarialnym co umowa darowizny. Przestanie Pan być właścicielem tych nieruchomości (posiadaczem samoistnym), natomiast stanie się Pan ich dzierżawcą (posiadaczem zależnym). Jako dzierżawca nadal będzie wykorzystywał Pan wskazane grunty rolne w celu prowadzenia swojego gospodarstwa rolnego i nadal będzie Pan posiadaczem wskazanej nieruchomości; jedyna zmiana będzie obejmować rodzaj posiadania. Ponadto wskazana umowa dzierżawy będzie zawarta na okres wynoszący przynajmniej 5 lat, w związku z czym nabyte grunty rolne będą stanowiły część Pan gospodarstwa rolnego przez okres 5 lat od ich nabycia.

Pana zdaniem, nie wystąpią przesłanki powodujące utratę możliwości skorzystania ze zwolnienia z podatku.

Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.

Z art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, iż do zachowania prawa do przyznanej ulgi koniecznym jest by gospodarstwo było prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia.

W zdarzeniu, które Pan opisuje – zbycie gospodarstwa w drodze umowy darowizny na rzecz żony spowoduje utratę przez Pana – jako kupującego grunty rolne – statusu nabywcy. Powołany przepis wyraźnie natomiast wskazuje, iż gospodarstwo ma być prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia. W opisanej przez Pana sytuacji gospodarstwo będzie co prawda dalej prowadzone przez Pana – jako kupującego, tj. osobę która zakupiła grunty rolne – ale nie będzie już Pan nabywcą tych gruntów.

Jak wyżej wskazano, przeniesienie własności gospodarstwa – gruntów rolnych – spowoduje utratę przez Pana statusu nabywcy. Status ten jest jedną z przesłanek niezbędnych do zachowania zwolnienia. W tej sytuacji samo prowadzenie gospodarstwa na podstawie umowy dzierżawy nie może skutkować zachowaniem prawa do ulgi, ponieważ dzierżawiącej je osoby nie można już określić mianem „nabywcy” w odniesieniu do nabytych nieruchomości rolnych. W tym przypadku byłoby to raczej prowadzenie gospodarstwa przez jego zbywcę. Co w oczywisty sposób nie koresponduje z treścią art. 9 pkt 2 ww. ustawy.

Zatem, darując żonie nabyte (zakupione) nieruchomości rolne (gospodarstwo rolne) utraci Pan prawo do stanowiącego pomoc de minimis zwolnienia z opodatkowania określonego w art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zwolnienie zastosowane do zakupu nieruchomości rolnych (gospodarstwa rolnego) nabytych w lipcu 2024 r. zostanie utracone, ponieważ warunki konieczne do zachowania ww. zwolnienia w postaci prowadzenia powiększonego gospodarstwa rolnego przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od daty nabycia nieruchomości nie zostaną dotrzymane.

Co do zasady, od zaległości podatkowych naliczane są odsetki za zwłokę. Z uwagi na to, że obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych powstaje z chwilą dokonania czynności, w sytuacji niespełnienia warunków do korzystania z ulgi w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu nabycia własności gruntów, stanowiących gospodarstwo rolne, podatnik traci prawo do zwolnienia i jest zobowiązany do zapłaty należnego podatku wraz z odsetkami za zwłokę liczonymi od dnia następującego po dniu dokonania czynności. W przypadku, gdy czynność została dokonana z formie aktu notarialnego odsetki za zwłokę należy naliczyć od dnia następnego po dniu zawarcia umowy w formie aktu notarialnego.

Tym samym, w wypadku darowania żonie zakupionych nieruchomości rolnych, po Pana stronie powstanie obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych wraz z odsetkami.

Dodatkowe informacje

W odniesieniu do przywołanego wyroku z 21 maja 2024 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku sygn. akt I SA/Gd 133/24 wskazujemy, że orzeczenie to zostało wydawane w indywidualnej sprawie, a zatem orzeczenie to nie może być podstawą dla rozstrzygnięcia w Pana sprawie – bez względu na to czy opisane przez Pana zdarzenie jest tożsame z tym rozpatrywanym przez Sąd, czy też nie – bowiem orzeczenia sądów administracyjnych nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawiał i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.