Samo wystawienie weksla własnego oraz jego wręczenie nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. - Interpretacja - null

shutterstock

Samo wystawienie weksla własnego oraz jego wręczenie nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Samo wystawienie weksla własnego oraz jego wręczenie nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 sierpnia 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 9 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych uregulowania wkładu własnego poprzez wręczenie Wykonawcy weksla własnego. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Planuje Pan zawrzeć ze spółką świadczącą usługi termomodernizacji (dalej: „Wykonawca”) umowę, na podstawie której Wykonawca wykona na Pana rzecz projekt termomodernizacji budynku z wykorzystaniem dofinansowania udzielonego przez publiczną instytucję finansową realizująca politykę ekologiczną, a także z udziałem Pana własnego wkładu. Będzie Pan zobowiązany do wpłaty wkładu własnego na rzecz Wykonawcy w określonym w umowie terminie.

Przed wynikającym z umowy terminem zapłaty wkładu własnego nie będzie Pan posiadał kwoty środków pieniężnych umożliwiającej Panu uregulowanie wkładu własnego w pełnej kwocie, ponadto jednorazowa zapłata tej sumy skutkowałaby utratą przez Pana płynności finansowej, a jednocześnie z uwagi na finansowanie inwestycji termomodernizacyjnej przez publiczną instytucję finansową i obowiązek rozliczenia całego wkładu własnego przed uruchomieniem ostatniej transzy finansowania nie będzie Pan miał możliwości zapłaty wkładu własnego w ratach. Z tego względu Pan oraz Wykonawca rozważają uregulowanie zapłaty z tytułu Pana wkładu własnego w ten sposób, że ureguluje Pan wkład własny poprzez wręczenie Wykonawcy weksla własnego całkowicie wypełnionego na kwotę wkładu własnego.

Z porozumienia, które zostanie w tym zakresie zawarte przez Pana oraz Wykonawcę wynikało będzie, że:

1.W celu umorzenia zobowiązania do zapłaty Wykonawcy wkładu własnego wyda Pan Wykonawcy weksel własny całkowicie wypełniony na kwotę wkładu, na co Wykonawca wyrazi zgodę;

2.Pan oraz Wykonawca zgodnie potwierdzą, że na skutek dokonanego odnowienia wygaśnie Pana zobowiązanie do zapłaty wkładu własnego, a między Panem a Wykonawcą powstanie zobowiązanie z weksla na zasadach wynikających z art. 506 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny;

3.Zapłata przez Pana całej sumy wekslowej w terminie wykupu weksla będzie wyczerpywała wszelkie roszczenia wykonawcy z tytułu weksla, a po zapłacie całej sumy wekslowej weksel zostanie unieważniony i zniszczony.

Powziął Pan wątpliwość, czy uregulowanie wekslem własnym wkładu własnego w związku z realizacją przez Wykonawcę inwestycji termomodernizacyjnej nie zostanie uznana za udzielenie Panu pożyczki przez Wykonawcę i czy w związku z tym nie powstanie dla Pana obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu udzielenia Panu pożyczki przez Wykonawcę.

Pytanie

Czy po Pana stronie powstanie obowiązek podatkowy na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych, w szczególności, czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym wręczenie Wykonawcy weksla własnego przez Pana może pozwalać na przyjęcie, że nastąpiło udzielenie pożyczki (zawarcie umowy pożyczki) w rozumieniu art. 1 ust. 1 pkt. 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, powodujące obowiązek rozliczenia przez Pana podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem, w opisanym zdarzeniu przyszłym nie powstanie po Pana stronie obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W szczególności wręczenie Wykonawcy weksla własnego przez Pana w okolicznościach opisanych w zdarzeniu przyszłym nie może zostać uznane za udzielenie przez Wykonawcę pożyczki w rozumieniu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych powodujące powstanie obowiązku podatkowego na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz zobowiązania do rozliczenia podatku od czynności cywilnoprawnych po Pana stronie z tytułu umowy pożyczki.

Katalog czynności opodatkowanych podatku od czynności cywilnoprawnych został zawarty w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przedmiotowy katalog ma charakter zamknięty. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1)umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych;

2)umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku;

3)umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy;

4)umowy dożywocia;

5)umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat;

6)ustanowienie hipoteki;

7)ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności;

8)umowy depozytu nieprawidłowego;

9)umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 wyżej zacytowanej ustawy).

We wskazanym wyżej art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne – essentialia negotii), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym. Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje w tym podatkowe.

Ustawodawca, wprowadzając zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, wyłączył z opodatkowania inne podobne czynności, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone. Tożsame stanowisko wyrażają w tym względzie przedstawiciele  doktryny i nauki prawa:

„Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne wymienione w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Czynności te zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę. Zostało to również potwierdzone orzecznictwem sądowym i urzędowymi interpretacjami, których tezy zachowują swoją aktualność na gruncie aktualnie obowiązującej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Czynności cywilnoprawne, które nie zostały wymienione w sposób wyraźny w katalogu ustawowym, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem. Naczelny Sąd Administracyjny stoi na stanowisku, że wymierzenie podatku od czynności cywilnoprawnej, która podatkowi temu nie podlega, stanowi rażące naruszenie prawa. Ustawodawca w postanowieniach art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych użył zwrotu, który przesądza o tym, że został skonstruowany zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu omawianym podatkiem. Użyty w treści tego przepisu wyraz „następujące” wyraźnie wskazuje, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają tylko te czynności, które zostały w nim wymienione. Podkreślono nawet, że zamknięty charakter katalogu czynności prawnych obciążonych podatkiem od czynności cywilnoprawnych wyklucza jakąkolwiek możliwość opodatkowania umów nieznajdujących swojego dokładnego odpowiednika wśród tych wymienionych w art. 1 ust. 1 podatku od czynności cywilnoprawnych, nawet gdyby faktycznie łączyły one w sobie pewne elementy kilku umów nazwanych, podlegających podatkowi” (tak: Z. Ofiarski [w:] Komentarz do ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych [w:] Ustawa o opłacie skarbowej. Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych. Komentarz, wyd. IV, Warszawa 2018, art. 1.).

Podsumowując zatem należy stwierdzić, że w świetle brzmienia przepisów o podatku od czynności cywilnoprawnych, poglądów doktryny oraz praktyki interpretacyjnej organów, czynności niewymienione w katalogu z art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie będą podlegały opodatkowaniu podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podstawę prawną obrotu wekslami regulują przepisy ustawy Prawo wekslowe. Zgodnie z przepisami tej ustawy, weksel jest dokumentem stanowiącym bezwarunkowe zobowiązanie do zapłaty określonej osobie, w określonym terminie i miejscu przez wystawcę weksla lub osobę przez niego wskazaną, określonej na wekslu sumy pieniędzy. Wystawiający weksel przyjmuje na siebie odpowiedzialność za to, że zapłaci sumę wymienioną na wekslu. Tak rozumiane zobowiązanie wekslowe ma charakter bezwarunkowy, samodzielny, solidarny osób, które go podpisały i abstrakcyjny (tak m.in. Ignacy Rosenbluth – Prawo wekslowe komentarz, Wyd. PiaPrint s.c. Warszawa 1994 r., str. 11). Rozumiany w ten sposób weksel pełni funkcję płatniczą, kredytową, obiegową, gwarancyjną, refinansową (por. Izabela Heropolitańska – op. Cit. Str. 13-14). Stwierdzić zatem należy, że zobowiązanie wekslowe odrywa się od sytuacji faktycznej, która była podstawą wystawienia i wręczenia weksla, nabierając charakteru samodzielnego i abstrakcyjnego, tj. oderwanego od podstawy gospodarczej, która spowodowała jego wystawienie.

Weksel własny (czyli taki, jak wskazany w zdarzeniu przyszłym wniosku) określany jest inaczej jako suchy, prosty lub sola. Weksel ten jest papierem wartościowym sporządzonym w formie ściśle określonej przez prawo wekslowe, zawierającym bezwarunkowe przyrzeczenie wystawcy zapłacenia określonej sumy pieniężnej we wskazanym miejscu i czasie oraz stwarzającym odpowiedzialność osób na nim podpisanych. Ustawowa treść weksla własnego wskazana w art. 101 pkt 1-7 Prawa wekslowego obejmuje: nazwę „weksel” w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono; polecenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej; nazwisko osoby, która ma zapłacić (trasata); oznaczenie terminu płatności; oznaczenie miejsca płatności; nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana; oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla; podpis wystawcy weksla.

Jak wskazuje doktryna prawa, bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej powoduje, że wystawienie weksla rodzi zobowiązanie abstrakcyjne, oderwane od swoich przyczyn i stosunków prawnych, które były powodem zobowiązania się wystawcy (Komosa T., Opalski W., Komentarz do ustawy – Prawo wekslowe [w:] Prawo wekslowe i czekowe. Komentarz, Wyd. Praw. PWN 1999).

Przenosząc opisane zdarzenie przyszłe na grunt przywołanych wyżej przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stwierdzić należy, że sama emisja weksla nie jest czynnością wymienioną w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a zatem wystawienie weksla, o ile następuje zgodnie z przepisami Prawa wekslowego nie podlega opodatkowaniu podatku od czynności cywilnoprawnych. Opodatkowaniu podatku od czynności cywilnoprawnych bowiem mogą podlegać jedynie czynności cywilnoprawne, w związku z zawarciem których wystawiony jest weksel, o ile są to czynności wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując zatem – wg Pana – nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu wystawienia weksla własnego, gdyż jego wystawienie nie rodzi obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jako że nie jest wymieniony w katalogu czynności opodatkowanych z art. 1 powyższej ustawy.

Ponadto, Pana zdaniem, czynność opisana w zdarzeniu przyszłym nie może zostać uznana za pożyczkę udzieloną przez Wykonawcę na Pana rzecz.

Zgodnie z art. 720 ustawy Kodeks cywilny, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Istotą zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki jest przeniesienie przez pożyczkodawcę jej przedmiotu na własność pożyczkobiorcy. Co istotne dotyczy to również zwrotu pożyczki, przy czym przedmiotem powrotnego przeniesienia własności nie muszą być te same pieniądze lub te same rzeczy zamienne, byleby miały tę samą ilość i jakość. Treścią umowy pożyczki jest zobowiązanie pożyczkodawcy do przeniesienia własności przedmiotu pożyczki – z reguły pieniędzy – na rzecz pożyczkobiorcy. Przedmiotowo istotnym elementem tej umowy jest zatem transfer środków pieniężnych (ewentualnie rzeczy oznaczonych co do gatunku) pomiędzy pożyczkodawcą a pożyczkobiorcą, a u podstaw tej umowy leży zamiar pożyczkobiorcy do pozyskania środków pieniężnych lub rzeczy oznaczonych co do gatunku i jego zobowiązanie się do ich zwrotu.

Tymczasem, jak wynika to z porozumienia zawartego pomiędzy Panem a Wykonawcą, u jego podstaw będzie leżało dążenie stron do spłaty należności wynikających m.in z uprzednio zawartej umowy dot. realizacji projektu termomodernizacyjnego. Tym samym kwota udziału własnego, do której uregulowania zobowiązany będzie Pan oraz kwota, która zostanie wskazana na wekslu, nie zostanie przeniesiona na Pana rzecz, lecz stanowi wierzytelność Wykonawcy z tytułu wymienionego szczegółowo w treści porozumienia (tj. umowy o realizację projektu termomodernizacyjnego).

Ponadto, Pana zobowiązanie do zapłaty wskazanej na wekslu kwoty nie jest następstwem przeniesienia własności środków pieniężnych, ale obowiązkiem wynikającym z konkretnego tytułu prawnego wprost wskazanego w porozumieniu (tj. zapłaty za wykonanie inwestycji termomodernizacyjnej). Brak jest zatem podstaw do uznania, że mamy tutaj do czynienia z pożyczką. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 27 marca 2018 r., sygn. akt V ACa 1159/17:

„Z art. 720 § 1 k.c. wynika, że elementami essentialia negotii umowy pożyczki są: zobowiązanie dającego pożyczkę (pożyczkodawcy) do przeniesienia na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz zobowiązanie biorącego (pożyczkobiorcy) do zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.”

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie dojdzie w istocie do zmaterializowania się essentialia negotii umowy pożyczki, albowiem nie dojdzie do przeniesienia na własność określonej ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku. Z kolei Pan nie zobowiązuje się wobec Wykonawcy do zwrotu tej samej ilości pieniędzy oraz tej samej ilości rzeczy, lecz do bezwarunkowej zapłaty określonej w wekslu kwoty pieniężnej, czyli zobowiązania do wykupu weksla. Weksel będzie bowiem realizował funkcję płatniczą.

Pana zdaniem, okoliczność, że zobowiązaniem biorącego pożyczkę jest zwrot tej samej ilości pieniędzy lub tej samej ilości rzeczy, przesądza, że czynność wystawienia weksla własnego i wręczenie go Wykonawcy w ramach zapłaty za wykonaną termomodernizację nie może zostać zakwalifikowana jako umowa pożyczki. Nie zobowiązuje się Pan wobec Wykonawcy do zwrotu tych samych rzeczy, lecz do bezwarunkowej zapłaty określonej w wekslu kwoty pieniężnej, czyli zobowiązania do wykupu weksla po jego okazaniu.

Reasumując zatem należy stwierdzić, że skoro czynności związane z emisją weksli nie zostały przez ustawodawcę wskazane w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jak również to, że czynności takiej nie można zakwalifikować jako pożyczki (brak spełnionych essetnialia negotii tej umowy) uznać należy, że nie będą one skutkować na gruncie tej ustawy powstaniem obowiązku podatkowego i obowiązkiem rozliczenia podatku od czynności cywilnoprawnych.

Tym samym, po Pana stronie nie powstanie obowiązek podatkowy na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych, w szczególności, wręczenie przez Pana Wykonawcy weksla własnego nie pozwala na przyjęcie, że nastąpiło udzielenie pożyczki (zawarcie umowy pożyczki) w rozumieniu art. 1 ust. 1 pkt. 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wobec tego po Pana stronie nie powstanie obowiązek rozliczenia podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z wydaniem weksla własnego na rzecz Wykonawcy, w tym z tytułu umowy pożyczki.

Na potwierdzenie stanowiska przywołał Pan także interpretacje indywidualne.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295)

1)Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

a)umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b)umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

c)(uchylona),

d)umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

e)umowy dożywocia,

f)umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,

g)(uchylona),

h)ustanowienie hipoteki,

i)ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

j)umowy depozytu nieprawidłowego,

k)umowy spółki.

2)zmiany ww. umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4 oraz

3)orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Jeżeli dana czynność nie została wymieniona w ustawowym katalogu, nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem nawet, jeśli wywołuje skutki gospodarcze takie same lub podobne do tych, które zostały w katalogu wymienione. Podkreślić jednak należy, że o podleganiu danej czynności opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że planuje Pan zawrzeć ze spółką świadczącą usługi termomodernizacji umowę, na podstawie której Wykonawca wykona na Pana rzecz projekt termomodernizacji budynku z wykorzystaniem dofinansowania udzielonego przez publiczną instytucję finansową realizująca politykę ekologiczną, a także z udziałem wkładu Pana własnego. Będzie Pan zobowiązany do wpłaty wkładu własnego na rzecz Wykonawcy w określonym w umowie terminie. Przed wynikającym z umowy terminem zapłaty wkładu własnego nie będzie Pan posiadał kwoty środków pieniężnych umożliwiającej Panu uregulowanie wkładu własnego w pełnej kwocie. Z tego względu Pan oraz Wykonawca rozważają uregulowanie zapłaty z tytułu Pana wkładu własnego w ten sposób, że ureguluje Pan wkład własny poprzez wręczenie Wykonawcy weksla własnego całkowicie wypełnionego na kwotę wkładu własnego. Z porozumienia, które zostanie w tym zakresie zawarte przez Pana oraz Wykonawcę wynikało będzie, że  w celu umorzenia zobowiązania do zapłaty Wykonawcy wkładu własnego wyda Pan Wykonawcy weksel własny całkowicie wypełniony na kwotę wkładu, na co Wykonawca wyrazi zgodę. Pan oraz Wykonawca zgodnie potwierdzą, że na skutek dokonanego odnowienia wygaśnie Pana zobowiązanie do zapłaty wkładu własnego, a między Panem a Wykonawcą powstanie zobowiązanie z weksla na zasadach wynikających z art. 506 ustawy Kodeks cywilny. Zapłata przez Pana całej sumy wekslowej w terminie wykupu weksla będzie wyczerpywała wszelkie roszczenia wykonawcy z tytułu weksla, a po zapłacie całej sumy wekslowej weksel zostanie unieważniony i zniszczony.

Sama emisja weksla nie jest czynnością wymienioną w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a zatem wystawienie weksla, o ile następuje zgodnie z przepisami prawa wekslowego, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych mogą podlegać natomiast czynności cywilnoprawne, w związku z zawarciem których wystawiony jest weksel, o ile są to czynności wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że wystawi Pan weksel własny na rzecz Wykonawcy. Z wniosku nie wynika, aby między Panem a Wykonawcą miała mieć miejsce umowa określona w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – łączy Pana z Wykonawcą umowa o wykonanie projektu termomodernizacji oraz umowa w zakresie wystawienia weksla.

Podstawę prawną obrotu wekslami regulują przepisy ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. – Prawo wekslowe (t. j. Dz. U. 2022 r. poz. 282). Zgodnie z przepisami tej ustawy, weksel jest dokumentem stanowiącym bezwarunkowe zobowiązanie do zapłaty określonej osobie, w określonym terminie i miejscu przez wystawcę weksla lub osobę przez niego wskazaną, określonej na wekslu sumy pieniędzy.

Wystawiający weksel przyjmuje na siebie odpowiedzialność za to, że zapłaci sumę wymienioną na wekslu. Tak rozumiane zobowiązanie wekslowe ma charakter bezwarunkowy, samodzielny, solidarny osób, które go podpisały i abstrakcyjny (por. Ignacy Rosenbluth – Prawo wekslowe komentarz, Wyd. PiaPrint s.c. Warszawa 1994 r., str. 11). Rozumiany w ten sposób weksel pełni funkcję płatniczą, kredytową, obiegową, gwarancyjną, refinansową (por. Izabela Heropolitańska – op. Cit. Str. 13-14).

Weksel własny (czyli taki, jak wskazany we wniosku) określany jest inaczej jako suchy, prosty, sola. Weksel ten jest papierem wartościowym sporządzonym w formie ściśle określonej przez prawo wekslowe, zawierającym bezwarunkowe przyrzeczenie wystawcy zapłacenia określonej sumy pieniężnej we wskazanym miejscu i czasie oraz stwarzającym odpowiedzialność osób na nim podpisanych. Ustawowa treść weksla własnego wskazana w art. 101 pkt 1-7 Prawa wekslowego obejmuje: nazwę „weksel” w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono; polecenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej; nazwisko osoby, która ma zapłacić (trasata); oznaczenie terminu płatności; oznaczenie miejsca płatności; nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana; oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla; podpis wystawcy weksla.

Należy zauważyć, że weksel własny jest papierem wartościowym, posiadającym części składowe ściśle przez prawo wekslowe przepisane, w którym wystawca dokumentu sam przyrzeka zapłatę sumy wekslowej. Wystawiając weksel własny wystawca przyjmuje odpowiedzialność za zapłatę sumy wekslowej, tj. za to, że sam ją zapłaci.

Zobowiązanie wekslowe odrywa się od sytuacji faktycznej, która była podstawą wystawienia i wręczenia weksla, nabierając charakteru samodzielnego i abstrakcyjnego, tj. oderwanego od podstawy gospodarczej, która spowodowała jego wystawienie.

Okoliczność, że zobowiązanie wekslowe jest abstrakcyjne nie oznacza jednak, że nie istniała podstawa gospodarcza wystawienia weksla. Weksel pełni różne funkcje gospodarcze, np. może być środkiem płatniczym spełniającym w pewnym sensie funkcję surogatu pieniądza (zapłata wekslem za towar), może również spełniać funkcję kredytową pozwalającą na dokonywanie różnorodnych transakcji bez konieczności natychmiastowej zapłaty gotówką albo funkcję gwarancyjną jako zabezpieczenie spłaty kredytu, pożyczki.

W kontekście powyższych wyjaśnień należy podkreślić, że jeżeli wystawienie weksla łączy się z czynnością cywilnoprawną wynikającą z podstawy gospodarczej wystawienia weksla, czyli pierwotnej przyczyny wystawienia tego weksla, to chociaż samo wystawienie weksla nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, podatkowi temu może jednak podlegać pierwotna czynność cywilnoprawna, o ile jest jedną z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z treści wniosku nie wynika, że wystawienie weksla wiązać się będzie z wykonaniem umowy wymienionej w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Ma Pan więc rację, że samo wystawienie weksla własnego oraz jego wręczenie nie skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

W zakresie przedmiotowym analizowanej ustawy nie są wymienione czynności cywilnoprawne związane z wystawieniem weksli jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych po Pana stronie mogłaby podlegać jedynie umowa pożyczki, gdyby taka została zawarta i była przyczyną wystawienia opisanego we wniosku weksla – do czego jednak, jak wynika z wniosku, nie dojdzie.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm., dalej jako: Ordynacja podatkowa). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i aLrt. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.