Możliwość z skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 9 pkt 17

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 września 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 18 września 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 9 pkt 17 ustawy.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wspólnie z mężem zakupiła Pani na współwłasność budynek mieszkalny jednorodzinny, w którym każde z Państwa posiada po 50% udziałów. Od początku małżeństwa mają Państwo ustanowioną rozdzielność majątkową (intercyzę). Pragnie Pani podkreślić, że jest to Pani pierwsza nieruchomość, ponieważ wcześniej nie posiadała Pani żadnej nieruchomości ani udziału w nieruchomości.

Zgodnie z art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nabycie pierwszego mieszkania lub domu jednorodzinnego powinno być zwolnione z podatku. Mimo to, notariusz naliczył podatek od czynności cywilnoprawnych od Pani udziału w nieruchomości.

W związku z tym chciałaby Pani uzyskać interpretację potwierdzającą Pani prawo do zwolnienia z tego podatku. Dodatkowo informuje Pani, że mężowi, przed zakupem opisanego budynku mieszkalnego jednorodzinnego, przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego. Udział Pani męża w tym prawie przekraczał 50%, jednak nie został on nabyty w drodze dziedziczenia.

Pytanie

Czy w opisanej sytuacji, Pani, mająca rozdzielność majątkową od początku małżeństwa, nieposiadająca żadnych nieruchomości, będzie zwolniona z podatku z podatku od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 9 pkt 17 ustawy o czynnościach cywilnoprawnych?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, zgodnie z art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, powinna Pani być zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zakupu udziału w nieruchomości, ponieważ spełnia Pani warunki określone w przepisie. Artykuł ten zwalnia z podatku sprzedaż nieruchomości, jeżeli kupującym jest osoba fizyczna, której w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.

Posiada Pani rozdzielność majątkową z mężem od początku małżeństwa, co oznacza, że Pani sytuacja majątkowa jest odrębna od sytuacji majątkowej Pani męża. W związku z tym, przy ocenie Pani prawa do zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych, należy brać pod uwagę jedynie Pani indywidualne posiadanie nieruchomości, a nie posiadanie nieruchomości przez Pani męża.

Ponieważ, nie posiadała Pani wcześniej żadnej nieruchomości ani udziału w nieruchomości przekraczającego 50%, który zostałby nabyty w drodze dziedziczenia, uważa Pani, że powinna być Pani zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie wspomnianego artykułu.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 295):

Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne: umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 5, ciąży – przy umowie sprzedaży – na kupującym.

Stosownie do art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Obowiązek zapłaty podatku ciąży na podatnikach tego podatku.

Jeżeli obowiązek podatkowy ciąży na kilku podmiotach albo na stronach umowy zamiany, albo wspólnikach spółki cywilnej, zobowiązanymi solidarnie do zapłaty podatku są odpowiednio te podmioty, strony umowy zamiany albo wspólnicy spółki cywilnej.

W oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Podstawę opodatkowania stanowi – przy umowie sprzedaży – wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.

Wartość rynkową określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ww. ustawy, w myśl którego:

Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Stawki podatku wynoszą od umowy sprzedaży nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym − 2%.

Umowa sprzedaży rzeczy i praw majątkowych podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a obowiązek uiszczenia podatku ciąży na kupującym. W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 9 pkt 17 ww. ustawy:

Zwalnia się od podatku sprzedaż, której przedmiotem jest prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.

Zatem zgodnie z powołanym powyżej przepisem, zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych będzie sprzedaż, której przedmiotem jest:

-prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,

-prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego,

-spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego,

jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach. W przypadku, w którym kupującemu przysługuje udział w opisywanych prawach nabyty tytułem dziedziczenia − by mogło być zastosowane zwolnienie − wielkość przysługującego mu udziału nie może przekroczyć 50%. Z powyższego wynika zatem, że jeżeli kupującemu przysługuje udział w ww. prawach, który został przez niego nabyty innym tytułem niż dziedziczenie, wówczas zwolnienie, o którym mowa w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie ma zastosowania.

Przy czym w przypadku, gdy budynek mieszkalny jednorodzinny lub lokal stanowiący odrębną nieruchomość albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego nabywany jest na współwłasność (w udziałach), to każdy z kupujących (małżonkowie, rodzice z dzieckiem, rodzeństwo, osoby obce) musi spełniać warunek nieposiadania wcześniej m.in. lokalu mieszkalnego lub udziału w nim, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.

Z przedstawionego opisu zdarzenia wynika, że jest Pani w związku małżeńskim, w którym została ustanowiona rozdzielność majątkowa. Wspólnie z mężem zakupiła Pani budynek mieszkalny jednorodzinny, w którym każde z Państwa posiada po 50% udziałów tj. po połowie. Jest to Pani pierwsza nieruchomość, nie posiada (i nie posiadała) Pani żadnej nieruchomości ani udziału w nieruchomości. Pani mąż przed dniem zakupu był współwłaścicielem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego; udział w prawie przekraczał 50% i nie został nabyty w drodze dziedziczenia.

Uważa Pani, że z tytułu zakupu udziału w nieruchomości zwolnienie określone w podatku od czynności cywilnoprawnych Pani przysługuje. Wg Pani należy wziąć pod uwagę jedynie Pani sytuację (nie męża) oraz fakt, że nie jest (i nie była) Pani właścicielem ani współwłaścicielem żadnej innej nieruchomości.

Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.

Analizowany przepis jednoznacznie wskazuje jakie mają być spełnione warunki do zastosowania zwolnienia.

Jednym z warunków jest, by w wyniku umowy sprzedaży został nabyty cały lokal mieszkalny. Przepis brzmi bowiem, że: zwalnia się od podatku sprzedaż, której przedmiotem jest prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość. Ustawodawca nie wskazał więc, że zwolnieniem ma być objęta sprzedaż, której przedmiotem jest udział w takim prawie. Gdyby intencją ustawodawcy było zwolnienie umowy sprzedaży udziału w prawach wymienionych tym przepisem, to wskazałby to wyraźnie w treści zwolnienia. Przepis normujący zwolnienie w swojej treści jest jasny i jednoznaczny. Nie można więc interpretować go w sposób inny niż jego literalne brzmienie.

Drugi warunek zwolnienia z opodatkowania to taki, że w przypadku, gdy budynek mieszkalny jednorodzinny nabywany jest na współwłasność, to każdy z kupujących (w opisanej we wniosku sytuacji – Pani i Pani mąż) musi spełniać warunek nieposiadania wcześniej mieszkania lub udziału w nim, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.

Ten warunek zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych wynikający z art. 9 pkt 17 ww. ustawy nie został spełniony w Państwa przypadku. Co prawda, jest to dla Pani pierwsza nieruchomość, nie posiada i nie posiadała Pani żadnej nieruchomości, ani udziału w nieruchomości, ale Pani mąż, z którym zakupiła Pani wspólnie budynek mieszkalny jednorodzinny, przed dniem zakupu był współwłaścicielem innej nieruchomości – lokalu mieszkalnego.  

Zatem, opisana przez Panią umowa sprzedaży budynku mieszkalnego jednorodzinnego, na podstawie której nabyła Pani wraz z mężem budynek mieszkalny jednorodzinny nie może być objęta zwolnieniem, ani w całości, ani w części. Jak wynika z treści analizowanego przepisu, zwolnienie adresowane jest do umowy sprzedaży całej nieruchomości (budynku mieszkalnego jednorodzinnego) a nie do umowy sprzedaży udziału. Jednak, żeby takie zwolnienie mogło być zastosowane wszyscy kupujący muszą spełniać warunki w nim określone. W opisanej sytuacji, w Pani przypadku warunki do  zwolnienia nie zostały spełnione. Podatek od czynności cywilnoprawnych należny był zatem od całej umowy sprzedaży budynku mieszkalnego jednorodzinnego.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy za dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

-Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.