Skutki podatkowe sprzedaży wierzytelności.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 sierpnia 2024 r. wpłynął Państwa wniosek z 19 sierpnia 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej. Wniosek dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży wierzytelności.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca – (…) (dalej: X.), jest spółką utworzoną w Luksemburgu, zgodnie z przepisami prawa luksemburskiego. X. jest spółką celową utworzoną dla potrzeb Transakcji (jak zdefiniowano poniżej). X. jest luksemburskim rezydentem podatkowym, nie posiada w Polsce siedziby ani zakładu w rozumieniu właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, nie posiada również w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. X. jest podatnikiem podatku od wartości dodanej  w Luksemburgu. X. nie jest zarejestrowana w Polsce dla celów podatku od towarów i usług.

Spółka akcyjna (dalej: „Y.”) jest podmiotem regulowanym (dostawcą usług płatniczych), którego działalność obejmuje m.in. udzielanie pożyczek będących kredytem płatniczym w rozumieniu art. 74 ust. 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych („Umowy Y.”), dedykowanych polskim małym i średnim przedsiębiorcom.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Z.”) jest podmiotem powiązanym z Y. (Y. posiada 100% udziałów Z.). Z. jest podmiotem prowadzącym działalność polegającą na udzielaniu pożyczek („Umowy Z.”), dedykowanych polskim małym i średnim przedsiębiorcom.

Umowy Y. oraz Umowy Z. będą w dalszej części wniosku łącznie określane jako „Umowy Pożyczek”, a przedsiębiorcy będący pożyczkobiorcami w ramach Umów Pożyczek jako „Przedsiębiorcy” lub „Pożyczkobiorcy”. Y. i Z. będą łącznie określani jako „Spółki".

Spółki są polskimi rezydentami podatkowymi, nie posiadają w Luksemburgu zakładu  w rozumieniu właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, ani nie posiadają  w tym kraju miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Y. jest zarejestrowany w Polsce jako podatnik podatku od towarów i usług, zwolniony z podatku od towarów i usług. Na moment składania wniosku o interpretację Z. nie jest zarejestrowana jako podatnik podatku od towarów i usług (gdyż Z. świadczy wyłącznie usługi zwolnione z podatku od towarów i usług.

W celu pozyskania finansowania niezbędnego do prowadzenia działalności, Spółki zamierzają przeprowadzić transakcję sekurytyzacji („Sekurytyzacja” lub „Transakcja”) w odniesieniu do wierzytelności wynikających z Umów Pożyczek, których Spółki są stroną (jako pożyczkodawcy) i na które składają się wierzytelności wobec Pożyczkobiorców przede wszystkim o spłatę pożyczek i innych należności ubocznych z tytułu pożyczek lub związanych z pożyczkami. Spółki będą sprzedawać wierzytelności do X. i w zamian otrzymywać środki finansowe od X.

W przypadku Umów Z., wierzytelności wynikające z nich obejmują kwotę główną należną Z. w związku z pożyczką udzieloną danemu Przedsiębiorcy („Kwota Pożyczki Z.”) oraz należności uboczne związane z udzieleniem pożyczki, w szczególności opłatę przygotowawczą („Opłata Przygotowawcza”) − łącznie jako „Wierzytelności Z.”. Opłata Przygotowawcza związana z udzieleniem pożyczki jest naliczana z chwilą zawarcia umowy pożyczki − Umowy Z. − oraz stanowi przychód do opodatkowania z chwilą naliczenia.

W przypadku Umów Y., wierzytelności obejmują kwoty główne należne Y. od Przedsiębiorców, które są wierzytelnościami z kredytu płatniczego w formie limitu kredytowego, powstałe w związku z Umowami Y. („Kwota Pożyczki Y”), jak również należności uboczne, w szczególności prowizje naliczane miesięcznie od udzielonej kwoty limitu oraz prowizje od wykorzystania (łącznie jako „Wierzytelności Y”, a łącznie  z Wierzytelnościami Z. jako „Wierzytelności”).

Pożyczkobiorcy będący stronami Umów Pożyczek są podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą.

Wierzytelności, które będą przeniesione do X., nie będą wierzytelnościami stanowiącymi tzw. złe długi, a wręcz przeciwnie, na dzień stanowiący tzw. datę graniczną („determination datę”) poprzedzający przeprowadzenie Sekurytyzacji Wierzytelności (tj. ich zbycie do X.), nie będą istniały przesłanki do uznania tych Wierzytelności za zagrożone nieściągalnością.

Planowana Sekurytyzacja zostanie przeprowadzona poprzez odpłatny przelew Wierzytelności w drodze sprzedaży przez Spółki do X.

X. nie jest powiązana kapitałowo lub personalnie ze Spółkami. Spółki nie będą miały wpływu na decyzje biznesowe podejmowane przez X. w toku jej działalności, gdyż X. będzie zarządzana przez zewnętrzny podmiot niepowiązany ze Spółkami, a sposób przeprowadzenia transakcji sekurytyzacyjnej oraz późniejszego funkcjonowania X będzie wynikał z umów zawartych przez X. X. nie będzie zatrudniała w Polsce pracowników.

Przedmiotem działalności X. będzie wyłącznie nabywanie Wierzytelności oraz uzyskanie finansowania, a także wykonywanie czynności z tym związanych, opisanych poniżej.

W celu zapłaty za nabycie Wierzytelności od Spółek, X. dokona emisji dłużnych papierów wartościowych („Obligacje”) do podmiotów niepowiązanych z X. oraz do Spółek. Część Obligacji emitowanych przez X. obejmą Spółki − oprócz innego inwestora lub innych inwestorów.

Planowana Sekurytyzacja nie będzie obejmować wyłącznie przeniesienia Wierzytelności przez Spółki do X., ale do jej przeprowadzenia konieczne będą także inne kluczowe operacje. Na planowaną przez Spółki Sekurytyzację składać się więc będą m.in. następujące podstawowe elementy: (i) dokonanie przelewu (sprzedaży) Wierzytelności pomiędzy Spółkami i X., (ii) zapewnienie finansowania X. poprzez emisję przez X. Obligacji (iii) zawarcie umowy o administrowanie (serwisowanie) Wierzytelnościami, na mocy której Y. działając jako tzw. serwiser (zdefiniowany poniżej), będzie administrować Wierzytelnościami na rzecz X., w tym w szczególności otrzymywać i przekazywać do X. dokonane przez Pożyczkobiorców spłaty wynikające z Wierzytelności, (iv) zawarcie innych umów, które zapewnią możliwość przeprowadzenia transakcji (np. umów o administrowanie rachunkami bankowymi X.). Szczegółowy przebieg poszczególnych elementów Sekurytyzacji wskazany został poniżej.

W związku ze sprzedażą Wierzytelności przez Spółki do X. w ramach Sekurytyzacji, Spółki, jako inicjatorzy („Inicjatorzy”) Sekurytyzacji, dokonają odpłatnych przelewów Wierzytelności na X. w zamian za zapłatę ceny. Przelew będzie wykonany poprzez sprzedaż w rozumieniu prawa cywilnego. Zgodnie z założeniami planowanej Sekurytyzacji, następnie w trakcie trwania tzw. okresu rewolwingowego, dodatkowe transze Wierzytelności będą sukcesywnie  i cyklicznie sprzedawane przez Spółki do X. Każda sprzedaż będzie dokonana według zasad opisanych we wniosku.

Wierzytelności objęte sprzedażą w każdej transzy będą spełniać wcześniej ustalone warunki kwalifikujące je do Sekurytyzacji (przede wszystkim, przedmiotowe Wierzytelności muszą wynikać z umów, które Pożyczkobiorcy terminowo realizują).

Pierwsza transza Wierzytelności zostanie przelana, zgodnie z założeniami, w dniu zawarcia umowy sprzedaży Wierzytelności między Spółkami i X., a kolejne transze będą przelewane w późniejszych okresach, przy czym łączna ich wartość nie przekroczy określonego wstępnie przez strony limitu.

Cena sprzedaży Wierzytelności Y. będzie równa nominalnej wartości Kwoty Pożyczki Y. na dzień uzgodniony przez strony.

Cena sprzedaży Wierzytelności Z. będzie obejmowała 2 elementy: i) kwotę równą nominałowi Kwoty Pożyczki Z. na dzień uzgodniony przez strony będącą ceną za wierzytelność z tytułu Kwoty Pożyczki Z. oraz za ewentualne należności uboczne wynikające lub związane z Umową Z., z wyjątkiem Opłaty Przygotowawczej oraz ii) kwotę niższą od nominału Opłaty Przygotowawczej będącą ceną za wierzytelność z tytułu Opłaty Przygotowawczej.

Jak wskazano powyżej, zarówno w przypadku Umów Z. jak i Umów Y., oprócz kwot głównych, tj. Kwoty Pożyczki Z. oraz Kwoty Pożyczki Y., w ramach wynagrodzenia za sprzedaż Kwoty Pożyczki Z. oraz Kwoty Pożyczki Y., na X. przejdzie prawo do należności ubocznych wynikających lub związanych z Umowami Pożyczek (z wyjątkiem Opłaty Przygotowawczej).

Metoda ustalania wynagrodzenia należnego X. z tytułu udziału w Sekurytyzacji polegająca na zastosowaniu dyskonta, będzie miała zastosowanie do sprzedaży każdej transzy Wierzytelności Z., z którymi związana będzie Opłata Przygotowawcza, w okresie dostępności.

Każda ze Spółek zapłaci do X. jednorazową prowizję, która będzie wynagrodzeniem należnym X. od każdej ze Spółek za zorganizowanie transakcji sekurytyzacji i udział w niej.

Dla celów rachunkowych przedmiotowa transakcja będzie rozpoznana odmiennie od ujęcia prawnego i podatkowego, a mianowicie z perspektywy rachunkowej transakcja ta nie zostanie rozpoznana jako sprzedaż Wierzytelności, lecz jako pożyczka udzielona Spółkom przez X. Powyższe wynika z faktu, że sprzedaż Wierzytelności nie spowoduje zaprzestania ich ujmowania przez Spółki w ich księgach rachunkowych zgodnie z zasadami rachunkowymi stosowanymi przez Spółki (pomimo sprzedaży Wierzytelności, będą one nadal ujmowane  w księgach Spółek). W konsekwencji odmiennej kwalifikacji Sekurytyzacji dla celów księgowych, niż to wynika z ujęcia prawnego i podatkowego, kwota opisanego wyżej dyskonta nie zostanie ujęta jako koszt rachunkowy w księgach rachunkowych Z.

Celem sfinansowania nabycia Wierzytelności od Spółek i zapłaty każdej ze Spółek odpowiedniej ceny, która staje się należna z chwilą sprzedaży Wierzytelności, X. wyemituje Obligacje, których zabezpieczeniem (źródłem spłaty) będą Wierzytelności nabyte od Spółek. Dodatkowe zabezpieczenie inwestorów obejmujących Obligacje będzie stanowił fakt, że każda ze Spółek obejmie transzę emitowanych przez X. Obligacji, przy czym zobowiązania wynikające z tych transz Obligacji będą podporządkowane transzom obejmowanym przez innych inwestorów − zobowiązania z pozostałych transz będą miały pierwszeństwo przed zobowiązaniami z transz objętych przez Spółki. Transze objęte przez Spółki będą miały istotnie niższą wartość od łącznej wartości pozostałych transz.

Po zbyciu Wierzytelności do X., Y. będzie pełnił funkcję tzw. serwisera  w zakresie administrowania przedmiotowymi Wierzytelnościami („Serwiser”). Usługi te będą pełnione przez Serwisera w oparciu o umowę o obsługę przeniesionych Wierzytelności. Na podstawie tej umowy Serwiser będzie zobowiązany do świadczenia na rzecz X. usług administrowania Wierzytelnościami, w tym, w szczególności monitorowania należności od Pożyczkobiorców, przyjmowania płatności od dłużników, wzywania do zapłaty w przypadku opóźnienia w zapłacie, itp. Ściąganie Wierzytelności, co do zasady, będzie się odbywało  w ten sposób, że Serwiser będzie uzyskiwał spłaty Wierzytelności od Pożyczkobiorców (choć pożyczkodawcą w ramach Umów Z. jest Z., spłaty z Umów Z. są dokonywane na rachunek Y. na podstawie odrębnych uzgodnień pomiędzy Y. a Z.). Następnie, Serwiser będzie przekazywał kwoty ściągniętych (jedynie faktycznie spłaconych przez Pożyczkobiorców) Wierzytelności do X., jako prawowitego właściciela Wierzytelności, a więc również kwot uzyskanych z ich ściągnięcia. W zamian za świadczone usługi serwisowe Serwiser otrzymywać będzie od X. określone umową wynagrodzenie.

Podobnie jak w innych transakcjach sekurytyzacyjnych, w planowanej Sekurytyzacji powołany zostanie tzw. serwiser zastępczy. Celem powołania takiego zastępczego podmiotu jest zapewnienie ciągłości w ściąganiu Wierzytelności od Pożyczkobiorców i przekazywaniu tych należności do X. w sytuacji, gdyby Serwiser nie mógł pełnić swojej funkcji w tym zakresie (w szczególności, na skutek ewentualnej upadłości lub też gdyby z innych powodów Serwiser nie wykonywał obowiązków na podstawie umowy o świadczenie usług administrowania Wierzytelnościami). Jest to element kluczowy z uwagi na fakt, iż sekurytyzowane Wierzytelności stanowić będą zabezpieczenie finansowania uzyskanego przez X. na zakup Wierzytelności. W konsekwencji też, kwoty ściągniętych Wierzytelności muszą zostać przeznaczone na zwrot finansowania zaciągniętego przez X.

Pomimo przeniesienia Wierzytelności na X, to Spółki w dalszym ciągu pozostawać będą stronami Umów Pożyczek (tj. Y. pozostanie stroną Umów Y., zaś Z. będzie nadal stroną Umów Z.).

Strony transakcji Sekurytyzacji mogą postanowić, że Spółki będą miały prawo,  z zastrzeżeniem określonych wymogów, zakończyć Sekurytyzację poprzez odkup wszystkich (ale nie części) pozostałych Wierzytelności posiadanych przez X. (tzw. opcja clean-up call) oraz że Spółki będą miały prawo lub obowiązek, z zastrzeżeniem spełnienia określonych wymogów, odkupienia tych Wierzytelności z tytułu Umów Pożyczek, które stały się przeterminowane (tzw. opcja kupna wierzytelności przeterminowanych), lub w innych określonych przez strony przypadkach.

Prawo lub obowiązek odkupu będą realizowane w ścisłym związku z usługą Sekurytyzacji. Zgodnie bowiem z założeniami Sekurytyzacji, wierzytelnościami sekurytyzowanymi powinny być wyłącznie wierzytelności uznane za terminowo spłacane przez Pożyczkobiorców, ponieważ wierzytelności te stanowić będą zabezpieczenie obligacji emitowanych przez X.

Opisane przepływy pieniężne X. zostaną ustalone w taki sposób, by wszelkie nadwyżki finansowe pozostające w X. po uregulowaniu wydatków o charakterze bezwarunkowym były wypłacane odpowiednio Spółkom. Tytułem takich wypłat będzie zapłata z tytułu dodatkowej ceny sprzedaży.

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że cena sprzedaży Wierzytelności będzie miała dwa komponenty:

-     Składnik bezwarunkowy, który będzie stały (i opisany wartościowo w sposób opisany powyżej); oraz

-     Składnik dodatkowy, który zostanie ustalony i będzie płatny, gdy tylko X. osiągnie nadwyżkę finansową (tj. w X. pozostaną środki po spłacie wymagalnych zobowiązań)  i zostanie faktycznie zapłacony danej Spółce w tym samym miesiącu, w którym zostanie ustalony, jeśli ma to zastosowanie. W efekcie dodatkowy składnik ceny sprzedaży zapewni dystrybucję nadwyżek finansowych przez X. do Spółek, jeśli takie nadwyżki wystąpią. Nadwyżka finansowa, która wyznaczać będzie kwotę dodatkowej ceny będzie wyznaczana odrębnie dla Wierzytelności Y. oraz Wierzytelności Z. Y. uzyska dodatkową cenę sprzedaży wynikającą z nadwyżki generowanej przez Umowy Y, a dodatkowa cena sprzedaży z nadwyżki generowanej przez Umowy Z. trafi do Z.

Jak wynika z powyższego szczegółowego opisu planowanej Sekurytyzacji, będzie to kompleksowa operacja finansowa zawierająca wiele istotnych elementów, które są niezbędne dla jej powodzenia. W związku z tym nie będzie to transakcja obejmująca wyłącznie sprzedaż i przeniesienie Wierzytelności do X.

Wręcz przeciwnie, równie istotnymi elementami w Sekurytyzacji będzie także uzyskanie odpowiedniego finansowania przez X. poprzez emisję Obligacji, zagwarantowanie skutecznej obsługi i administrowania sekurytyzowanych Wierzytelności pozwalających na terminowe ściąganie ich kwot od Pożyczkobiorców i w konsekwencji realizację zobowiązań finansowych X wobec podmiotów finansujących. Celem planowanej Sekurytyzacji nie będzie jedynie zbycie przez Spółki Wierzytelności poprzez ich sprzedaż do X. celem windykacji, lecz wdrożenie szczególnego instrumentu pozwalającego na uzyskanie przez Spółki środków finansowych przed terminem spłaty Wierzytelności, w drodze finansowania zapewnionego przez X. w oparciu o zabezpieczenie w postaci Wierzytelności.

Właśnie z tych względów, sekurytyzowane Wierzytelności muszą być wierzytelnościami „zdrowymi”, nienoszącymi cech nieściągalności lub zagrożenia nieściągalnością. Wierzytelności te muszą pozwolić X. na emisję w oparciu o nie „zdrowych” papierów wartościowych w formie Obligacji, które zostaną nabyte przez inwestorów.

Należy podkreślić, że opisana Sekurytyzacja nie ma na celu osiągnięcia korzyści podatkowych. Celem Spółek jest uzyskanie finansowania w wyniku Sekurytyzacji

Pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Czy przelewy (sprzedaż) Wierzytelności przez Spółki na rzecz X. dokonane w ramach kompleksowej usługi Sekurytyzacji nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, przelewy (sprzedaż) Wierzytelności przez Spółki na Państwa rzecz dokonane w ramach kompleksowej usługi Sekurytyzacji nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W ramach Sekurytyzacji, będą Państwo świadczyli na rzecz Spółek usługi w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w ramach których następować będzie,  w szczególności, nabywanie przez Państwa Wierzytelności od Spółek. W konsekwencji, przeniesienie Wierzytelności na Państwa (w drodze cesji Wierzytelności na podstawie umowy sprzedaży), jako stanowiące jeden z elementów kompleksowej usługi Sekurytyzacji, będzie objęte zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Oznacza to, że powyższa czynność zostanie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jak wskazywano powyżej, Sekurytyzacja jest rodzajem transakcji, na który składa się wiele poszczególnych usług i które łącznie prowadzą do realizacji celu całego przedsięwzięcia.  W ramach Sekurytyzacji następuje m.in. cesja wierzytelności, zapewnienie finansowania przez Państwa poprzez emisję obligacji lub zawarcie umowy (umów) pożyczek lub kredytu, usługa administrowania wierzytelnościami. W Państwa ocenie, sprzedaż i cesja Wierzytelności stanowią element usługi Sekurytyzacji i nie może być traktowana jako umowa nabycia Wierzytelności, która jest oderwana od usługi Sekurytyzacji.

Przedmiot opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych określony został  w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z tym przepisem, opodatkowane są, między innymi, umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Opodatkowane są również zmiany umów wskazanych w art. 1 ust. 1 pkt 1  ww. ustawy, jeżeli powodują podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych przewiduje także szereg zwolnień  i wyłączeń z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

-    umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

-    umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, określenie „podatek od towarów i usług” oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Jak zostało wskazane powyżej, przeniesienie Wierzytelności przez Spółki na Państwa dokonywane jest w ramach Sekurytyzacji i stanowi usługę w rozumieniu przepisów  o podatku od towarów i usług. Niezależnie więc, czy usługa ta prowadzi do faktycznego opodatkowania podatkiem od towarów i usług, czy też podlega zwolnieniu z tego podatku, przeniesienie Wierzytelności (niezależnie od formy prawnej w jakiej nastąpi to przeniesienie) nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wskazali Państwo, że stanowisko w zakresie wyłączenia spod opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych przelewu wierzytelności dokonanego w ramach usługi sekurytyzacji potwierdzają liczne interpretacje indywidualne.

Powyżej przywołaliśmy tylko tę część stanowiska, która dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295):

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:

Czynności cywilnoprawne zawarte w katalogu określonym w art. 1 ustawy o  podatku od czynności cywilnoprawnych podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 ww. ustawy, zgodnie z którym:

Na gruncie prawa polskiego, przeniesienie wierzytelności traktowane jest jako cesja.

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.).

Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przelew wierzytelności jest konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań, prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela, podczas gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że:

Podkreślić należy, że umowa cesji jako niewymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie, w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.

Z kolei, jeśli umowa cesji wierzytelności przybierze postać umowy sprzedaży, to wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy:

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewiedziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. a) i lit. b) ww. ustawy:

Zaznaczyć jednak należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tytułu tej czynności z tego podatku zwolniona (z zastrzeżeniami określonymi w lit. a) i b) tego przepisu).

W świetle art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że są Państwo luksemburskim rezydentem podatkowym, nie posiadają w Polsce siedziby ani zakładu w rozumieniu właściwej umowy  o unikaniu podwójnego opodatkowania, nie posiadają również w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Spółki, które są polskimi rezydentami podatkowymi, zamierzają przeprowadzić transakcję sekurytyzacji w odniesieniu do wierzytelności wynikających z Umów Pożyczek, których Spółki są stroną (jako pożyczkodawcy) i na które składają się wierzytelności wobec Pożyczkobiorców przede wszystkim o spłatę pożyczek  i innych należności ubocznych z tytułu pożyczek lub związanych z pożyczkami. Spółki będą sprzedawać wierzytelności do Państwa i w zamian otrzymywać od Państwa środki finansowe.

Wyjaśnić w tym miejscu należy, że fakt, iż w przypadku sekurytyzacji mamy do czynienia  z procesem finansowania podmiotów, na który składa się szereg czynności, nie wyklucza sytuacji, w której poszczególne czynności mogą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Opisany we wniosku przelew Wierzytelności – jako dokonywany w drodze umowy sprzedaży – przybierze postać czynności znajdującej się w katalogu art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie ma bowiem znaczenia, że przelew wierzytelności nastąpi w wykonaniu umowy sekurytyzacji jako jeden  z jej elementów. Istotne jest to, że przelew wierzytelności nastąpi na podstawie umowy sprzedaży, czyli przybierze postać umowy, która wymieniona jest w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, co przesądza o opodatkowaniu tym podatkiem.

W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek Państwa zapytanie dotyczy opodatkowania przelewu wierzytelności podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy planowane transakcje – dokonane pomiędzy wskazanymi we wniosku Stronami – podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów  i usług w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia tych czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Opodatkowanie ww. czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z interpretacją indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, wydaną w przedmiocie podatku od towarów i usług:

-     przelewy (sprzedaż) Wierzytelności przez każdą ze Spółkę do Państwa będą wykonane w ramach świadczonej przez Państwa na rzecz każdej ze Spółek usługi  w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy  o podatku od towarów i usług;

-     Spółki będą zobowiązane, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkować świadczone przez Państwa usługi Sekurytyzacji; nabycie przez Spółki wskazanych usług Sekurytyzacji od Państwa stanowi dla każdej ze Spółek import usług, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy o podatku od towarów  i usług, natomiast Państwo pomimo, że świadczą usługę Sekurytyzacji na rzecz Spółek nie będą zobowiązani do opodatkowania przedmiotowej usługi na terytorium Polski.

A zatem, skoro opisana we wniosku usługa sekurytyzacji − i tym samym dokonywane w jej ramach na podstawie umowy sprzedaży przelewy wierzytelności na Państwa rzecz − będzie podlegała uregulowaniom ustawy o podatku od towarów i usług – co wynika  z ww. interpretacji – to czynności te będą wyłączone z opodatkowania na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Ta interpretacja stanowi ocenę Państwa stanowiska wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług oraz  w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych wydane zostały odrębne rozstrzygnięcia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383  ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłegoi zastosują się Państwo do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu),  na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej  na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.