Interpretacja indywidualna z dnia 19 września 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4014.203.2024.2.KK
Temat interpretacji
W zakresie skutków podatkowych podziału majątku między małżonkami.
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowna Pani,
stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
19 lipca 2024 r. wpłynął Pani wniosek z 8 lipca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku między małżonkami.
Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Jest Pani polską rezydentką podatkową, objętą nieograniczonym obowiązkiem podatkowym w Polsce na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy PIT.
Pozostaje Pani w związku małżeńskim, w którym panuje ustrój wspólności majątkowej (małżeńska wspólność ustawowa), zgodnie z przepisami obowiązującymi w Polsce. Wspólność ustawowa obejmuje określone przedmioty, w tym nieruchomość w postaci lokalu mieszkalnego (dalej: Nieruchomość). Nieruchomość została nabyta w 2020 roku w czasie trwania małżeństwa.
Planuje Pani zawrzeć umowę majątkową małżeńską, wprowadzającą rozdzielność majątkową - zgodnie z przepisami obowiązującymi w Polsce. Umowa będzie zawarta w ramach aktu notarialnego. Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami ulegnie więc zniesieniu.
Następnie, planuje Pani zawrzeć z mężem umowę o podział majątku wspólnego na podstawie której Nieruchomość stanie się wyłączną własnością Pani. Umowa będzie zawarta w ramach aktu notarialnego.
Obie umowy nie będą przewidywać spłat, dopłat ani żadnych innych płatności pomiędzy małżonkami z uwagi na przeniesienie własności nieruchomości.
Pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych
Czy podział majątku wspólnego albo nabycie przez Panią całości własności Nieruchomości spowoduje powstanie obowiązku zapłaty przez Panią podatku od czynności cywilnoprawnych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)
Pani stanowisko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych
Pani zdaniem, nie będzie Pani zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z podziałem majątku i nabyciem całości własności Nieruchomości.
Wynika to bowiem m.in. z art. 1 ustawy o PCC, określającego zakres opodatkowania tym podatkiem. Nie wymienia on podziału majątku, jak również nabycia nieruchomości w ramach podziału majątku wspólnego małżonków.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 295):
Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
a)umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b)umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
c)(uchylona)
d)umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
e)umowy dożywocia,
f)umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
g)(uchylona)
h)ustanowienie hipoteki,
i)ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
j)umowy depozytu nieprawidłowego,
k)umowy spółki.
Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:
Podatkowi podlegają:
2) zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3) orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2 powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.
Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W związku z tym, szczegółowe wyznaczenie zakresu przedmiotowego opodatkowania ww. podatkiem ma określone konsekwencje prawne. Oznacza to, że ustawodawca wprowadzając tę zasadę, wyłączył od opodatkowania inne podobne czynności, które nie zostały wyraźnie wskazane w omawianym przepisie.
Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że pozostaje Pani w związku małżeńskim, w którym panuje ustrój wspólności majątkowej (małżeńska wspólność ustawowa). Wspólność ustawowa obejmuje określone przedmioty, w tym nieruchomość w postaci lokalu mieszkalnego (dalej: Nieruchomość). Planuje Pani zawrzeć w formie aktu notarialnego umowę majątkową małżeńską, wprowadzającą rozdzielność majątkową. Następnie, planuje Pani zawrzeć z mężem w formie aktu notarialnego umowę o podział majątku wspólnego na podstawie której Nieruchomość stanie się wyłączną własnością Pani. Obie umowy nie będą przewidywać spłat, dopłat ani żadnych innych płatności pomiędzy małżonkami z uwagi na przeniesienie własności nieruchomości.
Zgodnie z art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2809):
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Wspólność ustawową charakteryzują dwie podstawowe cechy: jest to wspólność dorobku i wspólność o charakterze łącznym. Z powyższego przepisu wynika również, że wspólność majątkowa małżeńska oparta jest na małżeństwie, jako stosunku prawnym osobistym.
W myśl art. 501 ww. Kodeksu:
W razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Przepis ten nie wyłącza zastosowania art. 43 § 2 i 3.
W następstwie ustania ustawowej wspólności majątkowej dopuszczalnym jest podział majątku małżeńskiego objętego dotychczas ww. wspólnością.
Podział majątku małżeńskiego jest instytucją prawa rodzinnego, a nabycie w ramach jego rzeczy i praw majątkowych nie zostało wymienione w enumeratywnym katalogu zawartym w przepisie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jako podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. W szczególności należy podkreślić, że wykazuje on cechy odrębne od umowy zniesienia współwłasności uregulowanej w ustawie Kodeks cywilny i w konsekwencji nie należy go utożsamiać ze zniesieniem współwłasności w rozumieniu przepisu art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Ponieważ podział majątku między małżonkami nie został wymieniony jako czynność podlegająca opodatkowaniu, nie ma także znaczenia fakt, że przy podziale majątku wspólnego wystąpi bądź też nie wystąpi spłata lub dopłata.
Zatem, skoro w przepisie art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie zostały wymienione umowy dotyczące podziału majątku dorobkowego małżonków, jako podlegające temu podatkowi, to w rezultacie, podział majątku małżeńskiego w związku z ustanowieniem rozdzielności majątkowej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, nabycie przez Panią na wyłączną własność opisanej we wniosku Nieruchomości tytułem podziału majątku wspólnego małżonków nie będzie wiązało się z powstaniem po Pani stronie obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Ta interpretacja stanowi ocenę Pani stanowiska wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowego od osób fizycznych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.