Skutki podatkowe zbycia gruntów rolnych w kontekście pomocy de minimis i zachowania prawa do zwolnienia podatkowego określonego w art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

2 lipca 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 28 czerwca 2024 r.  o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie zachowania prawa do zwolnienia podatkowego określonego w art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w związku ze zbyciem części gospodarstwa rolnego.

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

S. P.

(…);

2)Zainteresowana niebędąca stroną postępowania:

G. P.

(…);

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawcy - małżonkowie - są rolnikami indywidualnymi w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu się ustroju rolnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1405) oraz prowadzą wspólnie gospodarstwo rolne w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym. W skład ww. gospodarstwa rolnego wchodzi obecnie więcej niż 11 ha ale mniej niż 300 ha gruntów rolnych. Pomiędzy małżonkami istnieje wspólność majątkowa (wspólność ustawowa). W roku 2019 i 2020 małżonkowie nabyli kilka działek na podstawie aktów notarialnych:

1.Akt notarialny nr 1 dokumentuje nabycie z 5 lutego 2019 r.:

1.1.działki o powierzchni 0,0495 ha, która stanowi dojazd,

1.2.działki o powierzchni 1,2 ha, która stanowi grunt niezabudowany, będący polem ornym,

-nabyty grunt powiększył gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym,

-powierzchnia powiększonego gospodarstwa rolnego jest nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha,

-gospodarstwo to będzie prowadzone przez małżonków osobiście przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia,

-nie wykorzystano limitu stanowiącego pomoc de minimis, o której mowa w rozporządzeniu Komisji (EU) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 9),

-notariusz poinformował o możliwości ubiegania się przez kupujących o zwrot pobranego przez notariusza podatku od czynności cywilnoprawnych, wobec wstrzymania pomocy de minimis,

-wystąpiono do Urzędu Skarbowego o zwrot pobranego przez notariusza podatku od czynności cywilnoprawnych, dokonano zwrotu podatku i wystawiono zaświadczenie o udzielonej pomocy de minimis;

2.Akt notarialny nr 2 dokumentuje nabycie z 29 maja 2019 r.:

2.1.działki o powierzchni 1,3827 ha, która stanowi w części grunt użytkowany rolniczo a w części grunty zajęte przez staw (staw hodowlany, powstały na skutek działalności człowieka - wykopany około pięćdziesiąt lat temu, który obecnie jest w bardzo złym stanie, nie jest związany bezpośrednio, w sposób naturalny z powierzchniowymi śródlądowymi wodami płynącymi),

2.2.działki o powierzchni 0,0698 ha, która stanowi wewnętrzną drogę dojazdową,

-nabyty grunt powiększył gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym,

-powierzchnia powiększonego gospodarstwa rolnego jest nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha,

-gospodarstwo to będzie prowadzone przez małżonków osobiście przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia,

-nie wykorzystano limitu stanowiącego pomoc de minimis, o której mowa w rozporządzeniu Komisji (EU) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 9),

-podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy zakupu gruntów stanowiących gospodarstwo rolne (§ 4 tego aktu) nie pobrano na podstawie art. 9 pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1150),

-otrzymano zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o udzielonej pomocy de minimis.

3.Akt notarialny nr 3 dokumentuje nabycie z 21 października 2019 r.:

3.1.działki o powierzchni 1,9960 ha, która stanowi grunt niezabudowany, nieogrodzony określony jako nieruchomość rolną oraz gospodarstwo rolne

-nabyty grunt powiększył gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym,

-powierzchnia powiększonego gospodarstwa rolnego jest nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha,

-gospodarstwo to będzie prowadzone przez małżonków osobiście przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia,

-nie wykorzystano limitu stanowiącego pomoc de minimis, o której mowa w rozporządzeniu Komisji (EU) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 9),

-podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy zakupu gruntów stanowiących gospodarstwo rolne nie pobrano na podstawie art. 9 pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz.1519),

-otrzymano zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o udzielonej pomocy de minimis;

4.Akt notarialny nr 4 i 5 dokumentuje nabycie z 16 marca 2020 r. (Warunkowa umowa sprzedaży i Umowa sprzedaży) i 1 lipca 2020 r. (Umowa przeniesienia własności):

4.1.działki o powierzchni 0,2417 ha, rodzaj gruntu określony jako łąki trwałe,

4.2.działki o powierzchni 0,2961 ha, rodzaj gruntu określony jako łąki trwałe,

-działki nie stanowią nieruchomości rolnych w rozumieniu przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1362), jednakże działki te są długie i wąski, bezpośrednio ze sobą graniczą,

-nabyty grunt nie powiększył gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym,

-podatek od czynności cywilnoprawnych od umowy zakupu gruntów nie stanowiących gospodarstwa rolnego pobrano na podstawie art. 6 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2019r. poz. 1519);

5.Akt notarialny nr 6 dokumentuje nabycie z 23 września 2020 r.:

5.1.działki o powierzchni 1,3174 ha, która stanowi grunt nieogrodzony, na którym znajduje się staw rybny wraz z urządzeniami towarzyszącymi, wykonane w latach 2007-2009, który nie nadaje się do pełnego wykorzystania gdyż system nawadniający jest niewystarczający z powodu zanieczyszczonego rowu melioracyjnego, z którego staw ten jest zasilany,

-nabyta działka stanowi gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustroju rolnego (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1362),

-nabyty grunt powiększył gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym,

-powierzchnia powiększonego gospodarstwa rolnego jest nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha,

-gospodarstwo to będzie prowadzone przez małżonków osobiście przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia,

-nie wykorzystano limitu stanowiącego pomoc de minimis, o której mowa w rozporządzeniu Komisji (EU) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 9),

-notariusz pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych od umowy sprzedaży gruntów stanowiących gospodarstwo rolne, mając na względzie obwieszczenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 sierpnia 2020 r. w sprawie wysokości wykorzystanego krajowego limitu skumulowanej kwoty pomocy de minimis w rolnictwie lub w rybołówstwie oraz informacje zawarte w Systemie Rejestracji Pomocy Publicznej, z której wynika, iż limit krajowy pomocy de minimis został wykorzystany w 100%,

-nie otrzymano zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o udzielonej pomocy de minimis.

Pytania

1)Czy dokonując darowizny na rzecz dzieci lub pomniejszając gospodarstwo rolne poprzez sprzedaż części gospodarstwa czy zamianę działek po 31 października 2024 r. z istniejącego wcześniej gospodarstwa, ciążyć będzie na Wnioskodawcach - małżonkach zwrot udzielonej pomocy de minimis (w formie zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych) od zakupu nowych gruntów rolnych?

2)Czy nabycie z 23 września 2020 r. (Akt notarialny nr 6 ) wydłuża okres 5 lat prowadzenia gospodarstwa przez nabywców od dnia nabycia w niepomniejszonym stanie, czyli do 24 września 2025 r.?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad.1  Zdaniem Wnioskodawców - małżonków pomniejszenie gospodarstwa w wyniku darowizny na rzecz dzieci lub sprzedaży części gospodarstwa lub zamiany działek, nastąpi po upływie 5 lat od ostatniego dnia transakcji, w ramach której skorzystali ze zwolnienia tj. 21 października 2019 r., dlatego nie będą zobowiązani do zwrotu udzielonej pomocy de minimis.

Ad.2 Zdaniem Wnioskodawców - małżonków nabycie działki z 23 września 2020 r. nie wydłuża okresu prowadzenia gospodarstwa rolnego w niepomniejszonym stanie z uwagi na fakt, iż nie skorzystano z pomocy de minimis w oparciu o informacje zawarte w Systemie Rejestracji Pomocy Publicznej, z której wynika, iż limit krajowy pomocy de minimis został wykorzystany w 100% na rok 2020.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 295):

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy:

W oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Wartość rynkową określa się na zasadach wskazanych w art. 6 ust. 2 ww. ustawy, w myśl którego:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Jak wynika z powołanych przepisów – umowa sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 9 pkt 2 powołanej ustawy:

Z treści ww. przepisu wynika, że w przypadku spełnienia określonych warunków, umowa sprzedaży własności gruntów korzysta ze zwolnienia. Zwolnienie to stanowi pomoc de minimis w rolnictwie. W przypadku niedotrzymania (niespełnienia) któregokolwiek ze wskazanych w art. 9 pkt 2 ww. ustawy warunków zwolnienie od podatku nie może zostać zastosowane.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w 2019 r. i 2020 r. kupili Państwo działki, które powiększyły prowadzone przez Państwa gospodarstwo rolne. W stosunku do gruntów nabytych 5 lutego 2019 r., 29 maja 2019 r. i 21 października 2019 r. skorzystali Państwo ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych, w formie pomocy de minimis. Zadeklarowali Państwo, że nabyty grunt powiększy gospodarstwo rolne, które będzie prowadzone przez okres co najmniej 5 lat. Natomiast w stosunku do gruntów kupionych w 2020 r. pobrano podatek od czynności cywilnoprawnych. Akt notarialny z 16 marca 2020 r. i 1 lipca 2020 r. dokumentuje nabycie gruntu, który nie powiększył gospodarstwa rolnego. Natomiast akt notarialny z 23 września 2020 r. dokumentuje nabycie gruntu, który powiększył Państwa gospodarstwo rolne, jednakże ze względu na wykorzystanie krajowego limitu pomocy de minimis, nabycie to nie korzystało ze zwolnienia z opodatkowania. Zamierzają Państwo sprzedać, zamienić lub darować część gospodarstwa rolnego.

Państwa wątpliwość budzi to, czy pomniejszenie powierzchni prowadzonego gospodarstwa po 31 października 2024 r. spowoduje utratę prawa do zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych, z którego skorzystali Państwo przy zakupie działek.

Zwolnienie zawarte w art. 9 pkt 2 ww. ustawy ma charakter warunkowy. Oznacza to, że dla zastosowania przedmiotowego zwolnienia, jak również dla zachowania prawa do zwolnienia, koniecznym jest m.in., aby powierzchnia utworzonego lub powiększonego gospodarstwa rolnego przez nabywcę była nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha oraz gospodarstwo to było prowadzone przez nabywcę przez okres pięciu lat od dnia nabycia.  Przy czym warunek powiększenia gospodarstwa rolnego, a następnie warunek prowadzenia przez nabywcę, przez wymagany ustawowo okres, gospodarstwa rolnego powstałego w wyniku powiększenia, muszą być spełnione łącznie. W przypadku niedotrzymania tych warunków następuje utrata zwolnienia. Tak więc obszar powiększonego gospodarstwa rolnego nie może być uszczuplony w okresie 5 lat od dnia jego nabycia, a zbycie jakiejkolwiek części tego gospodarstwa powoduje utratę zwolnienia od podatku w całości.

Istotne jest zatem ustalenie, od kiedy w Państwa przypadku należy liczyć okres 5 lat, o którym mowa w art. 9 pkt 2 ww. ustawy aby nie utracić przyznanego zwolnienia. Należy zatem ustalić kiedy miało miejsce ostatnie nabycie gruntu, który powiększył gospodarstwo role a jego zakup objęty był ww. zwolnieniem z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych stanowiącym pomoc de minimis.

Z wniosku wynika, że grunt kupiony 23 września 2020 r. powiększył gospodarstwo rolne ale do umowy sprzedaży nie zastosowano omawianego zwolnienia. W stosunku do tej umowy sprzedaży warunki zwolnienia nie mają więc zastosowania. Zatem 23 września 2020 r. nie stanowi daty, od której należy liczyć 5-letni okres prowadzenia gospodarstwa rolnego.

Ostatnie nabycie gruntu, który powiększył gospodarstwo rolne i w stosunku do którego przy nabyciu skorzystali Państwo z pomocy de minimis miało miejsce 21 października 2019 r.

Dla zachowania prawa do zwolnienia podatkowego wynikającego z powyższego przepisu muszą więc Państwo prowadzić powiększone 21 października 2019 r. gospodarstwo rolne (obejmujące wszystkie działki zakupione w 2019 r. i objęte zwolnieniem podatkowym jak również dotychczas wchodzące w skład gospodarstwa rolnego a będące jego częścią w chwili nabycia, tj. 21 października 2019 r.) przez 5 lat od dnia nabycia, tj. w analizowanej sytuacji do 21 października 2024 r.

Reasumując, skoro działki nabyte w 2020 r. nie korzystały ze zwolnienia z opodatkowania, to akt notarialny (umowa sprzedaży) z 23 września 2020 r. nie wydłuża okresu 5 lat prowadzenia gospodarstwa rolnego w niepomniejszonym stanie.

Zwolnienie zastosowane do gruntów nabytych w 2019 r. nie zostanie utracone, ponieważ warunki konieczne do zachowania ww. zwolnienia w postaci prowadzenia powiększonego gospodarstwa rolnego przez okres co najmniej 5 lat od daty nabycia nieruchomości zostaną dotrzymane, jeżeli zbycie części gospodarstwa rolnego nastąpi – jak Państwo wskazali – po 31 października 2024 r. Zbycie po 31 października 2024 r. części gospodarstwa rolnego  (w drodze darowizny, sprzedaży lub zamiany działek) nie spowoduje utraty przez Państwa prawa do stanowiącego pomoc de minimis zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Warunki konieczne do zachowania ww. zwolnienia w postaci prowadzenia powiększonego gospodarstwa rolnego przez okres co najmniej 5 lat od daty nabycia nieruchomości zostaną dotrzymane.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pan S. P. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).