Skutki podatkowe umowy pożyczki.

 Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 lutego 2024 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 28 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy pożyczki. Uzupełnili go Państwo w piśmie z 28 lutego 2024 r. oraz w odpowiedzi na wezwanie – przez dokonanie wpłaty 8 maja 2024 r.

Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1) Zainteresowany będący stroną postępowania: X Sp. z o. o. (Pożyczkodawca) NIP (…)

2) Zainteresowany niebędący stroną postępowania: Y Sp. z o.o., sp. z o.o. (Pożyczkobiorca) NIP: (…)

Opis stanu faktycznego

Zainteresowany będący stroną postępowania - Pożyczkobiorca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej Pożyczkobiorca zaciągnął pożyczkę od podmiotu będącego Zainteresowanym niebędącym stroną postępowania (dalej: Pożyczkodawca).

Pożyczkodawca jest podmiotem powiązanym z Pożyczkobiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Pożyczkodawca nie jest udziałowcem Pożyczkobiorcy. Pożyczka jest odpłatna, a pożyczkodawcy należne jest od Pożyczkobiorcy wynagrodzenie z tytułu udzielenia pożyczki w postaci odsetek.

Pożyczkodawca prowadzi działalność gospodarczą w branży budowlanej. Z umowy spółki Pożyczkodawcy nie wynika przedmiot działalności „Pozostałe formy udzielania kredytów" (64.92.Z) ani inny podobny przedmiot działalności.

Zarówno Pożyczkodawca, jak i Pożyczkobiorca są podatnikami podatku od towarów i usług zarejestrowanymi jako czynni podatnicy podatku od towarów i usług. Wynagrodzenie z tytułu udzielonej pożyczki będzie stanowiło dla Pożyczkodawcy przychód z prowadzonej działalności gospodarczej, choć mający charakter uboczny w stosunku do podstawowej działalności gospodarczej.

Zainteresowani składają wspólny wniosek o interpretację indywidualną, gdyż są podmiotami uczestniczącymi wspólnie w tym samym zaistniałym stanie faktycznym. Pożyczkodawca zainteresowany jest ustaleniem, czy udzielona odpłatnie pożyczka stanowi dla niego usługę korzystającą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Natomiast Pożyczkobiorca zainteresowany jest ustaleniem czy spoczywa na nim obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu otrzymanej pożyczki.

Pytania w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Czy Pożyczkobiorca ma obowiązek zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych w związku z udzieleniem mu pożyczki przez Pożyczkodawcę?

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Państwa zdaniem, na Pożyczkobiorcy nie ciąży obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia umowy pożyczki z Pożyczkodawcą, bowiem Pożyczkodawca jest zwolniony od podatku od towarów i usług z tytułu udzielenia pożyczki. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi podlegają m.in. następujące czynności cywilnoprawne: umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Stosownie do art. 4 pkt 7 ww. ustawy, obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę. W związku z powyższymi regulacjami należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

   - umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

   - umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych,

c) niepodlegające podatkowi od towarów i usług na podstawie art. 8c ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

   - umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

   - umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku umów pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w powołanym wyżej artykule nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług.

Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług. Zdaniem zainteresowanych, skoro usługa świadczona przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy będzie zwolniona od podatku VAT na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, to w analizowanej sprawie będzie miał zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych na Pożyczkobiorcy z tytułu zawarcia umowy pożyczki nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych

Z uwagi na zakres tej interpretacji, przywołaliśmy powyżej tylko tę część Państwa stanowiska, która odnosi się do zagadnienia dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 295):

Podatkowi podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Ponieważ w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych brak jest definicji umowy pożyczki, w tym zakresie należy posiłkować się uregulowaniami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tj. Dz.U. z 2023 r., poz. 1610 ze zm.).

Art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny stanowi:

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

W myśl art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży – przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego – na biorącym pożyczkę lub przechowawcy.

W oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Podstawę opodatkowania stanowi – przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego – kwota lub wartość pożyczki albo depozytu, a w przypadku umowy określającej, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy – kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych.

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy:

Stawka podatku wynosi od umowy pożyczki oraz depozytu nieprawidłowego – 0,5%, z zastrzeżeniem ust. 5.

Na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

 a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług, z wyjątkiem umów sprzedaży, których przedmiotem jest lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, opodatkowanych zgodnie z art. 7a,

 b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

   - umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

   - umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Zgodnie z art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Użyte w ustawie określenie podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2023 r. poz. 1570, 1598 i 1852) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Powyższe przepisy wskazują, że zawarcie umowy pożyczki podlega co do zasady opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

Ustawa przewiduje jednak sytuacje, w których czynność jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. 

Z treści art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tego podatku zwolniona (z zastrzeżeniem wyjątków określonych w art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ww. ustawy).

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że Pożyczkobiorca zawarł umowę pożyczki z Pożyczkodawcą. Pożyczka została zaciągnięta na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej Pożyczkobiorcy. Pożyczkodawca nie jest udziałowcem Pożyczkobiorcy. Pożyczkodawca oraz Pożyczkobiorca są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.

Z interpretacji indywidualnej znak: 0111-KDIB3-1.4012.113.2024.3.MG wydanej dla Państwa w zakresie podatku od towarów i usług wynika, że:

   - czynność udzielenia odpłatnej pożyczki przez Pożyczkodawcę stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy;

   - usługa udzielenia pożyczek przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38  ustawy;

   - zwolnienie będzie miało zastosowanie pod warunkiem, że Pożyczkodawca nie wybierze opcji opodatkowania zgodnie i na warunkach zawartych w art. 43 ust. 22 ustawy o podatku od towarów i usług.

A zatem, skoro udzielona Pożyczkobiorcy pożyczka jest zwolniona z opodatkowania na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług to w analizowanej sprawie ma zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Natomiast w sytuacji, gdyby Pożyczkodawca wybrał opodatkowanie w zakresie VAT, zgodnie i na warunkach zawartych w art. 43 ust. 22 ustawy o podatku od towarów i usług, to wówczas zastosowanie ma wyłączenia zawarte w lit. a) art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W rezultacie na Pożyczkobiorcy, z tytułu zawarcia ww. umowy pożyczki, nie ciąży obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ta interpretacja stanowi ocenę Państwa stanowiska wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie: 0111-KDIB3-1.4012.113.2024.3.MG.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).  Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

X spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

    - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

    - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.