Interpretacja indywidualna z dnia 15 kwietnia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.66.2024.2.AD
Temat interpretacji
O ile Wnioskodawca mieścił się w limitach pomocy de minimis określonych rozporządzeniem Komisji nr 1408/2013 – zarówno podmiotowym jak i krajowym – to należy uznać, że nabycie opisanego we wniosku udziału we współwłasności nieruchomości rolnej korzysta ze zwolnienia z art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Interpretacja indywidualna – stanowisko w części prawidłowe, a w części nieprawidłowe
Szanowny Panie,
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego:
- w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania – jest prawidłowe,
- w części dotyczącej konieczności uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych – jest nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
8 lutego 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 1 lutego 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia udziału w gospodarstwie rolnym. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – w piśmie z 29 marca 2024 r. (data wpływu – 4 kwietnia 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
(…) 2024 r. aktem notarialnym (…) dokonał Pan zakupu udziału we współwłasności zabudowanej nieruchomości rolnej o powierzchni (…) ha za kwotę (…) zł w celu powiększenia posiadanego przez Pana gospodarstwa rolnego. Przed zakupem posiadał Pan gospodarstwo rolne o powierzchni (…) ha, z czego (…) ha we współwłasności z żoną. Po zakupie łączna powierzchnia Pana gospodarstwa przekracza 11 ha. Nie korzystał Pan z pomocy de minimis w ciągu ostatnich 3 lat. Zamierza Pan prowadzić gospodarstwo rolne przez okres co najmniej 5 lat. Zgodnie z aktem notarialnym, notariusz pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych od ww. transakcji.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że:
- gospodarstwo, w którym nabył Pan udział ma powierzchnię (…) ha;
- powierzchnia nabytego przez Pana udziału wynosi 1/5 całości czyli (…) ha, wraz z udziałem w budynkach znajdujących się na terenie gospodarstwa;
- wszystkie nabyte przez Pana grunty są sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne;
- notariusz pobrał podatek od całej transakcji, nie tylko od wartości zabudowań.
Pytanie
Czy słusznie notariusz pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych od opisanej transakcji zakupu?
Pana stanowisko w sprawie ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku
Pana zdaniem, notariusz niesłusznie pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych od przedstawionej transakcji zakupu udziału we współwłasności zabudowanej nieruchomości rolnej o powierzchni (…) ha, za kwotę (…) zł, w celu powiększenia posiadanego przez Pana gospodarstwa rolnego.
Uważa Pan, że spełnia warunki do zastosowania zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych w opisanej sytuacji zgodnie z art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W chwili dokonania zakupu posiadał Pan już grunty rolne (użytki rolne), nabywany grunt będzie stanowił gospodarstwo rolne, a w wyniku dokonania czynności zostanie powiększone gospodarstwo rolne, którego powierzchnia będzie nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha oraz gospodarstwo to będzie prowadzone przez Pana przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia. Równocześnie spełnia Pan warunki do przyznania pomocy de minimis – nie wykorzystał Pan w ciągu ostatnich 3 lat limitu pomocy de minimis w rolnictwie.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2023 r., poz. 170 ze zm.) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.
Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy:
Obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 omawianej ustawy:
Podstawę opodatkowania stanowi przy umowie sprzedaży wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.
Stosownie do art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy:
Stawki podatku wynoszą od umowy sprzedaży nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%.
W myśl art. 10 ust. 2 i 3 cytowanej ustawy:
Notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.
Płatnicy obowiązani są uzależnić dokonanie czynności cywilnoprawnej od uprzedniego zapłacenia podatku.
Jak wynika z powołanych przepisów – umowa sprzedaży nieruchomości podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym. W przypadku, gdy umowa sprzedaży jest dokonywana w formie aktu notarialnego obowiązkiem notariusza – jako płatnika – jest pobór tego podatku.
Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Zgodnie z art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Zwalnia się od podatku sprzedaż własności gruntów, stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, wraz z będącymi ich częścią składową drzewami i innymi roślinami, pod warunkiem że w wyniku dokonania czynności zostanie utworzone lub powiększone gospodarstwo rolne, a powierzchnia gospodarstwa rolnego utworzonego lub powstałego w wyniku powiększenia będzie nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha oraz gospodarstwo to będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia; zwolnienie to stanowi pomoc de minimis w rolnictwie, o której mowa w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 9).
Stosownie do treści art. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (t. j. Dz.U. z 2020 r. poz. 333 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.
W myśl art. 2 ust. 1 ww. ustawy:
Za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.
W świetle analizowanej powyżej definicji z art. 1 ustawy o podatku rolnym, gospodarstwo rolne stanowią wyłącznie grunty sklasyfikowane jako użytki rolne.
Podkreślić należy, iż omawiane zwolnienie stanowi pomoc de minimis i przy jego udzielaniu powinno się stosować przepisy rozporządzenia Komisji (UE) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz.Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 9).
Stosownie do art. 3 ust. 2 rozporządzenia Komisji nr 1408/2013:
Całkowita kwota pomocy de minimis przyznanej przez państwo członkowskie jednemu przedsiębiorstwu nie może przekroczyć 20 000 EUR w okresie trzech lat podatkowych.
Zgodnie z pkt 4 preambuły do ww. rozporządzenia:
Do celów reguł konkurencji określonych w Traktacie przedsiębiorstwem jest każda jednostka wykonująca działalność gospodarczą niezależnie od jej formy prawnej i sposobu finansowania. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że wszystkie podmioty, które są kontrolowane (prawnie lub de facto) przez ten sam podmiot, należy traktować jako jedno przedsiębiorstwo.
W myśl pkt 8 do ww. rozporządzenia:
Okres trzech lat brany pod uwagę do celów niniejszego rozporządzenia należy oceniać w sposób ciągły, zatem dla każdego przypadku nowej pomocy de minimis należy uwzględnić całkowitą kwotę pomocy de minimis przyznaną w ciągu danego roku podatkowego oraz dwóch poprzedzających lat podatkowych.
Stosownie do art. 3 ust. 3 i 4 ww. rozporządzenia:
Łączna kwota pomocy de minimis przyznanej w okresie trzech lat podatkowych przez państwo członkowskie przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w zakresie podstawowej produkcji produktów rolnych nie może przekroczyć górnego limitu krajowego określonego w załączniku I.
Pomoc de minimis uznaje się za przyznaną w dniu, w którym przedsiębiorstwo uzyskuje prawo otrzymania takiej pomocy zgodnie z obowiązującym krajowym systemem prawnym, niezależnie od terminu wypłacenia pomocy de minimis temu przedsiębiorstwu.
Z powyższych przepisów wynika zatem, że jeżeli w okresie trzech lat podatkowych z powodu udzielenia nowej pomocy de minimis danemu przedsiębiorcy zostałby przekroczony pułap 20 000 EUR lub łączna kwota pomocy de minimis przyznanej przez państwo członkowskie przedsiębiorstwom przekroczyłaby górny limit krajowy określony w załączniku, pomocy nie udziela się.
Skoro zwolnienie określone w art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi pomoc de minimis (co jasno wynika z tego przepisu), to do skorzystania ze zwolnienia, koniecznym jest, by kwota pomocy przyznana beneficjentowi mieściła się w limitach określonych rozporządzeniem Komisji nr 1408/2013. Zapis ten stanowi warunek, którego spełnienie jest niezbędne dla skorzystania z ww. zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych.
Z treści wniosku wynika, że dokonał Pan zakupu udziału we współwłasności zabudowanej nieruchomości rolnej w celu powiększenia posiadanego gospodarstwa rolnego. Powierzchnia nabytego przez Pana udziału wynosi 1/5 całości czyli (…) ha, wraz z udziałem w budynkach znajdujących się na terenie gospodarstwa. Wszystkie nabyte przez Pana grunty są sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne. Przed zakupem posiadał Pan gospodarstwo rolne o powierzchni (…) ha (z czego (…) ha we współwłasności z żoną). Po zakupie łączna powierzchnia Pana gospodarstwa przekracza 11 ha. Nie korzystał Pan z pomocy de minimis w ciągu ostatnich 3 lat. Zamierza Pan prowadzić gospodarstwo rolne przez okres co najmniej 5 lat. Notariusz pobrał podatek od całej transakcji, nie tylko od wartości zabudowań.
Zwolnienie zawarte w art. 9 pkt 2 ww. ustawy ma charakter warunkowy. Oznacza to, że umowa sprzedaży będzie zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych, tylko wtedy, gdy w rozumieniu ustawy o podatku rolnym, w chwili dokonania czynności nabywca posiada już grunty rolne (użytki rolne), nabywany grunt będzie stanowił gospodarstwo rolne oraz gdy w wyniku dokonania czynności sprzedaży zostanie utworzone lub powiększone gospodarstwo rolne, którego powierzchnia będzie nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha.
W przedmiotowej sprawie spełnione zostały wszystkie ww. warunki zwolnienia, to jest:
- nabyty udział we współwłasności nieruchomości rolnej spełnia definicję gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym;
- posiadane gospodarstwo rolne – po nabyciu opisanych gruntów – będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia;
- w wyniku zawarcia umowy sprzedaży zostało powiększone gospodarstwo rolne, a jego powierzchnia jest większa niż 11 ha i nie większa niż 300 ha.
O ile zatem mieścił się Pan w limitach pomocy de minimis określonych rozporządzeniem Komisji nr 1408/2013 – zarówno podmiotowym jak i krajowym – to należy uznać, że nabycie opisanego we wniosku udziału we współwłasności nieruchomości rolnej korzysta ze zwolnienia z art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Zatem stanowisko w tym zakresie należało uznać za prawidłowe.
Z art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że zwolnienie to dotyczy jedynie sprzedaż własności gruntów, stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, wraz z będącymi ich częścią składową drzewami i innymi roślinami.
Zwolnienie nie może być zatem zastosowane do tej części przedmiotu umowy sprzedaży, która nie stanowi gruntu, a więc w części dotyczącej nabycia np. zabudowań/budynków (udziałów w nich).
Z treści wniosku wynika, że nabył Pan udział we współwłasności zabudowanej nieruchomości rolnej o powierzchni (…) ha wraz z udziałem w budynkach znajdujących się na terenie gospodarstwa.
Powinien więc Pan od przedmiotowej umowy sprzedaży – wbrew Pana twierdzeniu – uiścić podatek od czynności cywilnoprawnych. Jednakże podatek ten winien być uiszczony jedynie od wartości udziału w budynkach nabytych wraz z gruntem (posadowionych na nim).
Tym samym, w tej części stanowisko należało uznać za nieprawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja jest zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.