W zakresie skutków podatkowych zawarcia umów pożyczek.

Interpretacja indywidualna  – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

6 grudnia 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 29 listopada 2023 r.  o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umów pożyczek. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 31 stycznia 2024 r. (wpływ 9 lutego 2024 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowany będący stroną postępowania:

  X spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

  (…);

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

 Y spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

 (…);

Opis stanu faktycznego

Działalność X Sp. z o.o. (dalej jako: (…) lub „Spółka" lub „Pożyczkodawca") koncentruje się w dwóch kluczowych obszarach – (…)

Celem Y Sp. z o.o. (dalej jako: (…) lub „Pożyczkobiorca") jest pełnienie funkcji spółki holdingowej tj. prowadzenie działalności w zakresie świadczenia usług zarządzania, księgowych, informatycznych itp. dla wszystkich polskich spółek z grupy kapitałowej.

Y sp. z o.o. oraz X sp. z o.o. (dalej łącznie jako: "Wnioskodawcy") mają siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, są polskimi rezydentami podatkowymi oraz są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.

Wnioskodawcy są podmiotami powiązanymi – Y sp. z o.o. jest głównym udziałowcem w X sp. z o.o.

Spółka udzieliła dwóch pożyczek na rzecz Y sp. z o.o. na kwotę 720 000 PLN w dniu 27 października 2023 r. oraz na kwotę 1 700 000 EUR w dniu 2 listopada 2023 r. Do warunków obydwu transakcji zastosowano uproszczenie w stosowaniu cen transferowych w postaci safe harbour dla transakcji pożyczek.

Udzielanie pożyczek nie wchodzi w zakres przeważającej ani pozostałej działalności X sp. z o.o., a stanowi wyłącznie uzupełnienie działalności zasadniczej. Udzielone przez X sp. z o.o. pożyczki mają charakter okazjonalny, jednorazowy. Udzielanie pożyczek nie stanowi bezpośredniej, stałej i koniecznej konsekwencji działalności Spółki. Na obecną chwilę X sp. z o.o nie ma w planach udzielania kolejnych pożyczek ani nie zamierza tworzyć rozwiązań zapewniających regularność udzielania pożyczek, jednakże nie jest wykluczone, że w przyszłości Spółka będzie jeszcze udzielać kolejnych pożyczek.

Dotychczas Spółka poza powyższymi pożyczkami na rzecz Y sp. z o.o. udzieliła tylko jednej pożyczki w dniu 7 września 2020 r. na kwotę 25 000 GBP podmiotowi powiązanemu (…). Pożyczka ta została zwrócona w dniu 3 marca 2021 r.

Wynagrodzenie z tytułu udzielonych pożyczek będzie stanowiło ok. 1 % wszystkich przychodów Spółki - przychód z tytułu odsetek wyniesie ok. 600 000 PLN w skali roku przy szacowanych przychodach wynoszących Ok. 48 000 000 PLN.

Zaangażowanie pracowników i kapitału (poza kapitałem udzielonych pożyczek) w proces udzielania pożyczek jest niewielkie - zaangażowanie pracowników polegało jedynie na przygotowaniu umów pożyczek i dokonaniu przelewów.

Pożyczki zostały zawarte na przedstawionych poniżej warunkach:

1.Pożyczka z dnia 27 października 2023 r.

Oprocentowanie pożyczki w PLN zostało ustalone w oparciu o WIBOR 3M + marża w wysokości 2,9%. Okres odsetkowy, za który będą naliczane odsetki od pożyczki to miesiąc kalendarzowy, z tym, że pierwszy okres odsetkowy rozpoczyna się w dniu wypłaty pożyczki na rachunek bankowy Pożyczkobiorcy i zakończy z upływem najbliższego miesiąca kalendarzowego.

Odsetki za dany okres odsetkowy będą naliczane z dołu, według bazowej stopy procentowej WIBOR 3M ogłoszonej w ostatnim dniu roboczym danego miesiąca kalendarzowego.

Mając na względzie przepisy polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Spółka postanowiła warunki pożyczki określić, zgodnie z treścią art. 11g ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2587, ze zm.; dalej: „ustawa o CIT").

Zgodnie z powyższym:

-    oprocentowanie pożyczki w ujęciu rocznym na dzień zawarcia umowy jest ustalane w oparciu o rodzaj bazowej stopy procentowej i marżę, określone w obwieszczeniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych aktualnym na dzień zawarcia tej umowy WIBOR 3M + marża (2,9 %,);

-    w umowie nie przewidziano wypłat innych niż odsetki opłat związanych z udzieleniem lub obsługą pożyczki, w tym prowizji lub premii;

-    zgodnie z umową spłata pożyczki powinna nastąpić do dnia 9.12.2027 r. - więc spełnia warunek wskazany o nieprzekraczalnym terminie zawarcia umowy pożyczki na okres 5 lat

-    pożyczka została zawarta na kwotę 720 000 PLN w 2023 r., a tym samym spełnia warunek ustawowy wskazujący, że w trakcie roku podatkowego łączny poziom zobowiązań albo należności podmiotu powiązanego z tytułu kapitału pożyczek z podmiotami powiązanymi liczony odrębnie dla udzielonych oraz zaciągniętych pożyczek wynosi nie więcej niż 20 000 000 zł lub równowartość tej kwoty;

-    pożyczkodawcą jest podmiot mający siedzibę i rezydencję w Polsce, a więc został spełniony warunek ustawowy, iż pożyczkodawca nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.

2.Pożyczka z 2 listopada 2023 r.

Oprocentowanie pożyczki w EUR zostało ustalone w oparciu o EURIBOR 3M + marża w wysokości 2,9%. Okres odsetkowy, za który będą naliczane odsetki od pożyczki to miesiąc kalendarzowy, z tym, że pierwszy okres odsetkowy rozpoczyna się w dniu wypłaty pożyczki na rachunek bankowy Pożyczkobiorcy i zakończy z upływem najbliższego miesiąca kalendarzowego.

Odsetki za dany okres odsetkowy będą naliczane z dołu, według bazowej stopy procentowej WIBOR 3M ogłoszonej w ostatnim dniu roboczym danego miesiąca kalendarzowego.

Mając na względzie przepisy polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Spółka postanowiła warunki pożyczki określić, zgodnie z treścią art. 11g ustawy o CIT.

Zgodnie z powyższym:

-     oprocentowanie pożyczki w ujęciu rocznym na dzień zawarcia umowy jest ustalane w oparciu o rodzaj bazowej stopy procentowej i marżę, określone w obwieszczeniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych aktualnym na dzień zawarcia tej umowy WIBOR 3M + marża (2,9 %);

-     w umowie nie przewidziano wypłaty innych niż odsetki opłat związanych z udzieleniem lub obsługą pożyczki, w tym prowizji lub premii;

-     zgodnie z umową spłata pożyczki powinna nastąpić do dnia 9.12.2027 r. - więc spełnia warunek wskazany o nieprzekraczalnym terminie zawarcia umowy pożyczki na okres 5 lat;

-     pożyczka została zawarta na kwotę 1 700 000 EUR w 2023 r., a tym samym spełnia warunek ustawowy wskazujący, że w trakcie roku podatkowego łączny poziom zobowiązań albo należności podmiotu powiązanego z tytułu kapitału pożyczek z podmiotami powiązanymi liczony odrębnie dla udzielonych oraz zaciągniętych pożyczek wynosi nie więcej niż 20 000 000 zł lub równowartość tej kwoty;

-     pożyczkodawcą jest podmiot mający siedzibę i rezydencję w Polsce, a więc został spełniony warunek ustawowy, iż pożyczkodawca nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.

Pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Czy w przypadku, jeśli stanowisko Wnioskodawców w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe, to czy prawidłowe jest także stanowisko Wnioskodawców, zgodnie z którym Pożyczkobiorca w stosunku do udzielonych pożyczek będzie korzystał ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o PCC? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)

Państwa stanowisko w sprawie

Państwa zdaniem, udzielone pożyczki po stronie Pożyczkobiorcy będą korzystały ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o PCC ze względu na to, że Pożyczkodawca w związku z czynnością udzielenia pożyczek korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Uzasadnienie do pytania nr 2

Jak wynika z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o PCC podatkowi od czynności cywilnoprawnych (dalej: podatek PCC) podlega m.in. umowa pożyczki pieniędzy.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC obowiązek podatkowy w podatku PCC powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnych.

Obowiązek podatkowy z tytułu zawarcia umowy pożyczki na mocy art. 4 pkt 7 ustawy o PCC ciąży na biorącym pożyczkę.

Jednakże na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o PCC podatkowi PCC nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

-    umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

-    umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

W związku z tym, że w Państwa ocenie udzielone pożyczki będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT po stronie Pożyczkodawcy, jednak będą zwolnione na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, to po stronie Pożyczkobiorcy pożyczki te będą korzystały ze zwolnienia z podatku PCC na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o PCC - spełniony jest bowiem warunek zakładający, że co najmniej jedna strona jest zwolniona z podatku VAT z tytułu tych umów.

W rozpatrywanym stanie faktycznym nie występują także negatywne przesłanki do zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 2 pkt 4 lit b) ustawy o PCC tj. zawarte umowy nie są:

-    umowami spółki bądź umowami jej zmiany,

-    umowami sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

-    umowami sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

W związku z powyższym, skoro Pożyczkodawcy będzie przysługiwało zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, to Pożyczkobiorca nie będzie podlegał obowiązkowi podatkowemu w podatku PCC z tytułu zawartych pożyczek będących przedmiotem niniejszego wniosku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe. 

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Zainteresowanych tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od towarów i usług, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie – interpretacja indywidualna z 14 lutego 2024 r. Znak: 0111-KDIB3-1.4012.885.2023.3.MG

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 170 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy:

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Na podstawie art. 4 pkt 7 ww. ustawy:

W związku z powyższymi regulacjami prawnymi należy stwierdzić, że umowy pożyczki podlegają generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego podkreślić należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych  przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ww. ustawy:

W przypadku umów pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona  z podatku od towarów i usług.

W świetle art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Zainteresowany będący stroną postępowania udzielił dwóch pożyczek na rzecz Zainteresowanego niebędącego stroną postępowania na kwotę 720 000 PLN w dniu 27 października 2023 r. oraz na kwotę 1 700 000 EUR w dniu 2 listopada 2023 r. Zainteresowani posiadają siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, są polskimi rezydentami podatkowymi oraz czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług. Udzielanie pożyczek nie wchodzi w zakres przeważającej ani pozostałej działalności Zainteresowanego będącego stroną postępowania, udzielone pożyczki mają charakter okazjonalny, jednorazowy.

W związku z tym podkreślić należy, że jakkolwiek zapytanie Zainteresowanych dotyczy opodatkowania zawartych umów pożyczek podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności ustalenia wymaga kwestia czy transakcje te podlegają regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia ich podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tych czynności regulacjami w zakresie ustawy o podatku od towarów i usług skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W interpretacji indywidualnej z 14 lutego 2024 r. Znak: 0111-KDIB3-1.4012.885.2023.3.MG, wydanej dla Zainteresowanych w zakresie podatku od towarów i usług, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że  „(…) czynność udzielenia przez Państwa odpłatnych pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy, stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie, to usługa udzielenia przez Państwa odpłatnych pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, ustawy jako wymienione wprost w tym przepisie, to usługa udzielenia przez Państwa odpłatnych pożyczek na rzecz Pożyczkobiorcy korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy. Przy czym powyższe zwolnienie ma zastosowanie pod warunkiem, że dla tych czynności nie wybiorą Państwo opcji opodatkowania zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy o VAT.”

A zatem, skoro udzielone Zainteresowanemu niebędącemu stroną postępowania pożyczki są zwolnione z opodatkowania na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, to w powyższej sprawie znajdzie zastosowanie wyłączenie zawarte w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Udzielone pożyczki nie podlegają więc opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych – są z niego wyłączone (nie jak błędnie wskazali Zainteresowani – zwolnione).

Jako że w sprawie nie wystąpi obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z zawartymi umowami pożyczek, Organ potwierdził stanowisko Zainteresowanych mimo błędnego utożsamienia przez nich wyłączenia z opodatkowania wynikającego z art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ze zwolnieniem z tego podatku. Wskazać należy, iż katalog zwolnień z podatku od czynności cywilnoprawnych zawarty jest w art. 8-9 ww. ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

X sp. z o.o. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43–300 Bielsko–Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).