Możliwość skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przy zakupie nieruchomości z licytacji komorniczej.

 Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

17 grudnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 17 grudnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia określonego w art. 9 pkt 17 ustawy. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – w piśmie z 31 stycznia 2024 r. (data wpływu 31 stycznia 2024 r.) oraz w piśmie z 2 lutego 2024 r. (data wpływu 2 lutego 2024 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W 2011 roku otrzymał Pan od ojca 1/3 domu, w którym mieszka Pana mama. Osobiście jest Pan zameldowany pod innym adresem. Przez całe życie nie posiadał Pan żadnej nieruchomości.

19 października 2023 roku przystąpił Pan do licytacji komorniczej prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w (…) (…), dotyczącej nieruchomości (dom jednorodzinny) położonej: (…), ul. (…), (…), dla której Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (…), należącej do dłużnika: (…) Sp. z o.o. którą Pan wygrał. Na ten moment czekam Pan na podbicie przez sąd owej licytacji.

W uzupełnieniu wskazał Pan, że nabył Pan (otrzymał od ojca) opisaną we wniosku nieruchomość (1/3 domu) tytułem darowizny.

Po otrzymaniu przez sąd postanowienia o przybiciu, zostanie Pan poproszony przez komornika sądowego o uregulowanej pozostałej kwoty i po uiszczeniu przez Pana pieniędzy trafi to po raz kolejny do sądu i zostanie wydane drugie postanowienie o przysądzeniu nieruchomości na Pana rzecz.

Pytanie

Czy budynek, w obecnym stanie, spełnia warunki, o których mowa w ustawie, przez co Kupujący spełniający warunki zapisane w ustawie są zwolnieni z opłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?

Pana stanowisko w sprawie przeformułowane w uzupełnieniu

Pana zdaniem, zgodnie z przedstawionymi faktami i interpretacjami Krajowej Informacji Skarbowej znalezionymi w Internecie odnośnie podobnych spraw, powinien Pan zostać zwolniony z podatku od czynności cywilnoprawnych w wyżej wymienionej sprawie, czyli zakupie pierwszej nieruchomości.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 170 ze zm.):

Podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:

Podatkowi podlegają:

2) zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;

3) orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Stosownie do art. 1 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy:

Przepisy ustawy o czynnościach cywilnoprawnych stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie zawiera definicji sprzedaży, należy w tej kwestii odnieść się do przepisów uregulowanych w ustawie z dnia  23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 535 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy  i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Tryb nabycia nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym został natomiast uregulowany przepisami Działu VI „Egzekucja z nieruchomości” ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1550 ze zm.).

W myśl art. 952 ww. ustawy:

Zajęta nieruchomość ulega sprzedaży przez licytację publiczną. Termin licytacji nie może być wyznaczony wcześniej niż po upływie dwóch tygodni po uprawomocnieniu się opisu i oszacowania ani też przed uprawomocnieniem się wyroku, na podstawie którego wszczęto egzekucję.

Zgodnie z art. 998 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego:

Po uprawomocnieniu się przybicia i wykonaniu przez nabywcę warunków licytacyjnych lub postanowienia o ustaleniu ceny nabycia i wpłaceniu całej ceny przez Skarb Państwa sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu własności.

W myśl art. 999 § 1 zdanie pierwsze Kodeksu postępowania cywilnego:

Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności w katastrze nieruchomości oraz przez wpis w księdze wieczystej lub przez złożenie dokumentu do zbioru dokumentów.

Tym samym uprawomocnienie się postanowienia o przysądzeniu własności powoduje przejście własności w zamian za wcześniej uiszczoną cenę.

Jak wskazano powyżej, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają orzeczenia sądowe, które wywołują takie same skutki jak czynności cywilnoprawne, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zatem nabycie w drodze licytacji – na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – wywołuje takie skutki prawne jak nabycie na podstawie umowy sprzedaży i z tej przyczyny podlega temu podatkowi.

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu, doręczenia wyroku sądu polubownego lub zawarcia ugody – od przedmiotów opodatkowania określonych w art. 1 ust. 1 pkt 3.

Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 5, ciąży – przy umowie sprzedaży – na kupującym.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Przy umowie sprzedaży – podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.

Zgodnie natomiast z art. 6 ust. 2 ww. ustawy:

Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Natomiast w myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Stawki podatku – przy umowie sprzedaży – wynoszą:

 a) nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%,

 b) innych praw majątkowych – 1%.

Umowa sprzedaży rzeczy i praw majątkowych podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Zwalnia się od podatku sprzedaż, której przedmiotem jest prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.

Zatem zgodnie z powołanym powyżej przepisem, zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest sprzedaż, której przedmiotem jest:

   - prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,

   - prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego,

   - spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, pod warunkiem, że kupującemu/kupującym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.

Z wniosku wynika, że 19 października 2023 r. przystąpił Pan do licytacji komorniczej dotyczącej zakupu nieruchomości (dom jednorodzinny). Po otrzymaniu przez sąd postanowienia o przybiciu, zostanie Pan poproszony przez komornika sądowego o uregulowanej pozostałej kwoty i po uiszczeniu przez Pana pieniędzy trafi to po raz kolejny do sądu i zostanie wydane drugie postanowienie o przysądzeniu nieruchomości na Pana rzecz.

Tym samym nabędzie Pan nieruchomość w postępowaniu egzekucyjnym.  Nabycie to – na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – wywołuje takie same skutki prawne jak nabycie na podstawie umowy sprzedaży i z tej przyczyny podlega  podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) w związku z art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.

Jest Pan współwłaścicielem w udziale wynoszącym 1/3 części domu. Udział w prawie własności tej nieruchomości nabył Pan na podstawie umowy darowizny w 2011 r.

Z powołanego powyżej przepisu art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawych wynika, że w przypadku posiadania udziału m.in. w prawie własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, zwolnienie z opodatkowania będzie miało miejsce, jeżeli udział ten nie przekroczy 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.

Jak sam Pan wskazał, obecnie jest Pan współwłaścicielem, w udziale wynoszącym 1/3 części domu. Udział w prawie własności tej nieruchomości nabył Pan na podstawie umowy darowizny. Natomiast jak wskazano powyżej w przypadku kupującego, który posiada udział w prawie własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, zwolnienie przysługuje tylko w przypadku nabycia tego udziału tytułem dziedziczenia i pod warunkiem, że udział nabyty takim tytułem (tytułem dziedziczenia) nie przekracza 50%. Pan natomiast nabył ww. udział tytułem darowizny, a nie tytułem dziedziczenia. Zatem w takiej sytuacji nie będzie Pan mógł skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa art. 9 pkt 17 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanej przez Pana interpretacji wyjaśniamy, że dotyczyła ona odmiennej niż poruszana przez Pana kwestia. Interpretacja ta została wydana w odmiennej, indywidualnej sprawie i nie może być podstawą wydanego dla Pana rozstrzygnięcia. Tak samo zmiana interpretacji, na którą Pan się powołuje dotyczyła nabycia w innym trybie, niż ten przedstawiony przez Pana w opisie zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będzie mógł Pan skorzystać, jeżeli zastosuje się do interpretacji

  - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

  - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy  Ordynacja podatkowa.