Interpretacja indywidualna z dnia 29 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4014.447.2023.1.MD
Temat interpretacji
Jeżeli w istocie podstawą nabycia wierzytelności mają być wyłącznie umowy przeniesienia ryzyka z wierzytelności, które zamierzają Państwo zawierać i umowy te będą zawierane na zasadach i w trybie określonym w ustawie o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a przelewy wierzytelności nie przybiorą postaci którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy, to te umowy dotyczące przelewów nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
31 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawierania umów przelewu w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności. Treść wniosku jest następująca:
Opis zdarzenia przyszłego
Są Państwo (dalej również: Fundusz) osobą prawną, utworzoną zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej: Ustawa o Funduszach).
Zgodnie z art. 3 ust. 1 i ust. 4 Ustawy o Funduszach, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:
1)fundusz inwestycyjny otwarty;
2)alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.
Dalsze przepisy Ustawy o Funduszach określają, to jest w art. 183 ust. 1 i ust. 2, że fundusz inwestycyjny zamknięty może być utworzony jako fundusz wierzytelności lokujący aktywa w wierzytelności, w tym wierzytelności finansowane ze środków publicznych w rozumieniu odrębnych przepisów, lub prawa do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności, wyodrębnionych przez inicjatora przeniesienia ryzyka z wierzytelności lub inny podmiot, który zawarł z funduszem umowę zobowiązującą go do przekazywania funduszowi wszystkich świadczeń uzyskanych w związku z tymi wierzytelnościami.
Fundusz wierzytelności może być utworzony jako standaryzowany fundusz wierzytelności lub niestandaryzowany fundusz wierzytelności. Katalog dopuszczalnych lokat funduszu wierzytelności reguluje art. 188 ust. 1 Ustawy o Funduszach. Mianowicie, z zastrzeżeniem art. 185 ust. 4 i 5, art. 187 ust. 3 Ustawy o Funduszach oraz przepisów postępowania egzekucyjnego, fundusz wierzytelności może lokować aktywa wyłącznie w:
1)dłużne papiery wartościowe;
2)jednostki uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego;
3)depozyty w bankach krajowych lub instytucjach kredytowych;
4)instrumenty rynku pieniężnego;
5)instrumenty pochodne.
Na podstawie powyższych przepisów, prowadzą Państwo działalność jako (…). Statut Funduszu stanowi doprecyzowanie polityki inwestycyjnej Funduszu w stosunku do regulacji wynikających z Ustawy o Funduszach. Wyłącznym przedmiotem działalności Funduszu jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze niepublicznego lub publicznego proponowania nabycia certyfikatów inwestycyjnych, w określone w statucie wierzytelności, papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Działalność Funduszu jest nadzorowana przez Komisję Nadzoru Finansowego na podstawie art. 4 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym. Certyfikaty inwestycyjne w rozumieniu statutu Funduszu oznaczają papiery wartościowe emitowane przez Fundusz, zgodnie z przepisami Ustawy o Funduszach, w sposób niestanowiący oferty publicznej lub w drodze oferty publicznej, która nie wymaga sporządzenia prospektu na podstawie:
1) art. 1 ust. 4 lit. a) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1129 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie prospektu, który ma być publikowany w związku z ofertą publiczną papierów wartościowych lub dopuszczeniem ich do obrotu na rynku regulowanym oraz uchylenia dyrektywy 2003/71/WE, o ile jest kierowana do mniej niż 150 osób będących inwestorami kwalifikowanymi, lub
2) art. 1 ust. 4 lit. b) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1129 z dnia 14 czerwca 2017 r. w sprawie prospektu, który ma być publikowany w związku z ofertą publiczną papierów wartościowych lub dopuszczeniem ich do obrotu na rynku regulowanym oraz uchylenia dyrektywy 2003/71/WE.
Celem inwestycyjnym Funduszu jest osiąganie przychodów z lokat netto Funduszu, wzrost wartości aktywów Funduszu w wyniku wzrostu wartości lokat oraz osiąganie zysku ze zbywania lokat. Dla osiągnięcia celu inwestycyjnego, zgodnie z polityką inwestycyjną wynikającą ze statutu Funduszu, Fundusz może lokować swoje aktywa w zbywalne wierzytelności i prawa do świadczeń z tytułu wierzytelności spełniające kryteria wskazane poniżej, oraz depozyty w bankach krajowych lub instytucjach kredytowych o pierwotnym terminie zapadalności do 92 dni. Aktywa będące przedmiotem inwestycji Funduszu stanowią zatem w szczególności wierzytelności, które spełniają następujące warunki:
1)podmiotami zobowiązanymi są osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej;
2)opiewają na świadczenia pieniężne;
3)są denominowane w złotych polskich lub innej walucie.
Środki pieniężne inwestowane przez Fundusz pochodzą głównie z wpłat inwestorów (uczestników Funduszu) na objęcie certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez Fundusz oraz ze wzrostu wartości lokat osiągniętych w związku ze spłatą wierzytelności, przez dłużników Funduszu, nabytych w związku z działalnością lokacyjną, o której mowa powyżej.
Przy doborze wierzytelności Fundusz kieruje się następującymi kryteriami:
a) rodzajem wierzytelności, z uwzględnieniem tytułu z jakiego wierzytelność powstała i rodzaju wierzyciela;
b) terminem wymagalności;
c) historią spłat;
d) okresem przedawnienia;
e) rodzajem dłużnika;
f) możliwością windykacji należności;
g) rodzajem i poziomem zabezpieczeń;
h) proporcjami występowania w nabywanym pakiecie wierzytelności, wierzytelności o zróżnicowanym okresie przedawnienia, terminie wymagalności, rodzajem i poziomem zabezpieczeń oraz możliwością windykacji wierzytelności;
i) ilością i wartością nominalną wierzytelności wchodzących w skład nabywanego pakietu wierzytelności.
W ramach prowadzonej działalności lokacyjnej Fundusz zawiera pisemne umowy z podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą, na podstawie których nabywa (i zamierza nabywać w przyszłości) w drodze umowy przelewu wierzytelności w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności, wierzytelności składające się z kwot należności głównej oraz należności ubocznych, tj. odsetki, prowizje i inne roszczenia uboczne wynikających z zawartych przez ten podmiot umów (dalej: Wierzytelności). Wraz z Wierzytelnościami na Fundusz przechodzą wszelkie związane z Wierzytelnościami prawa. Umowy przelewu zawierane przez Fundusz stanowią skutek rozporządzający umów o przeniesieniu ryzyka z wierzytelności, w wyniku czego przelew wierzytelności dokonywany jest nie na podstawie umowy sprzedaży czy zamiany, ale właśnie innej czynności prawnej, tj. umowy przelewu w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności. Przy czym wskazują Państwo, iż przedmiotem wniosku są wyłącznie umowy przelewu wierzytelności, które zawierane są na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i/lub w odniesieniu do których prawa majątkowe w chwili zawarcia danej umowy są wykonywane na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.
Wierzytelności nabywane przez Fundusz, nabywane są na jego własne ryzyko, w formie pakietów (portfeli) zawierających większą liczbę wierzytelności. Nie jest możliwe przed zawarciem umowy przelewu wierzytelności, aby każda Wierzytelność z osobna była poddana badaniu przez Fundusz co do jej jakości (w tym jakości co do dokumentacji), a także jej historii oraz podnoszonych przez dłużników zarzutów. Zbywcami Wierzytelności są podmioty prowadzące działalność gospodarczą, w tym banki i inne instytucje kredytowe oraz instytucje z branży pozafinansowej, posiadające masowe wierzytelności detaliczne, np. operatorzy telefonii stacjonarnej i komórkowej, dostawcy telewizji kablowej i satelitarnej, dostawcy mediów lub ubezpieczyciele (dalej: Zbywcy). W strukturze rodzajowej posiadanych przez Fundusz pakietów wierzytelności dominują kredyty bankowe, w tym w szczególności kredyty konsumenckie. Wierzytelności nabywane przez Fundusz w ramach jego działalności stanowią tzw. wierzytelności trudne (tj. obciążone wysokim ryzykiem nieściągalności). Niektóre wierzytelności nabywane przez Fundusz są dodatkowo zabezpieczone poprzez weksel lub hipotekę.
W zamian za nabywane, na podstawie umowy przelewu wierzytelności w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności, pakiety wierzytelności, Fundusz zobowiązany jest zapłacić Zbywcy określoną kwotę, której wysokość, sposób naliczania oraz termin płatności określane są w konkretnej umowie, przy czym Fundusz nabywa wierzytelności pieniężne za kwotę niższą od wartości nominalnej tych wierzytelności (wartość rynkowa trudnych wierzytelności jest niższa od ich wartości nominalnej). Ustala się ją zazwyczaj na podstawie wyceny całego portfela, a nie poszczególnych wierzytelności. Ryzyko ekonomiczne z tym związane spoczywa na Funduszu. Zawierane przez Fundusz umowy nie zawierają postanowień pozwalających na zmianę umówionej wartości nabycia w zależności od skuteczności czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytych Wierzytelności. Oznacza to, że Fundusz ponosi ryzyko nieuzyskania zaspokojenia z uwagi na niezdolność dłużnika do regulowania jego zobowiązań pieniężnych, jak również ryzyko czasu trwania postępowania windykacyjnego, a także ryzyko przedawnienia się Wierzytelności.
Proces windykacyjny wiąże się często z koniecznością poniesienia nakładów finansowych przez Fundusz, które mogą, lecz nie muszą, zostać Funduszowi zrekompensowane w wyniku prowadzonej windykacji zobowiązania w stosunku do dłużnika. Nabycie wierzytelności przez Fundusz prowadzone jest zawsze na własny rachunek z zaangażowaniem własnych środków oraz obejmuje przejęcie wszelkich praw wynikających z nabywanych wierzytelności. W konsekwencji, Zbywcy portfeli wierzytelności zostają zwolnieni z ryzyka niewypłacalności dłużników. Jednocześnie ryzyka związane z nabywanymi portfelami wierzytelności stanowią od momentu transakcji nowe ryzyka związane podmiotowo z nabywcą, czyli Funduszem.
Co do zasady, umowy zawierane przez Fundusz nie przewidują możliwości swobodnego przelewu zwrotnego Wierzytelności w sytuacji, gdy Wierzytelności nie spełniają kryteriów, na jakie strony umowy przelewu się umówiły. W praktyce, katalog okoliczności uprawniających Fundusz do żądania zwrotnego przeniesienia Wierzytelności na Fundusz jest ograniczany do enumeratywnie, indywidualnie wynegocjowanych i wskazanych w umowie przypadków. Ponadto Zbywcy ograniczają czasowo swoją odpowiedzialność w jakiej uprawnienie do cesji zwrotnej może zostać zrealizowane. Niejednokrotnie Zbywcy ograniczają swoją odpowiedzialność odszkodowawczą w stosunku do Funduszu do określonej w umowie przelewu kwoty (np. do procentu otrzymanej ceny), czy pozostawiając swoją odpowiedzialność odszkodowawczą jedynie w sytuacjach zaistnienia winy umyślnej w zdarzeniu powodującym szkodę Funduszowi.
Umowy przelewu wierzytelności nie są jednolite w swojej treści, co jest spowodowane tym, że każdy z podmiotów zbywających wierzytelności ma swój własny standard, procesy, oczekiwania biznesowe, a zatem końcowa treść umowy jest wynikiem przeprowadzonych negocjacji. Zdarza się że, Zbywcy wpływają na możliwość negocjacji, wykluczając ją w ogóle bądź ograniczając ją jedynie do wybranych postanowień umowy. Wpływa to istotnie na ciężar ryzyka, jakie ponosi Fundusz decydując się na zawarcie narzuconej mu treści umowy. Niejednokrotnie decydując się na jego poniesienie w wyższym wymiarze, aby nie utracić możliwość zawarcia umowy czy przewagi konkurencyjnej na rynku w stosunku do innych podmiotów z branży.
Stosownie do postanowień niektórych umów, Zbywcy zobowiązują się zwrócić Funduszowi część kwoty w przypadku, gdy np. wierzytelność nie istnieje lub istnieje w niższej, niż ustalono w umowie, wysokości, dłużnik zmarł przed datą przekazania wierzytelności czy zobowiązanie powstało na skutek czynu przestępczego. Jednak, jak to zostało już wskazane, uprawnienia Funduszu do skorzystania z prawa do obniżenia kwoty nabycia czy cesji zwrotnej, w określonych przypadkach, są limitowane czasem a także sprecyzowanymi w umowie przelewu okolicznościami. Istotnym ryzykiem, jakie jest identyfikowane w związku z takim typem transakcji, jest to, że Zbywcy nie są w stanie zagwarantować przekazania 100% dokumentacji związanej z Wierzytelnością, co może skutkować brakiem możliwości sądowego dochodzenia wierzytelności w stosunku do dłużnika. Na skutek samej cesji wierzytelności pomiędzy Zbywcą a Funduszem nie powstaje odrębny stosunek prawny rodzący obowiązek zapłaty na rzecz Funduszu w związku z nabyciem i egzekucją Wierzytelności. Umowa przelewu wierzytelności nie rodzi skutku nowacji w relacjach dłużnik-Fundusz, tym samym Fundusz opiera swoje roszczenie w stosunku do dłużników na okolicznościach mających miejsce przed datą cesji Wierzytelności, na które to zdarzenia Fundusz nie miał wpływu ani nie był ich uczestnikiem. Tym samym decyzje w zakresie zarządzania Wierzytelnościami Funduszu podejmowane są niejednokrotnie w oparciu o oświadczenia Zbywcy, co ma przełożenie na racjonalność i efektywność procesu windykacyjnego. Błędy po stronie Zbywcy mogą mieć bezpośrednie przełożenie na sytuację Funduszu w procesie windykacyjnym. W praktyce rynkowej Zbywcy nie składają zapewnień co do istnienia ewentualnych ustanowionych zabezpieczeń spłaty Wierzytelności. Oznaczać to może, że istnieje ryzyko wyzbycia się przez dłużnika jego majątku czy zniszczenia mienia, co w konsekwencji może mieć wpływ na uzyskanie zaspokojenia Wierzytelności Funduszu. Fundusz niejednokrotnie oświadcza, że akceptuje ryzyka ewentualnej niewypłacalności dłużników, ryzyka ewentualnej upadłości dłużników, a także ewentualnego przedawnienia roszczeń z Wierzytelności oraz ewentualnego braku spłaty Wierzytelności. Zbywcy ograniczają także swoją odpowiedzialność czy też wpływ na możliwość kontynuowania przez Fundusz wszczętego lub umorzonego postępowania egzekucyjnego w celu dochodzenia Wierzytelności. Niejednokrotnie Zbywcy oczekują złożenia przez Fundusz oświadczenia, że dokonał wyceny Wierzytelności, w oparciu o taką metodykę i założenia, jakie uznał za właściwe, na własne ryzyko. Niewłaściwa ocena przez Fundusz wartości Wierzytelności lub błędna wycena dokonana przez Fundusz nie obciąża Zbywcy.
Fundusz pragnie zwrócić uwagę, że dotychczas zawierał umowy przelewu wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji, której źródłem była Ustawa o Funduszach w brzmieniu obowiązującym do 28 września 2023 roku. Na mocy Ustawy z dnia 16 sierpnia 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku (dalej: ustawa nowelizująca), od 29 września 2023 roku uległa zmianie treść Ustawy o Funduszach, w szczególności poprzez zastąpienie funduszy sekurytyzacyjnych – funduszami wierzytelności. Nowelizacja Ustawy o Funduszach wymagała od Funduszu zmiany firmy pod jaką prowadzi działalność. Do 28 września 2023 roku, Fundusz prowadził działalność pod firmą (…), obecnie używa nazwy (…). Wskazać należy, że ta zmiana nie jest zmianą merytoryczną, nie zmienia formy prawnej Funduszu, nie zmienił się przedmiot prowadzonej działalności ani przedmiot lokat Funduszu.
Według uzasadnienia do ustawy nowelizującej zmiany były podyktowane tym, że ustawodawca chcąc uniknąć sytuacji utrzymującej się zbieżności w nazewnictwie instytucji prawa polskiego oraz prawa unijnego, które mają różne zakresy definicji, jak również potencjalnych wątpliwości co do relacji pomiędzy przepisami prawa polskiego i unijnego, dokonał zmian polegających na rezygnacji ze stosowania w Ustawie o Funduszach pojęcia „sekurytyzacja”. W konsekwencji zachowane zostały dotychczas funkcjonujące na gruncie prawa polskiego konstrukcje funduszy inwestycyjnych inwestujących w wierzytelności – przy jednoczesnej zmianie redakcyjnej ustawy polegającej na zastąpieniu terminów takich jak np. „fundusz sekurytyzacyjny” (obecnie: „fundusz wierzytelności”) czy „inicjator sekurytyzacji” (obecnie: „inicjator przeniesienia ryzyka z wierzytelności”). Zmiany te pozostają bez wpływu na uzyskane przez Fundusz prawa i uprawnienia, nie naruszają również ciągłości jego funkcjonowania w obrocie gospodarczym oraz nie stanowią zmiany podmiotowej w zakresie toczących się z udziałem Funduszu postępowań sądowych, administracyjnych lub egzekucyjnych. A co za tym idzie, nie jest wymagane występowanie przez Fundusz o uzyskanie klauzuli na następcę prawnego, jako że nie ma miejsca jakiekolwiek następstwo prawne.
W związku z ww. zmianami ustawowymi, umowy dotychczas określane przez Fundusz jako „umowy przelewu wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji”, zostały zastąpione określeniem „umowa przelewu wierzytelności w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności”. Zmiana ta ma charakter wyłącznie redakcyjny (dostosowujący terminologię w umowie do terminologii zastosowanej aktualnie w Ustawie o Funduszach) i nie modyfikuje sensu czy istoty zawieranych dotychczas umów.
Informują Państwo również, że 31 sierpnia 2015 roku Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wydał interpretację indywidualną (sygn. ILPB2/4514-1-79/15-4/MK) na wniosek Funduszu, w którym uznał, że umowy przelewu wierzytelności, które zamierza zawierać Fundusz jako fundusz sekurytyzacyjny, obejmujące w szczególności nabywanie, w ramach transakcji sekurytyzacji, na własne ryzyko wierzytelności w formie pakietów nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Organ zgodził się, że umowy przelewu wierzytelności, których podmiotami były fundusze sekurytyzacyjne, nie stanowią bowiem żadnej z umów wymienionych w zamkniętym katalogu czynności zawartym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Biorąc jednak po uwagę dokonane przez ustawodawcę zmiany redakcyjne w Ustawie o Funduszach, na skutek których standaryzowane/niestandaryzowane fundusze sekurytyzacyjne zostały przemianowane na standaryzowane/niestandaryzowane fundusze wierzytelności (zmiana nomenklatury), oraz przy uwzględnieniu ostrożnościowego podejścia Funduszu do kwestii podatkowych, Fundusz niniejszym występuje ponownie z wnioskiem o interpretację w zakresie skutków w podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umów przelewu wierzytelności realizowanych w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności.
Pytanie
Czy umowy przelewu wierzytelności w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności, które zamierza zawierać Fundusz jako fundusz wierzytelności, podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?
Państwa stanowisko w sprawie
Państwa zdaniem, umowy przelewu wierzytelności w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności zawierane przez Fundusz, jako fundusz wierzytelności, nie są czynnością prawną podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Umowy te nie stanowią bowiem żadnej z umów wymienionych w zamkniętym katalogu czynności zawartym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
1)umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych;
2)umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku;
3)umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy;
4)umowy dożywocia;
5)umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat;
6)ustanowienie hipoteki;
7)ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności;
8)umowy depozytu nieprawidłowego;
9)umowy spółki.
W powołanym przepisie ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Takie określenie zakresu przedmiotowego ma dalsze swoje konsekwencje. Mianowicie, ustawodawca wprowadzając w ustawie zasadę numerus clausus czynności podlegających opodatkowaniu, jednocześnie wyłączył z opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie.
Również NSA w wyroku z dnia 2 sierpnia 2013 r., sygn. akt II FSK 2365/11 wskazał, że zamknięty charakter katalogu czynności prawnych obciążonych podatkiem od czynności cywilnoprawnych wyklucza jakąkolwiek możliwość opodatkowania umów nieznajdujących swojego dokładnego odpowiednika wśród tych wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nawet gdyby faktycznie łączyły one w sobie pewne elementy kilku umów nazwanych, podlegających podatkowi.
W kontekście tego orzeczenia należy wskazać, iż umowa przelewu w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności łączy co prawda w sobie pewne elementy umowy sprzedaży, jednak z pewnymi dostrzegalnymi różnicami.
Przykładowo: to czy dana umowa kwalifikuje się jako umowa sprzedaży nie jest zdeterminowane przez podmiot ją zawierający. Natomiast inaczej jest przy przelewie wierzytelności w ramach przeniesienie ryzyka z wierzytelności, bowiem tylko fundusz wierzytelności ma prawo i możliwość zawrzeć tego rodzaju umowę, w ramach której nabywa należności.
Ponadto, jak wskazuje art. 509 § 1 ustawy Kodeks cywilny, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu lub właściwości zobowiązania.
Artykuł 510 § 1 Kodeksu cywilnego określa, że umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Zatem przepis ten wyraźnie odróżnia, „inną umową zobowiązującą do przeniesienia wierzytelności” od „umowy sprzedaży”.
Oznacza to, że Fundusz, korzystając z katalogu dopuszczalnych umów cesji, zawiera inny rodzaj umowy z cedentem, niż umowa sprzedaży, zamiany czy też darowizny.
Teza ta znajduje swoje potwierdzenie w doktrynie prawa cywilnego. „Przykładowo, (...) z zasady swobody umów wynika, że poza wskazanymi wyżej umowami nazwanymi, umowami zobowiązującymi w rozumieniu art. 510 k.c. mogą być także umowy nienazwane, jeżeli tylko strony tych umów wykreują zobowiązanie do przeniesienia wierzytelności (w szczególności umowa factoringu, umowa przelewu na zabezpieczenie)”, Kodeks cywilny, Komentarz, Tom III, Zobowiązania część ogólna, red. nauk. A. Kidyba, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
Wskazują Państwo również, iż przelew wierzytelności, to nie tylko przeniesienie uprawnień na cesjonariusza, ale także (jak sama nazwa ustawowa wskazuje) przeniesienie ryzyka przez inicjatora (zbywcę) na fundusz wierzytelności. Ryzyko to wiąże się z niepewnością co do uzyskania zaspokojenia jego interesu finansowego. Umowy sprzedaży, zamiany czy darowizny nie zawierają zatem essentialia negotii charakterystycznych dla przelewu wierzytelności w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności – ponieważ istota tych umów nie wiąże się z transferem ryzyka (co z kolei jest immanentnym elementem przelewu dokonywanego w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności).
Cechą charakterystyczną umowy przelewu w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności, jest także to, że na podstawie art. 513 Kodeksu cywilnego dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie. Dłużnik może także z przelanej wierzytelności potrącić wierzytelność, która mu przysługuje względem zbywcy, chociażby stała się wymagalna dopiero po otrzymaniu przez dłużnika zawiadomienia o przelewie.
Ponadto, art. 516 Kodeksu cywilnego wskazuje, że zbywca wierzytelności ponosi względem nabywcy odpowiedzialność za to, że wierzytelność mu przysługuje. Jednak za wypłacalność dłużnika w chwili przelewu ponosi odpowiedzialność tylko o tyle, o ile tę odpowiedzialność na siebie przyjął. W praktyce rynkowej, zbywca wierzytelność maksymalnie ogranicza swoją odpowiedzialność za jakość sprzedawanych wierzytelności, przenosząc na nabywcę większość konsekwencji związanych z przelewem wierzytelności, w tym konsekwencje ewentualnych błędnych oświadczeń zbywcy wierzytelności co do parametrów wierzytelności będących przedmiotem cesji.
Jedynie na marginesie wskazać należy, że przelew wierzytelności w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności nie nosi cech umowy zamiany z art. 603 Kodeksu cywilnego, gdyż żadna ze stron umowy nie zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własności rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy, a także nie nosi znamion umowy darowizny, ponieważ nie pojawia się element nieodpłatności, o jakim mowa w art. 888 Kodeksu cywilnego.
Tym samym, jeśli jednym ze źródeł przelewu wierzytelności jest art. 510 Kodeksu cywilnego, to jedyną, mieszczącą się w ramach katalogu, umową, którą można powiązać z umową przelewu wierzytelności w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności jest właśnie „inna umowa”, o której mowa w przepisie.
Uwzględniając tę okoliczność oraz fakt, że umowa o przeniesienie ryzyka z wierzytelności ma swoje źródło w ustawie o Funduszach (konstrukcja i kształt umowy) oraz regulacje w Prawie bankowym (przy umowach zawieranych z bankami), niewątpliwie należy uznać, że stanowi ona swoistą umowę odrębną od umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Wspominają także Państwo, iż według uzasadnienia do ustawy nowelizującej, zmiany w Ustawie o Funduszach były podyktowane tym, że ustawodawca, chcąc uniknąć sytuacji utrzymującej się zbieżności w nazewnictwie instytucji prawa polskiego oraz prawa unijnego, które mają różne zakresy definicji, jak również potencjalnych wątpliwości co do relacji pomiędzy przepisami prawa polskiego i unijnego, dokonał zmian polegających na rezygnacji ze stosowania w Ustawie o Funduszach pojęcia „sekurytyzacja”. W konsekwencji zachowane zostały dotychczas funkcjonujące na gruncie prawa polskiego konstrukcje funduszy inwestycyjnych inwestujących w wierzytelności – przy jednoczesnej zmianie redakcyjnej ustawy polegającej na zastąpieniu terminów takich jak np. „fundusz sekurytyzacyjny” (obecnie: „fundusz wierzytelności”) czy „inicjator sekurytyzacji” (obecnie: „inicjator przeniesienia ryzyka z wierzytelności”). Celem ustawodawcy przy uchwalaniu ustawy nowelizującej, nie było natomiast dokonanie jakichkolwiek zmian, jeżeli chodzi o traktowanie podatkowe działalności funduszy i transakcji z nimi dokonywanymi. Potwierdza to m.in. zmiana redakcyjna dokonana w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych polegająca na zamianie w art. 12 ust. 4 pkt 15 lit. c, w art. 12 ust. 4f i 9, w art. 15 ust. 1h pkt. 2-4 i ust. 1ha oraz w art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. e wyrazów „fundusz sekurytyzacyjny” wyrazami „fundusz wierzytelności”. Zamiana ta umożliwia m.in. kontynuowanie dalszego preferencyjnego rozliczania zbycia wierzytelności przez banki (tak jak to było w poprzednim stanie prawnym) na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych. Można zatem uznać, iż ustawodawca nie miał intencji, aby dokonywać modyfikacji w kwalifikacji podatkowej transakcji realizowanych przez fundusze – w tym skutków podatkowych na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych.
Biorąc pod uwagę, że dotychczasowa utrwalona praktyka interpretacyjna organów uznawała, iż umowy przelewu wierzytelności w ramach sekurytyzacji nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (m.in. w interpretacjach Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 lipca 2021 r. sygn. 0111-KDIB2-2.4O14.177.2021.2.MZ, 12 lipca 2021 r. sygn. 0111-KDIB2-2.4014.106.2021.3.MZ oraz 16 grudnia 2020 r. sygn. 0111-KDIB2-2.4014.193.2020.2.MM) – to należałoby konsekwentnie wnioskować, iż ustawowa zmiana nazwy tej umowy (przy zachowaniu istoty i sensu tych transakcji) nie wpłynie na zmianę kwalifikacji podatkowej.
Uwzględniając, iż umowa o przeniesienie ryzyka z wierzytelności, jest odpowiednikiem umowy przelewu wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji, mającej swoje źródło w tejże ustawie w brzmieniu ustawy do 28 września 2023 r. – uważają Państwo, że cechy i elementy tych umów również są analogiczne i tezy orzecznicze podnoszone w odniesieniu do umowy przelewu wierzytelności w ramach transakcji sekurytyzacji mają również zastosowanie do umowy o przeniesienie ryzyka z wierzytelności.
W tym miejscu wskazują więc Państwo wybrane orzecznictwo sądowe dotyczące sekurytyzacji (a jednocześnie mające również odniesienie do umowy o przeniesienie ryzyka z wierzytelności). I tak, w wyroku WSA w Warszawie z 2 lutego 2007 r. sygn. akt III SA/Wa 3887/06, sąd wskazał, że usługa świadczona przez spółkę celową w ramach procesu sekurytyzacji jest usługą finansową i jednocześnie wierzytelności spółki są nabywane w celu sekurytyzacji i wykorzystania ich do wykonywania określonych operacji gospodarczych, i dlatego w badanej sprawie nie miała miejsca, jak chcą tego organy podatkowe, wyłącznie cesja wierzytelności, lecz cesja, która była elementem świadczonej usługi finansowej.
Podobnie wypowiedział się również WSA we Wrocławiu w wyroku z 25 listopada 2009 r., sygn. akt I SA/Wr 1564/09, który to w uzasadnieniu stwierdził, że wyjaśniając w największym skrócie pojęcie sekurytyzacji, należy wskazać, że jest to proces ekonomiczny, którego celem jest emisja papierów wartościowych na podstawie zespołu wierzytelności (patrz: I. Raczkowska, Sekurytyzacja wierzytelności bankowych, Warszawa 2001 r., s. 13-14). Sąd dalej stwierdził, iż czynności podejmowane przez spółkę celową w ramach sekurytyzacji nie sprowadzają się do samego nabycia wierzytelności w ramach cesji, lecz cesja stanowi jedynie element świadczonej przez spółkę celową szerszej (kompleksowej) usługi pośrednictwa finansowego, związanego z nabywaniem wierzytelności oraz redystrybucją środków finansowych i ograniczeniem ryzyka niewypłacalności dłużników.
Warte zauważenia jest to, iż zgodnie z art. 183 Ustawy o Funduszach, Fundusz inwestycyjny zamknięty może być utworzony jako fundusz wierzytelności, dokonujący emisji certyfikatów inwestycyjnych w celu zgromadzenia środków na nabycie wierzytelności, w tym wierzytelności finansowanych ze środków publicznych w rozumieniu odrębnych przepisów, lub praw do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności. Fundusz wierzytelności ma obowiązek oraz wyłączne prawo używania w nazwie oznaczenia standaryzowany fundusz wierzytelności lub niestandaryzowany fundusz wierzytelności. W ramach przypisanych funduszowi uprawnień, mogą one dokonywać szczególnych czynności prawnych, do których należy zawieranie umów o przeniesienie ryzyka z wierzytelności. Zgodnie z poglądem utrwalonym w doktrynie (por. Zbigniew Radwański, Teoria umów, PWN, Warszawa, 1977), umowa posiada istotne cechy umowy nazwanej, jeżeli została wyróżniona na podstawie obowiązujących norm prawnych, a stosunek zobowiązaniowy w ramach umowy znamionują takie elementy jak określenie podmiotów które mogą zawierać dany rodzaj umowy, treść świadczenia, relacje świadczeń do siebie czy nazwa umowy która została sformułowana w przepisach prawnych.
Według Państwa wszystkie te elementy zawiera umowa przelewu w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności, tj. umowa ta:
1)została wyróżniona na podstawie obowiązujących norm prawnych (por. Ustawa o Funduszach);
2)stosunek zobowiązaniowy w ramach umowy o przeniesienie ryzyka z wierzytelności znamionują takie elementy jak:
- określenie podmiotów będącymi jej stroną (por. fundusz wierzytelności oraz inicjator przeniesienia ryzyka z wierzytelności – art. 2 pkt 31 Ustawy o Funduszach);
- treść świadczenia (art. 183 Ustawy o Funduszach);
- relacje świadczeń do siebie (przelew wierzytelności w zamian za zapłatę ustalonej kwoty);
- nazwa umowy, która została sformułowana w przepisach prawnych (np. art. 2 pkt 31 oraz art. 191 Ustawy o Funduszach).
W tym miejscu warto przywołać ustawowe definicje zawarte w art. 2 pkt 31 Ustawy o Funduszach, gdzie przez inicjatora przeniesienia ryzyka z wierzytelności rozumie się jednostkę samorządu terytorialnego, związek jednostek samorządu terytorialnego lub podmiot prowadzący działalność gospodarczą, zbywające funduszowi wierzytelności pulę wierzytelności albo zobowiązujące się do przekazywania funduszowi wierzytelności wszystkich świadczeń otrzymanych przez nie z określonej puli wierzytelności.
Ustawa o Funduszach zawiera też rozliczne szczegółowe postanowienia regulujące treść umowy o przeniesienie ryzyka z wierzytelności, zawieranej przez fundusze wierzytelności, np.:
1) umowa zobowiązująca do nabycia wierzytelności, puli wierzytelności powinna być zawarta w formie pisemnej lub elektronicznej pod rygorem nieważności (art. 183 ust. 5 Ustawy o Funduszach);
2) fundusz wierzytelności może, uwzględniając interes uczestników funduszu, zawierać umowy związane z procesem przeniesienia ryzyka z wierzytelności, w szczególności o nadanie oceny inwestycyjnej (rating), ubezpieczenia, w tym od ryzyka niewypłacalności dłużników, o udzielenie poręczenia za zobowiązania funduszu, gwarancji udzielane na rzecz funduszu (art. 191 Ustawy o Funduszach);
3) fundusz wierzytelności oraz podmiot, z którym towarzystwo zawarło umowę o zarządzanie wierzytelnościami, mogą zbierać i przetwarzać dane osobowe dłużników wierzytelności jedynie w celach związanych z zarządzaniem wierzytelnościami (art. 193 Ustawy o Funduszach), czy też
4) w przypadku, gdy fundusz wierzytelności nabywa wierzytelności albo pulę wierzytelności zabezpieczonych hipoteką lub zastawem rejestrowym, sąd prowadzący księgę wieczystą lub rejestr zastawów, na wniosek funduszu o wpis zmiany dotychczasowego wierzyciela, dokonuje wpisu w księdze wieczystej lub w rejestrze zastawów zmiany wierzyciela, na rzecz którego była ustanowiona hipoteka lub zastaw rejestrowy (art. 195 Ustawy o Funduszach).
Ponadto szczególne regulacje w zakresie zawierania umów przelewu wierzytelności z Funduszem znajdują się w art. 92a ustawy Prawo Bankowe, mianowicie bank może zawrzeć z funduszem wierzytelności:
1)umowę przelewu wierzytelności;
2)umowę o subpartycypację.
Artykuł 92a ust. 4 Prawa Bankowego wskazuje natomiast, iż fundusz na rzecz którego nastąpiło przeniesienie wierzytelności, nie może być powiązany kapitałowo lub organizacyjnie z bankiem przenoszącym wierzytelności, a przedmiotem jego działalności może być wyłącznie nabywanie wierzytelności i emisja papierów wartościowych, a także wykonywanie czynności z tym związanych. Powyższe oznacza, że Ustawa o Funduszach, regulując działalność inwestycyjną Funduszy inwestycyjnych zamkniętych, określając ich szczegółowy typ jakim jest fundusz wierzytelności, niejako stworzyła nową kategorię umów, których jedną ze stron musi być fundusz wierzytelności oraz podmiot zbywający wierzytelności (jednostka samorządu terytorialnego, związek jednostek samorządu terytorialnego lub podmiot prowadzący działalność gospodarczą). Dodatkowo w sytuacji kiedy podmiotem zbywającym należności będzie bank, zaliczający się do najliczniejszej grupy podmiotów zbywających Wierzytelności Funduszowi, zostaje podkreślony szczególny charakter umowy przelewu wierzytelności w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności, jako że umowa ma wówczas swoje źródło w szczególnych aktach prawnych jakim jest Prawo Bankowe i Ustawa o Funduszach.
Podsumowując powyższe, uważają Państwo, że przelew wierzytelności w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności nie będzie czynnością opodatkowaną podatkiem od czynności cywilnoprawnych ponieważ umowa ta:
- różni się od umowy sprzedaży (np. tym, że immanentnym celem analizowanej umowy jest przeniesienie ryzyka przez Zbywcę, a jej stroną powinien być fundusz wierzytelności);
- umowa o przeniesienie ryzyka stanowi odrębną kategorię umowy gdyż Ustawa o Funduszach reguluje jej nazwę, treść czy podmioty biorące w niej udział;
- zmiana Ustawy o Funduszach miała charakter redakcyjny i intencją ustawodawcy nie było w żadnej mierze to, aby zmianie uległy skutki podatkowe tożsamych transakcji (różniących się tylko nazwą), w szczególności nie powinna więc zmieniać implikacji zawieranych dotychczas transakcji na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych.
W konsekwencji, według Państwa, przelew wierzytelności w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności nie znajduje się w katalogu czynności opodatkowanych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 170 ze zm.):
Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
a)umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b)umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
c)(uchylona),
d)umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
e)umowy dożywocia,
f)umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
g)(uchylona),
h)ustanowienie hipoteki,
i)ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
j)umowy depozytu nieprawidłowego,
k)umowy spółki.
Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Podatkowi podlegają zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4.
W myśl natomiast art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy:
Podatkowi podlegają orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
Na podstawie powyższych przepisów należy stwierdzić, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Innymi słowy, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają tylko czynności ściśle określone w katalogu art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).
Zgodnie z art. 509 § 1 ww. ustawy:
Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
Natomiast w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego:
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Z powyższego przepisu wynika, że przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.
Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje obowiązek zapłaty tego podatku.
Zatem mając na uwadze dotychczas przytoczone przepisy (w tym dopuszczalne formy jakie może przyjąć czynność cesji wierzytelności) stwierdzić należy, że cesja wierzytelności podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile przyjmie postać którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
W świetle przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie ma zatem znaczenia, że przelew wierzytelności nastąpi w wykonaniu innej umowy (np. umowy przeniesienia ryzyka z wierzytelności, jako odpowiednik uprzedniej umowy o sekurytyzacji) jako jeden z jej elementów. Istotne jest to, czy przelew wierzytelności nastąpi na podstawie umowy, która wymieniona jest w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, co przesądza o opodatkowaniu tym podatkiem.
Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że prowadzą Państwo działalność jako Niestandaryzowany Fundusz Wierzytelności Fundusz Inwestycyjny Zamknięty. W ramach prowadzonej działalności lokacyjnej Fundusz zawiera pisemne umowy z podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą, na podstawie których nabywa (i zamierza nabywać w przyszłości) w drodze umowy przelewu wierzytelności w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności, wierzytelności składające się z kwot należności głównej oraz należności ubocznych, tj. odsetki, prowizje i inne roszczenia uboczne wynikających z zawartych przez ten podmiot umów. Wraz z Wierzytelnościami na Fundusz przechodzą wszelkie związane z Wierzytelnościami prawa. Umowy przelewu zawierane przez Fundusz stanowią skutek rozporządzający umów o przeniesieniu ryzyka z wierzytelności, w wyniku czego przelew wierzytelności dokonywany jest nie na podstawie umowy sprzedaży czy zamiany, ale właśnie innej czynności prawnej, tj. umowy przelewu w ramach przeniesienia ryzyka z wierzytelności. Przy czym wskazują Państwo, iż przedmiotem wniosku są wyłącznie umowy przelewu wierzytelności, które zawierane są na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i/lub w odniesieniu do których prawa majątkowe w chwili zawarcia danej umowy są wykonywane na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.
Jak wynika z art. 3 ust. 1, 3 i 4 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 681 ze zm.):
Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.
Fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.
Fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:
1)fundusz inwestycyjny otwarty;
2)alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.
Stosownie do art. 14 ust. 1-3 cyt. ustawy:
Fundusz inwestycyjny może być utworzony wyłącznie przez towarzystwo.
Towarzystwo może utworzyć więcej niż jeden fundusz inwestycyjny.
Fundusz inwestycyjny może być utworzony jako:
1)fundusz inwestycyjny otwarty;
2)specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty;
3)fundusz inwestycyjny zamknięty.
Zgodnie z art. 183 ust. 1-4 ww. ustawy:
Fundusz inwestycyjny zamknięty może być utworzony jako fundusz wierzytelności lokujący aktywa w:
1) wierzytelności, w tym wierzytelności finansowane ze środków publicznych w rozumieniu odrębnych przepisów, lub
2) prawa do świadczeń z tytułu określonych wierzytelności, wyodrębnionych przez inicjatora przeniesienia ryzyka z wierzytelności lub inny podmiot, który zawarł z funduszem umowę zobowiązującą go do przekazywania funduszowi wszystkich świadczeń uzyskanych w związku z tymi wierzytelnościami.
Fundusz wierzytelności może być utworzony jako:
1)standaryzowany fundusz wierzytelności;
2)niestandaryzowany fundusz wierzytelności.
Fundusz wierzytelności ma obowiązek oraz wyłączne prawo używania w nazwie oznaczenia:
1)„standaryzowany fundusz wierzytelności” - w przypadku funduszu, o którym mowa w ust. 2 pkt 1;
2)„niestandaryzowany fundusz wierzytelności” - w przypadku funduszu, o którym mowa w ust. 2 pkt 2.
Umowa o przekazywanie funduszowi wszystkich świadczeń otrzymywanych przez inicjatora przeniesienia ryzyka z wierzytelności lub inny podmiot, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, z określonej puli wierzytelności lub z określonych wierzytelności (umowa o subpartycypację) zawiera zobowiązanie tych podmiotów do przekazywania funduszowi:
1) całości pożytków z wierzytelności;
2) kwot głównych z wierzytelności;
3) kwot uzyskanych z tytułu realizacji zabezpieczeń wierzytelności - w przypadku gdy zaspokojenie się inicjatora przeniesienia ryzyka z wierzytelności lub uprawnionego z wierzytelności innego podmiotu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nastąpiło przez realizację zabezpieczeń.
A zatem, jeżeli w istocie podstawą nabycia wierzytelności mają być wyłącznie umowy przeniesienia ryzyka z wierzytelności, które zamierzają Państwo zawierać i umowy te będą zawierane na zasadach i w trybie określonym w ustawie o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a przelewy wierzytelności nie przybiorą postaci którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy, to te umowy dotyczące przelewów nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.