W zakresie skutków podatkowych zawarcia Umowy Cesji praw i obowiązków wynikających z Umowy Przedwstępnej sprzedaży Nieruchomości. - Interpretacja - 0111-KDIB2-2.4014.247.2023.4.PB

ShutterStock

Interpretacja indywidualna z dnia 22 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-2.4014.247.2023.4.PB

Temat interpretacji

W zakresie skutków podatkowych zawarcia Umowy Cesji praw i obowiązków wynikających z Umowy Przedwstępnej sprzedaży Nieruchomości.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

13 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 12 października 2023 r.  o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia Umowy Cesji praw  i obowiązków wynikających z Umowy Przedwstępnej sprzedaży Nieruchomości. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 18 grudnia 2023 r. (wpływ 18 grudnia 2023 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)  Zainteresowany będący stroną postępowania:

S sp. z o.o.  

(…);

2)  Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

R sp. z o.o.

(…);

Opis stanu faktycznego

1. Status Zainteresowanych oraz ogólny opis Cesji.

R sp. z o.o. (Zainteresowany niebędący stroną postępowania, dalej: Cedent) posiada siedzibę działalności gospodarczej w Polsce i jest czynnym podatnikiem VAT. Zgodnie  z Rejestrem Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, przedmiotem działalności Cedenta jest m.in. (…).

S sp. z o.o. (Zainteresowany będący stroną postępowania, dalej: Cesjonariusz lub Kupujący lub Spółka) posiada siedzibę działalności gospodarczej w Polsce i jest czynnym podatnikiem VAT. Zgodnie z Rejestrem Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, przedmiotem działalności Cesjonariusza jest m.in. (…).

Cedent oraz Cesjonariusz zawarli (...) 2022 r. umowę przeniesienia praw  i obowiązków w formie aktu notarialnego (rep. A nr (…); dalej: Umowa Cesji), na podstawie której Cesjonariusz nabył od Cedenta między innymi prawa i obowiązki wynikające z Umowy Przedwstępnej sprzedaży Nieruchomości zawartej przez Cedenta (opisane i zdefiniowane poniżej) w zamian za zapłatę wynagrodzenia przez Cesjonariusza (dalej: Cesja).

2. Umowa Przedwstępna.

W dniu (...) 2021 r. Cedent zawarł z osobami fizycznymi niezarejestrowanymi jako podatnicy VAT, tj. R. M. oraz z K. M. (małżeństwo pozostające w ustawowej, małżeńskiej wspólności majątkowej, dalej: Sprzedający) przedwstępną umowę sprzedaży Nieruchomości (dalej: Umowa Przedwstępna) w formie aktu notarialnego (rep. A nr (…)). W Umowie Przedwstępnej Sprzedający zobowiązali się zawrzeć z Cedentem umowę sprzedaży Nieruchomości (dalej: Umowa Sprzedaży). Sprzedający nabyli prawo własności Nieruchomości od jednostki samorządu terytorialnego, tj. Gminy (…), na podstawie umów sprzedaży z maja, czerwca oraz lipca 2003 r. W konsekwencji, wykonanie Umowy Przedwstępnej i zawarcie Umowy Sprzedaży zostało uzależnione od nieskorzystania przez Gminę (…) z prawa pierwokupu Nieruchomości.

W Umowie Przedwstępnej oświadczone zostało, że Cedent, za zgodą Sprzedających, zamierza wystąpić z wnioskiem o uzyskanie pozwolenia na budowę obiektu handlowo-usługowego na Nieruchomości.

W Umowie Przedwstępnej ustalono ponadto, że zawarcie Umowy Sprzedaży ma nastąpić  w terminie 14 dni od daty, gdy decyzja w sprawie pozwolenia na budowę, o której wspomniano powyżej, stanie się ostateczna, lecz nie później niż do (...) 2022 r., niezależnie od uzyskania przedmiotowej decyzji.

W dniu zawarcia Umowy Przedwstępnej Cedent wpłacił zadatek w wysokości (...) złotych ((...) złotych) (dalej: Zadatek), który w razie zawarcia Umowy Sprzedaży miał zostać zaliczony na poczet ceny za Nieruchomość.

Jednocześnie, w związku z otrzymaniem Zadatku Sprzedający ustanowili w prowadzonej dla Nieruchomości księdze wieczystej hipotekę do sumy Zadatku w celu zabezpieczenia ewentualnych wierzytelności Cedenta wynikających z Umowy Przedwstępnej.

W Umowie Przedwstępnej zastrzeżono, że przeniesienie praw i obowiązków z niej wynikających przez Cedenta na inny podmiot wymaga zgody Sprzedających.

Cena sprzedaży Nieruchomości w Umowie Przedwstępnej została ustalona w kwocie  (...) złotych ((...) złotych), podlegającej pomniejszeniu o wpłacony Zadatek.

3. Nieruchomość będąca przedmiotem Umowy Przedwstępnej.

Przedmiot Umowy Przedwstępnej (oraz zawartej później Umowy Sprzedaży) stanowiło prawo własności zlokalizowanych w W. działek gruntu o numerach ewidencyjnych (…) (dalej łącznie: Nieruchomość), dla których Sąd Rejonowy (…) prowadzi księgę wieczystą  nr (…).

Do dnia zawarcia Umowy Sprzedaży wszystkie działki wchodzące w skład Nieruchomości były niezabudowane, tzn. nie znajdowały się na nich żadne budynki ani budowle, i zgodnie  z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego przyjętym Uchwałą nr (…) Rady Miejskiej w (…) z (...) 2018 r. stanowiły tereny przeznaczone pod zabudowę usługowo-mieszkaniową.

4. Umowa Cesji.

W dniu (...) 2022 r. została zawarta Umowa Cesji, której przedmiotem było  w szczególności przeniesienie na Cesjonariusza praw i obowiązków Cedenta wynikających  z Umowy Przedwstępnej (w tym prawa do zwrotu Zadatku). W związku z Cesją, Cedent wyraził zgodę na wykreślenie przysługujących mu roszczeń (wynikających z zawartej Umowy Przedwstępnej) z księgi wieczystej prowadzonej dla Nieruchomości.

Ponadto, w ramach Cesji, pod warunkiem nabycia Nieruchomości przez Cesjonariusza, zostały przeniesione na Cesjonariusza prawa i obowiązki wynikające z następujących umów najmu (dalej: Umowy Najmu) zawartych przez Cedenta w okresie poprzedzającym zawarcie Umowy Cesji:

z (...) 2022 r. z (…) sp. z o.o.;

z (...) 2022 r. z (…) sp. z o.o. (aneksowanej (...) 2022 r.);

z (...) 2022 r. z (…) sp. z o.o. oraz

z (...) 2022 r. ze (…) sp. z o.o.

Na dzień zawarcia Umowy Cesji przedmiotem Umów Najmu były powierzchnie handlowo-usługowe wchodzące w skład obiektu mającego powstać w przyszłości na Nieruchomości.

W ramach Cesji na Cesjonariusza zostały przeniesione również przysługujące Cedentowi prawa autorskie majątkowe oraz prawa zależne do dokumentacji projektowej obiektu mającego powstać na Nieruchomości oraz prawa wynikające z umowy o prace projektowe dotyczącej ww. obiektu.

Cesja nie obejmowała jakichkolwiek innych praw lub zobowiązań, składników przedsiębiorstwa Cedenta poza wskazanymi powyżej prawami i zobowiązaniami przysługującymi Cedentowi.

Z tytułu zawarcia Umowy Cesji strony tej umowy, tj. Cedent i Cesjonariusz, ustaliły wynagrodzenie Cedenta w wysokości (...) euro netto (słownie: (...) euro) powiększone o kwotę VAT wyrażoną w złotych polskich według właściwej stawki VAT.

Cesja została udokumentowana przez Cedenta fakturą nr (…) z (...) 2022 r. z wykazaną kwotą VAT (z zastosowaniem stawki VAT w wysokości 23%) i opisem „przeniesienie praw i obowiązków zgodnie z Akt. Not. (…) z dnia (...)2022 – (…)”.

5. Umowa Sprzedaży.

Dnia (...) 2022 r. Sprzedający zawarli z Kupującym (Cesjonariuszem na podstawie Umowy Cesji) warunkową umowę sprzedaży Nieruchomości (dalej: Umowa Warunkowa)  w formie aktu notarialnego (rep. A nr (…)). W Umowie Warunkowej Sprzedający wyrazili zgodę na Cesję praw i obowiązków wynikających z Umowy Przedwstępnej z Cedenta na Cesjonariusza.

W Umowie Warunkowej Sprzedający potwierdzili, że w Umowie Przedwstępnej został ustanowiony Zadatek. Równocześnie postanowiono, że cena sprzedaży Nieruchomości opiewać będzie na kwotę (...) złotych ((...) złotych), pomniejszoną o kwotę wpłaconego Zadatku.

Następnie, również (...)2022 r., Sprzedający zawarli z Kupującym Umowę Sprzedaży,  tj. umowę przyrzeczoną przeniesienia własności Nieruchomości, w formie aktu notarialnego (rep. A nr (…)).

Transakcja pomiędzy Sprzedającymi a Kupującym dokonana na podstawie Umowy Sprzedaży nie obejmowała jakichkolwiek innych składników majątku, praw lub zobowiązań Sprzedających poza wskazanym powyżej prawem własności Nieruchomości.

Z tytułu zawarcia Umowy Sprzedaży został uiszczony przez Kupującego podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości (...) złotych ((...) złotych), tj. 2% od ceny wskazanej w Umowie Sprzedaży.

6. Działalność gospodarcza i sytuacja Spółki po zawarciu Umowy Sprzedaży.

Cesjonariusz zawarł Umowę Cesji oraz – już jako Kupujący – nabył Nieruchomość na podstawie Umowy Sprzedaży z zamiarem budowy obiektu o funkcji handlowej, jego komercjalizacji oraz prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na odpłatnym wynajmie powierzchni wchodzących w skład tego obiektu, który powstanie na Nieruchomości. Na moment sporządzenia niniejszego wniosku na Nieruchomości toczą się prace budowlane obiektu o funkcji handlowej.

Usługi komercyjnego wynajmu powierzchni obiektu, który zostanie wybudowany na Nieruchomości będą świadczone przez Spółkę na podstawie przeniesionych w ramach Cesji Umów Najmu (potencjalnie również innych umów najmu zawartych w przyszłości) w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a zatem będą podlegały opodatkowaniu VAT według stawki podstawowej (zastosowania nie znajdzie do nich stawka obniżona VAT lub zwolnienie z VAT).

Spółka rozważa alternatywnie sprzedaż Nieruchomości wraz z toczącą się inwestycją na rzecz innego podatnika VAT – transakcja ta będzie stanowiła odpłatną dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu właściwą stawką VAT (zastosowania nie znajdzie zwolnienie  z VAT).

Spółka w miesięcznej deklaracji VAT (pliku JPK_V7M) za grudzień 2022 r. wykazała kwotę VAT wynikającą z wskazanej wyżej faktury od Cedenta, przenosząc równocześnie nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym z tego tytułu do następnego okresu rozliczeniowego. Następnie w deklaracji VAT (pliku JPK_V7M) za luty 2023 r. Spółka wykazała nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym (w tym z tytułu ww. kwoty VAT) do zwrotu w terminie  60 dni.

W toku czynności sprawdzających organ podatkowy właściwy dla Spółki zakwestionował odliczenie przez Spółkę kwoty VAT z faktury od Cedenta. Zgodnie ze stanowiskiem organu podatkowego przekazanym Spółce (telefonicznie oraz w korespondencji e-mail), Cesja nie powinna podlegać opodatkowaniu VAT skoro dostawa Nieruchomości na podstawie Umowy Sprzedaży dokonana pomiędzy Sprzedającymi i Kupującym nie podlegała VAT (z uwagi na status Sprzedających).

Chcąc uniknąć dalszych negatywnych konsekwencji, Spółka złożyła korektę deklaracji VAT (pliku JPK_V7M), w ten sposób, że kwotę VAT wynikającą z omawianej faktury, zamiast do zwrotu w terminie 60 dni, wykazano do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy.

Cedent rozliczył kwotę VAT wynikającą z faktury za Cesję w deklaracji VAT (pliku JPK_V7M) za grudzień 2022 r. i dokonał wpłaty odpowiedniej kwoty na konto urzędu skarbowego  w styczniu 2023 r.

Spółka i Cedent składają niniejszy wniosek wspólny zmierzając do ustalenia jednolitego podejścia do opodatkowania VAT Cesji i uzależniając dalsze kroki (np. ewentualne korekty rozliczeń) od stanowiska Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, które zostanie przedstawione w wydanej na ich wniosek interpretacji indywidualnej (lub wydanych na ich wniosek interpretacjach indywidualnych).

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

Umowa Cesji przyjęła formę umowy sprzedaży praw i obowiązków wynikających z Umowy Przedwstępnej (w tym prawa do zwrotu Zadatku) oraz Umów Najmu. Umowa Cesji w opinii Spółki zawiera wszelkie przewidziane prawem essentialia negotii dla umowy nazwanej jaką jest umowa sprzedaży, w tym ustaloną cenę sprzedaży (wynagrodzenie).

W konsekwencji, zdaniem Spółki, Umowa Cesji przyjęła formę prawną umowy sprzedaży praw majątkowych, o której mowa w art. 1 ust. 1 lit. a) Ustawy o PCC. W tym kontekście Spółka wskazała, że rozumie, iż Dyrektor KIS przywołując w niniejszym pytaniu przepis Ustawy o PCC miał na myśli art. 1 ust. 1 lit. a) Ustawy o PCC, ponieważ art. 1 ust. 1 pkt 1  w Ustawie o PCC nie istnieje.

Pozostały opis stanu faktycznego, który został przedstawiony przez Państwa w treści uzupełnienia wniosku jako, że dotyczy zagadnienia objętego podatkiem od towarów i usług przedstawiony zostanie w rozstrzygnięciu obejmującym swym zakresem ocenę Państwa stanowiska w zakresie ww. podatku.

Pytanie

Czy zawarcie Umowy Cesji nie podlegało opodatkowaniu PCC w związku z faktem, że podlegało ono opodatkowaniu VAT? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3)

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Zainteresowanych, zawarcie Umowy Cesji nie podlegało opodatkowaniu PCC  w związku z faktem, że podlegało ono opodatkowaniu VAT.

Uwagi ogólne do wniosku – interes prawny Zainteresowanych występujących z wnioskiem wspólnym o wydanie interpretacji indywidualnej.

Przed przystąpieniem do przedstawienia szczegółowego uzasadnienia stanowiska Zainteresowanych w zakresie poszczególnych zagadnień objętych wnioskiem, Zainteresowani zwrócili uwagę, że odpowiedzi Organu na pytania postawione we wniosku wpływać będą na sytuację prawnopodatkową zarówno Cedenta, jak i Cesjonariusza, jako podatników podatku od towarów i usług obowiązanych do prawidłowego rozpoznania swoich praw i obowiązków w ramach przedstawionej w opisie stanu faktycznego transakcji Cesji (w tym obowiązanych do prawidłowego rozliczenia podatku z tytułu tej czynności oraz jej prawidłowego udokumentowania).  

W odniesieniu do Cedenta, pozyskanie stanowiska Organu w przedmiocie kwalifikacji prawnopodatkowej zaistniałego stanu faktycznego determinować będzie prawidłowość rozpoznania przez ten podmiot dla celów podatkowych dokonanej przez niego Cesji, i co  z tym związane prawidłowość określenia kwot podatku należnego z tego tytułu, zasad dokumentowania i zadeklarowania przez Cedenta w ramach jego rozliczeń VAT.

Analogiczne wnioski dotyczą Cesjonariusza, z perspektywy którego pozyskanie stanowiska Organu w analizowanej sprawie warunkować będzie prawidłowe rozpoznanie obowiązków tego podmiotu w zakresie VAT (ewentualnie PCC), a także uprawnienia do odliczenia wynikającego z transakcji podatku naliczonego, wynikającego z transakcji realizowanej  z Cedentem.

Mając na uwadze powyższe Zainteresowani stwierdzili, że problem opodatkowania VAT transakcji Cesji w opisanym stanie faktycznym dotyczy bezpośrednio sfery praw i obowiązków podatkowych obu Zainteresowanych. Wnioskodawcy mają zatem interes prawny, uzasadniony określoną normą materialnego prawa podatkowego w uzyskaniu wnioskowanej interpretacji.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) Ustawy o PCC, podatkowi temu podlegają między innymi umowy sprzedaży praw majątkowych, do których zaliczane są również cesja praw  i obowiązków.

Niemniej, na mocy art. 2 pkt 4 Ustawy o PCC, opodatkowaniu PCC nie podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana VAT lub jest z niego zwolniona, z wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany zwolnionych z podatku VAT, których przedmiotem są nieruchomości lub ich części albo prawo użytkowania wieczystego.

Natomiast stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) Ustawy o PCC stawka podatku od umowy sprzedaży praw majątkowych wynosi 1%.

Jak wskazano powyżej, zdaniem Zainteresowanych, Cesja była opodatkowana VAT według stawki podstawowej (nie podlegała wyłączeniu ani zwolnieniu z VAT), przez co – w ocenie Zainteresowanych – nabycie praw i obowiązków w ramach Umowy Cesji nie podlegało opodatkowaniu PCC, na podstawie art. 2 pkt 4 Ustawy o PCC.

Prawidłowość powyższego stanowiska została potwierdzona m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16 grudnia 2022 r., Znak: 0111-KDIB2-2.4014.285.2022.2.MM: „W związku z powyższym, należy stwierdzić, że jeżeli  w istocie opisana we wniosku umowa cesji praw i obowiązków wynikających z umowy deweloperskiej nie przybrała postaci żadnej z czynności cywilnoprawnych wymienionych  w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (w szczególności przedmiotowa cesja nie przyjęła postaci umowy sprzedaży), to powyższa umowa cesji nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych ani zgłoszeniu do urzędu skarbowego. Nie mieści się ona bowiem w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym z tytułu zawarcia umowy cesji i porozumienia co do

zwrotu wpłaconych rat, Wnioskodawczyni nie była zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Pobrany przez notariusza i przekazany do urzędu skarbowego podatek od czynności cywilnoprawnych był nienależny.”

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe. 

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Zainteresowanych tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od towarów i usług, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie – interpretacja indywidualna z 22 grudnia 2023 r. Znak: 0114-KDIP1-1.4012.593.2023.3.MŻ.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 170 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Podatkowi podlegają:

1) następujące czynności cywilnoprawne:

a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b) umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

c) (uchylona),

d) umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

e) umowy dożywocia,

f) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,

g) (uchylona),

h) ustanowienie hipoteki,

i) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

j) umowy depozytu nieprawidłowego,

k) umowy spółki.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:

Podatkowi podlegają:

2) zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;

3) orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Stosownie do zapisu art. 3 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Zgodnie z art. 4 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży:

1) przy umowie sprzedaży - na kupującym;

2) przy umowie zamiany - na stronach czynności;

3) przy umowie darowizny - na obdarowanym;

4) przy umowie dożywocia - na nabywcy własności nieruchomości;

5) przy umowie o dział spadku lub o zniesienie współwłasności - na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności;

6) przy ustanowieniu odpłatnego użytkowania, w tym również nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności - na użytkowniku lub nabywającym prawo służebności;

7) przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego - na biorącym pożyczkę lub przechowawcy;

8) przy ustanowieniu hipoteki - na składającym oświadczenia woli o ustanowieniu hipoteki;

9) przy umowie spółki cywilnej - na wspólnikach, a przy pozostałych umowach spółki - na spółce.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje,  w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona  z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) i lit. b) ww. ustawy:

Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a)w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b)jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

-    umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

-    umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Z treści art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, że o wyłączeniu  z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że dana czynność (ta konkretna) jest opodatkowana podatkiem od towarów  i usług lub przynajmniej jedna ze stron tej czynności jest z tego podatku zwolniona  (z uwzględnieniem wyjątków wskazanych w lit. b ww. przepisu).

W świetle art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Użyte w ustawie określenia oznaczają: podatek od towarów i usług – podatek od towarów  i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U.  z 2022 r. poz. 931, z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Zainteresowany będący stroną postępowania – Cesjonariusz zawarł z Zainteresowanym niebędącym stroną postępowania – Cedentem Umowę Cesji praw i obowiązków wynikających z Umowy Przedwstępnej sprzedaży Nieruchomości. Przedwstępna umowy sprzedaży dotyczyła sprzedaży prawa własności zlokalizowanych w W. działek gruntu o numerach ewidencyjnych (…). Cesja została dokonana za wynagrodzeniem. W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo m.in., że Umowa Cesji przyjęła formę umowy sprzedaży praw i obowiązków wynikających z Umowy Przedwstępnej (w tym prawa do zwrotu Zadatku) oraz Umów Najmu. Umowa Cesji w opinii Spółki zawiera wszelkie przewidziane prawem essentialia negotii dla umowy nazwanej jaką jest umowa sprzedaży, w tym ustaloną cenę sprzedaży (wynagrodzenie). W konsekwencji, zdaniem Spółki, Umowa Cesji przyjęła formę prawną umowy sprzedaży praw majątkowych, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) Ustawy o PCC.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia  1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.), zgodnie z którym:

Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Natomiast z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że:

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje obowiązek zapłaty tego podatku.

Mając na uwadze dotychczas przytoczone przepisy (w tym dopuszczalne formy jakie może przyjąć czynność cesji wierzytelności) stwierdzić należy, że cesja wierzytelności podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile przyjmie postać którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednakże umowa ta będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jeżeli zostanie zawarta w warunkach określonych w cyt. powyżej art. 2  pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Zainteresowanych w podatku od czynności cywilnoprawnych dotyczy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych przeniesienia (cesji) na Cesjonariusza praw i obowiązków wynikających  z umowy przedwstępnej, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja – dokonana pomiędzy wskazanymi we wniosku Stronami – podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia umowy podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności opodatkowaniem w podatku od towarów i usług skutkuje bowiem wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W interpretacji indywidualnej z 22 grudnia 2023 r. Znak: 0114-KDIP1-1.4012.593.2023.3.MŻ, wydanej dla Zainteresowanych w zakresie podatku od towarów i usług, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że „Pomiędzy Państwem a Cedentem – (…) sp. z o.o. powstała zatem więź o charakterze zobowiązaniowym, która na gruncie ustawy o VAT jest świadczeniem usług za wynagrodzeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega w myśl art. 5 ustawy, opodatkowaniu podatkiem VAT właściwą stawką podatku VAT dla przedmiotu usługi. Tak więc Państwa stanowisko, że cesja praw i obowiązków z zawartej umowy przedwstępnej dotyczącej Nieruchomości gruntowej stanowiła świadczoną usługę przez Cedenta na rzecz Państwa - Cesjonariusza, a nie dostawę towarów uznaję za prawidłowe.  Należy zauważyć, że ani przepisy, ani też rozporządzenia wykonawczego do ustawy nie przewidują zwolnienia od podatku dla czynności przeniesienia praw i obowiązków (cesji umowy).”

Z uwagi zatem na fakt, że przeniesienie na Cesjonariusza praw i obowiązków z Umowy Przedwstępnej sprzedaży Nieruchomości w wyniku zawarcia Umowy Cesji stanowi świadczenie usługi, które podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, to  w analizowanej sprawie znajdzie zastosowanie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W rezultacie zawarcie umowy Cesji praw i obowiązków wynikających  z Umowy Przedwstępnej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Końcowo, odnosząc się do Państwa sugestii zawartych w uzupełnieniu wniosku o tym, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wezwaniu z dnia 13 października 2023 r. powołał się na nieistniejący przepis, tj. art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stwierdzić należy, że są one bezzasadne ponieważ przepis ten istnieje i zawiera katalog czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych (lit. a) – k).

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia. 

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k–14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

    Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

S sp. z o.o. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634  ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-  w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43–300 Bielsko–Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-  w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).