Skutki podatkowe w zakresie zawarcia umowy pożyczki.

 Interpretacja indywidualna

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

3 listopada 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych

w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki.

Treść wniosku jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1) Zainteresowany będąca stroną postępowania: X Sp. k. NIP: (…)

 2) Zainteresowany niebędąca stroną postępowania: Y Sp. z o.o NIP: (…)

Opis stanu faktycznego

X Spółka komandytowa (dalej: „Pożyczkodawca”) udzielił za wynagrodzeniem w postaci odsetek 3 pożyczek pieniężnych spółce Y Sp. z o.o. (dalej: „Pożyczkobiorca”) na podstawie umów cywilnoprawnych.

Pożyczkodawca nie wyklucza, że w przyszłości będzie udzielał takich pożyczek również innym podmiotom. Umowy pożyczki zostały zawarte w Polsce. Pożyczkobiorca jest komandytariuszem Pożyczkodawcy z sumą komandytową wynoszącą (…) zł.

Pożyczkobiorca prowadzi działalność produkcyjną, handlową i usługową w zakresie soków owocowych, warzywnych, napojów, nektarów, smoothie, wód mineralnych i syropów owocowych. Produkty spółki sprzedawane są pod markami (…).

Pożyczkodawca z kolei zajmuje się obsługą sprzedaży produktów wyprodukowanych przez Pożyczkobiorcę, w tym zarządzaniem procesami obsługi klienta wraz z analizą stanów magazynowych, nadzorem nad procesami załadunku pojazdów oraz reklamą i marketingiem w ramach Grupy (…). Spółka prowadzi również działalność finansową sklasyfikowaną pod numerem 64.99.Z – pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych.

W celu zainwestowania nadwyżek finansowych pochodzących przede wszystkim z zysku wypracowanego z pozostałych rodzajów działalności i uzyskania w ten sposób dodatkowego wynagrodzenia w postaci odsetek, Pożyczkodawca rozszerzył zakres prowadzonej działalności gospodarczej o udzielanie pożyczek pieniężnych.

Zważywszy na konieczność po stronie Y Sp. z o.o., zapewnienia sobie dodatkowego źródła finansowania bieżącej działalności operacyjnej podmioty zawarły umowy pożyczek:

- 29 września 2022 r. na kwotę (…) zł,

- 18 października 2022 r. na kwotę (…) zł,

- 10 listopada 2022 r. na kwotę (…) zł.

Warunki transakcji takie jak: wysokość oprocentowania kapitału (w tym ewentualnych dodatkowych odsetek za zwłokę), a także terminy ich udostępnienia i zwrotu wynikają z umów zawartych między Pożyczkodawcą a Pożyczkobiorcą. Kwoty pożyczek zostały przelane w całości na rachunek bankowy Pożyczkodawcy prowadzony w Polsce.

Pożyczkodawca i Pożyczkobiorca są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.

Pożyczkobiorca z tytułu zawartych umów pożyczek uiścił podatek od czynności cywilnoprawnych oraz złożył stosowną deklarację w tym zakresie (podatek od czynności cywilnoprawnych został opłacony).

Pożyczkobiorca planuje, iż w przyszłości będzie zaciągać również kolejne pożyczki u Pożyczkodawcy.

Pożyczkodawca nie skorzystał z uprawnienia wyrażonego w art. 43 ust. 22 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), a zatem nie zrezygnował ze zwolnienia od podatku usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Pytania w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Czy na Pożyczkobiorcy ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawartych z Pożyczkodawcą umów pożyczki?.

Państwa stanowisko w sprawie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych

Państwa zdaniem, w sytuacji opisanej w stanie faktycznym na Pożyczkobiorcy nie ciążył obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawartych z Pożyczkodawcą umów pożyczki.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają m.in. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Art. 1 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi, że czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Przywołując treść art. 4 pkt 7 oraz  art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazali Państwo, że umowa pożyczki podlega zasadniczo opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a obowiązek zapłaty tego podatku spoczywa na biorącym pożyczkę.

Jednocześnie ustawodawca przewidział pewne wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Określono zatem sytuacje, w których czynność znajdująca się w zakresie przedmiotowym ustawy wyłączona jest z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie przepisów szczególnych.

Art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi, że podatkowi temu nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

   - umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach;

   - umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Tym samym zastosowanie do pożyczki zwolnienia od podatku od towarów i usług skutkuje wyłączeniem przedmiotowym w podatku od czynności cywilnoprawnych w myśl art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Biorąc pod uwagę powyższe regulacje, należy dojść do wniosku, że udzielenie przez Pożyczkodawcę pożyczki Pożyczkobiorcy korzysta z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ - jak zainteresowani wykazali w uzasadnieniu własnego stanowiska do pytania oznaczonego we wniosku nr 1 - jedna ze stron (Pożyczkodawca) jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W konsekwencji należy stwierdzić, że na Pożyczkobiorcy nie ciąży obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawartych z Pożyczkodawcą umów pożyczek. Prosimy o potwierdzenie naszego stanowiska.

Na potwierdzenie stanowiska przywołali Państwo interpretacje indywidualne.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 170 ze zm.):

Podatkowi podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Ponieważ w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych brak jest definicji umowy pożyczki, w tym zakresie należy posiłkować się uregulowaniami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny stanowi:

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą każdorazowej wypłaty środków pieniężnych, jeżeli umowa pożyczki określa, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy.

W myśl art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego, na biorącym pożyczkę lub przechowawcy.

Jak stanowi art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Podstawę opodatkowania stanowi przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego – kwota lub wartość pożyczki albo depozytu, a w przypadku umowy określającej, że wypłata środków pieniężnych nastąpi niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy – kwota każdorazowej wypłaty środków pieniężnych.

Jak wynika z powołanych przepisów – umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę. Obowiązek ten – w przypadku gdy środki są wypłacane niejednokrotnie i ich suma nie jest znana w chwili zawarcia umowy – powstaje z chwilą każdorazowej wypłaty środków pieniężnych.

Niezależnie od powyższego podkreślić należy, że w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) i b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

a) w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,

b) jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

   - umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

   - umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

W myśl art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Użyte w ustawie określenie „podatek od towarów i usług” oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku umów pożyczki o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Państwo jako Pożyczkodawca zawarli umowy pożyczki z Pożyczkobiorcą. Pożyczki zostały udzielone na bieżącą działalność operacyjną Pożyczkobiorcy. Pożyczkodawca w ramach tych umów otrzyma wynagrodzenie w postaci odsetek. Nie wykluczają Państwo, że w przyszłości będą udzielali takich pożyczek również innym podmiotom. Pożyczkodawca oraz Pożyczkobiorca są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.

W związku z tym podkreślić należy, że jakkolwiek zapytanie Zainteresowanych dotyczy opodatkowania zawartej umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności ustalenia wymaga kwestia czy transakcja ta podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami w zakresie ustawy o podatku od towarów i usług skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) lub b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej znak: 0111-KDIB3-1.4012.802.2023.2.IO, wydanej dla Państwa w zakresie podatku od towarów i usług Organ wskazał, że czynność udzielenia odpłatnych pożyczek przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy, stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługi te mieszczą się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług jako wymienione wprost w tym przepisie – usługa udzielenia pożyczek przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

A zatem, skoro udzielone Zainteresowanemu niebędącemu stroną postępowania pożyczki są zwolnione z opodatkowania na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, to w analizowanej sprawie ma zastosowanie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W rezultacie na Zainteresowanym niebędącym stroną postępowania (Pożyczkobiorcy), z tytułu zawarcia ww. umów pożyczek, nie ciążył obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy wyłącznie zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwo i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Przedmiotem tej interpretacji jest ocena Państwa stanowiska tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od towarów i usług, zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie – interpretacja indywidualna znak: 0111-KDIB3-1.4012.802.2023.2.IO.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2383).  Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.