Temat interpretacji

w zakresie skutków podatkowych sprzedaży wierzytelności.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 800 ze zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 10 sierpnia 2018 r. (data wpływu 16 sierpnia 2018 r.), uzupełnionym 11 października 2018 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży wierzytelności jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 sierpnia 2018 r. do tut. Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży wierzytelności.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 9 października 2018 r., Znak: 0111-KDIB2-2.4014.140.2018.2.SK, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 11 października 2018 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

X Sp. z o.o. (dalej: Wnioskodawca) prowadzi w Polsce działalność gospodarczą w zakresie produkcji i przetwórstwa elastycznej pianki poliuretanowej. Wnioskodawca jest zarejestrowany dla celów podatku VAT w Polsce i dokonuje wyłącznie sprzedaży opodatkowanej VAT (tzn. nie dokonuje sprzedaży zwolnionej z VAT). W 2013 r. Wnioskodawca przystąpił do Ogólnoeuropejskiej Umowy Faktoringu (ang. Pan-European Factoring Agreement, dalej Umowa). Stronami Umowy jako faktoranci jest kilkanaście podmiotów posiadających swoje siedziby w różnych państwach członkowskich Unii Europejskiej, należących do grupy kapitałowej Wnioskodawcy, w tym Wnioskodawca. Stroną Umowy jako faktor jest Y S.A. (dalej Faktor). Faktor jest spółką kapitałową z siedzibą we Francji, prowadzącą działalność gospodarczą obejmującą m.in. świadczenie usług faktoringowych. Faktor jest zarejestrowany we Francji jako podatnik VAT. Faktor nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Celem zawarcia Umowy było ramowe uregulowanie kwestii przenoszenia wierzytelności powstałych w wyniku dostawy towarów i świadczenia usług przez spółki z grupy Wnioskodawcy (w tym wierzytelności Wnioskodawcy) na Faktora oraz zakres i sposób świadczenia przez Faktora usług faktoringowych i innych obowiązków stron Umowy. W oparciu o Umowę dokonywane są przez Wnioskodawcę liczne cesje wierzytelności (wraz z prawami związanymi z tymi wierzytelnościami) w drodze umowy sprzedaży wierzytelności, w zamian za co Faktor udostępnia Wnioskodawcy środki pieniężne. Podstawowym celem Umowy i zawieranych w jej ramach umów sprzedaży wierzytelności jest zatem finansowanie bieżącej działalności Wnioskodawcy przez uzyskanie od Faktora zapłaty za wierzytelności przed upływem terminu ich wymagalności. Umowy sprzedaży wierzytelności zawierane w celu wykonania Umowy są w związku z tym jednym z elementów niezbędnych do realizacji Umowy, tj. ich zawarcie stanowi jedną z ogółu czynności podejmowanych przez strony Umowy w celu wykonania przez Faktora i odbioru przez Wnioskodawcę usługi faktoringowej. W Umowie Faktor zobowiązał się m.in. do:

• nabycia wierzytelności przelanych przez Wnioskodawcę (i innych faktorantów),
• finansowania działalności Wnioskodawcy przez dokonywanie płatności za faktury wystawione przez Wnioskodawcę przed uzyskaniem od dłużnika faktycznej zapłaty tytułem zaspokojenia wierzytelności pierwotnie przysługujących Wnioskodawcy;
• upoważnienia Wnioskodawcy do dochodzenia przelanych wierzytelności;
• w razie cofnięcia upoważnienia Wnioskodawcy do dochodzenia przelanych wierzytelności Faktor zobowiązuje się do: (a) dochodzenia wierzytelności oraz (b) zarządzania wierzytelnościami (pozycją dłużników);
• prowadzenia na rzecz Wnioskodawcy (i innych faktorantów) rachunków bieżących, na których księgowane są przesunięcia majątkowe dokonane pomiędzy stronami, wynikające z realizacji Umowy;
• gotowości faktorskiej, tj. gotowości do przyjęcia, w wykonaniu Umowy, oferty zawarcia jednostkowych umów sprzedaży wierzytelności przedstawionych przez Wnioskodawcę, zgodnie z treścią Umowy.

W Umowie Wnioskodawca zobowiązał się do m.in.:

• przelewania wierzytelności na Faktora;
• zbywania wierzytelności wyłącznie na rzecz Faktora;
• niezawierania z osobami trzecimi umów, które mogłyby szkodzić interesowi Faktora wynikającemu z przyjęcia wierzytelności;
• w przypadku, gdy raz już zbył wierzytelność względem danego dłużnika na rzecz Faktora - do zbycia wszystkich nowych wierzytelności względem tego dłużnika Faktorowi. Na podstawie Umowy, w przypadku gdy wierzytelność nie spełnia kryteriów w niej wskazanych lub gdy stała się sporna, Faktor ma możliwość przelania wierzytelności powrotnie na Wnioskodawcę (tj. odstąpienia od umowy sprzedaży wierzytelności). W odniesieniu do dłużnika Wnioskodawcy faktoring ma charakter jawny. Oznacza to, że dłużnik zostaje poinformowany o dokonaniu przez Wnioskodawcę przelewu wierzytelności na Faktora i ewentualnego przelewu zwrotnego.

Przedmiotem przelewów będą jedynie wierzytelności spełniające określone warunki, tj. m.in.:

• muszą w pełni przysługiwać Wnioskodawcy;
• powinny wynikać z umów sprzedaży towarów albo powiązanych usług;
• powinny podlegać prawu właściwemu dla siedziby Wnioskodawcy lub prawu na które zgodził się Faktor po przeanalizowaniu towarzyszących okoliczności;
• powinny być denominowane w PLN lub innej walucie wskazanej w Umowie;
• powinny być źródłem ważnego, zgodnego z prawem, wiążącego i wykonywalnego zobowiązania do zapłaty;
• nie mogą podlegać wymogowi uzyskania zgody dłużnika Wnioskodawcy na przeniesienie (przelew) takiej wierzytelności albo zgoda taka powinna zostać uzyskana przed przeniesieniem (przelaniem) wierzytelności na rzecz Faktora;
• nie mogą wynikać z umów z konsumentami.

W przypadku, gdy okaże się, że niektóre z wierzytelności przelanych na Faktora nie spełniają kryteriów przewidzianych w Umowie, są one przenoszone zwrotnie na Wnioskodawcę. W przypadku wierzytelności zabezpieczonych wekslem Wnioskodawca jest zobowiązany przedłożyć Faktorowi weksle oraz deklaracje wekslowe w celu przeniesienia na Faktora praw z nich wynikających. Wnioskodawca jest zobowiązany zawrzeć umowę ubezpieczenia przelanych wierzytelności oraz przelać prawa do odszkodowania na podstawie umowy ubezpieczenia na Faktora lub wskazać Faktora jako współubezpieczonego (beneficjenta). Z tytułu świadczonych usług Faktor otrzyma wynagrodzenie na zasadach prowizyjnych. Prowizja ta jest skalkulowana m.in. w oparciu o określony procent wartości wierzytelności nabytych w toku realizacji Umowy, przy czym w ciągu roku wartość wynagrodzenia płatnego na rzecz Faktora nie może być mniejsza niż kwota określona w Umowie. Ponadto, Faktor jest uprawniony do otrzymania dodatkowych opłat określonych w Umowie. Wnioskodawca pragnie wskazać, że w 2013 r. złożył wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie opodatkowania nabywanej na podstawie Umowy usługi faktoringowej podatkiem VAT, o miejsce świadczenia usługi oraz właściwą stawkę podatku VAT. W dniu 26 sierpnia 2013 r. została wydana Wnioskodawcy interpretacja indywidualna nr ILPP4/443-257/13-2/ISN, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdził, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku o interpretację jest prawidłowe. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu potwierdził, że: Wnioskodawca nabywać będzie od spółki francuskiej (Faktora) usługę (usługę faktoringu) zdefiniowaną w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług; Miejscem świadczenia, a tym samym miejscem opodatkowania usługi factoringu świadczonej przez Faktora na rzecz Wnioskodawcy, stosownie do treści art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, będzie miejsce w którym usługobiorca (tj. Wnioskodawca) posiada siedzibę. Opisane czynności faktoringu stanowić będą usługę opodatkowaną podatkiem od towarów i usług według stawki podstawowej 23%; Wnioskodawca będący usługobiorcą usługi świadczonej przez Faktora będzie zobowiązany rozpoznać obowiązek podatkowy z tytułu importu ww. usługi, dla której jako usługobiorca będzie on podatnikiem, poprzez wykazanie podatku należnego VAT i jednocześnie w rozliczeniu VAT za ten sam okres wykazując w takiej samej wysokości podatek VAT naliczony. Zawarta w 2013 r. Umowa miała zasadniczo charakter ograniczonego faktoringu niewłaściwego, tj. z prawem zwrotnego przeniesienia wierzytelności przez Faktora na faktoranta w przypadku, gdy wierzytelność okaże się nieściągalna.

Wnioskodawca jednocześnie wskazuje, że w stosunku do brzmienia Umowy z 2013 r. zaszły w szczególności następujące zmiany:

• zmiana niektórych parametrów finansowych (dotyczących np. kalkulacji prowizji Faktora) i niektórych innych postanowień Umowy, w tym terminów przewidzianych dla dokonania pewnych czynności w ramach świadczenia usług faktoringu;
• przystąpienie do Umowy nowych podmiotów z grupy kapitałowej Wnioskodawcy;
• wypowiedzenie Umowy przez niektóre podmioty z grupy kapitałowej Wnioskodawcy;
• zmiana charakteru faktoringu z faktoringu niewłaściwego na faktoring właściwy (tj. zasadniczo bez prawa zwrotnego przeniesienia nieściągalnych wierzytelności z Faktora na faktoranta); Faktor zachowa jednak prawo do zwrotnego przeniesienia przeterminowanych wierzytelności w ściśle określonych przypadkach.

Wnioskodawca składa niniejszy wniosek w celu potwierdzenia, że pomimo wystąpienia wyżej wskazanych zmian w Umowie, ocena jej skutków na gruncie podatku VAT nie uległa zmianie, tzn. nabywana przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy usługa jest usługą faktoringu, której miejscem świadczenia jest Polska i która podlega opodatkowaniu VAT według podstawowej stawki 23% na zasadach odwrotnego obciążenia (tzw. import usług). Jednocześnie Wnioskodawca pragnie potwierdzić, że sprzedaż wierzytelności, która następuje w ramach usługi faktoringu (tzn. stanowi element kompleksowej usługi faktoringu) nie będzie opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytania (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku) :

1. Czy sprzedaż wierzytelności następująca w wykonaniu Umowy podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, czy jest z niego wyłączona na mocy art. 2 pkt 4 lit. a) Ustawy o PCC, stanowiącym, że nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne (inne niż umowa spółki i jej zmiany) w zakresie w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług?
2. Czy, jeżeli sprzedaż wierzytelności następująca w wykonaniu Umowy podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, na Wnioskodawcy ciąży obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy (stanowisko sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku):

Ad. 1.

Przechodząc do skutków zawarcia umów sprzedaży wierzytelności w ramach Umowy pod kątem podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC), należy wskazać, że art. 1 ustawy o PCC zawiera zamknięty katalog czynności opodatkowanych tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o PCC, jedną z czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu PCC jest umowa sprzedaży praw majątkowych (w tym wierzytelności). Sprzedaż praw majątkowych będzie podlegała PCC jedynie wówczas gdy prawa te są wykonywane na terytorium Polski albo prawa te są wykonywane za granicą, ale nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Polski, o czym stanowi art. 1 ust. 4 ustawy o PCC.

Ponadto, w art. 2 ustawy o PCC wskazane są czynności, które zostały wyłączone z opodatkowania PCC. Stosownie do art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o PCC, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne (inne niż umowa spółki i jej zmiany) w zakresie w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Jak wskazano we wniosku, umowy sprzedaży wierzytelności dokonywane w ramach Umowy są jednym z wielu elementów składających się na kompleksową usługę faktoringową świadczoną przez Faktora na rzecz Wnioskodawcy. Odpłatny przelew wierzytelności na rzecz faktora jest bowiem podstawą umów faktoringu i zapewnienia finansowania faktorantowi. Nie można zatem umowy sprzedaży wierzytelności następującej w wykonaniu umowy faktoringowej traktować jako czynność odrębnej, samodzielnej i w oderwaniu od całokształtu relacji pomiędzy faktorem i faktorantem. Doszłoby wówczas do podwójnego opodatkowania tej samej czynności zarówno podatkiem PCC jak i VAT. W związku z faktem, że zbycie wierzytelności przez Wnioskodawcę na rzecz Faktora odbywa się w ramach usługi faktoringowej, która to usługa jest opodatkowana VAT według stawki podstawowej 23%, czynność ta nie będzie podlegała PCC.

Ad. 2.

Sprzedaż wierzytelności następująca w wykonaniu Umowy nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych, a zatem na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży wierzytelności. W zakresie podatku od towarów i usług wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie interpretacja indywidualna z 12 października 2018 r. Znak: 0111-KDIB3-1.4012.643.2018.2.JP.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1150) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Wobec powyższego, umowa sprzedaży podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie cyt. art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przy czym, stosownie do art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie sprzedaży na kupującym.

Obowiązkowi zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych podlegają zgodnie z art. 5 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy tego podatku.

Z treści wniosku wynika m.in., że Wnioskodawca prowadzi w Polsce działalność gospodarczą w zakresie produkcji i przetwórstwa elastycznej pianki poliuretanowej; jest podatnikiem podatku VAT w Polsce. W 2013 r. Wnioskodawca przystąpił do Ogólnoeuropejskiej Umowy Faktoringu. Celem zawarcia Umowy było uregulowanie kwestii przenoszenia wierzytelności powstałych w wyniku dostawy towarów i świadczenia usług przez spółki z grupy Wnioskodawcy (w tym wierzytelności Wnioskodawcy) na Faktora oraz zakres i sposób świadczenia przez Faktora usług faktoringowych i innych obowiązków stron Umowy. W oparciu o Umowę dokonywane są przez Wnioskodawcę liczne cesje wierzytelności (wraz z prawami związanymi z tymi wierzytelnościami) w drodze umowy sprzedaży wierzytelności, w zamian za co Faktor udostępnia Wnioskodawcy środki pieniężne. Podstawowym celem Umowy i zawieranych w jej ramach umów sprzedaży wierzytelności jest zatem finansowanie bieżącej działalności Wnioskodawcy przez uzyskanie od Faktora zapłaty za wierzytelności przed upływem terminu ich wymagalności.

Biorąc pod uwagę powyżej przywołane przepisy i przedstawiony we wniosku stan faktyczny sprawy należy stwierdzić, że zawarcie umów sprzedaży wierzytelności w ramach Umowy Faktoringu nie powoduje po stronie Zbywcy (Wnioskodawcy) powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych. Z powołanego wyżej przepisu art. 4 pkt 1 ustawy jasno bowiem wynika, iż w przypadku umowy sprzedaży obowiązek podatkowy z tego tytułu ciąży na kupującym. Wnioskodawca jako sprzedający nie jest zatem w świetle przepisów prawa podatkowego w opisanej sytuacji podatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, rozważania w zakresie analizy możliwości zastosowania do wskazanych we wniosku umów sprzedaży wierzytelności wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych wynikającego z art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, uznać należy za bezzasadne.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe, jednakże z innych względów niż wskazano we wniosku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78-79 50-126 Wrocław, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej