Temat interpretacji

Czy udzielenie przez pożyczkodawcę pożyczki/pożyczek będzie zgodnie z treścią art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych czynnością niepodlegającą obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym na Wnioskodawczyni (jako pożyczkobiorcy) nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 13 lipca 2016 r. (data wpływu do Biura 14 lipca 2016 r.), uzupełnionym 26 lipca 2016 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 lipca 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego w piśmie z 22 lipca 2016 r. znak: IBPB-2-1/4514-405/16/HK, wezwano o jego uzupełnienie.

Wniosek uzupełniono 26 lipca 2016 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną, która ma (i na moment zdarzenia przyszłego będzie miała) miejsce zamieszkania w Polsce i podlega (i na moment zdarzenia przyszłego będzie podlegać) nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób fizycznych w Polsce.

Wnioskodawczyni planuje zaciągnąć oprocentowaną pożyczkę lub oprocentowane pożyczki od spółki osobowej (dalej łącznie: pożyczkodawca).

Nie jest również wykluczone, że w celu osiągnięcia zysku w postaci odsetek od pożyczek, pożyczkodawca będzie także udzielał pożyczek innym podmiotom niż Wnioskodawczyni.

Czynność polegająca na udzielaniu pożyczek będzie wykonywana w ramach działalności gospodarczej pożyczkodawcy, która na moment opisanego zdarzenia będzie obejmować m.in. działalność w zakresie udzielania pożyczek (PKD 64.92.Z pozostałe formy udzielania kredytów). Wskazany rodzaj działalności gospodarczej PKD 64.92.Z pozostałe formy udzielania kredytów będzie również wskazany w umowie spółki pożyczkodawcy.

Pożyczkodawca na moment zawarcia umowy pożyczki (umów pożyczek) z Wnioskodawczynią będzie zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Umowa pożyczki zostanie zawarta na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Środki pieniężne będą na moment zawarcia umowy pożyczki znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wnioskodawczyni w treści uzupełnienia wniosku z 25 lipca 2016 r. (wpływ do Biura 26 lipca 2016 r.) doprecyzowała zdarzenie przyszłe wskazując, co następuje.

Wskazany we wniosku pożyczkodawca udzielając w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej oprocentowanej pożyczki (pożyczek) na rzecz Wnioskodawczyni będzie działał w tym zakresie w charakterze podatnika VAT, wykonującego czynność udzielania pożyczek (sklasyfikowaną w PKD 64.92.Z pozostałe formy udzielania kredytów). Opisana transakcja (transakcje) będzie zakwalifikowana jako czynność (czynności) udzielania pożyczek pieniężnych, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Powyższy przepis stanowi, iż zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Oznacza to, że udzielanie pożyczek stanowi czynność podlegającą ustawie o VAT, ale jest jednocześnie czynnością zwolnioną z tego podatku. W świetle ww. przepisów udzielenie pożyczek na rzecz Wnioskodawczyni przez pożyczkodawcę stanowić będzie usługę finansową zwolnioną od podatku VAT.

Jednocześnie Wnioskodawczyni wskazała, że przedmiotowy wniosek dotyczy wyłącznie uzyskania informacji w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych i jej intencją nie jest uzyskanie interpretacji w zakresie podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy udzielenie na rzecz Wnioskodawczyni przez pożyczkodawcę pożyczki/pożyczek będzie zgodnie z treścią art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych czynnością niepodlegającą obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym na Wnioskodawczyni (jako pożyczkobiorcy) nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, udzielenie na jej rzecz przez pożyczkodawcę pożyczki/pożyczek będzie zgodnie z treścią art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych czynnością niepodlegającą obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym na Wnioskodawczyni (jako pożyczkobiorcy) nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadniając swe stanowisko Wnioskodawczyni zaznaczyła, że co do zasady, na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają m.in. umowy pożyczki.

Niemniej jednak w ww. ustawie przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym tej ustawy jest wyłączona z opodatkowania. Stosownie bowiem do art. 2 pkt 4 tej ustawy, nie podlegają opodatkowaniu czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tych czynności jest:

i. opodatkowana podatkiem od towarów i usług albo

ii. jest z tego podatku zwolniona (z określonymi wyłączeniami wskazanymi w ustawie, które to wyłączenia nie dotyczą jednak umowy pożyczki).

Tym samym ustalenie, czy przedmiotowa umowa pożyczki/umowy pożyczek podlega/podlegają opodatkowaniu wymaga w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia, czy przynajmniej jedna ze stron z tytułu udzielenia tej pożyczki/pożyczek jest opodatkowana podatkiem VAT albo jest z tego podatku zwolniona.

Wnioskodawczyni wskazała, że w celu określenia, czy dane świadczenie podlega opodatkowaniu VAT (lub jest zwolnione z opodatkowania VAT) należy ustalić:

1. czy jest ono objęte zakresem przedmiotowym przepisów ustawy o VAT, oraz
2. czy podmiot dokonujący tego świadczenia tutaj pożyczkodawca występuje w tej sytuacji w charakterze podatnika VAT, oraz
3. czy przepisy ustawy o VAT przewidują zwolnienie z opodatkowania VAT tego świadczenia.

Z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy. W przypadku udzielania pożyczek występuje niewątpliwie świadczenie pożyczkodawcy na rzecz innego podmiotu (tutaj: Wnioskodawczyni), polegające na udostępnieniu kapitału, zasadniczo za wynagrodzeniem w postaci odsetek. Czynność udzielania pożyczek w zamian za wynagrodzenie stanowi zatem odpłatne świadczenie usług dla celów ustawy o VAT.

Jednakże dla rozstrzygnięcia kwestii czy świadczenie polegające na udzielaniu oprocentowanych pożyczek podlega opodatkowaniu VAT, niezbędne jest ustalenie, czy udzielając pożyczek pożyczkodawca będzie działał w charakterze podatnika VAT w tym zakresie.

Udzielając pożyczki/pożyczek na rzecz Wnioskodawczyni pożyczkodawca będzie niewątpliwie działał w charakterze podatnika VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei za działalność gospodarczą (w świetle art. 15 ust. 2 ustawy o VAT) uważa się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych, przy czym przez towary zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT należy rozumieć m.in. rzeczy, w tym, w ocenie Wnioskodawczyni, niewątpliwie pieniądze stanowiące w istocie rzeczy sui generis oznaczone co do gatunku.

Zdaniem Wnioskodawczyni, takie sformułowanie definicji działalności gospodarczej jednoznacznie wskazuje, że w zamyśle ustawodawcy jakiekolwiek wykorzystywanie przez podatników VAT majątku rzeczowego (w tym pieniędzy):

• w sposób ciągły;
• w celu uzyskiwania z tego tytułu dochodu w jakiejkolwiek postaci (np. w postaci odsetek od udzielonego kapitału) stanowi niewątpliwie działalność gospodarczą.

W konsekwencji w przypadku podmiotów gospodarczych udzielane przez nie pożyczki polegające na udostępnieniu kapitału na rzecz innego podmiotu stanowią element prowadzonej przez nich działalności gospodarczej, podlegającej opodatkowaniu VAT.

Wnioskodawczyni podkreśliła, ze stanowisko takie znajduje potwierdzenie w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych. Dla przykładu Wnioskodawczyni powołała się na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 13 marca 2007 r., sygn. akt III SA/Wa 3554/06.

Podsumowując Wnioskodawczyni wskazała, że skoro pożyczkodawca będzie udzielał w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej oprocentowane pożyczki, to udzielając pożyczki (pożyczkę) na rzecz Wnioskodawczyni będzie działał w tym zakresie w charakterze podatnika VAT, wykonującego czynność udzielania pożyczek (sklasyfikowaną w PKD 64.92.Z pozostałe formy udzielania kredytów).

W opinii Wnioskodawczyni, opisywana transakcja powinna być zakwalifikowana jako czynność udzielania pożyczek pieniężnych, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Powyższy przepis stanowi, iż zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Oznacza to, że udzielanie pożyczek stanowi czynność podlegającą ustawie o VAT, ale jest jednocześnie czynnością zwolnioną z tego podatku. W świetle ww. przepisów udzielenie pożyczek na rzecz Wnioskodawczyni przez pożyczkodawcę stanowić będzie usługę finansową zwolnioną od podatku VAT.

Mając zatem na uwadze, że:

• pożyczkodawca będzie w związku z udzieloną/udzielonymi na rzecz Wnioskodawczyni pożyczką/pożyczkami występował w charakterze podatnika VAT,
• pożyczka/pożyczki, które mają być udzielone Wnioskodawczyni stanowić będzie/będą czynność zwolnioną z opodatkowania VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT,

na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych na Wnioskodawczyni nie będzie ciążyć obowiązek w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych w odniesieniu do tej pożyczki, bowiem jedna ze stron (tj. pożyczkodawca) tych umów pożyczek będzie podatnikiem VAT z tego tytułu.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawczyni przywołała liczne interpretacje indywidualne, stwierdzając, iż jej stanowisko znajduje potwierdzenie w ugruntowanej linii interpretacyjnej organów podatkowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest zgodnie z wolą Wnioskodawczyni ocena stanowiska Wnioskodawczyni tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym część stanowiska Wnioskodawczyni, która odnosi się do uregulowań zawartych w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2016 r., poz. 710, ze zm.), uznano za element własnego stanowiska niepodlegający ocenie w ramach wydawanej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 223, ze zm.) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Stosownie do art. 4 pkt 7 ww. ustawy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

1. w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
2. jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku umów pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług.

Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że zawarcie przez nią umowy pożyczki nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w związku z art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż udzielenie pożyczki/pożyczek przez pożyczkodawcę będzie podlegało regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług i będzie korzystało ze zwolnienia z podatku od towarów i usług.

W związku z tym należy podkreślić, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawczyni dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja dokonana pomiędzy wskazanymi we wniosku Stronami będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług czy też przynajmniej jedna ze stron będzie zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności (z wyjątkami wskazanymi w treści przepisu), bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni planuje zaciągnąć oprocentowaną pożyczkę lub oprocentowane pożyczki od spółki osobowej. Spółka ta, udzielając w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej oprocentowanej pożyczki (pożyczek) na rzecz Wnioskodawczyni będzie działał w tym zakresie w charakterze podatnika VAT, wykonującego czynność udzielania pożyczek (sklasyfikowaną w PKD 64.92.Z pozostałe formy udzielania kredytów). Opisana transakcja (transakcje) będzie zakwalifikowana jako czynność (czynności) udzielania pożyczek pieniężnych, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zgodnie z którym zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Oznacza to, że udzielanie pożyczek stanowi czynność podlegającą ustawie o VAT, ale jest jednocześnie czynnością zwolnioną z tego podatku. W świetle ww. przepisów udzielenie pożyczek na rzecz Wnioskodawczyni przez pożyczkodawcę stanowić będzie usługę finansową zwolnioną od podatku VAT.

Skoro tak, to z racji tego, że z tytułu otrzymanej przez Wnioskodawcę pożyczki/pożyczek, pożyczkodawca będzie podlegał regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, to pożyczka/pożyczki otrzymana przez Wnioskodawczynię będzie podlegała wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na mocy art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W rezultacie na Wnioskodawczyni jako pożyczkobiorcy nie będzie ciążył obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach