Temat interpretacji

należy wskazać, że umowa faktoringu jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie powyższej czynności pod kątem art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 7 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 3 czerwca 2016 r. (data wpływu 6 czerwca 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 5 lipca 2016 r. (data nadania 5 lipca 2016 r., data wpływu 7 lipca 2016 r.) na wezwanie z dnia 23 czerwca 2016 r. Nr IPPB2/4514-294/16-2/MZ i Nr IPPP1/4512-450/16-2/MK (data nadania 24 czerwca 2016 r., data doręczenia 29 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy faktoringu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 czerwca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy faktoringu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą prawną, rezydentem podatkowym Wielkiej Brytanii w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, jest zarejestrowany na VAT w Wielkiej Brytanii i nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności na potrzeby VAT ani zakładu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych. Wnioskodawca świadczy usługi finansowe w ramach międzynarodowej grupy spółek C. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej, Wnioskodawca ma zamiar zawierać umowy faktoringu (Umowy Faktoringu, pojedyncza umowa dalej nazywana jest jako Umowa Faktoringu) również z klientami w Polsce. Polskimi klientami Wnioskodawcy będą polskie spółki kapitałowe, będące polskimi rezydentami podatkowymi na potrzeby podatku dochodowego, zarejestrowane na VAT w Polsce, powiązane kapitałowo z Wnioskodawcą (Klienci, w liczbie pojedynczej Klient).

Klienci są producentami oraz sprzedawcami pojazdów i części zamiennych. Na skutek sprzedaży pojazdów i części zamiennych, u Klientów powstają wierzytelności handlowe (Wierzytelności Handlowe). Płatność Wierzytelności Handlowych jest odroczona, zatem w normalnym toku postępowania, Klienci musieliby oczekiwać na dokonanie zapłaty przez dłużników (Dłużnicy) aby uzyskać stosowne środki pieniężne. W wykonaniu Umów Faktoringu, Wnioskodawca będzie kupował Wierzytelności Handlowe od Klientów, w konsekwencji czego Klienci uzyskają stosowne środki finansowe jeszcze przed dokonaniem płatności przez Dłużników, a ponadto Klienci zostaną uwolnieni od ciężaru związanego z dochodzeniem płatności i ryzykiem braku ściągalności zapłaty.

W zamian za świadczone przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy Faktoringu usługi, Wnioskodawca będzie otrzymywał od Klienta wynagrodzenie (Wynagrodzenie) obliczane w oparciu o wartość finansowania udostępnionego poprzez odpłatne nabycie Wierzytelności Handlowych przed ich datą płatności, z uwzględnieniem ciężaru związanego z dochodzeniem należności i ryzyka wynikającego z faktoringu bez regresu. Wynagrodzenie to będzie rozliczane w drodze potrącenia z należnością za nabywane Wierzytelności Handlowe.

Wnioskodawca przyjmuje, że usługi świadczone na podstawie Umowy Faktoringu będą podlegać opodatkowaniu VAT w Polsce (VAT od kwoty Wynagrodzenia będzie rozliczany przez polskiego usługobiorcę, czyli Klienta, na podstawie mechanizmu odwróconego obciążenia) - założenie takie stanowi część opisu zdarzenia przyszłego. Wierzytelności Handlowe będą płatne na rachunek bankowy w Polsce (tzn. prowadzony przez polski bank lub przez polski oddział zagranicznego banku).

Wierzytelności Handlowe będą nabywane przez Wnioskodawcę cyklicznie, w miarę ich powstawania u Klientów, przez uzgodniony okres czasu. W czasie odpłatnego zbycia przez Klienta na rzecz Wnioskodawcy Wierzytelności Handlowe będą niezagrożone, tzn. w odniesieniu do tych wierzytelności nie będą występowały okoliczności wskazujące na to, że Dłużnicy mogą nie uregulować ich w pełnej wysokości. Zbycie będzie dokonywane bez regresu. W konsekwencji, zgodnie z Umowami Faktoringu, ryzyko uzyskania płatności Wierzytelności Handlowych przejdzie na Wnioskodawcę.

Na skutek przeniesienia Wierzytelności Handlowych przez Klientów na Wnioskodawcę, stanie się on nowym wierzycielem. Dłużnicy będą powiadomieni o przeniesieniu Wierzytelności Handlowych na Wnioskodawcę i będą płacić kwoty należne z Wierzytelności Handlowych na rachunek bankowy Wnioskodawcy. Jednakże, co wynika z uwarunkowań prawnych, Wnioskodawca powierzy Klientowi, działającemu jako jego agent, przechowywanie oryginałów dokumentów związanych z Wierzytelnościami Handlowymi (takich jak wystawione przez Klienta faktury) oraz dochodzenie praw z zabezpieczeń dotyczących Wierzytelności Handlowych (takich jak wstrzymanie przeniesienia tytułu do pojazdu lub gwarancji bankowych), co Klient będzie robił w imieniu własnym ale na rachunek Wnioskodawcy.

Wnioskodawca może następnie odsprzedać (w szczególności w ramach transakcji sekurytyzacyjnej) wszystkie lub część Wierzytelności Handlowych nabytych od Klientów, lecz niniejszy wniosek obejmuje jedynie konsekwencje podatkowe Umów Faktoringu.

Pismem z dnia 23 czerwca 2016 r. Nr IPPB2/4514-294/16-2/MZ i Nr IPPP1/4512-450/16-2/MK wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

1. Przedłożenie pełnomocnictwa zgodnego z art. 138c § 1 Ordynacji podatkowej, w którym to pełnomocnictwie wskazany będzie identyfikator podatkowy pełnomocnika oraz adres elektroniczny pełnomocnika w systemie teleinformatycznym wykorzystywanym przez organ podatkowy, tj. w systemie ePUAP, bądź informacja o odbiorze pism w siedzibie Organu.
2. Wyjaśnienie czy przedmiotowy wniosek dotyczy również podatku od towarów i usług.

W niniejszej sprawie we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Wnioskodawca wskazał, że składa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług oraz podatku od czynności cywilnoprawnych. Z treści zadanego pytania nie wynika natomiast, czy Wnioskodawca oczekuje rozpatrzenia wniosku również w zakresie podatku od towarów i usług.

1. Jeżeli wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczy wyłącznie podatku od czynności cywilnoprawnych to należy uzupełnić przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe poprzez wskazanie:
   • czy przeniesienie wierzytelności handlowych zostanie dokonane na podstawie którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

1. Jeżeli wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczy również podatku od towarów i usług to należy przedmiotowy wniosek uzupełnić poprzez:
   • Wyczerpujące przedstawienie opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego.
   • Sprecyzować przedmiot interpretacji poprzez zadanie pytania w niebudzący wątpliwości sposób odnoszący się do przepisów z zakresu podatku od towarów i usług.
   • Przedstawić własne stanowisko w sprawie adekwatne do zadanego pytania.

1. Jeżeli interpretacja ma dotyczyć podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku od towarów i usług to należy dokonać dodatkowej opłaty w kwocie 40,00 zł.

Wnioskodawca w terminie ustawowym przesłał uzupełnienie wskazując, że:

• Przedmiotowy wniosek dotyczy wyłącznie podatku od czynności cywilnoprawnych.

• Przeniesienie wierzytelności handlowych zostanie dokonane na podstawie Umowy Faktoringu, na podstawie której Klient będzie cyklicznie przenosił (cedował) na Wnioskodawcę Wierzytelności Handlowe w zamian za Wynagrodzenie. Umowa Faktoringu nie jest umową nazwaną i nie jest wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

• Ponownie przedłożono pełnomocnictwo pełnomocnika wskazując NIP pełnomocnika

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy odpłatne nabycie Wierzytelności Handlowych na podstawie Umowy Faktoringu podlega PCC?

Zdaniem Wnioskodawcy,

Zdaniem Wnioskodawcy, odpłatne nabycie Wierzytelności Handlowych na podstawie Umowy Faktoringu nie podlega PCC.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o PCC: Podatkowi podlegają:

1. następujące czynności cywilnoprawne:
   1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
   2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
   3. (uchylona)
   4. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
   5. umowy dożywocia,
   6. umowy o dział spadku oraz umnowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
   7. (uchylona)
   8. ustanowienie hipoteki,
   9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
   10. umowy depozytu nieprawidłowego,
   11. umowy spółki;
2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2

Powyżej przytoczony przepis zawiera enumeratywnie wyliczony katalog czynności (w większości umów) podlegających podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Ten sposób określenia przedmiotu opodatkowania przesądza, że podatkowi podlegają wyłącznie czynności (w tym umowy) wymienione w przytoczonym przepisie, natomiast umowy w nim niewymienione nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, nawet gdy wywołują skutki ekonomiczne takie same lub podobne do umów, które zostały w katalogu art. 1 ust. 1 ustawy o PCC wymienione.

Trzeba jednocześnie zaznaczyć, że istotne dla oceny czy dana umowa mieści się w katalogu czynności opodatkowanych w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o PCC jest nie nazwa umowy, lecz jej treść - zatem to rzeczywiste prawa i obowiązku stron umowy pozwalają na kwalifikację danej umowy jako jednej z umów podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Usługi świadczone przez Wnioskodawcę na podstawie Umowy Faktoringu zawierają kilka elementów, w tym dostarczenie Klientowi finansowania, przejęcie przez Wnioskodawcę ryzyka (w związku z nabywaniem Wierzytelności Handlowych bez regresu) oraz przejęcie przez Wnioskodawcę ciężaru ściągania długów. Powyższe usługi świadczone są poprzez sukcesywne nabywanie przez Wnioskodawcę powstających u Klienta Wierzytelności Handlowych.

Powtarzając za Dyrektorem Izby Skarbowej w Poznaniu, który w interpretacji indywidualnej z 11 marca 2015 r. (sygn. ILPB2/436-368/14-2/MK) stwierdził: Jak powszechnie przyjmuje się orzecznictwie (wyrok Sądu Rejonowego Wydział XV Gospodarczy z 9 sierpnia 2013 r. ) Umowa faktoringu jest umową nienazwaną. Generalnie rzecz ujmując jest swoistą umową przelewu wierzytelności na profesjonalnego przedsiębiorcę działającego na rynku finansowym. Najczęściej oprócz elementów cesji wierzytelności zawiera również elementy dyskonta wierzytelności, umowy sprzedaży, jak również umowy o świadczenie usług. Istota faktoringu sprowadza się do nabywania wierzytelności przysługujących przedsiębiorcom wobec ich dłużników (odbiorców towarów lub usług) przez wyspecjalizowane podmioty finansowe (najczęściej banki), czyli tak zwanych faktorów, przed terminem ich płatności z potrąceniem opłaty (prowizji) na rzecz faktora. Najczęściej polega to na tym, że faktor wykupuje od faktoranta wierzytelności, w zamian wypłaca mu przed terminem ich wymagalności odpowiednią kwotę (zaliczkę), a od kwoty, na jaką opiewa wierzytelność odejmuje ustalone odsetki dyskontowe i prowizję i dalej: Nie ulega przy tym wątpliwością jak słusznie zauważył Sąd w wyżej cytowanym wyroku, że przelew dokonany w ramach umowy faktoringu regulowany jest co do zasady przez przepisy kodeksu cywilnego dotyczące przelewu wierzytelności (art. 509 i następne k.c.). Zgodnie art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.), wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności. W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Jak przedstawiono w opisie zdarzenia przyszłego, usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Klientów są świadczone nie na podstawie umowy pożyczki, sprzedaży czy innych umów wymienionych w katalogu z art. 1 ust 1 ustawy o PCC, lecz na podstawie umowy faktoringu, która w tym katalogu wymieniona nie jest. Dlatego też, zawieranie poszczególnych Umów Faktoringu oraz świadczenie na ich podstawie usług poprzez nabywanie od nich Wierzytelności Handlowych, nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Ponadto, zgodnie z art. 2 ust. 4 pkt a) ustawy o PCC: Nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne inne niż umowa spółki i jej zmiany w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Jak w skazano w opisie zdarzenia przyszłego, usługi świadczone na podstawie Umowy Faktoringu będą podlegać opodatkowaniu VAT w Polsce, co oznacza, że VAT od kwoty Wynagrodzenia będzie rozliczany przez polskiego usługobiorcę, czyli Klienta, zobowiązanego do rozliczenia VAT na podstawie mechanizmu odwróconego obciążenia. Zatem, spełnione będą także przesłanki z art. 2 ust. 4 pkt a) ustawy o PCC i również zgodnie z tym przepisem nabycie Wierzytelności Handlowych na podstawie Umowy Faktoringu nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy odpłatne nabycie Wierzytelności Handlowych na podstawie Umowy Faktoringu nie podlega PCC.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 223) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
3. (uchylona),
4. umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
5. umowy dożywocia,
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
7. (uchylona),
8. ustanowienie hipoteki,
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
11. umowy spółki;

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne ( art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Mając powyższe na uwadze należy wskazać, że umowa faktoringu jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie powyższej czynności pod kątem art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej, wskazać należy, że rozstrzygnięcie to zapadło w indywidualnej sprawie i nie jest wiążące dla organu wydającego interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie