Temat interpretacji
Opodatkowanie umów pożyczki.
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 10 sierpnia 2015 r. (wpływ do Biura 18 sierpnia 2015 r.), uzupełnionym 3 września 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umów pożyczek ze spółką cywilną, osobową lub kapitałową prowadzącymi działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 18 sierpnia 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych m.in. w zakresie skutków podatkowych zawarcia umów pożyczek ze spółką cywilną, osobową lub kapitałową prowadzącymi działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek.
Z uwagi na fakt, że ww. wniosek nie spełniał wymogów formalnych w piśmie z 27 sierpnia 2015 r. znak: IBPB-2-1/4514-203/15/ASz, IBPB-2-1/4514-204/15/ASz, IBPB-2-1/4514-205/15/ASz, wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 3 września 2015 r.
W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:
Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, posiadającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (polskim rezydentem podatkowym). Podlega ona w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.
Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie tworzenia i udostępniania nowoczesnych i bezpiecznych produktów inwestycyjnych. Przedmiotem jej działalności jest pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe (PKD 66.19.Z). Jest podmiotem zwolnionym przedmiotowo z podatku od towarów i usług ze względu na wykonywane usługi finansowe.
Wnioskodawca planuje obecnie wprowadzić nowy produkt finansowy, w którym klient (inwestor) udostępnia określony kapitał, a spółka know-how oraz zaplecze logistyczno-organizacyjne. Dzięki współpracy podmiotów realizowany jest projekt inwestycyjny w branży nieruchomości. Realizowany projekt umożliwia wypracowanie zysków gwarantowanych inwestorowi przez umowę, a zabezpieczeniem ich realizacji są grunty budowlane (zabezpieczenie w formie przewłaszczenia nieruchomości).
Czas trwania umowy wynosi 3 lata, a oprocentowanie określone w umowie wypłacane będzie inwestorowi łącznie za cały okres inwestycyjny na koniec czasu trwania umowy. Inwestorowi przysługuje również zamiennie prawo pierwokupu przygotowanego gruntu.
Z punktu widzenia spółki i inwestora umowa ta będzie umową pożyczki, czyli umową, w ramach której pożyczkodawca (inwestor) oddaje na własność pożyczkobiorcy (Wnioskodawcy) pieniądze, a pożyczkobiorca zobowiązuje się do oddania tej samej ilości pieniędzy po upływie ustalonego w umowie czasu (art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego).
Inwestorami będą mogły być zarówno osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej, jak również spółki cywilne, osobowe oraz kapitałowe, a także osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek.
W przypadku, gdy inwestorem będzie spółka cywilna, osobowa, kapitałowa albo osoba fizyczna, prowadzące działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek, z treści umów będzie wynikać że są one zawarte w ramach powadzonej działalności gospodarczej, polegającej na udzielaniu pożyczek, a w przedmiocie działalności gospodarczej pożyczkodawcy, uwidocznionym w KRS/CEIDG, będą wymienione usługi pośrednictwa finansowego. Jednocześnie z treści umów będzie wynikać, że inwestor wystawi dla Wnioskodawcy faktury na usługi pośrednictwa finansowego w wysokości przysługujących odsetek. Jednocześnie z zapisów zawartej umowy będzie wynikać, że inwestor posiada wyodrębnione środki uzyskane z działalności gospodarczej z przeznaczeniem na udzielanie pożyczek, oraz ma zamiar udzielania ich różnym podmiotom w celach czerpania zysku.
Zatem w przypadku zawarcia umowy pożyczki ze spółką cywilną, osobową, kapitałową a także z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek udzielenie pożyczki pieniężnej będzie stanowiło świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. We wszystkich wymienionych przypadkach podmiot dający pożyczkę (inwestor) będzie świadczyć na rzecz podmiotu biorącego pożyczkę (Wnioskodawcy) usługę pośrednictwa finansowego, polegającą na przeniesieniu na własność biorącego określonej sumy pieniędzy, na określony czas.
Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych są zwolnione z podatku od towarów i usług. Udzielone Wnioskodawcy pożyczki pozostaną więc zwolnione z podatku od towarów i usług. Z tytułu zawartej umowy pożyczki inwestor będący spółką cywilną, osobową lub kapitałową a także osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek będzie zwolniony z podatku od towarów i usług zgodnie z uregulowaniami wynikającymi z ustawy o podatku od towarów i usług.
Przedmiotem umów pożyczek mogą być pieniądze znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak również pieniądze znajdujące się za granicą, czynność zawarcia umowy będzie dokonywana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:
Czy Wnioskodawca powinien zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych w związku z zawieraniem opisanych umów pożyczek, jeżeli inwestorem będzie spółka cywilna, osobowa lub kapitałowa, prowadzące działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek...
Zdaniem Wnioskodawcy, pożyczki udzielone na rzecz spółki przez spółkę cywilną, osobową lub kapitałową, prowadzące działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek, a także osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek, gdy pożyczka będzie udzielona z majątku firmy, nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.
Natomiast art. 720 § 1 ustawy Kodeks cywilny stanowi, iż przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu, który jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.
Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:
- rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa została zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy. Pożyczka podlega również podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca − pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Wnioskodawca wskazał, że w ustawie przewidziano sytuacje, w których czynność cywilnoprawna, mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:
a.opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
b.zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
- umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
- umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
Zaznaczyć jednak należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.
Mając na uwadze powyższe przepisy, należy stwierdzić, że dokonanie czynności cywilnoprawnej, która co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, ale która jednocześnie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (bądź jest zwolniona z tego podatku), nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Wnioskodawca wskazał, że stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług.
W przypadku, gdy umowa pożyczki będzie zawarta ze spółką cywilną, osobową lub kapitałową, a także z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek, nie ulega wątpliwości, że udzielenie pożyczki pieniężnej stanowi świadczenie usług w rozumieniu powołanych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.
Wszystkie wyżej wymienione spółki są zakładane w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Spółka cywilna jest umową, na mocy której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów (art. 860 § 1 Kodeksu cywilnego). Cel (rodzaj) działalności strony umowy mogą określić dowolnie, jednak zobowiązani są do tego aby był to wspólny cel gospodarczy, zgodny z prawem i zasadami współżycia społecznego. A zatem spółka cywilna powstaje w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Do osiągnięcia celu spółki zazwyczaj niezbędne jest utworzenie majątku wspólnego, który powstaje z praw wniesionych w postaci wkładów (wniesienie własności rzeczy lub prawa ich używania) oraz z usług wspólników. Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku. W czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku wspólników, ani nie może żądać zaspokojenia z jego udziału we wspólnym majątku wspólników ani z udziału w poszczególnych składnikach tego majątku (art. 863 Kodeksu cywilnego). Majątek spółki cywilnej jest wyodrębniony prawnie od prywatnych majątków jej wspólników i w czasie trwania spółki stanowi z mocy prawa wspólny majątek wspólników, który jest objęty współwłasnością łączną.
Spółka osobowa (jawna, partnerska. komandytowa, komandytowo-akcyjna) jest podmiotem prawa handlowego, któremu ustawa przyznaje zdolność prawną. Tym samym spółka może posiadać własny majątek, w tym własność nieruchomości i innych praw rzeczowych, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Na majątek spółki osobowej składają się majątek pierwotny w postaci wkładów wniesionych przez wspólników oraz majątek wtórny, czyli wszelkie mienie nabyte przez spółkę w okresie jej działalności. Majątek ten jest całkowicie odrębny od majątków jej wspólników i nie stanowi przedmiotu współwłasności łącznej wspólników spółki. W czasie trwania spółki żaden ze wspólników nie może żądać od dłużnika zapłaty przypadającego na niego udziału w wierzytelności spółki.
Większe przedsiębiorstwa najczęściej tworzone są w postaci spółki kapitałowej. Założenie i prowadzenie przedsiębiorstwa w tej formie wymaga większych nakładów finansowych i wiąże się z większą liczbą formalności. Głównymi cechami charakteryzującymi spółki kapitałowe są: posiadanie kapitału zakładowego, osobowości prawnej, zgromadzonego majątku odrębnego od majątków osobistych wspólników lub akcjonariuszy, ponoszenie przez spółkę odpowiedzialności za zobowiązania całym swym majątkiem, wyłączenie (z pewnymi wyjątkami) odpowiedzialności wspólników/akcjonariuszy za zobowiązania spółki oraz wyłączenie wspólników lub akcjonariuszy z bezpośredniego prowadzenia spraw spółki (tzw. rozdział sfery właścicielskiej od sfery zarządzania) poprzez utworzenie organów spółki.
Zatem we wszystkich wymienionych wyżej sytuacjach, jak również w przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, polegającą na udzielaniu pożyczek, podmiot dający pożyczkę (inwestor) będzie świadczyć na rzecz podmiotu biorącego pożyczkę (wnioskodawcy) usługę pośrednictwa finansowego, polegającą na przeniesieniu na własność biorącego określonej sumy pieniędzy, na określony czas. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, zgodnie z ust. 2 tego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykorzystania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Wszelkie te cechy odnoszone do umów pożyczek zawartych przez Wnioskodawcę ze spółkami cywilnymi, osobowymi i kapitałowymi oraz osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą, polegającą na udzielaniu pożyczek wskazują, iż działają oni jako podatnicy podatku od towarów i usług w odniesieniu do czynności udzielenia pożyczek, a udzielenie pożyczek będzie w tych przypadkach czynnością dokonaną w zakresie tej działalności. Udzielone pożyczki będą oprocentowane, czyli inwestorzy (spółki cywilne, osobowe i kapitałowe oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek) uzyskają przychód z działalności gospodarczej w postaci odsetek. Wykorzystywanie do udzielania pożyczek środków uzyskanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oraz czerpanie zysku z tej działalności wskazuje, że jest ona prowadzona w sposób profesjonalny i stanowi działalność gospodarczą. Decydujące znaczenie dla uznania pożyczkodawcy za podatnika podatku od towarów i usług, przy wykonaniu przedmiotowej czynności, mają dwie okoliczności, a mianowicie: wykorzystanie przy udzieleniu pożyczki przedsiębiorstwa pożyczkodawcy oraz odpłatność czynności.
W przedstawionym stanie faktycznym oba te warunki będą spełnione łącznie. Należy również podkreślić, że odmiennie niż w przypadku podatnika będącego osobą fizyczną, w sytuacji podatnika osoby prawnej (spółki kapitałowej prawa handlowego), a także spółek osobowych i cywilnych w zasadzie nigdy nie występuje tzw. sfera prywatna, gdyż spółki te nie mają prywatnego majątku (majątku niewykorzystywanego w działalności gospodarczej). Każda zatem odpłatna czynność podatnika podatku od towarów i usług będącego spółką musi być uznana za wykonaną w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, nawet jeżeli czynność została wykonana tylko jeden raz, gdyż wymóg częstotliwości dotyczy całości działalności podatnika a nie poszczególnych czynności na tę działalność się składających. Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych są zwolnione z podatku od towarów i usług. Udzielone Wnioskodawcy pożyczki pozostaną więc zwolnione z podatku od towarów i usług.
Podsumowując, w związku z faktem, że opisane umowy będą zawierane z podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek, a w konsekwencji są zwolnione z podatku od towarów i usług, Wnioskodawca nie będzie podatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu ich zawarcia. Skoro usługi udzielania pożyczek przez spółki cywilne, osobowe, kapitałowe oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą będą korzystać ze zwolnienia z tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, powyższa czynność będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.
Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca przywołał szereg interpretacji indywidualnych.
Z uwagi na zakres niniejszej interpretacji przywołano powyżej tylko tę część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się do kwestii opodatkowania umów pożyczek, które zostaną zawarte ze spółką cywilną, osobową lub kapitałową prowadzącymi działalność gospodarczą lub z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie skutków podatkowych zawarcia umów pożyczek ze spółką cywilną, osobową lub kapitałową prowadzącymi działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek.
W zakresie skutków podatkowych zawarcia umów pożyczek z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek została wydana interpretacja znak: IBPB-2-1/4514-204/15/ASz, natomiast w zakresie skutków podatkowych zawarcia umów pożyczek z osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gospodarczej − interpretacja znak: IBPB-2-1/4514-205/15/ASz.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 626, ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.
Przepis art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki.
W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną i dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.
Wskazać również należy, że stosownie do treści art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 5, jeżeli ich przedmiotem są:
- rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Z przepisu art. 1a pkt 7 ww. ustawy wynika, że użyte w ustawie określenie: podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, ze zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.
Stosownie do art. 4 pkt 7 ww. ustawy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.
W związku z powyższym, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tego podatku ciąży na biorącym pożyczkę.
W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna, mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy, nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.
Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:
a.opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
b.zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
- umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
- umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, posiadającą siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która podlega w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.
Wnioskodawca planuje obecnie wprowadzić nowy produkt finansowy, w którym klient (inwestor) udostępnia określony kapitał, a spółka know-how oraz zaplecze logistyczno-organizacyjne. Dzięki współpracy podmiotów realizowany jest projekt inwestycyjny w branży nieruchomości. Realizowany projekt umożliwia wypracowanie zysków gwarantowanych inwestorowi przez umowę, a zabezpieczeniem ich realizacji są grunty budowlane (zabezpieczenie w formie przewłaszczenia nieruchomości).
Z punktu widzenia spółki i inwestora umowa ta będzie umową pożyczki, czyli umową, w ramach której pożyczkodawca (inwestor) oddaje na własność pożyczkobiorcy (Wnioskodawcy) pieniądze, a pożyczkobiorca zobowiązuje się do oddania tej samej ilości pieniędzy po upływie ustalonego w umowie czasu (art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego).
Inwestorami będą mogły być m.in. spółki cywilne, osobowe oraz kapitałowe, prowadzące działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek.
W przypadku, gdy inwestorem będzie spółka cywilna, osobowa, kapitałowa albo osoba fizyczna, prowadzące działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek, z treści umów będzie wynikać że są one zawarte w ramach powadzonej działalności gospodarczej, polegającej na udzielaniu pożyczek. Zatem w przypadku zawarcia umowy pożyczki ze spółką cywilną, osobową, kapitałową a także z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek udzielenie pożyczki pieniężnej będzie stanowiło świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Z tytułu zawartej umowy pożyczki inwestor będący spółką cywilną osobową lub kapitałową a także osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą polegającą na udzielaniu pożyczek będzie zwolniony z podatku od towarów i usług zgodnie z uregulowaniami wynikającymi z ustawy o podatku od towarów i usług.
Przedmiotem umów pożyczek mogą być pieniądze znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak również pieniądze znajdujące się za granicą, czynność zawarcia umowy będzie dokonywana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W świetle powyższego mając na uwadze treść art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych należy stwierdzić, że umowy pożyczek będą podlegały co do zasady − podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili ich zawarcia ich przedmiot, tj. pieniądze będą znajdowały się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie będą miały miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.
Umowy pożyczek będą podlegały podatkowi od czynności cywilnoprawnych, także jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia będą znajdowały się za granicą oraz nabywca pożyczkobiorca będzie miał miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Opisane we wniosku umowy pożyczek zawarte ze spółką cywilną, osobową lub kapitałową, prowadzącymi działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek w świetle art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych objęte będą zakresem ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zatem niezbędne będzie odwołanie się do art. 2 pkt 4 ustawy.
W związku z powyższym należy podkreślić, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umów pożyczek podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa czynność będzie podlegała regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie umów pożyczek podatkiem od towarów i usług, może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.
Zaznaczyć należy jednak, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron, z tytułu dokonania tej konkretnej czynności, jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.
W świetle powyższego, przyjmując za Wnioskodawcą, że usługi udzielania pożyczek przez spółki cywilne, osobowe, kapitałowe będą korzystać ze zwolnienia z tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług, to powyższa czynność będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.
Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych wskazać należy, iż rozstrzygnięcia w nich zawarte nie są wiążące dla tutejszego Organu. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osadzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w każdej z nich zawarte są wiążące.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.
Wniosek ORD-IN (PDF)
Treść w pliku PDF 4 MB
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach