Temat interpretacji

Czy umowa cesji wierzytelności podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z 27 listopada 2014 r. (data wpływu do Biura 28 listopada 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umów cesji wierzytelności przyszłych jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 listopada 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umów cesji wierzytelności przyszłych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (Spółka z o.o.) jako wykonawca robót budowlanych podpisuje umowy z Podwykonawcami, z którymi wspólnie te roboty realizuje. Odbiorcy tych robót (dalej zwani: Inwestorami) chcą się zabezpieczyć przed konsekwencją nie zapłacenia przez Wnioskodawcę zobowiązań wobec Podwykonawców wynikających z wykonanych robót. W tym celu Inwestorzy sami dokonują przelewów bezpośrednio na rzecz Podwykonawców na podstawie Umowy cesji wierzytelności przyszłych, którą Wnioskodawca podpisuje z Podwykonawcami. Na podstawie umowy cesji wierzytelności przyszłych Wnioskodawca przenosi wierzytelność przyszłą przysługującą mu od Inwestora z tytułu wykonanych robót budowlanych do wysokości wynagrodzenia przysługującego Podwykonawcy. W wyniku tak dokonanej cesji zobowiązania Wnioskodawcy wobec Podwykonawcy wygasają w momencie dokonania zapłaty przez Inwestora na rzecz Podwykonawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z tak dokonaną cesją należy uiścić podatek od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy nie ma obowiązku uiszczania podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z ustawą z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowaniu podlegają czynności określone w art. 1 ust. 1 ww. ustawy. Nie jest tam jednak wymieniona umowa cesji.

Według Wnioskodawcy, dokonywane przez niego cesje nie mają charakteru umowy sprzedaży bądź zamiany, ich jedynym celem jest dokonanie zabezpieczenia interesu Inwestora.

Wnioskodawca podkreślił, że umowa cesji należy do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umów przenoszących własność. Z uwagi na to, iż ustawodawca nie nadał umowie przelewu (cesji) wierzytelności formy samoistnej czynności prawnej należy posiłkować się treścią art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego. Wynika z niego, że czynnością prawną stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności. Zatem, zdaniem Wnioskodawcy, umowa cesji, jako niewymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie, w szczególności umowy sprzedaży, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W przypadku Wnioskodawcy umowa cesji nie przybiera charakteru umowy sprzedaży

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2010 r., Nr 101, poz. 649, z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wśród nich znajduje się w szczególności umowa sprzedaży oraz umowa zamiany.

Zgodnie z art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie sprzedaży na kupującym. Natomiast w myśl art. 4 pkt 2 tej ustawy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie zamiany na stronach czynności.

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.). Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań, prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności.

Podkreślić należy, że umowa cesji jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie w szczególności umowy sprzedaży lub zamiany uregulowanych w przepisach Kodeksu cywilnego.

Z kolei, jeśli umowa cesji wierzytelności przybierze postać umowy sprzedaży lub zamiany, to wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży przy umowie sprzedaży na kupującym a przy umowie zamiany na stronach czynności.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Wnioskodawca (Spółka z o.o.) wykonuje roboty budowlane wspólnie z Podwykonawcami. Odbiorcy tych robót (Inwestorzy) chcą zabezpieczyć się przed konsekwencją nie zapłacenia przez Wnioskodawcę zobowiązań wobec Podwykonawców, wynikających z wykonanych robót. W tym celu Inwestorzy sami dokonują przelewów bezpośrednio na rzecz Podwykonawców na podstawie Umowy cesji wierzytelności przyszłych, którą Wnioskodawca podpisuje z Podwykonawcami. Na podstawie danej umowy cesji wierzytelności przyszłych Wnioskodawca przenosi wierzytelność przyszłą przysługującą mu od Inwestora z tytułu wykonanych robót budowlanych do wysokości wynagrodzenia przysługującego Podwykonawcy. W wyniku tej umowy zobowiązania Wnioskodawcy wobec Podwykonawcy wygasają w momencie dokonania zapłaty przez Inwestora na rzecz Podwykonawcy. Według Wnioskodawcy, dokonywane przez niego cesje nie mają charakteru umowy sprzedaży bądź zamiany, ich jedynym celem jest dokonanie zabezpieczenia interesu Inwestora.

Jak już wspomniano powyżej, katalog czynności cywilnoprawnych, ujęty w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter zamknięty. Zatem czynności cywilnoprawne, które nie zostały w nim wymienione w sposób wyraźny, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że jeżeli wskazane we wniosku umowy cesji wierzytelności istotnie nie mają charakteru umów sprzedaży bądź zamiany, bądź też nie przyjmą postaci żadnej z innych czynności wymienionych w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jako nie wymienione w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 678 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach