Temat interpretacji
Umowa cash-poolingu nie została wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W związku z powyższym wszystkie czynności dokonywane w ramach tej umowy nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 29.07.2011 r. (data wpływu 08.08.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy cash-poolingu - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 08.08.2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy cash-poolingu.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.
Spółka Sp. z o.o. w marcu 2009 i w maju 2010 r. zawarła umowę (umowa wewnętrzna) potwierdzającą zasady funkcjonowania w grupie kapitałowej systemu zarządzania środkami pieniężnymi i kredytem dziennym w grupie rachunków tzw. struktura cash poolingu rzeczywistego, którym obecnie zarządza B. (Koordynator). Umowa wewnętrzna potwierdza zasady rozliczeń finansowych pomiędzy Spółką a Koordynatorem tj. płatności odsetek należnych Spółce w odniesieniu do środków finansowych transferowanych do Koordynatora oraz obciążenia odsetkowe, które Koordynator nakłada na Spółkę w związku z finansowaniem pozyskanym od Koordynatora.
W ramach struktury cash poolingu cyklicznie, w ustalonych limitach Spółka przelewa na konto Koordynatora nadwyżki swoich środków pieniężnych lub otrzymuje finansowanie od Koordynatora (docelowo po zaangażowaniu Banku transfery na konto / z konta Koordynatora będą realizowane automatycznie każdego dnia). Środki przekazane przez Spółkę oraz inne podmioty z grupy kapitałowej (dalej wspólnie jako Uczestnicy) są kumulowane na koncie Koordynatora, który zarządza płynnością finansową uczestników struktury cash pooling poprzez umożliwianie lokowania nadwyżek finansowych (dla Uczestników posiadających nadwyżki finansowe) lub poprzez zapewnienie źródła finansowania (dla Uczestników posiadających nadwyżki finansowe) lub poprzez zapewnienie źródła finansowania (dla Uczestników potrzebujących finansowania).
Generalnie, usługa cash poolingu rzeczywistego jest systemem zarządzania płynnością finansową spółek z danej grupy kapitałowej, którego głównym celem jest bardziej efektywne wykorzystanie nadwyżek finansowych spółek biorących udział w strukturze. W efekcie dochodzi do zmniejszenia kosztów finansowania poszczególnych uczestników i efektywnej alokacji środków pieniężnych w ramach danej grupy kapitałowej. W przypadku cash poolingu rzeczywistego, jego mechanizm opiera się na rzeczywistej konsolidacji sald z rachunków bankowych poszczególnych uczestników w opisany poniżej sposób.
Spółka w celu usprawnienia technicznego funkcjonowania systemu cash pooling, planuje zawarcie z Bankiem S.A. (Bank) umowy w przedmiotowym zakresie. W ramach współpracy z Bankiem, wykonywane mają być przez Bank odpłatnie określone funkcje pomocnicze dotyczące systemu cash poolingu, m.in. prowadzenie rachunków bankowych na rzecz uczestników systemu cash poolingu.
Poniżej Spółka przedstawia szczegółowy opis struktury cash poolingu;
- Spółka jest stroną umowy wewnętrznej określającej warunki współpracy pomiędzy Spółką a Koordynatorem.
- W strukturze biorą udział uczestnicy należący do jednej grupy kapitałowej, będący polskimi rezydentami podatkowymi (Spółka) w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: updop) lub rezydentami podatkowymi innych państw w rozumieniu art. 3 ust. 2 updop.
- Koordynator nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce.
- Jeden z Uczestników, spółka z siedzibą w Niemczech Koordynator, pełni w omawianej strukturze rolę podmiotu świadczącego usługę zarządzania wspólną płynnością finansową. Koordynator posiada dodatkowy rachunek techniczny, tzw. Rachunek Główny Koordynującego, który służy bilansowaniu sald występujących na rachunkach Uczestników.
- Spółka posiada należący do niej rachunek bankowy tzw. Rachunek Główny Spółki.
- W chwili obecnej, Spółka cyklicznie, według ustalonych limitów, dokonuje transferów nadwyżek finansowych w ramach struktury cash poolingu. Jednocześnie w przypadku wystąpienia niedoborów finansowych Spółka jest uprawniona do otrzymania finansowania od Koordynatora.
- Po okresie przejściowym, na koniec każdego dnia roboczego będzie automatycznie ustalane przez Bank saldo (dodatnie bądź ujemne) na Rachunku Głównym Spółki powstałe w wyniku przeprowadzanych codziennie operacji gospodarczych.
- W przypadku wystąpienia salda dodatniego na powyższym rachunku bieżącym, dokonywane będzie przeniesienie środków na Rachunek Główny Koordynującego.
- W przypadku wystąpienia salda ujemnego na Rachunku Głównym Spółki, Rachunek Główny Koordynującego będzie obciążony kwotą odpowiadającą ujemnemu saldu Rachunku Głównego Spółki, a Rachunek Główny Koordynatora zostanie uznany tą kwotą.
Podsumowując powyższe, Rachunek Główny Spółki bierze i będzie brał udział w cash poolingu rzeczywistym prowadzonym przez Koordynatora. Oznacza to, iż Koordynator świadczy i będzie świadczyć usługę gromadzenia i redystrybucji zasobów finansowych otrzymywanych od Uczestników cash poolingu.
Po zawarciu umowy z Bankiem powyższe czynności będą przeprowadzane automatycznie, tj. bez konieczności składania dodatkowych dyspozycji przez Koordynującego lub innych Uczestników.
Dodatkowo, Spółka zaznacza, iż Spółka otrzymała opinię Urzędu Statystycznego potwierdzającą, że usługi świadczone przez Koordynatora w ramach przedstawionej struktury cash poolingu stanowią:
(i) usługi pośrednictwa finansowego pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane w świetle Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. z 1997 r. Nr 42, poz. 264, z późn. zm.) oraz
(ii) usługi finansowe (z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych), gdzie indziej niesklasyfikowane w świetle PKWiU z 2008 r.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie:
Czy w świetle art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, z perspektywy Spółki, tj. nabywcy usługi zarządzania wspólną płynnością finansową (umowa cash poolingu), wykonywane przez Spółkę czynności w ramach umowy cash poolingu oraz umowy wewnętrznej, pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług... (Dotyczy zaistniałego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego).
Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy przedstawionego stanu faktycznego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych została wydana odrębna interpretacja indywidualna Nr IPPB2/436-307/11-2/AF. Wniosek w zakresie podatku od towarów i usług zostanie rozpatrzony odrębnie.
Zdaniem Wnioskodawcy
Zdaniem Spółki, umowa zarządzania płynnością finansową powiązanych podmiotów (umowa cash poolingu) oraz świadczone w jej ramach czynności nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wynika to z następujących przesłanek.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC, podatkowi od czynności cywilnoprawnych (dalej jako PCC) podlegają następujące czynności prawne:
- umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
- umowy pożyczki,
- umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarowych albo zobowiązań darczyńcy,
- umowy dożywocia,
- umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
- ustanowienie hipoteki,
- ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
- umowy depozytu nieprawidłowego,
- umowy spółki (akty założycielskie).
Ponadto, w myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o PCC, opodatkowaniu tym podatkiem podlegają również, co do zasady, zmiany umów wymienionych powyżej, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy PCC.
Wreszcie, na mocy art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o PCC, opodatkowane tym podatkiem są także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione powyżej.
Wnioskodawca zauważa, że art. 1 ustawy o PCC zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Oznacza to, iż opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wyłącznie czynności wymienione w powyższym katalogu.
Spółka stoi na stanowisku, że rozważana umowa cash polingu rzeczywistego polegająca na zarządzaniu wspólną płynnością finansową podmiotów z jednej grupy kapitałowej, nie znajduje odpowiednika w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm., dalej jako kc) i, pozostając umową nienazwaną, nie mieści się w zamkniętym katalogu art. 1 ustawy o PCC.
Wynika to z faktu, iż zdaniem Spółki, celem ustawodawcy tworzącego przedmiotową normę w takiej właśnie postaci było precyzyjne określenie czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu PCC. Natura usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (cash pooling), świadczonej przez Koordynatora przy wsparciu Banku wskazuje, że jest to rozbudowany, wielostopniowy system rozliczeń finansowych w obrębie danej grupy kapitałowej nie jest to natomiast żadna z czynności wymienionej w zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających PCC.
Także organy podatkowe wielokrotnie prezentowały stanowisko, zgodnie z którym usługi cash pooling nie podlegają opodatkowaniu podatkiem PCC, jako usługi świadczone w ramach umowy nienazwanej niewymienionej w art. 1 ustawy o PCC. Przykładowo, stanowisko takie zostało przedstawione w interpretacjach indywidualnych wydanych przez: Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (interpretacja z dnia 27 września 2010 r., sygn. ILPB2/436-142/10-2/MK), Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (interpretacja z dnia 27 października 2010 r., sygn. ITPB2/436-146/10/IL), Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (interpretacja z dnia 29 września 2010 r., sygn. ITPB2/436-135/10/BK), Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (interpretacja z dnia 29 lipca 2009 r., sygn. IPPB2/436-163/09-2/AF)., Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (interpretacja z dnia 7 sierpnia 2009 r., sygn. IPPB2/436-180/09-5/AK), Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (interpretacja z dnia 6 sierpnia 2009 r., sygn. IPPB2/436-173/09-4/MS).
W związku z powyższym, umowa zarządzania wspólną płynnością finansową powiązanych podmiotów oraz czynności wykonywane w ramach tej umowy nie podlegają opodatkowaniu PCC.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca w marcu 2009 r. i w maju 2010 r. zawarł umowę (umowa wewnętrzna) potwierdzającą zasady funkcjonowania w grupie kapitałowej systemu zarządzania środkami pieniężnymi i kredytem dziennym w grupie rachunków tzw. struktura cash poolingu rzeczywistego, którym obecnie zarządza B. (Koordynator). Umowa wewnętrzna potwierdza zasady rozliczeń finansowych pomiędzy Spółką a Koordynatorem tj. płatności odsetek należnych Spółce w odniesieniu do środków finansowych transferowanych do Koordynatora oraz obciążenia odsetkowe, które Koordynator nakłada na Spółkę w związku z finansowaniem pozyskanym od Koordynatora.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do 21 września 2009 r. podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
- umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
- umowy pożyczki,
- (uchylona),
- umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
- umowy dożywocia,
- umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,
- (uchylona),
- ustanowienie hipoteki,
- ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
- umowy depozytu nieprawidłowego,
- umowy spółki;
Zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 04 września 2008 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 165, poz. 1316) art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) z dniem 21 września 2009 r. otrzymał nowe brzmienie: podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne ( art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).
Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.
Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki.
W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.
Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.
W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.
Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.
Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu.
Należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową cash pooling nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy sprzedaży lub umowy zamiany. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Reasumując należy stwierdzić, iż umowa cash-poolingu nie została wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W związku z powyższym wszystkie czynności dokonywane w ramach tej umowy nie podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacje te co do zasady wiążą w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.
Referencje
IPPB2/436-307/11-3/AF, interpretacja indywidualna
Wniosek ORD-IN
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie