Temat interpretacji

UZASADNIENIE

W dniu 27 sierpnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash pooling.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca zamierza przystąpić do systemu kompleksowego zarządzania płynnością finansową w ramach grupy kapitałowej (systemu cash pooling). W ramach planowanej struktury, środki pieniężne będą faktycznie przesyłane pomiędzy poszczególnymi uczestnikami systemu (tzw. zero-balancing cash pooling).

Podmiotem zarządzającym i posiadaczem rachunku głównego będzie B() z siedzibą w Belgii. Rachunek główny będzie prowadzony w PLN przez X Bank xx z siedzibą w Niemczech lub przez inny bank z siedzibą w państwie członkowskim Unii Europejskiej innym niż Polska (dalej: Bank Zagraniczny).

Zainteresowany będzie jednym z uczestników systemu i posiadaczem rachunku operacyjnego, prowadzonego w PLN przez spółkę Xx Bank Polska S.A. z siedzibą w Polsce (dalej: Xx Polska). Wnioskodawca będzie również posiadaczem rachunku technicznego prowadzonego w PLN przez Bank Zagraniczny.

Pozostałymi uczestnikami sytemu będą inne spółki z Grupy B, posiadające rachunki prowadzone w PLN przez Xx Polska i Bank Zagraniczny.

Transfery środków pieniężnych będą na pierwszym etapie dokonywane pomiędzy rachunkiem operacyjnym Wnioskodawcy w Xx Polska i rachunkiem technicznym Zainteresowanego w Banku Zagranicznym.

Na kolejnym etapie, transfery środków w ramach systemu będą dokonywane pomiędzy rachunkiem technicznym Wnioskodawcy w Banku Zagranicznym, a rachunkiem głównym B() w Banku Zagranicznym. W szczególności, w przypadku, gdy na koniec dnia roboczego na rachunku operacyjnym Zainteresowanego w Xx Polska wykazywane będzie saldo dodatnie, Xx Polska dokona transferu środków z tego rachunku na rachunek techniczny Wnioskodawcy prowadzony przez Bank Zagraniczny. Następnie, środki zostaną przetransferowane z rachunku technicznego Wnioskodawcy w Banku Zagranicznym na rachunek główny B() w tym banku.

W sytuacji natomiast, kiedy na koniec dnia roboczego na rachunku Wnioskodawcy w Xx Polska wykazywane będzie saldo ujemne, Bank Zagraniczny dokona transferu środków z rachunku technicznego Wnioskodawcy w Banku Zagranicznym na rachunek operacyjny Wnioskodawcy prowadzony przez Xx Polska, a następnie z rachunku głównego B() na rachunek techniczny Zainteresowanego w Banku Zagranicznym, tak, aby saldo ujemne wykazywane na tym rachunku zostało wyrównane do 0.

W konsekwencji, na koniec każdego dnia roboczego saldo wykazywane na rachunku Wnioskodawcy w Banku Zagranicznym, a także w Xx Polska będzie równe 0.

Jednocześnie, w określonych odstępach czasu Zainteresowany będzie obciążany przez B() odsetkami za korzystanie z udostępnionych jej środków finansowych, lub też jej rachunek uznawany będzie odsetkami w związku z przekazaniem nadwyżek finansowych do B(), zależnie od sumy i charakteru transferów dokonywanych w danym okresie.

Transakcje będą rozliczane w PLN, tj. wpływy i wypływy z rachunku operacyjnego Spółki w Xx Polska, jak również z rachunku technicznego Wnioskodawcy w Banku Zagranicznym będą dokonywane w PLN.

Podobne transfery środków będą dokonywane pomiędzy B() a pozostałymi polskimi spółkami z Grupy B, uczestniczącymi w systemie

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Czy opisane w przedstawionym zdarzeniu przyszłym czynności będą rodzić obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane w przedstawionym zdarzeniu przyszłym czynności nie będą rodzić obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają temu podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług ().

Opisane w przedstawionym zdarzeniu przyszłym czynności podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce zgodnie z art. 27 ust. 3 i ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług. Jednocześnie, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, usługi te korzystają z przedmiotowego zwolnienia od opodatkowania VAT.

W konsekwencji, mając na uwadze art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych należy stwierdzić, iż opisane w przedstawionym zdarzeniu przyszłym czynności nie rodzą obowiązku podatkowego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Niezależnie od powyższego Wnioskodawca zwraca uwagę, iż ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Katalog ten nie zawiera usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (cash pooling), która w przedstawionym zdarzeniu przyszłym jest świadczona przez B() na rzecz Wnioskodawcy.

Co więcej, zdaniem Zainteresowanego, opisana w przedstawionym zdarzeniu przyszłym usługa cash poolingu nie wypełnia znamion żadnej z czynności wymienionych w tym katalogu, w tym wymienionej w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy umowy pożyczki. Zgodnie z art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 ze zm.), przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W świetle powyższego, w umowach typu cash pooling nie dochodzi do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości środków finansowych na określony w umowie podmiot.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca przywołuje szereg postanowień wydanych przez organy podatkowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

1. następujące czynności cywilnoprawne:

a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b) umowy pożyczki,
c) umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
d) umowy dożywocia,
e) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat i dopłat,
f) ustanowienie hipoteki,
g) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
h) umowy depozytu nieprawidłowego,
i) umowy spółki (akty założycielskie);
2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których - w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) - dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przedstawiona we wniosku spółki konstrukcja cash poolingu, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash pooling posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu.

Reasumując, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową cash pooling nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu. Tym samym czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę postanowień organów podatkowych, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

W zakresie zdarzenia przyszłego dotyczącego opodatkowania podatkiem od towarów i usług oraz w zakresie zdarzenia przyszłego dotyczącego podatku dochodowego od osób prawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.