Temat interpretacji

Czy w związku z zawarciem umowy pożyczki, o której mowa w opisie stanu faktycznego, Wnioskodawczyni zobowiązana jest do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych od tej umowy?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 3 czerwca 2016 r. (data wpływu do Biura 28 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych otrzymania pożyczki jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 czerwca 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych otrzymania pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną mającą miejsce stałego zamieszkania na terytorium Polski. Wnioskodawczyni zawarła umowę pożyczki ze spółką kapitałową z siedzibą na Cyprze. Pożyczkodawcą jest cypryjska spółka (dalej: pożyczkodawca). Wnioskodawczyni jest pożyczkobiorcą. Umowa pożyczki została zawarta na terenie Polski, a środki pieniężne zostały przelane z rachunku bankowego pożyczkobiorcy w banku z siedzibą na terenie Polski, na rachunek bankowy Wnioskodawczyni, w banku z siedzibą na terenie Polski.

Zgodnie z treścią statutu (umowy spółki) pożyczkodawcy, przedmiotem jego działalności jest m.in. udzielanie pożyczek. Pożyczka została udzielona Wnioskodawcy w ramach działalności przedsiębiorstwa pożyczkodawcy. Wnioskodawczyni zaciągnęła pożyczkę prywatnie (jako konsument) dlatego nie będzie ona opodatkowana polskim podatkiem od towarów i usług ani też nie będzie zwolniona z tego podatku.

Udzielenie pożyczki przez pożyczkodawcę stanowi świadczenie usług, na gruncie prawa podatkowego w zakresie podatku od wartości dodanej kraju siedziby pożyczkodawcy, tj. na Cyprze i jest zwolnione od podatku od wartości dodanej. W związku z powyższym, nie będzie miała zastosowania w tym przypadku polska ustawa o podatku od towarów i usług.

Cypr, jako państwo członkowskie Unii Europejskiej, objęty jest regulacjami Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. UE L z dnia 11 grudnia 2006 r. dalej: Dyrektywa VAT).

Zgodnie z przepisami Dyrektywy VAT opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej podlegają transakcje polegające na odpłatnym świadczeniu usług na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze (art. 2 ust. 1 lit. c) Dyrektywy VAT). Natomiast przez świadczenie usług prawodawca unijny rozumie każdą transakcję, która nie stanowi dostawy towarów (art. 24 ust. 1 Dyrektywy VAT). W niniejszej sprawie pożyczka stanowi usługę pożyczkodawcy świadczoną na terytorium Cypru (brak jest podstaw do zastosowania przepisów o imporcie usług, albowiem Wnioskodawca dla tej pożyczki występuje jako konsument).

Nawet w przypadku, gdy na podstawie art. 135 ust. 1 lit. b) Dyrektywy VAT pożyczki udzielane przez pożyczkodawcę podlegają zwolnieniu z podatku, nadal występuje on dla tych czynności w roli podatnika podatku od towarów i usług. Udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe oraz zarządzanie kredytami przez kredytobiorcę podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od wartości dodanej przez państwa członkowskie. Dla zakwalifikowania danej czynności jako podlegającej wskazanemu powyżej zwolnieniu nie jest ważny status podmiotu udzielającego finansowania, może być nim przedsiębiorca niebędący bankiem (por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-281/91; R. Namysłowski (red.), K. Sachs (red.), G. Mularczyk (red.), Komentarz do art. 131, art. 132, art. 133, art. 134, art. 135, art. 136, art. 137 Dyrektywy 2006/112/WE Rady (WE) w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej [w:] Namysłowski R. (red.), Sachs K. (red.), i in., Dyrektywa VAT, Komentarz, LEX/el. 2008).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z zawarciem umowy pożyczki, o której mowa w opisie stanu faktycznego, Wnioskodawczyni zobowiązana jest do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych od tej umowy?

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie jest ona zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy pożyczki, o której mowa w opisie stanu faktycznego.

Przede wszystkim, w ocenie Wnioskodawczyni, przedmiotowa umowa pożyczki nie podlega podatkowi na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawczyni wskazała, że zasadniczo zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowy pożyczki podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Natomiast zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. b) ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne inne niż umowa spółki i jej zamiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności (przewidziane w tym przepisie wyjątki nie mają w niniejszej sprawie zastosowania).

Wnioskodawczyni zauważyła, że na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przez podatek od towarów i usług należy rozumieć podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich (art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych).

Wnioskodawczyni podkreśliła, że pożyczka udzielona przez Spółkę mającą siedzibę na Cyprze podlega przepisom Dyrektywy VAT i jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od wartości dodanej. Pożyczkodawca, z uwagi na udzieloną pożyczkę, jest podatnikiem podatku od wartości dodanej, zwolnionym z tego tytułu. A zatem sytuacja ta odpowiada hipotezie normy z art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, przewidującej wyłączenie z opodatkowania.

Jako że na gruncie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatek od wartości dodanej zrównany jest z polskim podatkiem od towarów i usług, aktualne w tej sprawie pozostają tezy z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego:

1. Jeżeli dana czynność obrotu prawnego podlega przepisom ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), to nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych; przy czym zasada ta ma zastosowanie niezależnie od tego, która ze stron czynności cywilnoprawnej wymienionej w ustawie z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. Nr 86, poz. 959 ze zm.) z tytułu jej dokonania jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub od tego podatku zwolniona.
2. Samo bycie podatnikiem podatku VAT przez strony czynności cywilnoprawnej lub jedną z nich nie przesądza o zastosowaniu art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W każdym indywidualnym przypadku należy badać czy z racji dokonania tej czynności cywilnoprawnej powstaje obowiązek z tytułu podatku od towarów i usług, czy też nie, a więc czy strona tej konkretnej czynności jest opodatkowania tym podatkiem lub z podatku tego jest zwolniona (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 czerwca 2012r. w sprawie o sygn. akt II FSK 2574/10).

W ocenie Wnioskodawczyni, skoro pożyczkodawca z siedzibą na Cyprze z tytułu udzielonej pożyczki pozostaje podatnikiem od wartości dodanej, zwolnionym dla tej usługi z podatku, przedmiotowa umowa pożyczki wyłączona jest z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, nawet gdyby hipotetycznie przyjąć, że przedmiotowa umowa pożyczki zawarta pomiędzy Wnioskodawczynią a cypryjskim pożyczkodawcą nie jest wyłączona z opodatkowania na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zastosowanie do niej znalazłby art. 9 pkt 10 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, na podstawie którego ta umowa byłaby zwolniona z podatku.

Zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwalnia się od podatku pożyczki udzielane przez przedsiębiorców niemających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, prowadzących działalność w zakresie kredytowania oraz udzielania pożyczek.

W niniejszej sprawie:

• Wnioskodawczyni zawarta umowę pożyczki ze spółką z siedzibę na Cyprze,
• statut (umowa spółki) pożyczkodawcy przewiduje działalność w zakresie udzielania pożyczek,
• przedmiotowa pożyczka została udzielona przez pożyczkodawcę w ramach działalności jego przedsiębiorstwa.

A zatem spełnione zostają wszystkie przesłanki zwolnienia pożyczki z podatku, przewidziane przez prawodawcę w art. 9 pkt 10 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przedmiotowa pożyczka jest zwolniona od podatku.

Z powyższego zdaje się wynikać pozorne powtórzenie przez prawodawcę regulacji w zakresie wyłączenia od podatku (art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych) oraz zwolnienia od podatku (art. 9 pkt 10 lit. a ww. ustawy). Należy jednak zauważyć, że inny jest zakres normowania tych dwóch regulacji. Wyłączenie od podatku z art. 2 pkt 4 jest instytucją przedmiotowo dalej idącą niż zwolnienie od opodatkowania. Oznacza ono, że dana czynność cywilnoprawna nawet wymieniona w art. 1 ustawy, jest wyłączona z podlegania jej przepisom (do tych czynności ustawy nie stosuje się w ogóle). Przy czym podmiotowo zakres tego wyłączenia dotyczy tylko sytuacji, w których stroną opodatkowaną VAT (lub zwolnioną dla tej czynności z podatku) jest podmiot posiadający siedzibę w Polsce lub w innym państwie członkowskim UE. Stroną opodatkowaną VAT (również zwolnioną z podatku dla tej czynności) może być pożyczkobiorca, dokonujący importu usług w rozumieniu przepisów o VAT.

Natomiast zwolnienie od podatku z art. 9 pkt 10 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziane jest dla czynności, które przepisom ustawy podlegają (nie są wyłączone na mocy art. 2 pkt 4 ustawy). A co do zakresu podmiotowego: w przeciwieństwie do wyłączenia od podatku dotyczącego jedynie stron z siedzibą na terytorium UE, zwolnione od podatku są pożyczki udzielone przez pożyczkodawców prowadzących działalność w zakresie kredytowania oraz udzielania pożyczek niezależnie od miejsca ich siedziby.

Podsumowując Wnioskodawczyni uważa, że w niniejszej sprawie opisana na wstępie umowa pożyczki jest wyłączona z opodatkowania na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ cypryjski pożyczkodawca dla tej umowy występuje jako podatnik podatku od wartości dodanej (przedmiotowo zwolniony). Jednakże nawet gdyby hipotetycznie przyjąć, że przedmiotowa umowa nie podlega wyłączeniu z opodatkowania, to podlega ona zwolnieniu od opodatkowania na podstawie art. 9 pkt 10 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym część stanowiska Wnioskodawczyni, która odnosi się do uregulowań zawartych w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054, ze zm.), uznano za element własnego stanowiska niepodlegający ocenie w ramach wydawanej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 223) podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Wskazać należy, że stosownie do treści art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 4a i 5, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z powołanego powyżej przepisu wynika, że umowy pożyczek podlegają co do zasady &− podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili ich zawarcia ich przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia gdzie umowa była zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Umowy pożyczek podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, także jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność jest dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Stosownie do art. 4 pkt 7 ww. ustawy obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany:

1. w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług,
2. jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku umów pożyczki o wyłączeniu, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług. Podstawę do ww. wyłączenia może stanowić m.in. fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług.

Przy czym podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich (art. 1a pkt 7 ww. ustawy).

Z kolei, stosownie do art. 9 pkt 10 lit. a) ww. ustawy, zwalnia się od podatku pożyczki udzielane przez przedsiębiorców niemających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, prowadzących działalność w zakresie kredytowania oraz udzielania pożyczek.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni zawarła umowę pożyczki ze spółką kapitałową z siedzibą na Cyprze. Pożyczkodawcą jest cypryjska spółka. Wnioskodawczyni jest pożyczkobiorcą. Umowa pożyczki została zawarta na terenie Polski, a środki pieniężne zostały przelane z rachunku bankowego pożyczkobiorcy, w banku z siedzibą na terenie Polski, na rachunek bankowy Wnioskodawczyni, w banku z siedzibą na terenie Polski.

Zgodnie z treścią statutu (umowy spółki) pożyczkodawcy, przedmiotem jego działalności jest m.in. udzielanie pożyczek. Pożyczka została udzielona Wnioskodawcy w ramach działalności przedsiębiorstwa pożyczkodawcy. Wnioskodawczyni zaciągnęła pożyczkę prywatnie (jako konsument) dlatego nie będzie ona opodatkowana polskim podatkiem od towarów i usług ani też nie będzie zwolniona z tego podatku.

Jednakże udzielanie pożyczek przez pożyczkodawcę stanowi świadczenie usług, na gruncie prawa podatkowego w zakresie podatku od wartości dodanej kraju siedziby pożyczkodawcy, tj. na Cyprze i jest zwolnione od podatku od wartości dodanej. W związku z powyższym, nie będzie miała zastosowania w tym przypadku polska ustawa o podatku od towarów i usług.

Skoro w przedstawionym stanie faktycznym pożyczkodawca z siedzibą na Cyprze z tytułu udzielonej pożyczki pozostaje podatnikiem podatku od wartości dodanej, zwolnionym dla tej usługi z podatku, przedmiotowa umowa pożyczki wyłączona jest z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Skoro zatem opisana we wniosku umowa pożyczki korzysta z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie ww. art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, bezprzedmiotowe jest badanie, czy w sprawie znajdzie zastosowanie zwolnienie z art. 9 pkt 10 lit. a) tej ustawy.

Jak słusznie bowiem wskazała Wnioskodawczyni, zwolnienie od podatku z art. 9 pkt 10 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziane jest dla czynności, które podlegają pod przepisy ustawy (nie są wyłączone na mocy art. 2 pkt 4 ustawy). Tym samym do czynności wyłączonych z opodatkowania nie stosuje się przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach